Wp/mos/Frevo

From Wikimedia Incubator
< Wp‎ | mos
Wp > mos > Frevo
frevo
music genre, type of dance
Subclass ofBrazilian dance, music of Brazil, carnival music Tekre
Country of originBrazil Tekre
Inventory number10 Tekre
Intangible cultural heritage statusheritage asset listed by IPHAN, Representative List of the Intangible Cultural Heritage of Humanity Tekre
Described at URLhttps://ich.unesco.org/en/RL/00603, https://ich.unesco.org/fr/RL/00603, https://ich.unesco.org/es/RL/00603 Tekre

Frevo yaa yɩɩl la mizik sẽn yit Recife, Pernambuco, Brazil. B yetame tɩ gom-biig ning sẽn yaa frevo yita frever, sẽn yaa Portuguese gom-biig a ye sẽn yaa ferver (t'a wãb). B yetame tɩ b sã n wa wʋme, b na n kɩtame tɩ b sẽn kelgd-b la b sẽn ki wã wa b sẽn wa n wa n wa rɩtg tẽnga. B tũnugda ne gom-biig ning sẽn yaa frevo wã n gomd frevo mizikã la frevo dansã yell.

Frevo sẽn yita[edit | edit source]

A frevo wã yɩɩ pipi. Yʋʋm kobs 19 soabã saabẽ, b sɩngame n maand karẽn-biis karẽn-kãsemsã wakatẽ. Sẽn mik tɩ karnevalã sɩngrẽ wã, b ra maanda tũudum yɛl n paas b sẽn maandã, la b ra ket n yɩɩnd n maand zab ne nebã. B ra tara tãb-biis la tãb-bilb sẽn da yaa neb sẽn da nong b mens n na n maan yɩɩl wʋsg. Bãnd a yiib sẽn da yaa nin-kãsems n yɩɩdã yaa Espaã (tõnd sẽn dat n yeel tɩ Ɛspãndã), sẽn da yaa Spaãnd sẽn yaa a taoor soaba, la b yɩɩ nin-kẽem piig la a naas wã sẽn da be a 14 soabã. B ra sɩngda n zabd ne taaba, la b ra sɩngda me n yɩɩgd tao-tao, n tar pãng n paasdẽ.

Sẽn na yɩl n tõog n kɩt tɩ b maan wẽnga, polisã sɩngame n digda capoeiras rãmbã, la b yõkda b wʋsg b sẽn da maand b kongrã sasa. A ra zãada b sambre n pa zãad ye, la a leb n yeel tɩ b sẽn maandã yaa yɩɩl. Woto, yɩɩl nins b sẽn da maandã lebga yɩɩl sẽn yaa toor fasɩ - yɩɩl sẽn boond tɩ frevo wã.

D sẽn na n maan bũmb ningã[edit | edit source]

A Frevo yʋʋmã yɩɩda yʋʋm 100 (1907) la yaa vẽeneg t'a bɩɩsa wakat kãnga n wa tõog n wa n lebg a sẽn yaa to-to rũndã-rũndã.

D dansã[edit | edit source]

A Frevo ra yaa ned sẽn naan yɩɩl-kãngã n kɩt tɩ b lebg yɩɩl-tũudb sẽn yaa b sẽn boond tɩ capoeira wã. Dẽnsa-rãmb fãa ra tʋmdame n na n tõog n tõog n bãng n bãng b sẽn na n maan to-to wã. B ra segd n modgdame, n tõogd n maand b sẽn tõe n tõog n maan to - to wã, la b ra segd n maood ne taab n tõog n bas b sẽn yaa b rãmbã n kẽng b sẽn yaa bũmb ning sẽn yaa b yĩngã pʋgẽ wã. Dãndã sẽn yaa frevo wã yaa d sẽn na n tẽeg n kʋɩ, d sẽn na yɩl n tõog n maan woto.

B boond tɩ frevo dansã masã tɩ passo, la Frevo dansã rãmb tɩ passistas. Sẽn paase, b ra pa tol n yeelgd fu-rãmb sẽn yaa sõma ye. B yaa toor-toorã me, tɩ nebã tõe n yã-b lame.

B ra yaa wa b sẽn da boond-b tɩ b sẽn da maandã, b ra yaa wa sẽn da maand-b to-to wã. B sẽn maand woto wã yaa bũmb sẽn yaa sõma n yɩɩd. Yaa bũmb sẽn pa wõnd taaba tɩ b yãgd b sẽn maand woto wã n lobd b sambre, n maand yel-solemse, la b leb n yõk-b lame. B leb n zãadda b tãnsã-rãmbã b nao wã sʋka. Sẽn yɩɩd fãa, b sã n wa maand woto, b sãn ket n maandẽ, b sãnda n wẽed b samdã n kõ-a.

