User:Vinodkudal/sandbox
ಎನ್ನ ಪುದರ್ ವಿನೋದ್ ಕುಡಾಲ್
ಊರು[edit | edit source]
ಎನ್ನ ಊರು ಮ೦ಜೇಶ್ವರ ತಾಲೂಕುದ ಕುಡಾಲ್ ಮೇರ್ಕಳ
ಕಾಲೇಜ್[edit | edit source]
ರಡ್ಡನೇ ವರ್ಷದ ವಾಣಿಜ್ಯ ವಿಭಾಗ ಶ್ರೀ ರಾಮಕೃಷ್ನ ಕಾಲೇಜ್ ಕುಡ್ಲ
ಎನ್ನ ಲೇಕನೊಲು
ತುಳುನಾಡ ಜನಕುಲೆನ ಬದ್‍ಕ್‍ದ ಸಾದಿ[edit | edit source]
ತುಳುನಾಡ ಸೀಮೆಡ್ ಜನಕುಲು ಕೆಲ ರೀತಿಡ್ ಜೀವನ ಮಲ್ತ್ಲೊ೦ದು ಇತ್ತೆರ್. ನಮ್ಮ ತುಳುನಾಡ್ ಸರಿ ಸುಮಾರ್ ೩ ಬೊಕ ೪ ನೇ ಶತಮಾನ ಡೇ ಶುರುವಾಯಿನಂಚಿನ ನಾಡ್ ಹಿರಿಯಾಕುಲು ಪನ್ಪಿನಾ ಕೇಂಡ ಈ ತುಳುನಾಡ್ ಪರಶುರಾಮ ದೇವನ ಸೃ‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‌‌‌ಷ್ಟಿದ ಈ ತುಳುನಾಡ್.ಸರಿಸುಮಾರ್ ಉಡುಪಿ ಸುರುವಾಂಡ ಬಾರಕುರು ಮುಟ್ಟ ಇತ್ತ್ಣನ ಈ ತುಳುನಾಡ್ ಹಿಂದು,ಮುಸ್ಲಿಂ,ಅಂಚೆನೆ ಕ್ರೈಸ್ಥ ಪುರ ಜಾತಿ,ಭೆದ,ಮತ ಪನಂದೆ ಅನ್ನೆ ಮೆಗ್ಯೆಲೆಕ ಬದುಕುನಂಚಿನ ಈ ತುಳುನಾಡ್.ಈ ಭೂಮಿಡ್ ಜನಕುಲು ಅಕುಲೆನ ಜೀವನ ದ ಬಂಜಿ ಬಡವುನು ದೆಂಗಾಎರೆ ಬೆತೆ ಬೆತೆ ಕೈ ಕಸುಬುನು ಅತ್ ಪಂಡ ಕುಲಕಸುಬುನು ಅಕುಲು ಮಲಲ್ತೊಂದು ಇತ್ತೆರ್. ತುಳುನಾಡ್ದ ಕೆಲವು ಕೈ ಕಸುಬು ಮೂಲು ತೂಕ ಬೆನ್ನಿಸಾಗೊನಿ,ತೋಟ,ಕೈ ಕಂಜಿ,ಮಣ್ಣ್ ದ ಕರ,ನಟ್ಟಿಕ್ಕಾಯಿ, ಉಂದು ಪೂರ ತುಳುವೆರೆ ಜೀವನ ಸಾಗವುನ ಕೆಲ ಸಾದಿಲು.ಈತ್ ಮಾತ್ರ ಅತ್ತಂದೆ ಬಾಕಿ ಕೆಲಸಲ ಮಲ್ತೊಂದು ಇತ್ತೆರ್.ತುಳುವೆ ಪನ್ನಗ ಅಯೆ ಯಾಪಲ ಕಸ್ಟಡ್ ಇತ್ತ್ನಾಯಗ್ ಪುಗೆಲ್ ಕೊರುಪುನಾಯೆಂದ್ ಪನುವೆರ್.ದಾಯೆ ಪನ್ದ ತುಳುವೆ ಪನ್ನ್ಗಗ ಅಯೆ ಭೂತಾರಾದನೆ,ಧೈವಾರಾದನೆ,ಅಂಚೆನೆ ಅಚಾರ,ವಿಚಾರ,ನಂಬಿಕೆಲು,ಆಚರೆನೆಲು ಪುರ ನೆಲೆವೂರಿನ ಈ ನಾಡ್.
