Jump to content

User:The Eternal Wanderer

From Wikimedia Incubator

नमस्ते! मेरा नांऽ सुव्रत शर्मा ऐ। अ'ऊं ठारां ब'रे दा आं ते अ'ऊं जम्मू शैह्‌‌रै दा रौह्‌‌ने आह्‌‌ला आं। अज्ज अ'ऊं तुं'दे कन्नै अपनी मातरी-भाशा डोगरी च गल्ल करङ। डोगरी इक पच्छमी प्हाड़ी भाशा ऐ, जिसी किश ५० लक्ख लोक बोलदे न। एह् मुक्ख तौरै पर भारत च जम्मू ते कश्मीर दे जम्मू प्रांतै च बोली जंदी ऐ। ओह्‌दे अलावा पच्छमी म्हाचल प्रदेश ते उत्तरी पंजाब च बी किश लोक इसी बोलदे न। डोगरी पैह्‌‍लें पराने ते नमें डोगरे अक्खरें च लखोई जंदी ही ब अज्जकल देवनागरी दा इस्तेमाल होंदा ऐ। दिक्खा जावै तां डोगरी दियां त्रै मुक्ख बोल्लियां न - ऐंधड़ी, कंढी ते प्हाड़ी। तुस जेह्‌‌ड़े बी जि'ले जागेओ, उत्थें तुसेंगी डोगरी बोलने दी बक्खरी चाल्ली थ्होग।