Sẽn sɩng ne yʋʋm 1950 wã, ned sẽn sõng-a wʋsg n paas Passo wã yaa Nascimento do Passo. B yeelame t'a sẽn sɩng ne rẽ wã, a paasame tɩ yɩɩl toor-toorã sõor yɩɩl 100 n yɩɩd. A sakame me n lugl Frevo lekoll ning pipi n be Recife yʋʋm 1990 wã saabẽ. Bãngr ning sẽn wilgd tɩ b pa maand bũmb wʋsg n maand Burkĩna Faso wã yaa bũmb sẽn wilgd tɩ yaa sõma.

Amerik pop-paalgã Cyndi Lauper yɩɩla a yɩɩl ning sẽn yaa "Maybe He'll Know" wã n wa dans ne frevo.

yɩɩla[edit | edit source]

Dĩng-d-la-la-kẽeng[edit | edit source]

Frevo-de-Rua (Street Frevo), sẽn yaa gom-biig ning sẽn yaa "frevo" võor n yɩɩd fãa, yaa instrumental buud-goam sẽn be ne yɩɩl sẽn yaa wa trump, trombone, saxofon la tuba. A yaa wa Polka sẽn yaa bũmb ning sẽn wõnd b sẽn wʋmd Amerika nebã.

A Frevo-de-Rua neb wʋsg ra maanda yɩɩl n be n be n maand fut futbã kibsẽ Recife. A Frevo-de-Rua yɩɩl sẽn yaa sõma n be wã yʋʋr boondame t'a "Vassourinhas". D sẽn mi tɩ yɩɩllã taoor soab yaa Maestro Duda. Yʋʋmd 2000 wã, b sẽn da boond tɩ "Frevo" wã tẽn-tʋmdb yaa "SpokFrevo Orquestra" sẽn be Recife wã. A Inaldo Cavalcante de Albuquerque sẽn boond tɩ "Spok" n get-a wã. Yaa yɩɩl-gʋlsdb 17-18 n be be be. B sʋka, b sẽn yaa bi-bõon-dãmb a yiib la b sẽn yaa perkusyõ-dãmb n maan b misiõ n wilg dũniyã yɩɩl sẽn yaa frevo wã. B sɩngame b pipi Amerika so-pakrã yʋʋmd 2012 tʋʋlg kiuugã.

B sẽn boond tɩ Street Frevo wã[edit | edit source]

  • Zĩis sẽn yaa zũudu
  • Burã
  • Kornetã
  • Flugelhorn
  • Trombõ wã (sẽn tar vɛrf la/bɩ sẽn tõe n zẽk-a)
  • sẽn naag ne bas-trombone
  • Melophone
  • Tuba
  • Euphonium
  • Sousaphone
  • Saxofon dãmb
  • Tenor saxofoonã
  • Saxofoon sẽn yaa alto
  • soprano saksofonã
  • B sẽn maand to-to wã
  • Bõn-naandg
  • Basã
  • B sẽn boond tɩ clash cymbals
  • Surdo
  • Repinique
Frevo de Bloco[edit | edit source]

B leb n yɩɩnda Frevo de Bloco, la b yɩɩnd-a ne yɩɩl-rãmb. A Capiba yɩɩ yɩɩl-gʋlsdã sẽn yaa kãseng n yɩɩdã, la a tõe n dɩka a Getulio Cavalcante togs-n-taare. A Claudionor Germano (bãngda) la a Antonio Nóbrega (bãngd la dansadbã) yaa neb a yiib sẽn yɩɩdã.

Frevo de trio[edit | edit source]

B sẽn da maand yɩɩl nins sẽn yaa toor-toorã, b ra pa tar yɩɩl-kãnga ye. A sẽn zĩnd Bahia yʋʋm 1950 wã sɩngrẽ wã, a sẽn paam n maan yɩɩl sẽn yaa "Club Carnvalesco Misto Vassourinhas of Olinda" sẽn be Salvador (Bahia soolmẽ) la sẽn paase, a sẽn yaa tã-bi-tĩnd a Elétrico Armandinho, a Dodô & Osmar wã n kɩt tɩ b lebg Bahi karnevalã tã-biiga.

Sebtiise[edit | edit source]