Wb/jv/Sastra Jawa/Sastra Jawa Anyar/Serat Nitisruti

Serat Nitisruti kuwi warisan kraton Pajang, déning karsa dalem Pangeran Karanggayam kang mènèhi tuladha marang raja-raja Jawa bab ngèlmu sosial kotèmporèr, kanggo nggayuh kamajuan, kasajahtran lan kaslametan ing tanah Jawa.

Petikan

Dhandhanggula

Mamanising wasita kaèsthi
Nitisruti kang sinudarsana
tinulad ing sapantesé
panetan kang pakantuk
lan jumaking jaman samangkin
tujuning kamajengan
asedya arjayu
yuwananing nuswa jawa
aywa kongsi kalantur-lantur kawuri
kewraning pangawikan

Nguni-uni pra paramengkawi
kawileting ring reh pangawikan
kang mikani ing kajatèn
temah katrem katungkul
kanikmaten kawruhing pati
dadya kadunyanira
kawuri kalantur
awit datan ginraita
marma mangkya karsaning pra sarjanadi
binudi mring widagda

Widada ing kadunyan supadi
bangkit dadya ruhuring sarajad
mrih kapraptan sakajaté
nanging aywa kalimput
tialr talèr tataning nguni
Nitisruti tinilas
talesing sedyayu
supadya tanceping cipta
awya oncat careming sarita Jawi
mengkana kang wasita

Jatinira tyas kadya angganing
sinilem ing samodra dahana
nging paksa tumimbul baé
satemah sinung pémut
nujweng ari Budhaka manis
Sura candra purnama
ing warsaka: Wawu
punang sangkala kaétang
bahni maha astra candra duk manganggit
Nitisruti pustaka

...

Sinom

Tyas kumlungkung kumawagya,
luwih maning lamun uwis,
munggwing luhuring turangga
ngembat watang numbak siti
katon èstanya kadi,
kurang mungsuhing ngapupuh,
anyadèraken kuda,
mamprung alok cerik-cerik,
kang mangkana mung samono notoging prana.

Dhapur amerang langenan,
para tandang nyanyampahi,
tandha candhula-candhala,
mumawawa angarani,
sabar mring liyan janmi,
tan wruh lamun dhèwèkipun,
katon ing jerihira,
angucira nora wani,
kang mangkana iku tingkah tan prayoga.

Asmarandana

Mijil

Durma

Pucung

Kinanthi

Megatruh

Wacan

Sejarah Sastra Jawa Dr. Purwadi, M.Hum., Panji Pustaka Yogyakarta, cithakan kapisan taun 2007 ISBN 979-25-2725-10