Wp/kus/Daniel Botwe

From Wikimedia Incubator
< Wp‎ | kus
(Redirected from Wp/kus/Dan Botwe)
Wp > kus > Daniel Botwe
Daniel Botwe
human
Sex or gendermale Dɛmisim gbɛlima
Country of citizenshipGhana Dɛmisim gbɛlima
Name in native languageDaniel Kweku Botwe Dɛmisim gbɛlima
Given nameDaniel, Dan Dɛmisim gbɛlima
Family nameBotwe Dɛmisim gbɛlima
Date of birth26 February 1958 Dɛmisim gbɛlima
Place of birthAbiriw Dɛmisim gbɛlima
Languages spoken, written or signedEnglish Dɛmisim gbɛlima
Occupationpolitician, software engineer, business executive Dɛmisim gbɛlima
Educated atKwame Nkrumah University of Science and Technology, Kumasi Academy, Achimota School Dɛmisim gbɛlima
Work locationAccra Dɛmisim gbɛlima
Member of political partyNew Patriotic Party Dɛmisim gbɛlima
Candidacy in election2020 Ghanaian parliamentary election Dɛmisim gbɛlima
Religion or worldviewChristianity Dɛmisim gbɛlima

Daniel Kwaku Botwe anɛ Gaana pɔlitiks nwɛ’ɛd, ba da du’a o nɛ Buriya nya’aŋ nwadis ayi' la li dabisim pisi nɛ ayuobʋ yυυm tusir nɛ kɔbiswai nɛ piisnυ nɛ anii la ni.[1] O anɛ wadmaanɛ tis Okere linɛ bɛ ti Gaana Eastern Region sυ’υlυmin la.[2] O da anɛ minista kanɛ gɔsid labaya yɛla John Agyekum Kufour saŋa la,[3] ka da lɛn an Regional Reorganization and Development minista n tisi ba sυ’υlυm la, o mɛ da lɛn anɛ Minister for Local Government n gɔsid teŋkpɛmis nam nɔbigir yɛla Nana Akufo-Addo na’am la nɔɔr ayi la ni wυsa.[4]    

O vυm bɛllim nɛ o sakur yɛla

Ba da du’a Dan Kwaku Botwe nɛ Buriya nya’aŋ nwadis ayi' la li dabisim pisi nɛ ayuobʋ yυυm tʋsir nɛ kɔbiswai nɛ pisnu nɛ anii la Gaana nwa Eastern Region sυ’υlυmin.[1] O yinɛ Abiriw Akuapem. O da si’iŋi o sakur n Presbyterian Primary sakur la ni n bɛ Mabang linɛ bɛ Ahafo-Ano sυ’υlυm Ashanti Region la. O da tɔlisi keŋ Kumasi Academy naae ka di’e kasɛta gbaυŋ linɛ an GCE Ordinary level, ya’asɛ, o da lɛn tɔlis Achimota Sakur la ni naae ka di’e kasɛta gbaυŋ linɛ an GCE Advanced level yυυm tusir nɛ kɔbiswai nɛ piisyɔpɔi nɛ ayɔpɔi la ni. Lin nya’aŋ ka o paam suori tɔlis Kwame Nkrumah University of Science and Technology sakur la ni naae ka di’e kasɛta gbaυŋ linɛ an computer science.[5]

Tυυma yɛla

Yυυm tυsir nɛ kɔbiswai nɛ piisnii nɛ anu la ni ka Ghana Cocobod dim da nɔk Botwe ye o tυm nɛ ba linɛ an Kɔmpiita tυυma. O da tυm ani wυυ yυυm tusir nɛ kɔbiswai nɛ piiswai nɛ atan’ la ni ka o bas ka yɔ’ɔgi o mɛŋ tυυma. A-su’oemɛŋ tυυma linɛ yυ’υri buon Danmaud Limited dim da gaŋ o ye o aan ba kpɛɛm n gɔs tυυma la.[5]

O pɔlitiks yɛla

On da bɛ KNUST, ka ba gaŋ o ye o an gbaυŋ sɔbid n tis National Union of Ghana Students (NUGS) lin yi yυυm tυsir nɛ kɔbiswai nɛ piisnii nɛ ayi la ni n ti paae yυυm tυsir nɛ kɔbiswai nɛ piisnii nɛ atan’ la ni.[2] O na’am nya’anb la ni da an Provisional National Defence Council pin’ilυg sagianam wada na’am bɛllim la win. On da nieli pa’al wada banɛ ka maan ka li pυ dɔl suor zug ka ba da buonɛ o ye tawae sɔb.[6]

Ba da yis o nɛ Gaana ninsieba kadi ba bas Ivory Coast. Lin nya’aŋ ka o lɛb Gaana tυm nɛ Ghana cocoa board dim li yi yυυm tυsir nɛ kɔbiswai nɛ piisnii nɛ anu la ni n ti paae yυυm tυsir nɛ kɔbiswai nɛ piiswai nɛ atan’ la ni.[7] Botwe da di Wabυg Na’adɔɔg la gbaυŋ sɔbid yυυm tυsir nɛ kɔbiswai nɛ piiswai nɛ anii la ni.[2] Onɛ da nwɛ’ɛ pɔlitiks hali sυŋ John Kufour ka o da di yυma tusa yi la pυυgin.[2][7]O da mɔr kpiυŋ nam kɔn’ɔb-kɔn’ɔb Wabυg Na’adɔɔg la ni, ba sieba anɛ biig baanlυg ligsu’ad, Wabυg Na’adɔɔg la tuongat. Akufo-Addo da ye “onɛ mɔr pɔlitiks la nwɛ’ɛb wυsa paŋ” n tis Wabυg Na’adɔɔg li yi yuma tusa yi nɛ yinne la ni hali kena paae zina.[8]    