ಪೂರ್ವ ಕಾಲದ ಬೆನ್ನಿಸಾಗೋಣಿ[edit | edit source]
ನಮ್ಮ ನಾಡ್ದ ಬೆನ್ನಿ ಪನ್ನ್ಗಗ ಭಾರೀ ಒಂಜಿ ಉಲ್ಲಾಸ ಅಂಚೆನೆ ಉತ್ಸಾಹಡ್ ಕೆಲಸ ಮಲ್ಪುವೆರ್.ನಮ್ಮ ನಾಡ್ದ ಬೆನ್ನಿಡ್ ೩ ತರತ ಬುಳೆ ಉಂಡು
- ಏನಿಲ್
- ಸುಗ್ಗಿ
- ಕೊಳಕ್ಕೆ (ಪಾಂಡಿ)
ಇಂದು ಮೂಜಿ ಬುಳೆಕುಲು ಸುಮರ್ ಕೋರಿ ಬುಲಿಪುನ ಸಬ್ದ ಕೇಂಡ್ದ್ ಕ೦ಡ ಮಲ್ಪುನಕುಲ ಚಳಿ,ನಿದ್ರೆನ್ ಎನ್ನಂದೆ ಎರುಕುಲೆನ್ ದೇರೊಂದು ಪದ್ಯ ಪಾಡ್ದ್ಫನೋಲೆನ್ ಪನ್ನೋಂದು ಭಾರಿ ಉಲ್ಲಸೊಡ್ ಕಂಡದ ಬರಿಕ್ ಪೊವೆರ್ ಉನ್ದೆಕ್ ತುಳುವೆರ್ ಪನಿ ಬೇಲೆಂದ್ ಪನುವೆರ್.ಆ ಕಂಡಗ್ ಏತದ ಮೂಲಕ ನೀ೦ರ್ ಪಡುವೆರ್,ಅಂಚೆನೆ ಅವೆಕ್ ಬೋಡಾಯಿನಂಚಿನ ಗೊಬ್ಬರ,ಕ್ರಿಮಿ,ಕೀಟಗುಲೆಗ್ ಬೋಡಾದ್ ದುಮ್ಬುದಕುಲು ಇತ್ತೆದಲೆಕ ವಿ‌‌‍ಷದಿಂಜಿನ ಮರ್ದ್ ಪಾಡುಜೆರ್ ಅಪಗ ಜೀವಾಂಶ ಇತ್ತಿನ ಮರ್ದ್ ಪಾಡೊಂದ್ ಇತ್ತೆರ್.ಅಂಚಾದ್ ಅಪಗದ ಜನಕುಲೆಗ್ ವಾ ತರತ ರೋಗ ರುಜಿನೊಗುಲು ಬರೋಂದು ಇಜ್ಜಂಡ್.ಆರೊಗ್ಯನೇ ಭಾಗ್ಯ ಪನ್ಪಿನ ಪಾತೆರೊ ಸತ್ಯಂದ್ ಪನೋಲಿ.ಅಕುಲು ನೂದು ವರ್ಸ ಬದುಕು ತೂಯಿನಕುಲು.ಅಕುಲೆನ ಬೇಲೆದ ಮಿತ್ತ್ ಅಕುಲೆಗ್ ಭಾರಿ ಆಸಕ್ತಿ,ಮೋಕೆ ಇತ್ತ್ಂಡ್.ಅಂಚಾದ್ ಅಕುಲೆನ ಬೇಲೆಡ್ ವ್ಯಾಯಮ ತಿಕೊನ್ದುಇತ್ತ್ಂಡ್.
