Wp/cnr/Mašo Đurović, vojvoda i brigadir
Biografija[edit | edit source]
Mašo Đurović, vojvoda i brigadir rođen je aprila 1831. godine u Dupilu (Crmnica) u porodici popa i kapetana Andrije-Andra Đurovića . Prvo obrazovanje stekao je na Cetinju u osnovnoj školi. Za plemenskoga kapetana u Dupilu postavljen je 1849. godine kao mladić od 18 godina . Interesantno je da je bio pop kao i njegov otac i preci . Učestvovao je u borbama crnogorske vojske u Omer-pašinim godinama 1852–53. u kojim je teško ranjen . Nakon toga, knjaz Danilo ga je imenovao za komandira crnogorske vojske . Za vojnog komandanta Crmnice postavljen je 1860. godine. Učestvovao je u Hercegovačkome ustanku 1861. godine, kad je na čelu boraca iz Crmnice ranjen na Muratovici . Učesnik je crnogorsko-turskog rata 1862. godine. Komandovao je odredom Crmničana koji je učestvovao u boju na Krnjicama, kad je zarobljena turska posada od 600 ljudi . Kao komandant Crmničke garde komandovao je borbama na Kiti nikšićkoj protiv dijela turske vojske pod komandom Salih-paše koji je poginuo u tim borbama . S odredom se istakao u borbama na Rasinoj glavi, Oblunu, Meterizima, Ribaškim Kamenicama i Mracelima.
Zbog uspješnog komandovanja i ispoljenog junaštva 6. maja 1862. godine dobio je vojvodsko zvanje i odlikovan je Zlatnom medaljom za hrabrost (Obiljića medalja) kao i Ordenom knjaza Danila za nezavisnost. Za okružnog načelnika Crmnice postavljen je 1874. godine . Za člana Senata, kao najvišega organa vlasti, imenovan je 1875. godine. Iste godine upućen je u Andrijevicu da rukovodi ustankom u Vasojevićima. U vrijeme crnogorsko-turskog rata 1876–78. godine nalazio se na Južnome crnogorskom frontu kao komandant sektora u Crmnici, desnog krila crnogorske vojske prema Zupcima U tome ratu komandovao je Gornjocrmničkim bataljonom (jačine oko 800 vojnika ) u borbama na području Crmnice, Krajine i Primorja. S Crmničkim odredom imao je zadatak da čuva granicu prema Skadru. Njegov odred sukobio se s turskom vojskom jula 1876. godine kod sela Marstjepovići. Krajem jula iste godine njegov odred je uspio da razbije neprijatelja na Sutormanu i odbije ih prema Tuđemilu . Sa svojim odredom istakao se u borbma kod Vučedabetića (u Šestanima) . Učestvovao je u oslobađanju primorskih krajeva Sušanj, Špic, ratac, Čanj 1877–78. godine. Nakon rata, 1881. godine, proizveden je za brigadira i postavljen je za komandanta Druge brigade jačine osam bataljona . Ta brigada 1890. godine brojala je devet bataljona . Na tome mjestu ostao je do penzionisanja. Kao treći po redu nalazi se na platnom spisku Ministarstva vojnog iz 1880. godine , a na istom spisku od 30. decembra 1883. godine kao brigadir crnogorske vojske komandant brigade. Kao komandant Druge brigade pojavljuje se 1885. godine, ta brigada brojala je sedam bataljona, 46 četa sa šest komandira, sedam potkomandira, 46 oficira . Reorganizacijom crnogorske vojske 1896. godine nalazio se na istoj dužnosti komandanta Druge brigade.
Kao penzionisani brigadir izabran je za prvog poslanika Crnogorske narodne skupštine 1907. godine . Jedan je od osnivača biblioteke, osnovane u septembru 1886. godine od novca iseljenika koju su radili u američkim rudnicima. Učestvovao je u svečanostima na Cetinju avgusta 1910. godine prilikom proglašenja Crne Gore za kraljevinu . Živio je u Dupilu. Kralj Nikola ga je zvao Dejanom . Kao dobar govornik, čuvena je njegova zdravica kralju Nikoli u kojoj se navodi od čega se treba paziti od kojeg plemena . U borbama je ranjevan tri puta .
Porodica i odlikovanja[edit | edit source]
Supruga mu je bila od Vujovića s Komarna, imali su jednu kćerku udatu Đurašković koja je rano preminula . Knjaz Nikola mu je 1. maja 1886. godine posvetio pjemu „Gospodinu Mašu Đuroviću“ . Opjevan je i u drugim pjesmama o oslobođenju djelova Crne Gore. Umro je nakon duže bolesti 22. avgusta 1917. godine i sahranjen je ispred crkve Arhangela Mihaila u Crmnici. Nosilac je više domaćih i stranih odlikovanja, među kojima: Medalje za junaštvo , Srebrne medaljom za hrabrost iz 1853. godine, Ordena Danila I za nezavisnost I, II, III i IV stepena (1891. godine odlikovan Ordenom Danila I stepena), Spomenice za rat 1876–78, Spomenice povodom 40 i 50. vladavine kralja Nikole, Ordena Medžidije I stepena 1886. godine kao brigadir, Krsta Sv. Đorđa , austrijskog Ordena gvozdenog krsta , Zlatne medalje za hrabrost (Obilića medalja).
Poveznice[edit | edit source]
Izvori[edit | edit source]
- Martinović Srđa, Generali Knjaževine i Kraljevine Crne Gore, FCJK, Cetinje, 2016.