O wadmaan bɛllim

Dan Botwe da zi’en Wabυg Na’adɔɔg zugu nya’a Okere wadmaanib kυk la yuma tusa yi nɛ anii la ni Brandford Kwame Daniel Adu n da bas la. Botwe da paam vɔt 11,974 n yi vɔt la kanl wυsa linɛ da an 19,684 la ni,[2] kɔbiga pυυginɛ o da paamnɛ 60.8% vɔt n kpɛn’ wadmaanib dɔɔgin la o yiiga saŋa. O da keŋ tuonnɛ ya’an 2012, 2016, 2020 vɔt la ni.[8] O da an wadmaanib banɛ pυ zu’oe wadmaanib yir la kpɛɛm, wadmaanib yir linɛ paas ayuobu la lin da yi yuma tusa yi nɛ piina tan’ n ti paae yuma tusa yi nɛ piinɛ ayɔpɔi la ni. On da an wadmaan la o da tυm tυυm nam hali kon’ɔb-kɔn’ɔb n tis o sυ’ulυm la, ba sieba anɛ , o da sυŋ niŋ-wisigir di’ema dim banɛ yυ’υri buon Dreams FC, a Ghana Premier League dim la, nɛ sieba bɛdigu.[9]

On da nan ye o nya’a na’am la

Botwe da nya’a na’am Wabυg Na’adɔɔg la ni yυυm tυsa yi nɛ ayɔpɔi la ni ye o gaad tuonɛ nya’a wadmmanib kυk la. John Agyekum Kufour saŋa la ka o da si’iŋ. Vɔt la da maali Ankara Buniya nya’aŋ nwarig la ni dabisim piisi nɛ ayi yuma tusa yi nɛ ayɔpɔi. Amaa ka Nana Akufo-Addo di ka bas o.[10]

On da an minista kanɛ gɔsid labaya yɛla la.[10]

Botwe da tυm minista kanɛ gɔsid labaya yɛlɛ tυυma la lin da yi yuma tusa yi nɛ ayuobu la ni n ti paae yuma tusa yi nɛ ayɔpɔi la ni John Agyekum Kufour saŋa la.[8]

On da minista tisi ba sυ’υlυm la

Buniya nya’aŋ nwaig yinne la yuma tusa nɛ piinɛ ayɔpɔi la ni ka Akufo-Addo da gaŋ Botwe ye o an Ministry of Regional Reorganization and Development.[11][12]  

On an minista nannanna la

Buniya nya’aŋ nwaris anu la yuma tusa yi nɛ piinɛ ayɔpɔi la ni ka ti Gaana Gɔmina Akufo-Addo gaŋ Dan Botwe ye o paas minista nam bam piina wai la ni.[9]

Vυm bɛllim

Dan Kwaku Botwe di pu’a mɔr biis atan’.[13][13] Onɛ Kristo biig Presby karimdɔɔg la ni.[13]

Gbanvɛɛnsa

  1. 1.0 1.1 https://www.ghanaweb.com/person/Dan-Botwe-2410
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 http://ghanamps.com/mps/details.php?id=121
  3. http://vibeghana.com/2017/02/15/okere-npp-congratulates-dan-botwe/
  4. https://www.graphic.com.gh/news/politics/no-dce-has-been-sacked-yet-dan-botwe.html
  5. 5.0 5.1 http://ghanamps.com/mps/details.php?id=121
  6. http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=121
  7. 7.0 7.1 http://www.ghananewsagency.org/politics/profile-of-second-batch-of-ministers-designate-nominated-by-president-akufo-addo-112186
  8. 8.0 8.1 8.2 https://web.archive.org/web/20170731040155/http://www.myjoyonline.com/politics/2017/January-11th/2nd-ministerial-list-out-akufo-addo-creates-new-ministries-re-aligns-old.php
  9. 9.0 9.1 http://ghanasoccernet.com/mp-for-okere-constituency-hon-dan-botwe-pledges-support-for-premier-league-newcomers-dreams-fc
  10. 10.0 10.1 https://en.wikipedia.org/wiki/Dan_Botwe#:~:text=limited%20content%20width-,%22Presidency%20not%20retirement%20package%20%E2%80%93%20NPP%20Dan%20Botwe%22.%20Ghana%20Politics%20Online.%2017%20September%202007.%20Retrieved%2021%20June%202017.
  11. https://web.archive.org/web/20200504190854/http://theheraldghana.com/akufo-addo-team-rejects-dan-botwe/
  12. https://en.wikipedia.org/wiki/Dan_Botwe#:~:text=limited%20content%20width-,%2210%20Ministers%20to%20lose%20jobs%3F%22.%20Representative%20Council%20of%20Ghanaian%20Organizations%20in%20the%20Netherlands.%20Retrieved%2022%20June%202017.
  13. 13.0 13.1 13.2 https://en.wikipedia.org/wiki/Dan_Botwe#:~:text=limited%20content%20width-,Citi%20FM%20Online.%20%22Arts%20Minister%20Catherine%20Afeku%20makes%20it%20to%20Cabinet%22.%20Ghana%20Web.%20Archived%20from%20the%20original%20on%2031%20July%202017.%20Retrieved%207%20July%202017,-.