ತುಳುನಾಡ್ದ ಕೋರಿಕಟ್ಟ[edit | edit source]
ಕೋರಿಕಟ್ಟ ಪಂಡ[edit | edit source]
ತುಳುನಾಡ್ದ ಒಂಜಿ ಪೊಲ್ಸುದ ಗೊಬ್ಬು ಅತ್ಂಡ ಕಲೆ ಪನ್ಪಿನವೆ ಕೋರಿಕಟ್ಟ
ವಿವರಣೆ[edit | edit source]
ಭಾರತೊದ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾಗೊಡುಪ್ಪುನ ತುಳುನಾಡ್ ಕೋರಿಕಟ್ಟಡ್ ಬಾರೀ ಪುದರ್ ಪೋಯಿನ ಊರು. ದೊಂಬು, ಬರ್ಸ, ಕಾಡ್‌ಮಯವಾದುಪ್ಪುನ ಜಾಗ್, ಕಂಗ್, ಬಾರೆ, ತಾರೆಲೆನ ನಾಡ್ ಬೆನ್ನಿ ಬೆಂದ್‌ದ್ ಬಂಙ ಬತ್ತ್‌ದ್ ಬತ್ತಿನ ಪೋರ್ತುಗು ಮನಸ್ಸ್‌ಗ್ ರಂಜನೆ ಪಡೆವೆರೆ ಬೋಡಾದ್ ಬಯ್ಯದ ಪೋರ್ತುಗು ಪತ್ತ್ ಜನ ಸೇರ್ದ್ ನಡಪುನ ಕ್ರೀಡೆನೇ ಕೋರಿಕಟ್ಟ. ಮನಸ್ಸ್‌ದ ಬೊಕ್ಕ ಮೈತ್ತ ಬೇನೆ ಬೇಜಾರ್‌ನ್ ಕಳೆಯೆರೆ ಈ ಕ್ರೀಡೆನ್ ನಡಪಾವೊಂದು ಬೈದೆರ್. ದುಂಬು ಇಂಚ ಇತ್ತಿನ ಕ್ರೀಡೆ ಮೆಲ್ಲ ಮೆಲ್ಲನೆ ದೂದ್‌ದ ಕಲವಾದ್, ಗಂಗಸರದ ಜಾಗ್ ಆದ್ ಕೋರಿಕಟ್ಟಗ್ ಪೋಪುನ, ಪೋವಂದಿನ ಜನಕ್‌ಲೆಗ್ ಬೇಜಾರ್ ಕಳೆವುನ ಕಲ ಬೇಜಾರ್ ಕನಪುನ ಕಲವಾದ್ ಬದಲಾಯೆರೆ ಶುರುವಾಂಡ್. ಈ ಕಾರಣೊರ್ದ್ ಕೆಲವು ಇಲ್ಲ್‌ಲ್ ಎಡ್ಡೆ ಆಂಡ ಬೊಕ್ಕ ಕೆಲವು ಇಲ್ಲ್‌ಲ್ ತಾದಿ ಬೀದಿಗ್ ಬರಿಯೆರೆ ಕಾರಣವಾಂಡ್ ಅಂಚಾದ್ ಸರಕಾರ ಇಂದೆತ್ತ ಮಿತ್ತ್ ಕಾನೂನು ಕ್ರಮಕ್ಕ್ ದುಂಬರಿಯೆರೆಲಾ ಕಾರಣಾಂಡ್. ನಂಕ್ ಉಂದೆತ್ತ ಚರ್ಚೆ ಮುಖ್ಯತ್ತ್ ಕೋರಿಕಟ್ಟ ಎಂಚ ನಡಪುಂಡು ಅಯಿತ್ತ ವಿಸೆಸ ದಾದ ಪನ್ಪಿನೆನ್ ತೂಕ. ತುಳುನಾಡ್ ಡ್ ನಡಪುನಂಚಿನ ಕೋರಿಕಟ್ಟಡ್ ಆಸಕ್ತಿ ಉಪ್ಪುನಂಚಿನ ಮಾತ ಜನಕ್‌ಲ್ ಪಾಲ್ ಪಡೆಪ್ಪೆರ್. ಆಯಿಕ್ಕ್ ಬ್ಯಾರಿ, ಪೋರ್ಬು, ಬಂಟೇ, ಪೂಜಾರಿ, ಗೌಡೇ, ಮೂಲ್ಯೆ, ನಾಯ್ಕೆ, ಮೇರೆ, ಮನ್ಸೆ, ಮುಗೇರೆ, ಕೊರಗೆ ಪನ್ಪಿ ವಾ ಒಂಜಿ ಬೇದಭಾವ ಇಜ್ಜಿ. ಕೋರಿ ಉಂಡ, ಮನಸ್ಸ್ ಉಂಡ ಕೋರಿಕಟ್ಟೊಲಿ. ಕೆಲವು ರೀತಿದ ಮರ್ಲೆರ್ ನಮ್ಮವುಲ್ ಉಲ್ಲೆರ್ ಆಯಿಟ್ಟ್ ಆಟದ ಮರ್ಲೆ, ಕೋರಿಕಟ್ಟದ ಮರ್ಲೆ, ಕಂಬುಲದ ಮರ್ಲೆ- ಇಂಚಿನ ಮರ್ಲೆರ್ ಓಲೇ ಕಟ್ಟ ಆವಾಡ್, ಅಟ ಆವಾಡ್, ಕಂಬುಲ ಆವಾಡ್ ಅಡೇ ಪೋದ್ ಪಾಲ್ ಪಡೆಪೆರ್.
ದೇವಸ್ಥಾನದ ಜಾತ್ರೆ, ಭೂತಸ್ಥಾನದ ಕೋಲ, ನೇಮ ಮುಗಿ ಬೊಕ್ಕ ದೈವ ದೇವೆರೆಗ್ ಭೂಮಿಗ್ ಬೂರುನ ನೆತ್ತೆರ್‌ದ ಬಿಂದು ಗಣಕ್‌ಲೆಗ್ ಕೊರಿಯೆರೆ ಬೋಡಾದ್ ಕೋರಿದ ಕಟ್ಟ ನಡಪೆರ್ಂದ್ ಹಿರಿಯಕುಲು ಪನ್ಪೆರ್. ದೇವೆರ್ ನ ಪುದರ್ ಡ್ ನಡಪ್ಪುನ ಕೋರಿದ ಕಟ್ಟದ್ ಧಾರ್ಮಿಕವಾಯಿನ ಕಾನೂನುದ ರಕ್ಷಣೆ ಉಂಡು. ಜಾತ್ರೆಗ್ ಬರಂದೆ ಬಜೀ ಕಟ್ಟಗ್ ಬರ್ಪಿನ ಜನಕ್ಕ್ ಲ್ ಮಸ್ತ್ ಉಪ್ಪುನೆನ್ ತುವೊಲಿ. ಕಟ್ಟಗ್ ಬರ್ಪುನೆಕ್ ವಾ ಜಾತಿ ಧರ್ಮಲಾ ಅಡ್ಡಿ ಬರ್ಪುಜಿ. ಮಾಸ ತಿನ್ಪುನ ಜನಕ್ ಲ್ ಕೋರಿದ ಕಟ್ಟಗ್ ಪೋವೊಲಿ.
ದುಂಬು ದೇವಸ್ಥಾನದ ಜಾತ್ರೆ, ಭೂತಸ್ಥಾನದ ಕೋಲ, ನೇಮ ಮುಗಿ ಬೊಕ್ಕ ದೈವ ದೇವೆರೆನ ಪುದರ್‌ಡ್ ನಡತೊಂದು ಇತ್ತಿನ ಕಟ್ಟ ವರ್ಸೋಡು ಓರ ಮಾತ್ರ ಇತ್ತ್ಂಡ್. ಆಯಿಟ್ಟ್ ಮನಸ್ಸ್‌ಗ್ ನೆಮ್ಮದಿ ತಿಕ್ಕುನ ಯಾವುಜಿ ಪ್ಂಡ್‌ದ್ ಗಡಂಗ್‌ದ ಬಾಕಿಲ್‌ಡ್ ಕೋರಿಕಟ್ಟ ಶುರು ಆಂಡ್. ಇಂದೆಟ್ಟ್ ಗಡಂಗ್‌ದ ಯಾಜಮಾನಿಯಗ್ ಮಸ್ತ್ ಲಾಭ ಉಂಡು. ಕೋರಿಕಟ್ಟ್‌ದ್ ಗೆಂದ್ಂಡ್‌ಲಾ ಬಾಜೆಲ್ ಸೋತ್ಂಡಲಾ ಬಾಜೆಲ್ ಉಂಡು. ಅಂಚಾದ್ ಅಯಿತ್ತ ಲಾಭ ಗಡಂಗ್‌ದ ಯಾಜಮಾನ್ಯಗ್. ಅಂಚಾದ್ ಎಚ್ಚ ಎಚ್ಚ ಕೋರಿಕಟ್ಟಲೆನ್ ಗಡಂಗ್ ದ ಯಾಜಮಾನಿಲ್ ನಡಪಾಯೆರೆ ಶುರು ಮಲ್ತೆರ್.
