Wp/kus/Abɔ tilasɛ?

From Wikimedia Incubator
< Wp‎ | kus
Wp > kus > Abɔ tilasɛ?

Dau da bɛ ka o yʋ'ʋr buona Apʋsa'an. Dinɛ ka fʋ nyɛ ka li ka' sʋ'ʋm wʋsa ka fʋ yɛl o, o yɛt ye fʋ kɛl ka li an sʋm. nwa' kɛnɛ ka on nɛ o kpi'es pʋ sɔnsid baa bi'elaa, bɔzugɔ fʋ ya'a nyɛ sida ka ye fʋ pian' tis o, o pʋ di'eda. Apʋsa'an da mɔri pu'a yinne nɛ o bipumis atan' ka daar yinne ka ba zin' sɔnsid baŋʋ kpɛn'ɛb yɛla ka bipumis la ye ba ya'a pʋ kpɛn'ɛs ban baŋʋʋ ban kʋ siakɛ, ye bɔzugɔ ba ya'a keŋ zin'isi'a wʋsaa ba bipuntaab banɛ kpɛ' baŋʋ la nɛ biribis la'adi ba nɛ ye ba situaa la'ad la nam pʋ naae?

FOTO

Bam pʋ kpɛ' baŋʋ la la ka ba ye situaa la'ad la. Pian'akaŋa ni ka ba ma Adu'alɔbig lɛbis ye:

Adu'alɔbig       Fa', m daa pʋn yɛli ya ka ya ye ya niŋ pʋ fiŋid nwa; hali ka yɛlim ye Ami'yir biis la pʋ kpɛn' la li maal bɔ bɛ? Ka wala ya'asɛ?

Apʋsa'an         Mmi' zaŋɛ la ka kat o biis la, lin mɛ nvuu nvuu yaannɛ wala ka ye ba da tʋ'ʋdi ya? Ka lin ya'a anɛ bʋnsʋŋʋ tisi ya? Ban nam bɛ ani pian'ad la ka Mi' pu'a Asɔswin paad.

FOTO

Asɔswin           : Ya sɔnsiga.

Apʋsa'an: Naa, nɛ fʋ kenken.

Adu'alɔbig: Kenkennɛ m nintaa.

Asɔswin          : Naa, ya zaam ya'a malisa?

Apʋsa'an: Li nan an sʋ'ʋŋa; mɛ fʋ mɛ ya'a an sʋm?

Asɔswin          : Ɛɛn, ti an sʋm.

Apʋsa'an: Ka zaam labaarɛ?

Asɔswin          : Labaar malis. Man ya'a bɔɔdi bugum ka kena ka yɛl kae.

Adu'alɔbig: Ka m pu'ayuos an wala?

Asɔswin: Ba an sʋm, ba ye m pʋ'ʋsi ya.

Adu'alɔbig: Tinam yira biis ye ti ya'a pʋ kpɛn'ɛsi ba baŋʋʋ ban kʋ lɛn yi paalʋʋ ka ba sabuos tʋ'ʋdi ba ye ba mɔr situaa la'adi gɔɔnd ka zan'as kuosigɔ. bam pʋ kpɛn' baŋʋ la zugʋ la.

Asɔswin          : Wooo, da kɛ ka m yibiis wʋm lina, ka din yɛla ka m yisɔb daa ye o kʋʋdimmɛ la. Bipumis                                     lɛm kpɛn'ɛd baŋʋ dʋnnaa m biigaa?

Adu'alɔbig: Bɔ, dunia la tiak nɛ bɛɛ?

Asɔswin          : Ban kad ye bipumis da kpɛn' baŋʋ la, yanam pʋ wʋmi lii?

Adu'alɔbig: Hei, mɔri fʋ yɛla. banɛ kat la banɛ du'a biis la tisi ti bɛɛ wala?

