Wp/isv/Фјодор Достојевскиј
| rus.: Фёдор Михайлович Достоевский | |
 | |
| Obča informacija | |
|---|---|
| Urodil se | 11 November 1821 Москва, Росијска империја |
| Umrěl | 9 February 1881 Санкт-Петербург, Росијска империја |
| Zajetje | Template:Flatlist |
Фјодор Михајлович Достојевскы (1821–1881) был русскы писатељ, мыслитељ, филозоф и публицист. Член-кореспондент Петербургској академији наук од 1887. года. Класик свєтовој литературы. Сугласно даным УНЕСКО, он јест једин из писатељев, кторых најчестєје читајут. Автор 12 романов, 16 повєдок и множства иных творб.
Ране творбы писатеља и повєст «Запискы из мртвого дома» (rus.: Записки из мёртвого дома; 1862) сут помогли појавјенју жанра психологичној прозы.
Послє смрти Достојевского сут признали класиком русској и свєтовој литературы. Он јест овплывнил на свєтову културу, а такоже на ред лавреатов Нобеловој награды (наприклад, Фридриха Ницше и Жана-Пола Сартра), разных психологичных учениј и егзистенциализма.
К најлєпшим јего творбам причисљајут «велико петокнижје» — «Злочинство и кара» (rus.: Преступление и наказание; 1866), «Идиот» (rus.: Идиот; 1866), «Бєси» (rus.: Бесы; 1872), «Подрасток» (rus.: Подросток; 1875), «Брати Карамазови» (rus.: Братья Карамазовы; 1880). По најзнаным творобам Достојевского израбили много филмов, прєдставјениј и иного.
Животопис
[edit | edit source]Фјодор Михајлович Достојевскы јест уродил се 11. новембра 1821. года в Москвє в Маријинској лєчиљњи за жебраков, в сємји Михаила Андрєјевича и Марији Фјодоровны Достојевскых. Он јест имал трех братов (Михаил, Андрєј и Николај) и четыри сестры (Варвара, Вєра, Љубов (јест умрла послє родженја) и Александра.
Когды он јест имал 16 годов, јест умрла јего мати. Послє того он и јего брат Михаил сут одјехали в Санкт-Птербург за ученје в Главном инженерном училишче, кторо закончил в 1843. году. В 1839. году јест умрл јего отец или од мозгового удара (але јествује верзија, кторој придрживали се он с братом, же го сут убили невољни сељани).
В 1846. году јест издал 1. знамы роман — «Бєдни људи» (rus.: Бедные люди).
Такоже в 1846. году он јест познал Михаила Василјевича Петрашевского. Он јест проводил вечеры бесєд, в час кторых сут дискутовали об утопичном социализму. В 1849. году петрашевцев сут осудили на смтру казњ, але потом сут замєнили на изгнанје. Достојевского осудили на изгнанје с работоју на 4 годы в Сиберији.
В 1857. году јего, како и иных политичных злочинцев, јест помиловал имератор Александр II, и чрєз 2 года Достојевскы јест вратил се в Санкт-Петербург.
Од 1861. до 1863. года брати Достојевски, Михаил и Фјодор, сут издавали часопис «Час» (rus.: Время), кторы сут закрыли в час Пољского повстанја из-за членка Н. Стахова. Потом Михаилу Достојевскому снова сут дозволили издавати, и брати сут издавали часопис «Епоха» (rus.: Эпоха; 1864–1865).
Јест умрл вечером 9. февруара 1881. года в Санкт-Петербургу из-за туберкулозы или емфиземы пључ.
Внєшње линкы
[edit | edit source]- Tutoj članok imaje prěvod iz članka «Достоевский, Фёдор Михайлович» v Vikipediji na russkom (spis avtorov; dozvoljeńje CC BY-SA 4.0).