ಆಟ[edit | edit source]
ತುಳುನಾಡದ ಒಂಜಿ ಆಣ್ ಕಲೆ ಪಂದ್ ಪುದರ್ ಪೋಯಿನಂಚಿನ ಒಂಜಿ ಕಲೆಆಟ - ನೃತ್ಯ, ಭಾಗವತಿಕೆ, ಪಾತೆರ, ವೇಷಭೂಷಣಲು ಸೇರ್ದ್ ಆಪುನಂಚಿನ ಒಂಜಿ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಕಲೆ. ಕರ್ನಾಟಕೊದ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಕಲಾ ಪ್ರಕಾರೊಲೆಡ್ ಪ್ರಮುಖವಾದುಂಡು. ಕರ್ನಾಟಕೊದ ಕರಾವಳಿ ಜಿಲ್ಲೆಲೆಡ್ (ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ, ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ ಮತ್ತು ಉಡುಪಿ) ಅಂಚೆನೆ ಈ ಜಿಲ್ಲೆಲೆಗ್ ಕೈತಲುಪ್ಪುನ ಶಿವಮೊಗ್ಗ, ಚಿಕ್ಕಮಗಳೂರ್ ಬೊಕ್ಕ ಕಾಸರ್ಗೋಡ್ ಜಿಲ್ಲೆಲೆಡ್ ಆಟ ಜಿಂಜ ಪುದರ್ ಪೋತಿನ ಕಲೆಯಾದುಂಡು.
ಆಟದ ಮುಖ್ಯ ಅಂಗೊಗುಲು[edit | edit source]
#ಪ್ರಸಂಗ
ಆಟನು ಗೊಬ್ಭುನಗ ಒವ್ವೆ ಒಂಜಿ ಕತೆತ ಬಾಗೊನು ಆಯ್ಕೆ ಮಲ್ತ್‍ದ್ ಅವೆನ್ ಜನಕುಲೆಗ್ ಭಾಗವತಿಕೆ,ನಾಟ್ಯ,ನಲಿಕೆದ ಮೂಲಕ ಕತೆನ್ ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನಕುಲೆಗ್ ಅರ್ತ ಅಪಿನಲೆಕ ಮಲ್ಪಿನ ಒಂಜಿಕಲೆ.ಇತೆ ಉದಾಹರಣೆಗ್ಧೇವಿ ಮಹಾತ್ಮೆ' ಒಂಜಿ ಪ್ರಸಂಗ.
- ಪಾತ್ರಧಾರಿಲು.
ಪ್ರಸಂಗಡ್ ಬರ್ಪಿನ ಕತೆನ್ ಗೊಬ್ಬುನಕುಲೆ ಪಾತ್ರಧಾರಿಲ್ ಸ್ತ್ರೀ,ಪುರುಶ,ರಕ್ಕಸ ಪಾತ್ರ,ಹಾಸ್ಯಗರೆ ಮುಕುಲೆನ್ ಪಾತ್ರಧಾರಿಲು.
- ವೇಸಬೂಸನ.