Asɔswin          : Ka' ye banɛ du'a biis la tisi ti yɛlaa, ba nyɛnɛ ka li ka' sʋ'ʋm linɛ aan ba yɛl ye ba da                                kpɛn'ɛsidi ba la. Hali du'atanam daa kɛn na'ayin na ka buol nidib bɛdegʋ la'as ka m                                    yidaan daa bɛ ani. Ba daa tu'asi ba bipumis baŋʋ kpɛn'ɛsʋg bɛ'ɛdi an si'em ka dabiem kpɛn' ti wʋsa tinamɛ daa wʋm ye li ya'a ɛɛnti paae ba du'am saŋa li anɛ mugusʋg la. Li kɛnɛ ka sɔ' wʋsa pʋm pʋ lɛm bɔɔd ye o wʋm bipumis baŋʋ kpɛn'ɛb yɛlaa.

Adu'alɔbig: Waii, kemina wʋmi yɛla; ye bipumbanɛ kpɛn' baŋʋ, ba du'am ɛɛnti anɛ yɛl.

Apʋsa'an:         Fʋ mɛŋi bɔɔd ka kɛlisidi Mmi' pu'a pian'ad. Bamaa bɛ yin ye ban gaad na'asaara la fʋ na                 nyaŋɛɛ? Bɛog fʋn dɔlli ba keŋi Amumuni yir, ka Amumuni pu'a Alizɛta kpɛn'ɛsʋg an sʋm.                                     Haya, bɛog nienya ka pu'a la dɔl biis la paae Amumuni yir.

Adu'alɔbig      Ya gaafara m diemmaa!

Mumuni           Naa, kennɛ.

Adu'alɔbig       Naa, m diemma, m bɔɔdi Alizɛta. O na bɛ?

Mumuni           Ɛɛn, paam zakin.

Adu'alɔbig       Gaafarɛ, m nintaa,

Alizɛta             Kennɛ m nintaa, wala bɛkɛʋngɔ?

Adu'alɔbig       Bɛkɛʋng anɛ fʋ pu'ayuosi ya'a yisim na ka yɛl kae.

Alizɛta             Woo, ti tʋma la yʋ'ʋn tɔinɛ, fʋ pʋ wʋm ye ti da lɛm kpɛn'ɛsid bipumis baŋʋʋ?

Adu'alɔbig       Ya'a an linɛɛ ba kʋ nyaŋɛ. M kʋ mɔri m biis ka fʋ kat ye m da kpɛn'ɛsi ba baŋʋʋ. Onɛ du'a                         bibanɛ tis mam bɛɛ?

Alizɛta             Aatɔ, m yidaan bɛ samanin, fʋ nyɛ oo?

FOTO

Adu'alɔbig       M nyɛ o amaa li ka' dau tʋʋmmɛ nwa, m yɛl o ye bɔ?

Alizɛta             Alaa ti yim.

Alizɛta             Ali baaba, mam bɛnɛ zakin ka m nintaa kpɛn' na ye o bɔɔdi biis baŋʋ kpɛn'ɛsigɔ, din ka m                                     ye m yina tiɛn fɔ?

Mumuni           M wʋmya, ka mɛ fʋn ka ba daa tis gbauŋ na? Fʋ daa gɔs ka ba ye bɔ?

Alizɛta             Li daa anɛ bipumis baŋʋ la yɛla. Ba ye ti da lɛm kpɛn'ɛs bipumis baŋʋʋ ka li kɛnɛ ka ba                            du'am saŋa tɔi.

Mumuni           M diema, li anɛ Gɔmma n tis wada ye ba tʋmi li, fʋ ye ti niŋ wala? Dɔlli ba lɛb ka ti kʋ                             nyaŋɛ.

Adu'alɔbig       M diemma, m bɛlimmi ya nɛ faaminimi basi ka m ya'a lɛbi kulɛɛ m yidaan kʋ kɛɛ ma.                              Mbayoo, m di'ed ya?

Alizɛta             Ya dʋnna nidib anɛ ala, m ya'a kpɛn'ɛsi ba, fʋ na su'a piesidi ba ka li ti biɛn'e? Fʋ na kɛ                             ka nidib wʋsa baŋ ye ba kpɛn' baŋʋ, saŋkan la ka fʋ kpɛn'ɛs man yɛllin, lin ma'aa ka ti                               zɔt la.

