Wp/cnr/Nastadin Ivanović, brigadir

Biografija

Nastadin Ivanović, brigadir rođen je 3. avgusta 1854. godine u Sjenici (Kuči) u porodici Ljaka Ivanovića, a živio je u Doljanima kraj Podgorice. Porodica Ivanović posljednja je vojvodska porodica u Kučima. Završio je vojnu školu . Učesnik je crnogorsko-turskoga, tzv. Veljega rata 1876–78. godine u sastavu južnoga dijela crnogorske vojske pod komandom vojvode Boža Petrovića. Južni odred (ili Južna vojska) na početku rata djejstvovao je na području Podgorice, Albanije i Primorja. Učestvovao je u borbama na Fundini avgusta 1876. godine i na Trijepču. Južni odred kasnije je bio angažovan prilikom oslobođenja Nikšiča, Bara, Ulcinja i drugih teritorija. Za pokazano junaštvo dobio je odlikovanja i oficirski čin. Krajem 1883. godine pohađao je pripremni kurs na Cetinju, nakon čega je od aprila do septembra 1885. godine završio četvoromjesečni kurs Artiljerijske škole u Podgorici . Po okončanju školovanja postavljen je za komandira baterije u Petoj brigadi. U činu komandira 1890. godine službovao je u Topništvu kojim je komandovao brigadir Jovo Martinović . Pominje se 15. oktobra 1896. godine kao komandir topništva. Kao artiljerijski komandir službovao je u Upravništvu topništva crnogorske vojske, a istovremeno je obavljao i dužnosti upravitelja skladišta . Za upravnika vojnog skladišta u Podgorici i Crvenoj stijeni postavljen je 1896. godine . Aktiviranjem Garde 1898. godine postavljen je za komandanta trećeg bataljona . Interesantno je da je po naredbi ministra vojnog Ilije Plamenca, 1903. godine, kao artiljerijski komandir naredio topovsku paljbu dvadeset jednog topovskog metka u Podgorici u čast rođenja knjaginje Milene .

Balkanski ratovi

Učestvovao je u Prvome balkanskom ratu 1912–13. godine u sastavu Zetskoga odreda, koji je napadao u pravcu Dečića, Velikoga i Maloga Bardanjola i Skadra kao glavnoga cilja. U činu komandira komandovao je brigadnom baterijom Zetskoga odreda . Uspio je svoju bateriju da iznese i pozicionira na vrh Muselimove glavice, ličnim junaštvom predvodio je svoju bateriju i unosio je na ruke među prve streljačke strojeve.

Prvi svjetski rat

Učestvovao je u Prvome svjetskom ratu 1914–16. godine, na početku rata komandovao je Drugom zetskom brigadom jačine dva bataljona (Kučkog i Bratonožićkog) koja je bila u sastavu Drinskoga odreda pod komandom divizijara Mitra Martinovića . Kad su po naredbi komandanta Drinskoga odreda od 6. oktobra 1914. godine formirane tri napadne kolone, imenovan je za komandanta Srednje kolone. Srednja kolona sastojala se od tri bataljona Kučko-bratonožičke brigade i dva topa . Nakon ratne reorganizacije crnogorske vojske 1915. godine, proizveden je u čin brigadira crnogorske vojske i postavljen za komandanta Kučko-bratonožićke brigade u sastavu sandžačke vojske. Ta brigada bila je sastavljena od tri bataljona. Njegova brigada istakla se sadjejstvujući s Javorskim odredom u novembru 1915. godine, kad su austrougarske jedinice primorane na povlačenje s položaja Mučnja. Ta brigada je i drugi zadatak izvršila uspješno, kad je sa svega tri bataljona imala ispred sebe deset bataljona generala fon Rajnela, pukovnika Hauzera i šest eskadrona konjice, uspješno je izvršila zadatak sprečavanja prodora neprijatelja od Užica prema Novoj Varoši. Nakon toga uslijedili su novi zadaci zatvaranje pravca prodora neprijatelja od Priboja, Nove Varoši i Sjenice, u dubini limske doline. Bez smjene i predaha, bez popune i redovnog snabdijevanja, na ledenoj kiši i susnježici uz sadjejstvo s ostalim jedinicama pod komandom brigadira Petra Martinovića, Kučko-bratonožićka brigada pod njegovom komandom uspjela je od 8. do 16. novembra 1915. godine da zaustavi sedmostruko brojnijeg neprijatelja od preko dvadeset bataljona generala Trolmana.

Već 9. januara 1916. godine kao posljednja rezerva za odbranu Lovćenskoga fronta komandovao je Kučko-bratonožićkom brigadom koja je iz Podgorice usiljenim maršom po snijegu i kiši otišla da brani Lovćen . U ratovima je komandovao Kučko-bratonožićkom i Zetskom brigadom .

Internacija

Za vrijeme austrougarske okupacije, u proljeće 1916. godine austrougarske vlasti internirale su ga u austrijski logor Karlštajn (stari zamak u današnjoj Češkoj) u kojem su bile visoke vojne i političke ličnosti . Jedan je od potpisnika telegrama saučešća upućenog kralju Nikoli u Francuskoj povodom smrti njegova srednjeg sina knjaza Mirka, koji se nalazio u internaciji u jednom sanatorijumu u Beču. Na spisku interniranih u logor Karlštajn nalazi se pod rednim brojem 42 kao general . Iz internacije se vratio krajem 1918. godine. Kao stari brigadir i pristalica kralja Nikole, bio je protivnik gubitka državnosti Crne Gore .

Smrt, odlikovanja, porodica

Umro je 7. novembra 1924. godine u Doljanima. Crnogorski emigranti u Americi preko lista „Crnogorski glasnik“, koji je izlazio u Detroitu (Mičingen), uputili su saučešće njegovoj porodici i objavili 15. januara 1925. godine nekrolog povodom njegove smrti u kojem ističu njegova junačka djela i privrženost Crnoj Gori . Ženio se dva puta , zasnovao je porodicu i ima potomstvo . Odlikovan je s više domaćih i stranih odlikovanja, među kojima: Ordenom knjaza Danila za nezavisnost II reda o vratu, Ordenom knjaza Danila IV reda, Spomenicom za učešće u ratu 1876–78, Spomenicom povodom 40. godišnjice vladavine knjaza Nikole (1900), Spomenicom povodom proglašenja Crne Gore za Kraljevinu (1910), Srebrnom medaljom za hrabrost, Spomenicom učešća u balkanskim ratovima 1912–13, Spomenicom učešća u Prvome svjetskom ratu 1914–18, Ordenom krsta sv. Đorđa, Ordenom Belog orla IV reda za zasluge stečene u crnogorskim ratovima (1923) , Spomenicom rusko-turskoga rata.

Poveznice

• GENERALI CRNOGORSKE VOJSKE (1881-1921)

Izvori

• Martinović Srđa, Generali Knjaževine i Kraljevine Crne Gore, FCJK, Cetinje, 2016.