Wb/mnc/manju gisun/leolen gisuren/ujui fiyelen

leolen gisuren - ujui fiyelen 論語 - 學而第一

1. fudzi hendume: tacimbime erindari urebuci, inu urgun wakao?	1. 子曰:學而時習之、不亦說乎?
gucuse bifi goro baci jici, inu sebjen wakao?	有朋自遠方來、不亦樂乎?
niyalma sarkū seme korsorakū oci, inu ambasa saisa wakao?	人不知而不愠、不亦君子乎?
...............................................................................	...............................................................................
2. iodzi hendume: terei yabun, hiyoošun deocin bime, dergi be necire de amurangge komso dere.	2. 有子曰:其為人也孝弟而好犯上者鮮矣。
dergi be necire de amuran akū bime, facuhūn be deribure de amurangge akū kai.	不好犯上而好作亂者未之有也。
ambasa saisa fulehe be kicembi. fulehe ilici doro banjinambi.	君子務本本立而道生。
hiyoošun deocin serengge, tere gosin be yabure fulehe dere.	孝弟也者其為仁之本與。
...............................................................................	...............................................................................
3. fudzi hendume: faksi gisun, araha cira de, gosin komso dere.	3. 子曰: 巧言令色鮮矣仁。
...............................................................................	...............................................................................
4. dzengdzi hendume: bi inenggideri ilan hacin be, mini beyede kimcimbi.	4. 曾子曰:吾日三省吾身、
niyalmai jalin bodoro de, tondo akū ayoo.	為人謀而不忠乎、
gucu gargan -i baru guculere de, akdun akū ayoo.	與朋友交而不信乎、
ulahangge be ureburakū ayoo.	傳不習乎。
...............................................................................	...............................................................................
5. fudzi hendume: minggan sejengge gurun be dasara de,	5. 子曰:道千乘之國、
baita be ginggulembime akdun oso.	敬事而信、
kemneme baitalambime niyalma be gosi,	節用而愛人、
irgen be takūrara de erile.	使民以時。
...............................................................................	...............................................................................
6. fudzi hendume: deote juse dosici, hiyoošun. tucici, deocin.	6. 子曰:弟子入則孝出則悌、
ginggulembime, akdun oso.	謹而信。
geren be gemu gosimbime, gosingga de hajila. yabume funcehe hūsun de, šu be taci.	泛愛眾而親仁行有餘力則以學文。
...............................................................................	...............................................................................
7. dzi hiya hendume: sain be saišara de, boco de amuran be guribure,	7. 子夏曰:賢賢易色、
ama eme be uilere de, hūsun be akūmbume mutere,	事父母能竭其力、
ejen be uilere de, beyebe waliayatai obume mutere,	事君能致其身、
gucu gargan -i baru guculere de, gisun akdun ojoro ohode,	與朋友交言而有信。
udu tacihakū sehe seme, bi urunakū tacihabi sembi.	雖曰未學吾必謂之學矣。
...............................................................................	...............................................................................
8. fudzi hendume: ambasa saisa ujen akū oci, horon akū,	8. 子曰:君子不重則不威、
taciha seme beki akū, tondo akdun be de obu.	學則不固、主忠信。
beye de isirakūngge de ume guculere.	無友不如己者。
endebuhe be halara de ume sengguwendere.	過則勿憚改。
...............................................................................	...............................................................................
9. dzengdzi hendume: duben be olhošoro, goro be amcara oci,	9. 曾子曰:慎終追遠、
irgen -i erdemu jiramin de dahūmbidere.	民德歸厚矣。
...............................................................................	...............................................................................
10.dzi kin, dzi gung de fonjime, fudzi, yaya gurun de isinaha de,	10.子禽問於子貢曰、夫子至於是邦也、
urunakū terei dasan be donjirengge baire de bio, eici alara de bio.	必聞其政求之與抑與之與。
dzi gung hendume: fudzi, nemgiyen, nesugen, gungencuke, boljonggo, anahūjan de bahabi.	子貢曰:夫子温良恭儉讓以得之、
fudzi -i baimbi serengge, niyalmai baire ci encu akū semeo.	夫子之求之也其諸異乎人之求之與。
...............................................................................	...............................................................................
11. fudzi hendume: ama bisire de, terei mujin be tuwambi,	11. 子曰:父在觀其志、
ama akū oho de, terei yabun be tuwambi.	父沒觀其行、
ilan aniya otolo, ama -i doro be halarakū oci, hiyoošungga seci ombidere.	三年無改於父之道、可謂孝矣。
...............................................................................	...............................................................................
12. iodzi hendume: dorolon -i baitalan de, hūwaliyasun wesihun,	12. 有子曰:禮之用和為貴、
nenehe han sai doro, erebe sain obufi, amba ajige songkolohobi.	先王之道、斯為美、小大由之。
yabuci ojorakū be bisirengge,	有所不行、
hūwaliyasun be same hūwaliyacibe dorolon -i kemnerakū oci,	知和而和、不以禮節之、
inu yabuci ojorakū kai.	亦不可行也。
...........................up to here....................................................	...............................................................................
13. iodzi hendume: akdun ojorongge, jurgan de hanci oci gisun be dahūci ombi.	13. 有子曰: 信近於義言可復也、
kundulerengge dorolon de hanci oci yertacun girucun aldangga ombi.	恭近於禮遠耻辱也。
daharangge hajilara be ufararakū oci, inu de obuci ombikai.	因不失其親亦可宗也。
...............................................................................	...............................................................................
14. fudzi hendume: ambasa saisa jetere de ebire be bairakū, tere de elhe be bairakū.	14. 子曰:君子食無求飽居無求安、
baita de kicembime, gisun de olhošoro,	敏於事而慎於言、
doro bisirengge de baihanafi tuwancihiyaburengge,	就有道而正焉、
tacire de amuran seci ombikai.	可謂好學也已。
...............................................................................	...............................................................................
15. dzi gung hendume: yadahūn bime haldaba akū，bayan bime cokto akūngge, antaka.	15. 子貢曰: 貧而無諂、富而無驕何如。
fudzi hendume, ombi, yadahūn bime sebjengge,	子曰、可也、未若貧而樂、
bayan bime dorolon de amurangge de isirakū.	富而好禮者也。
dzi gung hendume, irgebun -i nomun de, faitara gese, mudure gese, foloro gese, nilara gese sehengge,	子貢曰、詩云、如切如磋如琢如磨、
tere enteke be henduhebi dere.	其斯之謂與。
fudzi hendume, ts'y de, teni emgi irgebun be gisureci ombi.	子曰賜也始可與言詩已矣、
dulekengge be alara de jiderengge be sahabi.	告諸往而知來者。
...............................................................................	...............................................................................
16. fudzi hendume: beyebe niyalma sarkū de joborakū, niyalma be sarkū de jobombi.	16. 子曰: 不患人之不己知患不知人也。