Wp/qug/Killa
Killa, icha Killa mama, "Mama killa" shuk Tiksimuyu karupi muyuk rumpumi kan, payka tukuy 27.32 punchata yallishpaka muyunmi, payka Tiksimuyumanta karu kakpika 405 696 km hawapi tiyan, mana karu kakpika 363 104km hawapi tiyan. Killa ukumanta, hawaman 1737 km tiyan, Killa allpapi ashtawan chiriki kakpika -233°C kan (yanapi), ashtawan kunuk kakpika 123°C kan (Inti achikpi). Tiksimuyumanta killata rikukukpi, killaka yanami kan, chay kipa chawpi achikyukmi kan, chay kip tukuy achiyukmi kan, chay kipa kutin chawpi achikyuk, kutin tukuy yanapashmi.
Killa mama allpapi chunka-ishkay runakunami sarurka, ñawpakniki Neil Armstrong tiyumi: payka 21 purun killapi 1969 watapi Killapi purikurka. Tawantinsuyu pachapi, runakunaka Mama killa shuk diosmi iñirka, paykunaka Inti yayapa warmimi nirka. Inkakunapa pachakamay (calendario) killamanta, Intimantapashmi karka. Kunan pachapipashmi, kichwa runakunapa kawsaypi, Killa mama warmimi kan, payka llipiyakmanta kulunmantapash kuyllurkunashina, Inti-yaya shina, chaskakuna shinapashmi wacharirka[1]
Ashtawan yachankapak[edit | edit source]
Hawa tinkikuna[edit | edit source]
- INTI TAYTA, KILLA MAMA: Runallaktakunapak tauka yachaykuna, Carlos David Kleymeyer, 2000
Kaypipash rikupay[edit | edit source]
maymanta surkushka[edit | edit source]
- Shuk yupaykuna yuyaykunapash Fransis shimipi pankamantami kan (kaypi paykunapa killkakuna)
- Shuk yupaykuna yuyaykunapash Inlish shimipi pankamantami kan (kaypi paykunapa killkakuna)
- ↑ Principios y fundamentos de la crianza andina de niños y niñas menores de cinco años en la America meridional, Luis Enrique “Katsa” Cachiguango
