Wp/cnr/Jovo Bećir, brigadir

Biografija

Jovo Bećir, brigadir rođen je 14. oktobra 1870. godine na Njegušima u porodici plemenskoga kapetana i potkomandira Nika Bećira i majke Krstinje, rođene Bogdanović s Njeguša. Osnovnu školu završio je na Njegušima. Zanimljivo je da je u trećem razredu osnovne škole 1879. godine nacrtao geografsku kartu Crne Gore. Nakon očeve tragične smrti, prešao je s bratom Ilijom da živi na Cetinje. Gimnaziju je završio školske 1885/86. godine na Cetinju. O njegovu obrazovanju starao se knjaz Nikola Petrović. Govorio je ruski, francuski i engleski jezik.

Školovanje i karijera

Kao stipendista crnogorske vlade vojno obrazovanje stekao je u Italiji, u Modeni od 1886. do 1890. godine (Scuola Militare). Po završetku školovanja vratio se 1890. godine u Crnu Goru i započeo službu u crnogorskoj vojsci, u činu potporučnika . Izvodio je nastavu na Pješadijskome kursu u Podgorici od 1. septembra 1893. do 1. marta 1894. godine. U čin poručnika proizveden je 1. avgusta 1895. godine kad je i postao ađutant prve Kraljevsko-crnogorske vojne škole. Zauzimao je razne položaje u crnogorskom Ministarstvu vojnom. Nalazio se u sastavu crnogorskoga Kritskog odreda koji je s međunarodnim snagama održavao red na Kritu od 1897. do 1899. godine. Kao poručnik bio je zamjenik komandira Mašana Božovića u crnogorskome odredu na Kritu. Kad se odred podijelio na dva dijela, komandovao je dijelom jedinice u mjestu Halepu. Za zasluge u toj misiji odlikovan je s više stranih odlikovanja. U čin kapetana proizveden je 23. aprila 5. 1901. godine, a u čin komandira 5. decembra 1905. godine .

Po povratku s Krita 1899. godine, obavljao je značajne dužnosti u Ministarstvu vojnom, a bio je i član Velikoga vojnog suda. Jedno vrijeme bio je i ađutant prijestolonasljednika Danila , kao i šef Oblasne žandarmerije u činu kapetana. Tokom obavljanja položaja u žandarmeriji imenovan je 25. maja 1903. godine za sekretara I klase u Upravi Katunsko-riječke oblasti s pravima imenovanja u vojsci . Učestvovao je u više diplomatskih misija u Moskvi, Berlinu, nalazio se u pratnji knjaza Mirka u Italiji itd . U čin komandira u Stajaćoj vojsci unaprijeđen je 2. decembra 1905. godine . U činu komandira nalazio se u delegaciji koja je dočekala kontraadmirala Antona Hausa, komandanta austrougarske eskadrile, 16. februara 1910. godine u Baru . Učestvovao je u svečanostima na Cetinju avgusta 1910. godine prilikom proglašenja Kraljevine Crne Gore.

Određen je 1912. godine kao delegat Crne Gore u Lucernu za sklapanje sporazuma s izaslanstvom Srbije u cilju sprovođenja zajedničke akcije protiv Turske. Šef Mobilizacijskog odsjeka Generalštabnoga odjeljenja bio je do 15. aprila 1912. godine, kad je stavljen na raspolaganje Ministarstvu vojnom. Često se nalazio u pratnji dinastije Petrović-Njegoš tokom njihovih putovanja kroz Crnu Goru.

Balkanski ratovi

Na početku Prvoga balkanskog rata 1912. godine kao komandir, bio je načelnik štaba Zetskoga odreda pod komandom Blaža Boškovića, zatim knjaza Danila. Taj odred sastavljen je bio od Druge i Treće divizije sa śedištem u Podgorici i Nikšiću. Od 7. februara 1913. godine postavljen za komandanta trupa za napad na Skadar u pravcu Štoja. U čin brigadira proizveden je 6. oktobra 1912. godine na Skadarskome frontu od strane kralja Nikole bez zvaničnog ukaza. Kad su crnogorske trupe napuštile Skadar, postavljen je za komandanta jedne divizije od 6.000 ljudi, koja je ostavljena u Skadar sa zadatkom da čuva red i mir. S toga mjesta je 14. maja 1913. godine predao Skadar engleskom viceaadmiralu Sesilu Berneju, komandantu međunarodnoga odreda u Skadru, koji je imao 3.000 ljudi. U čin brigadira crnogorske vojske proizveden je zvaničnim ukazom 14. novembra 1913. godine s rangom i pravima od 1. oktobra 1912. godine. Za pomoćnika ministra vojnog postavljen je 22. novembra 1913. godine. Član je tročlanoga izaslanstva Crne Gore koje je prisustvovalo svečanom otvaranju spomenika komandantu ruske vojske, knjazu Nikolaju Nikolajeviću, početkom januara 1914. godine.

