Wp/kck/Moyo

From Wikimedia Incubator
< Wp‎ | kck
Wp > kck > Moyo

Moyo inhungu inamisipa mumhuka dzinjinji, inopompa malopa iwayendesa mumbili kuhingisiwa matjubhu emalopa. Malopa atjipompewha ebva mumoyo anobe enamheya ye osijini kakale ndekafu kunhohakiwha ndembili kukobe ndemheya isingahakiwe ndembili ndekumwe kwehambgwa kundisiwa mumapapu. Mubanhu, moyo unolizana ndetjibhakera tjitukunhunhu kakale unowangwa pakati kwemapapu, mkati kwefuba.

Moyo

Mubanhu, mudzimwe mhuka ndenyunyi, moyo wakapalalaniwa ukabe nhabi dzina: yapehhugwi kulumeho ndekuludli atriya ndeyapasi kulumeho ndekuludli ventriklisi, kwazo kwazo atriya yeludli ndeventriklisi inodangwa yakahangana iyi moyo weludli kukoti kwelumeho ndayikobo kodangwa kuyi moyo welumeho. Whobe, ayitondidzana ndedzimwe mhuka, moyo wewhobe wakapalalaniwa kabili, kuna atriya ndeventriklisi, kukoti dzimwe mhuka dzinamoyo yakapalalaniwa katatu. Mumoyo wakatjila, malopa anowhunga ehingisa zila in’ ompela ipinda mumoyo nentha yemavalufu, anovikela kuti malopa ambhwilile hhule. Moyo wakahhaliligwa musaka linoyivikela, linodangwa liyi perikhadiyamu, inavula mukati. Mduli wemoyo unamaleya matatu: epikhadiyamu, mayokhadiyamu ndeendokhadiyamu.

Moyo unompopa malopa ndezila yakatambunhuka kuhinga maseli anothama kuti iwhakale idusa malopa. Kothama kuti kube ndekharenti inothama moyo ukaswaba, kharenti iyeyi inoyenda ilimkati kwemoyo ilimu nodi ye atrioventricular kakale moyo unobe uswaba upama ukhukhumala. Moyo unowanha malopa atjibe ndemhepo ihomanana ye osijini anobva kumbili, engina mumoyo ndekuludli kwe atriya ebhuda mu vena khava iwhulu ndenhukunhunhu kakale epinda enda ku ventriklisi yekuludli. Emilika ipapo malopa anopompegwa kusekhuleshini yephalimonhari kuhingisiwa mapapu, anowhamutjila osijini edusa khabhoni dayosayidi. Malopa ana osijini anobhwilila ku atriya yekulumeho, ipinda mu ventriklisi yekulumeho kakale ikopompegwa pahhe kuhingisiwa ayota kuti ayende angine mumbili, hhapo osijini inohinga ikopela masimba iba khabhoni dayosayidi. Moyo unoloba ndezila yophumula pedlo ndemabhithi ali 72 ndeminiti. Labuka kothama bhithi yemoyo ikabe pehhugwi kwelubakanyana, koga inojita nhu ekaphumula kakale ndiyo bhithi yakalulamila nhu whose.

Bugwele gwekhadiyovaskhula (CVD) ndigo gwakagunda mbeli ndopedza banhu mugole la 2008, kwakatjinyika banhu bali 30% mudzimfa dzose dzakatikala. Mudzimfa idzedzi banjinji bakabulayiwa ndengwele dzekhoronari Atari ndestroku. Kunohhisa ngwele idzedzi kohanganisila, pfutha fodlo, kolesa kwenhu, sazwinhabulula kwakasima, kumbulisa kwazo, dliwa kwekafu tjinamafuta manjinji, BP, ndesalingilila zwakanaka kwebugwele kwetjukela ndekumwe kwakajalo. Bugwele gwekhadiyovaskhula akunozwilayidza munhu koga kungatikala nje kuti nhu awhe gwadza kwefuba ndokongwa pfema. Hakisisiwa kuti nhu unabugwele gwemoyo kolingiwa kuti mubutjilo gugwe wayegwala tjini, whilila bhithi yemoyo kuhingisiwa mtjina westethosikopu, ECG, nde alithasawundi. N’ anga dzemakhuwa dzinohinga linga moyo koga dzoyi Khadiyologisti koga banjinji kwazo banohinga mulapiwha kwemoyo.