Jump to content

User:Iyumu/sandbox4

From Wikimedia Incubator
wikipidiya nua pinayuanan

sivecivecik tua tja kineljangan a pinayuanan i kacauan

izuanga 160,618 a sapitj a vinecikan a patje tucu
ma 520 izua semeljuseljudj imaza

makagu

aicu a Makagu i maza i 'akaw i viriviri a pasakacedas a kinaizuanan, a tjaizaya izua a sancigu, a tjaipasakacedas nakidjekec tua budaygu, a tjaikaledep izua a naibugu, a i tjaikaledep a pasanavalj izua 萬巒鄉, a tjailauz izua a daybugu, mavan a tjaljakedrikedrian a kadjunangan tua i taiwan saka inika napacalivat tua taiday a 平方公里 a na kacalisian a guan. aicu a i maza i makagu a i 'iziyuci(三和村) namasan"huyti", i vecekadan tua cangzegu(長治鄉),neybugu(內埔鄉),ianbugu(鹽埔鄉). aicu a i makagu a kinaizuanan i maza i tua vecekadan tua gadu nua i taiwan(中央山脈) a i navanavalj, a i kavulungan a pasaviri, naremekutj saka pazangal a sivaikan a kinakemudan, azua a kinavukuljan katua kinakalicekuan namakeljang aravac, azua a kina'adavan namasanmaculjuculju a kinavaliyan(熱帶季風氣候), tjatjuruvu a sepaywanzuku a cawcau izua.

djulis

a djulis (Chenopodium formosanum), lami nua caucau a se Paiwan, valeljevelj aravac a qiljas nua vangalj nua aicu a djulis, tucu tjuruvu anga tjengelay a keman tua Julia.

namasan pazangal aravac a djulis tua talem i kacalisian, azua a vat a pinaka a lavi. alapen ta tjanguaq a djulis nua djulis tua dremasi, sa kivat tua pizua i djilung. nu venusamanga, azua a djulis a mavananga a tjaqaca a tapuluq a marutaljudjuqan, sa uri masik a caucau tua sinanljaceng ta sipakan, avan a suma. azua a vat nua djulis a maqati a sipakan, sa sanguaq angata, ljawa pazangal a saliman taicu a djulis.

sangasangasang, alapu ta qaselu kata valanga tua maisu ta djulis a vat. qaw semanvusam, sa kemesanga tua keman.maqati uta a vat nua djulis a sinan ta piqa, avan a penalepal ta kemesanga a djulis, sa mesuak kata kemesanga a vaqu.

COVID-19

COVID-19 aicu a seljayar sa saqetjuan sewuhan nua i ciuku tucu.

aicu a venecikan na penaywanan a “saqetju” avan a ngadan na saqetjuan, matu nu kilutulutud kata saljengseng. nu qivu ta saqetjuan nua paiwan, tjara qivu tua kinacavacavan tiamadju, matu saqetju a qulu, saqetju a tjiyalj. sa izuaga uta a ngadan na saqetjuan, matu ljaljeqel, tjeljivalivali, maqesang, makeving, maqurabu, qacen, qimang, puzengzenga, puqutal, guragur, lemuin, minvalak, pudru, kaljumatang, qamljuc, gulaca, pasariang, zalangezan, cikiray, mangilu.

tjakudrang

aicu a tjakudrang i tjuabar mavan a imaza i pasa taituking daren a tjuacaqu a panan a tjakudrang. na lemingdjelj ka 1938 a caviljan. tazua nasepaiwan a kacalisian i tjuabar kata dralendren a qinaljan sipacacevung sinan pazangal a tjakudrang. tucu namasan ta namapukeljang a kivangvangan i daren.
aicu a tjakudrang i tjuabar naliningdjelj ka 1938 a caviljan puluq sa drusa a qiljasan, nua setjuabar kata ladrengdren a sipakazuanan a sinan pazangal a tjakudrang kasicuayan na i qinaljan tjuruvu a maqacuvucuvung sinimasasudju patjatjauvalit ta tjengelayan a kadjunangan. avan nu izua pinaka pinaka “sudju a tjakudrang” a siaya. nu secevung tua masalut a kinakalevelevan, aza sikataqaljan nu qemacuvung ta sengsengan, pangetjez a semamaza itua qapulu na tjekeza sa semenay tua sipapuluqeluqem sa kiqaung tu paseqeljing nua cemas.

maljasiya

aicu a ngadan maljasiya a kemasi tua kai a sanskerit (Sanskrit) a “Malaiur” katua “Malayadvipa,” siniaya aicu a melayu (Melayu) tua kaizuan a gaduan. kasicuayan, pinapungadan aicu a melayu nua rusanpaveliveli a seindiya (India) tua kadjunangan a malay (Malay). pasuvulilj a tja siaya tua pinaljavakan nua mamazangiljan a melayu (Melayu) i tua sumatera (Sumatera) kemasi tua kacaviljan a 600 a patje kacaviljan a 1300.

izua ta rusanvenaruvarung tua zukuan a ti djiyudji ’erl (George Earl). i tua “sinansunatj tua vuguvug nua indunisiya katua pasakacedas tua asiya” izua vinecikan nimadju. vinarungan nimadju aza pinapungadan a melayunisiya (Melayunesia) katua indunisiya (Indunesia) tua matjalialiaw a vuguvug nua indunisiya (Indonesia).

pakata caucau imaza i maljasiya, izua tjelu kuzulj sa itaiday sa pitju puluq a kudrav a caucau, mavan a sikamasan sepatjmuluq sa tjelu i kacawan. au pakata pulingetjan nua kadjunangan nua maljasiya izua tu 329,847km², mavan a sikamasan unempuluq sa alu i kacawan. aicu pimaza itua tja pasaviri a cetau, mavan ljaicu a kemasi 1° patje 8° a viri a curis a venatj na kacawan (izua kedri a kadjunangan imaza i pasanavalj a 1° a curis a venatj na kacauan), mavan auta kemasi 99° patje 120° a kacedas a curis a semevec na kacawan. aicu a pinaljavakan pimaza itua tja maljasiya mavan a kadjunangan i pasakacedas kata pasakeledep (馬來西亞半島 nua aya).

kai nua i pasakacedas kai nua i pasanavalj kai nua i pasavecekadan kai nua i pasaviri