Wp/tzm/Domenico Ghirlandaio

From Wikimedia Incubator
< Wp‎ | tzm
Wp > tzm > Domenico Ghirlandaio

Domenico Ghirlandaio (1449 – 11 yennayer 1494) ikka-t-nn iga yan umekla awṭalyan, ikellun ammas n Tleslalit (attayen n 1400-1600) g Flurinsa. Ikka-t-inn istawhemma kigan azemz n Tleslalit. Yaɣul aseggʷas n 1480 amm yimek nna d anaẓur n portraits unṣib ɣur yinesbuɣar n Flurinsa. Ikka-t-inn yamu Ghirlandaio g uyenna mi ttinin "tis-kraḍt tasut" n Tleslalit Tawflurinsiyt, netta akked Verrocchio, aytmaten Pallaiolo d Sandro Botticelli. Isala Ghirlandaio yan ustudyu imeqquren isugren g amunen aytma-s s sin-idsen Davide akked Bendetto Ghirlandaio, aslif-nnes Bastiano Mainardi u San Gimignano, d memmi-s Ridolfo Ghirlandaio ḍart. Kkan-d mennaw yimeḥḍaren astudyu n Ghirlandaio, seg-sen Michelangelo nna bahra ittwassnen. Tamu tmefkiyt n Ghirlandaio s wuẓlay g tzemmar-nnes s issuguz iglamen n tudert azemz-nnes, d tefsirin n wawriken jaj isatalen n yimallasen isegdanen allu, taɣawsa nna as-d-ifkan yat ccenɛet igan takeswatt d wagudi n tseqqimin tixatarin.

Tudert d twuriwin-nnes[edit | edit source]

Iseggʷasen-nnes imezwura[edit | edit source]

Ilul-d Ghirlandaio amm Domenico di Tommaso di Currado di Doffo Bigordi. Nettan ayd igan amaẓuẓ nger sḍis yicirran ɣur Tommaso Bigordi seg tmeṭṭut-nnes izwaren Antonia di ser Paolo Paoli; ger wid, ɣas Domenico d collaborators n aytma-s Davide d Bendetto Ghirlandaio ayd inejmen seg tamẓi-nnsen. Yuru Tommaso sin wazzanen-yaḍnin akked tmeṭṭut-nnes tis-snat, igan awed nettat s yisem Antonia, iwwel-tt aseggʷas n 1464. Alessandra, ultma-s n Domenico seg tesga n bba-nnes, tiwwel yan umekla Bastiano Mainardi aseggʷas n 1494. Ikka-t-inn baba-s n Ghirlandaio akked ɛemm-is s sin-itsen gan setaiuolo a minuto (itejjaṛen n taḍut d yisekkin id-s zdinin s tesmektiwin drusnin).

Issneɣmes-aɣ Giorgio Vasari mas t-inn-ikka Domenico g tizwiri-nnes da ittelmad ɣur baba-s nna igan adhaybi akud-ann. Icebber nickname n "Il Ghirlandaio" (Ameskar n Garland) g Domenico s tɣarast n baba-s, nna t-inn-ikkan ittwassen kigan s usgadda-nnes n waddalen n yiɣfawen ittwaskaren s garland, yiẓli wanaw-ad n tmelsa s yist Flurinsa. S wawal n Vasari, isnulfa Domenico tifsirin n yimegguren d yinerzaf n tḥuna : "ikka-t-inn ur da ittajja awed yan bla ur t-iɣʷi s taccitat-nnes adday da ittili ar ikellu g ayt tmazirt neɣ kraygatt yan ikkan astudyu-nnes. Izri tigira ɣur Alesso Baldovinetti ad ilmed ɣur-s d ad izerru taklut d tmuẓayikt. S wawal n umussnaw n umezruy n tẓuri Günter Passavent, ikka-t-inn da ittelmad g Flurinsa ɣur Andrea del Verrocchio.

