Wp/rki/multiple myeloma
Multiple myeloma ရေ ပလာစမာဆဲလ်ဟုခေါ်ရေ သွီးဖြူဥအမျိုးအစားတွင် ဖြစ်ပေါ်လာရေ ကင်ဆာဖြစ်ရေ။ ပလာစမာဆဲလ်တိရေ ပိုးမွှားတိကို မှတ်မိပြီး တိုက်ခိုက်သည့် ပဋိပစ္စည်းတိ ဖန်တီးခြင်းဖြင့် ရောဂါပိုးတိကို တိုက်ဖျက်ရန် ကူညီပီးရေ။ Myeloma အတိအပြားရေ ကင်ဆာဆဲလ်တိကို ရိုးတွင်းခြင်ဆီတွင် စုပုံစေပြီး ကျန်းမာရေသွီးဆဲလ်တိကို ထုတ်ပီးရေ။ ပလာစမာဆဲလ်တိဧ အဓိကလုပ်ဆောင်ချက်မှာ ပဋိပစ္စည်း သို့မဟုတ် ခုခံအားနိုဂလိုဘူလင်ကို ထုတ်လုပ်ရန်ဖြစ်ရေ။
ပုံမှန်အားဖြင့် ပလာစမာဆဲလ်ပမာဏရေ ရိုးတွင်းခြင်ဆီဧ 2-3% ခန့်ဟိရေ။ ယကေလည်း၊ တိစွာရေ myeloma ရေ ဒေအရီအတွက်ကို 10% ကျော်အထိတိုးလာစေပြီး immunoglobulin ထုတ်လုပ်မှုတွင် ချို့ယွင်းလားစေရေ။ M ပရိုတင်း သို့မဟုတ် Monoclonal ပရိုတင်းဟု ခေါ်ဆိုရေ ပုံမှန်မဟုတ်ရေ ပရိုတင်းတိရေ ခန္ဓာကိုယ်တွင်း အင်္ဂါတိကို အန္တရာယ်ဖြစ်စေရေ ဥပမာအားဖြင့် အရိုးပွခြင်း၊ အရိုးကျိုးခြင်း၊ ကျောက်ကပ်ပျက်စီးခြင်းနန့် ခန္ဓာကိုယ်အတွင်းဟိ ကယ်လ်စီယမ်အဆင့်ကို အန္တရာယ်ဟိရေ အဆင့်သို့ ပြောင်းလဲလားစေနိုင်ရေ။
အသက် 60 မှ 70 ကြားတွင် အဖြစ်တိပြီး အသက် 40 နှစ်အောက် လူတိတွင် အဖြစ်တိပါရေ။
တစ်ခါတစ်ရီတွင် ပလာစမာဆဲလ်တိရေ ရိုးတွင်းခြင်ဆီအပြင်ဘက်တွင်ဟိရေ အကျိတ်တစ်ခုဖြစ်ပေါ်လာနိုင်ရေ။ ၎င်းကို Plasmacytoma ဟုရည်ညွှန်းပြီး ကျောရိုး၊ sternum သို့မဟုတ် နံရိုးတိတွင် အတိဆုံးတွိ့ဟိရရေ။
Multiple myeloma အတွက် လောလောဆယ် ပျောက်ကင်းအောင် မကုသနိုင်သိမ်းကေလည်း ရောဂါအခြီအနေဟိနီရေ်လည်း သေဆုံးသူတိကို ၎င်းရို့ဧ သက်တမ်းကို သက်တမ်းတိုးခွင့်ပီးခသည့် ဆီးပညာတိုးတက်မှု (လွန်ခသည့် 10 နှစ်အတွင်း) ကြောင့် အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိ ကုသနိုင်သိမ်းရေ။
အကြောင်းတရားတိ[edit | edit source]
myeloma ဧအကြောင်းရင်းအတိအကျမသိရပါ။ ပုံမှန်မဟုတ်ရေ ပရိုတင်းဓာတ် (Monoclonal Gammopathy of Undetermined Significance – MGUS) ဟိရေ လူနာတိရေ နှစ်စဉ် 1% ဖြစ်နိုင်ချေ ပိုများရေ။
ရောဂါလက္ခဏာတိ[edit | edit source]
- အရောင်ဖျော့ခြင်း၊ ပင်ပန်းနွမ်းနယ်ခြင်းနန့် ပုံမှန်မဟုတ်ရေ သွီးထွက်ခြင်း။
- အရိုးအဆစ်တိ နာကျင်ကိုက်ခဲခြင်း၊
- သွီးထဲတွင် ကယ်လ်စီယမ် ပမာဏ မြင့်မားခြင်းရေ စိတ်ရူပ်ထွီးခြင်း၊ ဝမ်းချုပ်ခြင်းနန့် မထိန်းနိုင်ခြင်းရို့ ဖြစ်စေနိုင်ရေ။
- ပြင်းထန်ရေကိုယ်အလေးချိန်
ကုသမှု[edit | edit source]
အဓိက ကုသနည်းမှာ ဓာတုကုထုံးဖြစ်ပြီး လူနာဧ အသက်အရွယ်နန့် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အဆင်သင့်ဖြစ်မှုရို့ကို ဆုံးဖြတ်မည့် ရွီးချယ်မှုဖြစ်ရေ။ Novel ကုထုံးရေ သမားရိုးကျ ဓာတုကုထုံးနန့် နှိုင်းယှဉ်ပါက myeloma မျိုးစုံကို ကုသရာတွင် ထိရောက်ကြောင်း သက်သေပြခရေ။ အခြားဆီးဝါးအသစ်တိတွင် ရောဂါပြန်ဖြစ်ခြင်းမှကာကွယ်ပီးနိုင်သည့် Proteasome inhibitor နန့် immunomodulators တိပါဝင်ရေ။
အလိုအလျောက် ပင်မဆဲလ် အစားထိုး အစားထိုးခြင်း - အသက် 65 နှစ်အောက် လူနာတိအတွက် ဓာတုကုထုံးကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားပြီးနောက် (ယခင်ဟိပြီးသား အခြီအနေတိ မဟိဘဲ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အံဝင်ခွင်ကျဖြစ်စေရေ)။ အသက် 65 နှစ်အထက် လူနာတိဧ သင့်လျော်မှုကို ဆုံးဖြတ်ရန် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကဲဖြတ်မှုနန့် ဆရာဝန်ဧ ဆုံးဖြတ်ချက်အရ လိုအပ်ဖို့ဖြစ်ရေ။
- Ablation- Plasmacytoma ဧအခြီအနေတိတွင်၊ အခြားအင်္ဂါတိသို့ပျံ့နှံ့လားခြင်း သို့မဟုတ် ကျိုးခြင်းမှပြင်းထန်ရေနာကျင်မှု
- Biphosphanate ပိုင်ရေ အရိုးတိ သန်မာစီရန် ဆီးဝါးတိ ထပ်မံမပျက်စီးစီရန်။
- နာကျင်မှုကိုသက်သာစီရန် balloon stent ကို ထိုးခြင်း - Kyphoplasty သို့မဟုတ် Vertebroplasty[1]