Adu'alɔbig       O! mam? Fʋ na sʋŋ mam anwana ka m kɛ ka sɔ' baŋɛɛ? M pɔ m yaab mɛnɛ, Wina'am na                           sʋŋif

Alizɛta             Tɔ, mɔri ba lɛbi kpɛn' na.

Biis                  Waae, o kʋʋdim o kʋʋdim.

Adu'alɔbig       Ya tɛn'ɛs ye li anɛ na'ana? Haaya. O kpɛn'ɛsi ba naae ka o dɔlli ba kul ka gɔsi ba sʋ'ʋŋa ka                         fɛn'ɛd la ti biɛn'e naae.


Pu'asada biya sʋ'ʋŋa ka dap yʋ'ʋn kennɛ lia'adi ba. Ba wʋsa nyɛ ba sidibi kul. Li pʋ yuugɛ ka kpɛɛm la tʋk pʋʋg, lin ti paae o du'am la Apʋsa'an nɛ o biig la sid zɔnɛ walaa ti nyɛ ligidi sɔ' san'anɛ pɛ'ɛŋi keŋ ka ba biig la nyaan nyɛ nyɔɔr. ban ti yi sibiti ni kul la ba lɛn zi' ba sam bɛnnɛ. Ba da kpɛn kʋ'ʋsi ba nu'us nɛ zaŋ ka lieb fara dim. Ba ti ba'asi mɔr o nɛ keŋ sibiti ka ba bu'osi ba ye, ya kpɛn'ɛsi ba nɛ baŋʋʋ? Ka ba ye ɛɛn.

Du'ata kpɛɛm la yʋ'ʋri an Du'ata Joon.

FOTO

Joon                 Biiga, buolima Emanuel n tisim na ka ti paam  diib. M zua, yanam wʋm ban ye bipumis                           da kpɛn' baŋʋ la bɛɛ ya pʋ wʋm? Biig la kʋ tun'e yinaa, asɛɛ ka ti ladig o ma la. Ya sam                            anɛ yɔn tusa ayi'

Apʋsa'an         Walaa? Yɔn tusa ayi'? M bayoo, m ba', m tʋmif bɔ ka fʋ maalim anwa?

Joon                 Nɛ'ɛŋa ka' fʋ ba' yɛllɛ, fʋ mɛŋi da'. Ligidi la ya'a pʋ kena, tʋʋma kae, ka fʋ biig la mɛ na kpi. On nam bɛ ani la  o nyɛnɛ biigi paad na ye o pu'ayua yinne la mɛ sa'ai ka pʋ nyaŋi du'a ka ba mɔr o gaad sibiti ni, lin ka ba ye o kena yɛl o. Haya, ka dau yʋ'ʋn an bʋra ka ye ba kpɛn'ɛm yɛl o pu'a bɛ zakin. Ban yɛl pu'a la ka o yɛl ye mam ba' kae, Apʋsa'an yɛ sɔ' da sa'al o nwa, ka m ye m niŋ wala? Heeya! li anɛ anwana ka Apʋsa'an ti pɔ nɔɔr ye o biig nɛ o yaaŋ da kpɛn'ɛs bipuŋ baŋʋʋ. La'an nɛ wala o bipuŋ yinne, ba ladig o nɛ yis biig la ka li nya'aŋaa bipuŋ la ba'asi kpinɛ.

FOTO

Timɛŋi ied yɛla.

Bu'osa nwa:

1.  Fʋ wʋm bɔ sɔnsig la ni?

2.  Apʋsa'an bipumis da an ala?

3.  Bipumis baŋʋ kpɛn'ɛb bɛ'ɛd an bɔ?

4.  Bipumbanɛ kpɛn' baŋʋ du'am ya'a paae, li ɛɛnti an wala wala?

5.  Anɔ'ɔn biisi da pʋ kpɛn' baŋʋ?

6.  Sibiti ni kpɛɛm la an anɔ'ɔnɛ?

7.  Anɔ'ɔn da ye o yaas nɛ o biis da kpɛn'ɛs bipumis baŋʋ?

8.  Apʋsa'an biis ala da kpi?

9.  Joon da yɛl ye bam paam bɔ?

10. Anɔ'ɔn pu'a kpɛn'ɛsid baŋʋ?

Gbanvɛɛnsa