Tiwuriwin timezwura g Flurinsa, Ṛuma d Tuskanya[edit | edit source]

Yuyel Ghirlandaio g yigenna n teklut n yid fresco, d tallusin-nnsen nna s bahra ittwassan. Telkem-tt-id yat tseqqimt tazaykut g temrawant n 1470 sɣur Tɣiwant n San Gimignano afadd isdikuṛi Chapel n Santa Fina g Teglizt Collegiate n temdint-nna. Qquman id fresco ar dig-sen swurrin seg 1477 ar 1478, da mmalan snat temsarin timkerranin zdin d tmettant n Fina Tagʷrramt.

Aseggʷas n 1480, ikʷla Ghirlandaio "Jerome Agʷrram g usira-nnes" amm yan ugezzum ittmunan d "Augustine Agʷrram g usira-nnes" ittuɣulen ɣer Botticelli ammas n Teglizt n Ognissanti, Flurinsa. Ikʷla allu yat tfelwit i Imensi Aneggaru s tiddi-nnes tagamant aguns n tmeṣriyt n wutci. Seg 1481 ar 1485, ittukellaf s yid fresco ammas n Palazzo Vecchio, iklu allu tama n twuriwin-yaḍnin yat Apotheosis n St. Zenobius (1482) g Sala del Giglio, yat twuri yugren tiddi tagamant akked yan usati ittusmettagen s tmesdagt, g amunen idsen wudmawen n wasaḍen iṛumiyen d yifruriten-yaḍnin nna ur ilin assaɣ d usged/ddin.

Aseggʷas n 1481, iɣra wis-kkuẓ Ibabaten i Ghirlandaio ad igulu Ṛuma afadd yamu g yan ugraw n yimeklawen d-kkanin Flurinsa d Umbria, nna mi ikellef netta s usennulfu n yan useddi n yid fresco nna immalan idsen yibabaten d idsent tmuɣliwin seg testamemts qburnin d wid imaynutnin g yiɣerban n Chapel Tasistint. Ikʷla Ghirlandaio Vocation n Apostles. Ikʷla awed Resurrection n Umasiḥ tanna yucckan dɣi. Da as-zeddin allu The Crossing of the Red Sea, meqqar da ttemsasa tfelwit-ad uggar d tmamekt n Cosimo Roselli nna t-inn-ikkan awed netta yamu g tseqqimt igan yat. Ittwassan Ghirlandaio s mas isnulfa mennawt twuriwin-yaḍnin ammas n Ṛuma, jlant dɣi s umata-nnsen. Aslif-nnes Sebastiano Mainardi, yuwes-as g tseqqimin-nna d yid fresco izaykutnin ammas n San Gimignano, mani da ittuyanna mas ikʷla dig-s Mainardi yan Annunciation, nna ittuɣulen kra n tikkal s Ghirlandaio.

Aseggʷas n 1484, yura yan umeggay n Ludovico il Moro i bab-nnes tabratt, da isnummul dig-s tiwuriwin n yinaẓuren iferḍiyen nna yad iẓra g Flurinsa : "iga Domenico Ghirlandaio yan umekla iɣudan g yifil, d yan iɣudan uggar g fresco n yiɣerban; tɣuda tmamekt-nnes kigan aha da ittmuss g yiger-nnes."

Tiwuriwin-nnes tiḍefranin g Tuskanya[edit | edit source]

Baḍaḍ n Imeksawen, Sassetti Chapel, tamu dig-s yat tefrist n Ghirlandaio amm yan seg Imeksawen.

Ger 1482 d 1485, ikʷla Ghirlandaio yat tewnist n fresco g Chapel Tassisit n Santa Trinita i ubankan Francesco Sassetti, anemhal aneddabu n ubank n Medici, whose Rome branch was headed by Giovanni Tornabuoni, patron n Ghirlandaio d-iddan. Tga tewnist-ad tin sḍist tmuɣliwin seg tudert n Ugʷrram Francis n Assisi, tili dig-sent tanna d yumeẓ sɣur Ubaba Honorius Approval of the Rules of His Order, Tamettant d Obsequies n ugʷrram d yat Resuscitation n yan memmi-s n ayt Spini, nna immuten llig iḍer seg yan useṛzem.