ಒವ್ವೆ ಆಟ ಗೊಬ್ಬುನಗ ಅವೆಕ್ ಬೋಡಾಯಿನ ಪಾತ್ರಗ್ ತಕ್ಕುನ ವೇಶ ಪಾಡುನೆ ಬಾರೀ ಅಗತ್ಯ.
- ಭಾಗವತಿಕೆ.
ಒಂಜಿ ಆ‌ಟಂದ್ ಪನ್ನಿ ಬೊಕ್ಕ ಭಾಗವತಿಗೆ ಪ್ರಾಮಖ್ಯ.ಮುಲು ಭಾಗವತೆರ್ ಆಟದ ನಿರ್ದೇಶಕೆರ್ಂದ್ ಪನೊಲಿ.ಮೂಲು ಭಾಗವತೆರೆ ಪ್ರಸಂಗದ ಕತೆನ್ ಕಾವ್ಯದ ಮೂಲಕ ಪಾಡುನೆನೆ ಭಾಗವತಿಕೆ
- ಮೇಳ
ಚೆಂಡೆ,ಮದ್ದಲೆ,ಹಾರ್ಮೊನಿಯಂ,ತಾಳ,ಜಾಗಟೆ ಪುರ ಆಟದ ಹಿಮ್ಮೇಳ
ಗುರಿಕ್ಕಾರೆರ್[edit | edit source]
ತುಳುನಾಡ್ದ್ ಒಂಜಿ ಕ್ರಮ ದಾದ ಪಂಡ ಒಂಜಿ ಊರುಗು ಅತ್ಂಡ ಗ್ರಾಮೊಗು ಒಂಜಿ ಗುರಿಕಾರೆರ್ ಪಂದ್ ಮಲ್ಪುವೆರ್.ಊರುಗು ಗುರಿಕಾರೆ ಅಯಿನಾರ್ ತುಳುನಾಡ್ದ ನಿಯಮದ ಪ್ರಕಾರ ಒವ್ವೇ ಇಲ್ಲಲ್ ಒಂಜಿ ಲೇಸ್ ದೆಪ್ಪುನಗ ಇಲ್ಲದಕುಲು ಆ ಗುರಿಕಾರೆರೆಗ್ ಪನ್ಪುನ ಕ್ರಮ ಕಡ್ಡಾಯ.ಅವು ಅತ್ತಂದೆ ಆ ಗುರಿಕಾರೆ ತಪ್ಪಂದೆ ಆ ಲೇಸ್‍ಗ್ ಪೋವೊಡು. ಉದಾಹರೆಣೆಗ್ ಒಂಜಿ ಇಲ್ಲಲ್ ಮದಿಮೆ,ಇಲ್ಲೊಕ್ಕೆಲ್,ಬಯಕೆ ತಮ್ಮನ ಇಂಚಿನ ಪುರ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮೊಲೆಗ್ ಗುರಿಕ್ಕಾರೆರ್ ಲೇಸ್ ಪೋವೊಡಾಪುಂಡು. ದುಂಬುದ ಕಾಲೊಡು ಈ ಪದ್ದತಿ ಸರಿಯಾದ್ ನಡತೊಂದು ಇತ್ತ್ಂಡ್.ಇತ್ತೆದ ಕಾಲೊಡು ಇಜ್ಜಿಂದ್ ಅತ್ ವಂತೆ ಕಡಿಮೆಂದೇ ಪನೊಲಿ.ಗುರಿಕಾರೆರೆನ ಇಲ್ಲದಕುಲೆನ ಹಿರಿಯಯೆರಾಯಿನಾರ್ ಗುರಿಕಾರೆ ಆದುಪ್ಪುವೆರ್.ಅರೆನ ನಂತರ ಅರೆಡ್ದ ಎಲ್ಯ ಅಯಿನಾರ್ ದುಂಬು ಕೊನೆಪೆರ್.ಗ್ರಾಮೊದ ಉಲಯಿ ದಾದಂಡಲ ಪಂಚಾತಿಕೆಗ್ ಗ್ರಾಮೊದ ಗುರಿಕ್ಕಾರುಲು ನಿಯಮದ ಪ್ರಕಾರ ಅವ್ಲು ಇಪ್ಪೊಡೆ