Wp/rki/ပန်ကရိယကင်ဆာ
ပန်ကရိယရေ သစ်တော်သီးပုံသဏ္ဍာန်ဟိပြီး ခန့်မှန်းခြေအားဖြင့် အရှည် ၆ လက်မခန့်ဟိပြီး အစာအိမ်နန့် ကျောရိုးကြားတွင် ဝမ်းဗိုက်အတွင်း နက်ရှိုင်းရေ။ ပန်ကရိယရေ ဦးခေါင်း၊ ခန္ဓာကိုယ်နန့် အမြီးပိုင်း အစိတ်အပိုင်း ၃ ခုဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားရေ။ ခန္ဓာကိုယ်တွင်းဟိ သွေးသကြားဓာတ်ပမာဏကို ထိန်းညှိပီးသည့် အင်ဆူလင်အပါအဝင် ဟော်မုန်းထုတ်လုပ်မှုအတွက် တာဝန်ဟိရေ။ အစာချေဖျက်ရာမှာ ကူညီပီးတဲ့ အင်ဇိုင်းတိကိုလည်း ထောက်ပံ့ပီးပါရေ။ ပန်ကရိယကင်ဆာရေ အသက် 60 မှ 80 အတွင်း လူတစ်ဦးချင်းစီတွင် အဖြစ်အတိဆုံးဖြစ်ပြီး ၎င်းဧအဖြစ်တိမှုရေ အမျိုးသားနန့် အမျိုးသမီးတိတွင် ပိုပနာ သို့မဟုတ် နည်းပါးပါရေ။ ပန်ကရိယကင်ဆာဧ အကြောင်းရင်းအတိအကျကို မသိရသိမ်းပါ။ ယကေလည်း ဆီးလိပ်သောက်သူတိရေ ရောဂါဖြစ်နိုင်ချေ ၂-၃ ဆ ပိုတိရေ။ အချို့ရေ အလုပ်အကိုင်တိတွင် လူတိရေ ကျောက်မီးသွေး၊ ဓာတ်ငွေ့၊ ပိုးသတ်ဆီးတိနန့် စက်မှုပတ်ဝန်းကျင်တွင် အလုပ်လုပ်ရေ အလုပ်တိနန့် ထိတွိ့မှု လိုအပ်ရေ အလုပ်အကိုင်တိအတွက်လည်း အန္တရာယ်ပိုတိပါရေ။
ရောဂါလက္ခဏာတိ[edit | edit source]
အစောပိုင်းအဆင့်တွင် ပန်ကရိယကင်ဆာဧ လက္ခဏာတိ မသျှင်းလင်းနိုင်ပါ။ ကင်ဆာရေ အခြားအင်္ဂါတိ သို့မဟုတ် ရီးခြေပြွန်တိသို့ ပျံ့နှံ့လားရေနန့် ညွှန်ပြချက်တိရေ ပိုပြီးကေထင်ရှားလာလီဖို့- ကိုယ်အလေးချိန်ကျခြင်း၊ အစာစားချင်စိတ်မဟိခြင်း၊ အသားဝါခြင်း၊ ဝမ်းဗိုက်အပေါ်ပိုင်းနာခြင်း၊ ခါးနာခြင်း၊ ပင်ပန်းနွမ်းနယ်ခြင်း၊ ပျို့အန်ခြင်း 10-20% နန့် ကင်ဆာရောဂါရေ အင်ဆူလင်ထုတ်လုပ်မှုကို ရပ်တန့်စေသည့် လက္ခဏာတိဖြစ်ရေ။
CT Scan ရေ ပန်ကရိယဟိ အကျိတ်ဧပုံရိပ်ကို ပီးစွမ်းနိုင်ရေ။ lymph node တိ အရွယ်အစား တိုးလာခြင်း၊ အရီအတွင်း ထုထည် တိုးလာခြင်း၊ ရီးခြေပြွန် ပိတ်ဆို့ခြင်းတိရေ ကင်ဆာဧ အဓိက ညွှန်ပြချက်တိ ဖြစ်နိုင်ပါရေ။
ပန်ကရိယပြွန်ထဲသို့ ဆိုးဆီးထိုးရန် နယ်ပယ်တစ်ခုကို အသုံးပြုခြင်း။ Endoscopic retrograde cholangiopancreatography (ERCP) ရေ သင့်ပန်ကရိယဟိ ရီးခြေပြွန်တိကို မီးမောင်းထိုးပြရန် ဆိုးဆီးကို အသုံးပြုရေ။ ERCP အတွင်း၊ endoscope ကို သင့်လည်ချောင်း၊ အစာအိမ်မှတဆင့်နန့် သင့်အူသိမ်အပေါ်ပိုင်းသို့ ပီးပို့ရေ။ ယပြီးနောက် ဆိုးဆီးကို endoscope မှတစ်ဆင့် ဖြတ်လားရေ အခေါင်းပေါက်ငယ် (catheter) မှတစ်ဆင့် ပန်ကရိယနန့် ရီးခြေပြွန်အတွင်းသို့ ထိုးသွင်းရေ။