योरप, उड़ीसा, असाम


खुआन -

  1. अंत भला सै भला। (जिस कम्मै दा अंत शैल होऐ ओह्‌‌ शैल गै मन्नेआ जंदा ऐ।)
  2. अंत भले दा भला। (चंगे कम्मै दा फल चंगा गै होंदा ऐ।)
  3. अंदर न्हेरा ते मसीती दीआ। (अपने असली कर्तब्बै बारै लापरवाही करनी ते दंभ-दखावे दा धरमाचार करना।)
  4. अंब चूपने जां बातां करनियां? (अपने कम्मै कन्नै बास्ता रक्खना।)
  5. अंब पाल्ली दा, खरबूजा डाह्‌‌ली दा।
  6. अंबरै गी थुक्के दा अपने गै मूंहै पर औंदा। (कुसै आदरजोग जां प्रतिश्ठत आदमी दी निंदेआ करने आह्‌‌ला अपनी गै नीचता प्रगट करदा ऐ।)
  7. अकली दा अ'न्ना, गंढी दा पूरा। (ऐसा मनुक्ख जेह्‌‌ड़ा मुट्टी अकली आह्‌‌ला होंदे होई बी लैने-देने दे मामले च बिंद कसर नेईं खा।)
  8. अक्ख पलक्कनी रैह् गेई, मूंह् बिच्च रेहा ग्राह्, लख लानत ओ सुथरेआ, जे पल दा करै बसाह्। (संसार नश्वर ऐ।)
  9. अक्खीं ओह्‌‌लै परदेस।
  10. अक्खीं लब्भदा नेईं, ते नांऽ चरागशाह् जां नैनसुख। (नांऽ ते शैल होना पर गुण ओह्‌‌दे उल्ट होने।)
  11. अगले गी सोट्टा ते पिछले गी सप्प।
  12. अग्ग लग्गे दे बदल नेईं ब'रदा। (कम्म बिगड़ी जाने पर उस्सै बेल्लै ओह्‌‌दा हल्ल नेईं निकलदा।)
  13. अग्ग लैन आई ते घरैआली बनी बैठी। (कुसै पज्जें बगान्नी चीजै पर कब्जा करी लैना।)
  14. अग्गा शेरै दा ते पीछा गिद्दड़ै दा। (पैह्‌‌लें शेखी मारनी पर मौके-सिर डरौकल निकलना।)
  15. अग्गी कोल घ्यो म्हेशां पिरघलदा। (जुआन कुड़ियें-जागतें दे मेल-मलापै पर कामबासना दा भड़कना कुदरती ऐ।)
  16. अग्गी दी जली दी टटैने कोला डरै। (तत्ते दुद्धै थमां जले दा आदमी लस्सी गी बी फूकां मारियै पींदा ऐ।)
  17. अग्गूं टक्क ते पिच्छूं दलत्ते। (पूरी चाल्ली कमीनगी पर उतरी औना।)
  18. अग्गें खूह् ते पिच्छें खाई जां खाता। (दौनें पासें मसीबत होनी।)
  19. अग्गें ढक्क ते पिच्छें बसूनी। (कम्म शुरू करने कोला पैह्‌‍लें गै बसोन लग्गी पौना।)
  20. अग्गें दौड़ ते पिच्छें चौड़। (अग्गें बधने दी काह्‌‍ली च पिछला कम्म बगाड़दे जाना।)
  21. अग्गें निं काहेआ ते पिच्छें निं सत्थरी। (अग्गें-पिच्छें कोई साक-सरबंधी नेईं होना।)
  22. अग्गें नेसी मान, हून ते खसम बतोए दा। (मनमानी करने आह्‌‌ले गी रोकने-ठाकने आह्‌‌ला कोई नेईं रौह्‌‌ना।)
  23. अग्गें नेसी मान, हून ते नत्थै दा गमान। (हुच्छे आदमी दा कोई चीज थ्होने कारण घमंड बधी जाना।)
  24. अग्गें बन्नी सोह्‌‌नी ते फ्ही सुत्ती उट्ठी। (कुसै दी कमी-कमजोरी दा सुआया होई जाना।)
  25. अग्गें बुड्ढी नच्चनी, फ्ही ढोलें दी घन-घोर। (कुसै दी सभावक कमजोरी गी सुआका देने आह्‌‌ला कोई कारण बनी जाना।)
  26. अग्गें हत्थ, पिच्छें हत्थ, आए माऊ दे भागीरथ। (कुसै नकम्मे आदमी दा कमाई करने गी जाना ते खाल्ली हत्थ परतोई औना।)
  27. अजें गोढ़े चा पूणी बी नेईं मुक्की। (रपेऽ च पैसा-भर बी कम्म नेईं होए दा होना।)
  28. अजें बूआ दे हत्थ नेईं होऐ गोहे जोगे। (कम्मै दा तजरबा नेईं होना।)
  29. अज्ज मोए कल्ल दूआ दिन। (जींदे-जी गै मूंह्-मलाह्‌‍जा होना।)
  30. अज्ज राही कल्ल लपोलप। (कुसै कम्मै दे शुरू करदे गै चबात लाभ होना।)
  31. अति कुसै गल्लै दी बी खरी नेईं। (कुसै बी गल्लै दा हद्दै थमां बाह्‌‍र होना माड़ा होंदा ऐ।)
  32. अद्धा भरे दा म्हेशां छलकदा। (हुछला आदमी बड़ियां शेखियां मारदा ऐ।)
  33. अ'न्ना कुत्ता बाऊ गी भौंकै। (कारण नेईं होने पर बी नासमझ आदमी दा खिंझना जां रोहें होना।)
  34. अ'न्ना पुच्छै काणे गी जे केह्‌‍ड़ा राह् ऐ जाने गी। (अनाड़ी आदमी दा दूए अनाड़ी कोला सलाह् लैनी।)
  35. इक अनार सौ बमार। (चीज थोढ़ी ते जरूरतमंद मते।)
  36. इक आई अनसद्दी कन्नै गा बुरे-बुरे। (बिना सद्दे औना ते नामनासब गल्लां करनियां।)
  37. उत्तम खेती मद्धम बपार, नखिद्ध चाकरी भिक्ख दोआर।
  38. खाने गी चतरभुज ते कम्मै गी जगननाथ।
  39. जट्ट मकद्दम ब्रैह्‌‌मन शाह्, बनिया हाकम कैह्‌‌र खुदा।
  40. जमात करामात।
  41. जिं'दे अढ़े सलामती उं'दी केह्‌‍ ऐ रीस। (जिं'दी पिट्ठी पर कुसै तगड़े दा हत्थ ऐ उं'दी बरोबरी दूए नेईं करी सकदे।)
  42. जिं'दे कोह्‌‌लें दाने, उं'दे कमले बी स्याने।
  43. जिन्ना कढ़ै, उन्ना ब'रै।
  44. दंद गे सुआद गेआ, अक्खीं गेइयां ज्हान गेआ।
  45. दिन चढ़ै तां अत्तां-बत्तां, रात पवै तां पूणी कत्तां। (बेला खुंझाइयै कम्म करना।)
  46. बड्डा कां ढेरा पर गै बौंह्‌‌दा।
  47. बरसांती सवै ते स्याले रोवै।
  48. मिलकेआ तां खिसकेआ, गुड़केआ तां छुड़केआ।


फलौह्‌‌नियां -

  1. इक शकारी शकार चढ़ेआ, नांऽ ओह्‌‌दा चंद, उस ऐसा मिरग मारेआ, जिसगी सोलां बीहां दंद। (राम ते रावण)
  2. इन्नी हारी कुड़ी, राजे कन्नै भत्त खंदी। (मक्खी)
  3. ओलनी मोलनी, दरोआजे च खोह्‌‌लनी। (नुक्क)
  4. काली कंबली तिल बद्धे, दिनें गुआचे रातीं लब्भे। (न्हेरा, गास ते तारे)
  5. जिन्नी मिलै उन्नी गै खाऽ, फ्ही बी ओह्‌‌दी भुक्ख निं जाऽ। (चक्की)
  6. बब्बै-पुत्तरै दा इक्कै नांऽ, बब्ब रौंह्‌‌दा इक्कै थां, पुत्तर फिरदा ग्रां-ग्रां। (अंबै दा रुक्ख ते फल)
  7. मारां इक, बज्जन पंज। (हत्थ)