User:Gauri Prabhugaonkar/4-591

पिरायेच्या २७व्या वर्सा 'हांव तुजो घरकार' ह्या तियात्रांत एक मुखेल भुमिका करून ताणें लोकांच्यो मदरो आपले वटेन ओडून घेतल्यो. सुरवेक ताणें गंभीर भुमिका केल्यो. पूण फुडाराक तो विनोदी नट म्हणून मुखार आयलो. दियोगिन्यू द् मेलो हाणें ताका १९६०त गोयांत हाडलो. 'शेवट अब्रू चुकतल्याचो' हो ताचो तियात्र बरोच गाजलो. आपल्याक फावो तशो विनोदी भूमिका मेळनात तें पळोवन ताणें स्वताच विनोदी तियात्र बरोवपाक सुरवात केली, आनी एका फाटोफाट २८ तियात्र बरोवन माचयेर हाडले. ते बरेच गाजले आनी ताच्या कामाची तुस्त - तोखणाय जाली. १९५९त ताचो 'कुन्याद आनी माना' हो तियात्र सगळ्यांक मानवलो. उपरांत ताणें तो तियात्र आफ्रिकेंत मोंबासा, नायरोबी, नाकास, आरूशा, तांगानिया, मोशी, दारुसालम हांगा व्हरून ताचे २४ प्रयोग केले. १९७६त ताणें बारीन, कुवेट, ओमान, मस्कत ह्या आखाती देशांनी आपले तियात्र व्हरून जैतीवंत केले.

'आमचें नशीब', 'म्हजी घरकान्न', ह्या कोंकणी सिनेमांतल्यो विनोदी भुमिका करून प्रेक्षकांकडल्यान ताका व्हड तोखणाय मेळ्ळ्या.

लोकांनी ताका 'तियात्रीस्तांचो राजा' अशी पदवी दिली. चिकाटेन ताणें माचयेची साधना करून गोंयच्या गांवां कणकणीं आपले तियात्र दाखयले. मदीं ७ वर्सां ताणें 'ओमिसारा द् गोवा' म्हळ्यार आकाशवाणी पणजी केंद्रार नोकरी केली. नोकरे उपरांत परत ताणें आपलें लक्ष तियात्राचेर केंद्रित केलें. आयजमेरेन ताच्या तियात्रांचे ५ हजांरावयर प्रयोग जाल्यात. तितल्याय प्रयोगांत ताणें भुमिकाय केल्यात. ताणें सुमार २ हजार कांतारां रचल्यांत. एच्.ए्म. व्ही कंपनीन ताच्या कांताराच्यो ध्वनीमुद्रिका काडल्यात आनी त्यो बऱ्योच गाजल्यात.

गोंय कला अकादमी आनी सिनेटायम्स (प्रकाशन संस्था) हांचे पुरस्कार ताणें जोडल्यांत. मुंबयच्या सिनेटायम्सान ताका 'कोंकणी पालकाचो चार्ली चाप्लीन' तर टायम्स ऑफ इंडियान 'कॅामेडीचो राजा' अशें पाचारून ताची तुस्त-तोखणाय केल्या.

- कों. वि. सं. मं.

वाझ, जॅार्ज :( जल्म : १४ जुलय १९१९ मुंबय; मरण : जुलय १९९९ गोंय).

गोंयचो सुटके झुजारी. मुंबयच्या 'गोंय यूथ लीग' संघटनेचो तो वांगडी आसलो. उपरांत १९४६त तो गोंय काँग्रेस कमिटीचो कार्यकारी वांगडी जालो. ऑक्टोंबर १९४६त सांखळे गांवांत भरिल्ले सभेंत भाशण दितना पुर्तुगेज पोलिसांनी ताका धरून सुरवेक बंदखणीत घालो आनी उपरांत तडीपार केलो. पूण १५ डिसेंबर १९६४ दिसा परवानगेबगर गोंयांत रिगलो म्हूण पोलिसांनी ताका परत धरलो. १२ फेब्रुवारी १९४७ दिसा पुर्तुगेज सरकारच्या प्रादेशिक लश्करी न्यायालयांत ताची चवकशी जावन ताका तीन म्हयने बंदखणीची ख्यास्त फर्मायली. बंदखणीतल्यान सुटका जातकच मुंबयत ताणें परत गोंयचे सुटकेखातीर वावर केलो. १९४८-४९ ह्या काळांत ताणें नॅशनल काँग्रेस गोंय हे संघटनेचो सचिव म्हूण वावर केला. गोंय पिपल्स पार्टी हे संस्थेचो तो वांगडी आसलो. १९५४त जेन्ना ह्या पक्षाच्या वावुरफ्यांनी नगर हवेलींतले ६० गांव पुर्तुगेजांकडल्यान हातासले, तातूंत जॅार्जाचोय वांटो म्हत्वाचो आसलो. भारतीय कम्युनिस्ट पक्षाचो एक वावुरपी वांगडी. कामगार संघटनेचो एक नावाजतो कम्युनिस्ट मुखेली. कामगारांक फावा त्यो सवलती मेळच्यो म्हूण ताणें गोंयांत आनी मुंबयंत खूब कामगार आंदोलनां घडोवन हाडल्यात. १८ जून १९८५ दिसा गोंय, दमण आनी दीव सरकारान ताचो भोवमान केलो.

- कों. वि. सं. मं.

मॅ. वाझ, ल्युसिओ एफ्. जे. आर् : (जल्म : १८६३ ओर्ली; मरण : १९३६).

एक गोंयकार धर्मप्रचारक. १८९० मेरेन मिलापूर डायोसिजीचो धर्मप्रचारक म्हूण ताणें बंगाल शिश्ट मंडळांतल्या हंसाबाद आनी कलकत्ता हांगा काम केलें. उपरांत तो पिलार सोसायटीचो वरिश्ठ म्हूण काम करूंक लागलो. पिलार विहारांत ताणें जायत्यो सुदारणा केल्यो. तो एक व्हड धर्मप्रवचक आशिल्लो. गोयांत ताणें सामान्य लोकांखातीर धर्मीक चळवळ घडोवन हाडली. तातुंतल्यान सुमार ४५१ लोकांनी किरिस्तांव धर्माची दीक्षा घेतली.

- कों. वि. सं. मं.

वाठारो : एक धर्मीक सुवात. वाठारो म्हळ्यार परिसर. थारावीक शीमो - मेरांनी बांदून घेतिल्ली एक सुवात. कांय कडेन असे सुवातीचेर खाशेले फातर दिश्टी पडटात. हो ते सुवातीचो राखणदार. हाची पुजा करीनात. पूण केळीचे शिर्तेर, खोल्यार वा चोळक्यार गोड, साखर, फुलां घालून ते सुवातीचेर दवरतात. थंय सप्तकांत एकदां दिवोय पेटयतात. कांय कडेन कोंबयेचें तांतीय दवरतात तर कांयकडेन वर्सांतल्यान एकदां सोरो - रोंट दितात. जाल्यार कांयकडेन कोंबोय कापतात (मारतात). गोंयच्या बऱ्याचशा जाग्यांनी अशो सुवाती (थळां) दिसतात.

- कों. वि. सं. मं.

वाडदीस : जल्माक आयिल्लो दीस. ज्या म्हयन्याचे, जे तारखएर एक मनीस जल्माक येता, ते तारखेच्यान सारको एका वर्साउपरांत, त्याच म्हयन्याचे तेच तारखेचो जो दिस आसता तो त्या मनशाचो