Wt/zea/die

Zeêuws[edit | edit source]

Etymologie[edit | edit source]

Over Middelnederlands die van Oudnederlands thie/thiu. In 't Oergermaons was de vurm vò 't mannelijk *sa en vò 't vrouwelijk *so; vurmen mee *þ- kwaemen in aore naemvallen vò (en bie 't onziejig: *þat). Laetere taelen è dat verregelmaetigd en deje vò aolles th-vurmen. Af te leien van d'n Indo-Europese vònaemwoords-wortel *to-.

Omschrievienge[edit | edit source]

die

Anwiezend vònaemwoôrd vrouwelijk, meêrvoud en soms mannelijk (as t'r gin b-, d-, echten h-, t- of klienker achter kom) vò varre weg.
- Die bigge ziet 'r nie goed uut, 'k dienke nie da ze 't ende van de weke gaet 'aele.
- Die mensen zouwe aolles doeë om anderen 't gloôf bie te briengen.
- Die fietsemaeker gae binnen de vuuf maenden mee pensioen.
Betrekkelijk vònaemwoord vrouwelijk en meêrvoud; dikkels in combinaotie mee 't partikel -a.
- De dochter die(-at) 't beste mee geld om kan, mag laeter de boerderie overneme.

Uutspraek[edit | edit source]

[di] (feitelijk altoos kort)

Verbugienge[edit | edit source]

Zeêuwse anwiezende vònaemwoôrden

	m (bdhtV)	m (aors)/v/meêrvoud	o
kortbie
bievoegelijk	dezen (dizzen)	deze (dizze)	dit
zelfstandig	d'n dezen (d'n dizzen)	de deze (de dizze)	ditte
verre
bievoegelijk	dien, dieën	die, dieë	dat
zelfstandig	d'n dieën	de dieë	datte

Vertaeliengen[edit | edit source]

anwiezend vònaemwoôrd vò varre

Afrikaons: daardie, daai (spreektaele)
Araobisch: ذَاكَ‎ (ḏāka), ذٰلِكَ‎ (ḏālika) m; تِلْكَ‎ (tilka) v
Chinees (Mandarijn): 那 (nà), 彼 (bǐ)
Duuts: der m, die v en meêrvoud (das o)
Frans: ce m, cette v, ces meêrvoud (gin verschil mee kortbie)
Westerlauwers Vries: dy g (dat o)
Hindi: वह (vah), वो (vo), ओ (o)
'Ollands: die g (mae ziet 'ier) (dat o); geune g (gunt o) (Katwieks)
Iengels: that, those meêrvoud
Japans: その (sono) (bie d'n angesprokenen), あの (ano) (vedder weg)
Latijn: iste (bie d'n angesprokenen), ille (vedder weg)
Limburgs: dae (Oôst-Limburgs), die (West-Limburgs), dee (Mestrichts), deë (Zuudoôst-Limburgs) m; die v (dat o)

Nederlands: die m/v (dat o)
Nedersaksisch/Platduuts:
- Westelijke dialecten: die g
- Twents, Oôst-Achter'oeks: den m, dee v en meêrvoud
- Greunings: dij, daai dai g
- (overaol: dat o)
Oudgrieks: ἐκεῖνος (ekeinos) (naedrukkelijk vedder weg); ὁ (ho) m, ἡ (hè) v, τό (to) o (minder naedrukkelijk)
Portugees: aquele m, aquela v (meêr naedruk op 'varreweg' as in 't Zeêuws)
Russisch: тот (tot)
Spaons: aquel m, aquella v (meêr naedruk op 'varreweg' as in 't Zeêuws)
West-Vlaems: dien, die (dat)