Wp/sdh/کوردی خوارین

کوردی باشووری یا کوردی خوارین/خوارگ یه‌کیگ له زاراوه‌یل ‌زوان کوردییه‌ ک لە ناوچەیل باشوور جوغرافیاێ کوردستان لە ئێران و عێراق قسە کریەێد. ئەی زاراوە لە زوان کوردی فرەتر لە ٥ ملیوون کەس ئاخێوەر دێرێد.

له بەەیلێگ لە دو وڵات عێراق و ئێران وە ئی زاراوه قسه‌ کەن:

شارەیل کوردستان عێراق (باشوور): خانەقین، گەڵاڵە، مەندەڵی، زرواتیە، بەدرە، جەسان؛ بڕێگیش لە شارەیل کەلار، باقووبە و بەغدا.

شارەیل کوردستان ئێران (ڕووژھەڵات): لە پارێزگاێ ئەردەڵان، شارەیل بیجاڕ و قوروە؛ لە پارێزگاێ ھەمەدان، ئەسەیاوا؛ له پارێزگاێ کرماشان، شارەیل سونقور، سەحنە، دینەوەر، بێستۊن، کرماشان، مایەشت، کووزەران، کرن، سرپێڵ، قەسر، شاباد، گیەڵان؛ له پارێزگاێ ئیلام، شارەیل ئەیوان، چەرداوڵ و ئیلام.

گەورەترین شار ئاخێوەر کوردی باشووری، شار کرماشانه ک فرەتر لە ۸۵۰ ھزار کەس وەی شارە زوان یەکم یا دۊمیان کوردی خوارینە.

شێوه‌زار کوردی که‌ڵھوڕی

کوردی باشووری ک زاراوەێ کوردی کەڵھوڕی یا کوردی کرماشانییش وە پێ ئۊشن، یەکێگ لە شێوەزارەیل لە زوان کوردییە ک لە پارێزگایلێگ جوور کرماشان، ئیلام، دیاڵە (خانەقین)، ئەردەڵان (گەڕووس) و ... قسە کریەێد.

بنزاراوەیل

بنزاراوەیل کوردی باشووری بریتین لە:

• کوردی کەڵهوڕی (ناوچەێ کەڵھوڕنشین گیەڵان، ئەیوان، شاباد)
• کوردی فریلی (ناوچەێ ئیلام، مێران، ئاوەنان، دێلوڕان، بەغدا، خانەقین، ئەلحەی، جلەولا، کووت، عەلی شەرقی، عەلی غەربی، زرواتیە، مەیسان)
• کوردی کرماشانی (کرماشان، قەسر شیرین)
• کوردی کولیایی-گەڕووسی (ناوچەیل کولیایی لە پارێزگەێ کرماشان و ناوچەێ گەڕووس لە پارێزگەێ سنە)
• کوردی زەنگنەیی-سنجاوی (ناوچەیل زەنگنەنشین، هەرەسەم، هەرسین، ئاوایی پاسار، سەحنە، ناوچەی سنجاوی، کووزەران)
• کوردی کرنی (شار کرن و ئاوایی حەریر)
• کوردی گووران (ناوچەێ داڵاهوو، شار گاوارە)