Prvi svjetski rat

U Prvome svjetskom ratu 1914-1916. godine određen je za delegata Crne Gore pri srpskoj Vrhovnoj komandi, međutim zbog loših odnosa prema njemu i brojnih političkih problema nakon tri mjeseca vratio se u Crnu Goru, krajem septembra 1914. godine . Na čelo Treće divizije došao je 2. decembra 1914. godine, a tu dužnost preuzeo je od brigadira Vučinića. Komandovao je Trećom divizijom za vrijeme austrougarske ofanzive na Crnu Goru početkom oktobra 1915. godine . Ta divizija djejstvovala je u sastavu Hercegovačkoga odreda . Treću diviziju sačinjavale su Nikšićka, Vučedolska, Durmitorska brigada i Pivski sektor (četiri pivska bataljona) . Nakon smjene Đura Petrovića zbog propusta na Trubjeli, 15. januara 1916. godine postavljen je za komandanta Hercegovačkoga odreda . Zajedno s Petrom Lomparom određen je da bude potpisnik Odredbe o predaju oružja s austrijskim generalom Veberom.

Internacija

Za vrijeme austrougarske okupacije interniran je 15. juna 1916. godine u logoru Krlaštajn u današnjoj Češkoj u kojem je bila smještena većina crnogorskih generala i ministara. U tome logoru nalazio se pod rednim brojem 13 kao brigadir tokom 1916. 1917. i 1918. godine . U logoru je bio u grupi pristalica dinastije Petrović-Njegoš . Po povratku iz logora novembra 1918. godine s grupom crnogorskih oficira po naredbi načelnika Vrhovne vojne komande Živojina Mišića, zadržan je u Bosanskom Brodu dok se ne sprovede organizovanje Podgoričke skupštine . Sa serdarom Jankom Vukotićem pregovarao je s ustanicima januara 1919. godine u njihovu štabu u Bajicama .

Karijera u kraljevini SHS

U Vojsku Kraljevine SHS primljen je u činu pukovnika 23. novembra 1919. godine. Nalazio se na dužnostima u štabu Dunavske divizijske oblasti u Beogradu, potom u komandi Druge armijske oblasti u Sarajevu i Dravskoj vojnoj oblasti . Po sopstvenoj želji penzionisan je 25. juna 1922. godine. Penzionerske dane provodio je u Sarajevu .

Drugi svjetski rat

Reaktiviran je uoči Aprilskoga rata 1941. godine. Tokom Aprilskoga rata u Tuzli je došao u sukob s komandantom Treće armije, generalom Milutinom Nedićem . Početak kapitulacije provodio je u Sarajevu kad su ga uhapsile vlasti NDH i oduzele mu ordenje i druge lične stvari. Na intervenciju italijanske kraljice Jelene oslobođen je i nastavio je da živi u Sarajevu u hotelu Evropa . Od strane okupacionih vlasti nuđeni su mu položaji u Crnoj Gori što je odbio . Uhapšen je i odveden je u logor Jasenovac decembra 1941. godine, da bi početkom 1942. godine bio ubijen.

Odlikovanja i porodica

Između ostalog odlikovan je: Orednom knjaza Danila za nezavisnost Crne Gore III i V stepen (1908), Orednom Gvozdene krune , Ordenom italijanske krune III stepen (1914), Orden Sv. Save II (1915) i III (1910) stepen, Ordenom Sv. Ane III stepen, Orednom Hrista Spasitelja IV stepn, Ordenom Legije časti, ordenom Svetog Stanislava I reda (18. januara 1914) , ordenom Belog orla s mačevima IV reda za zasluge stečene u ratovima 191213. i 191416. godine 1923 , Zlatom medaljom za revnost, Takovskim ordenom IV stepena, Medaljom povodom 50 godina vladavine kralja Nikole.

Poveznice

• GENERALI CRNOGORSKE VOJSKE (1881-1921)
• Vladimir Jovanović KAPITULACIJA
• Jovo Bećir
• Montenegrin Army Leaders - WW1 Information

Izvori

• Martinović Srđa, Generali Knjaževine i Kraljevine Crne Gore, FCJK, Cetinje, 2016.