Wb/nia/Kawino

From Wikimedia Incubator
< Wb‎ | nia
Wb > nia > Kawino
Iraono si göna fökhö nifotöi autis

Ba zi sambua banua side-ide meföna so sambua ngambatö si'öna-öna. Darua khöra ndraono, iramatua manö, sotöi Kawa'o ba Kawino. Sindruhu döi nono sia'a andre, Faodoma, ba akhinia, Finotuho.

Ira Ama ba Ina Gawa'o andre sohalöŵö ba danö, monowi, mangurifö, ba so wa'odomara ma fa'onekhera ba wamazökhi bowoatanö.

Lö aröu moroi ba ngai nomora, so dambu usö, ba so göi dambu la'uri. Ba ba zifahene ola mbenuara, oya sibai wino niha ba fino kumöyö si no mutatanö.

Börö me ha ya'ira zolodoma wamöbözi bowoatanö ba mbanua andrö, ba ato niha samamazökhi'ö bowoara, ba simanö göi zowöli khöra. Tobali nönö-nönö lala wanöndrara kefe da'e.

Me ibörögö ebua Gawa'o ba lafamaha ia wamazökhi bowoa andrö. Adöni sibai dödönia, alio onekhe ba odoma ia, ba na atage ia ba wedadao ba ibabaya halöŵö bö'ö, simane fogai gitö, fanguri manu, ba tanöbö'ö.

Akhinia Kawino faehu ma'ifu moroi ba wo'amuatania. So wa'areu, lö ibe'egötödö ba wombambaya halöŵö. Somasi ia mörö-mörö, ambö manöngöni, ba alio olifu, ba manukö-nuköu irugi manö wa'afotuwusönia.

Samuza ma'ökhö, me mohalö-halöŵö Nama Gawa'o ba wamazökhi raga-raga, alumbanua, so oya ndri'awu. Andrö omasi ia moroko. Ifatenge Gawino wangai ndrundrunga furi ba nawu.

Hana sa, no ihalö go'ömbowoa Gawino ba i'ohe baulu khö namania. Itahigö ia amania, me tenga da'ö niŵa'ö khönia. Andrö möi samösa furi nama Gawo'a wangai ndrundrunga andrö. I'amenesi Gawino, ena'ö itöngö-töngöni sa'ae wehede, böi galiofö manö ba tenga sa sifaudu dania nifaluania.

Ba zi tanö'owi ngaluo bö'ö, i'oni ia zui amania ba wowöli i'abudu ba lafo, börö me da'ö ndriwora ba zibongi dania, me no ahori ndriwora si so yomo.

Me no itema gefe moroi khö namania, manaoka Gawino numalö ba lafo. Olifu ia hadia ia ni'oroi'ö khönia, tema i'öli gumöyö börö me da'ö zasese lafa'öli'ö khönia ba lafo.

Me ibe'e khö namania gumöyö andrö, fa'alai zui namania, "Harumani sa'ae ndra'ugö andre Kawino, toböbö sa'ae khöu döimö andre".

Itema li namania Kawino, imane: "Da'ö zifakhai urongo mege, tatunu dania, andrö wa kumöyö ni'öligu, me da'ö zasese ötunu na ero tanö'owi."

Lö sa'ae hede-hede namania.

Mato sara waŵa furi da'ö lafuli zui lafatenge Gawino ba wanga'i onokusi si no musaitagö baulu ba ŵahamböhö, moguna khöra ba wamokai buarate mbate'e naha wangirö'ö bowoatanö si no awai lafazökhi.

No gali-galio Gawino, ituyu sambua gurusi si so baulu, möi mu'ohe ba zinga mbawandruhö mbate'e andrö.

Isofu khönia amania, "Hezo ia nonokusi no mege?"

Imane Kawino, "Hiza magu, no u'ohe sambua gurusi, mege sa".

Ikhakha'a högönia amania ba ibözi dötö'ania inania. Lö hede-hedera khönia. Awena muzaŵa manö ninania we'amöi manga'i baulu, me abotobadödönia wa no sa'ae sito'ua khö Gawino. Tenga ni'odödögönia.

Tehöngö duria Gawino andre ba zi sagörö banuara. Na ero so zo'amuata areu, omasi mörö-mörö manö, ba asese olifu börö wa'ambö wanöngöni, lamane wanguma'ö niha, "Hana mane Gawino ndra'ugö?". Arara ba lö sa'ae mamakha-makhala niha na laŵa'ö zimanö, la'ila manö sa'ae geluaha.

  • Kawino bakha ba Buku Cerita Rakyat (Manömanö) Nias Kota Gunungsitoli (2019), nifa'anö Soraya Zebua & Yasato Harefa, nga'örö 18-20.

Fabaliŵa lala[edit | edit source]

Bale zato: OlayamaAngombakhataBawagöli zatoMonganga afoNahia wamakoriNga'örö spesialNgawalö wanoloSafuria tebulöSanandrösaSangai halöŵö