PTC- PTC နည်းလမ်းရေ X-ray တွင် အတားအဆီးကိုပြသရန် ဆိုးဆီးကိုအသုံးပြုသည့်အတွက် ERCP နန့်ဆင်တူရေ။ ပြွန်ကို endoscope ဖြင့်ထည့်သွင်းမည့်အစား၊ သင့်နံရိုးအောက်ဟိ အရီပြားအတွင်းတွင် အပ်တစ်ချောင်းကို ထည့်ပြီး အရီမှဖြတ်လားကာ ရီးခြေပြွန်အတွင်း ပိတ်ဆို့လားရေ လမ်းညွှန်ကြိုးတစ်ချောင်းကို အရီပြားအတွင်းသို့ ထိုးသွင်းဖို့ဖြစ်ရေ။
အချို့ရေလူနာတိရေ incarbohydrate antigen 19-9 (CA 19-9) အဆင့်ကို တိုးမြှင့်ရန် လိုအပ်ပါရေ။
အဆင့်ဆင့်[edit | edit source]
အဆင့် IA – ကင်ဆာရေ ပန်ကရိယမှ မပြန့်ပွားဘဲ ၂ စင်တီမီတာထက် သေးငယ်ရေ။ lymph node တိသို့ မပြန့်ပွားပါ။
အဆင့် IB- ကင်ဆာရေ ပန်ကရိယမှ မပြန့်ပွားကေလည်း 2 စင်တီမီတာထက် ပိုကြီးရေ။ lymph node တိသို့ မပြန့်ပွားပါ။
အဆင့် IIA - ကင်ဆာရေ ပန်ကရိယမှ ပျံ့နှံ့လားကေလည်း ကြီးမားရေ သွေးကြောတိ သို့မဟုတ် lymph node တိအထိ မဟုတ်ပါ။
Stage IIB Cancer ရေ ပန်ကရိယမှ ပျံ့နှံ့ခြင်း သို့မဟုတ် မဟိနိုင်ပါ။ ၎င်းရေ ကြီးမားရေ သွေးကြောတိသို့ မပျံ့နှံ့ကေလည်း ပတ်ဝန်းကျင်ဟိ lymph node တိသို့ ပျံ့နှံ့လားရေ။
အဆင့် III ကင်ဆာရေ ပန်ကရိယမှ ကြီးမားရေ သွေးကြောတိထဲသို့ ပျံ့နှံ့လားပြီး lymph node တိဆီသို့ ပျံ့နှံ့လားခြင်း ဖြစ်နိုင်ရေ
အဆင့် IV ကင်ဆာရေ ခန္ဓာကိုယ်အနှံ့ အင်္ဂါတိဆီသို့ ပျံ့နှံ့လားရေ။
ခွဲစိတ်မှု[edit | edit source]
ပန်ကရိယကင်ဆာကို ခွဲစိတ်ကုသရန် မသင့်လျော်ရေ လူတဖဲ့ချေသာ ဟိပါရေ။ Whipple Operation ရေ အလွယ်တကူ ရဟိနိုင်ရေ အကျိတ်ငယ်တိကို ဖယ်ရှားရာတွင် ထိရောက်မှုဟိပါရေ။
အခြားရေ ကုသမှုနည်းလမ်းတိတွင် ဓာတုကုထုံး သို့မဟုတ် ဓာတ်ရောင်ခြည် ကုထုံးတိ ပါဝင်ပြီး ၎င်းရို့ကို တစ်ပြိုင်နက် ပေါင်းစပ်အသုံးပြုနိုင်ပါရေ။ နာကျင်မှုကို လျှော့ချရန် သို့မဟုတ် ရီးခြေပြွန်ပိတ်ဆို့ခြင်း သို့မဟုတ် အစာခြေလမ်းကြောင်းတွင် ပိတ်ဆို့ခြင်းကို သက်သာစီရန် အသုံးပြုနိုင်ရေ။
IRE၊ Cyrotherapy၊ ဓာတ်ရောင်ခြည်ကုထုံး (I-125) အပါအဝင် ခွဲစိတ်ကုသခြင်းမဟုတ်ရေ နည်းလမ်းအသစ်တိကို လက်ဟိသုတေသနပြုလျက်ဟိပြီး ရောဂါလက္ခဏာတိနန့် အကျိတ်အရွယ်အစားကို လျှော့ချရန်အတွက် အသုံးပြုနိုင်ပါရေ။[1]