Wp/cnr/Avram-Avro Cemović, brigadir

Avram-Avro Cemović, brigadir rođen je u selu Buče kod Berana 1864. godine u porodici komandira crnogorske vojske Panta Cemova Delevića.

Biografija

Nakon osvete očeva stradanja, stekao je ugled u plemenu. Zbog tadašnjih prilika nije bio u mogućnosti da stekne redovno obrazovanje . Rano je uzeo učešće u brojnim sukobima s osmanskim vlastima. Učestvovao je u ubistvu Mehmed-bega Jajčanina koji je sprovodio teror na teritoriji Berana . Na skupu u manastiru Đurđevi stupovi 1894. godine, kao najugledniji iz ovog kraja izabran je za vođu tajne organizacije (crkveno-školske opštine) koja je djelovala protiv osmanske vlasti u Limskoj dolini i oblasti śevera Crne Gore i jugozapada Srbije . Ta organizacija dobijala je pomoć s Cetinja, a njeni članovi imali su i tajne vojne činove, tako je i on imao čin komandira. Od toga izbora počinje njegov napredak i u vojnoj i glavarskoj službi. Kao vođa tajne organizacije dao je veliki doprinos oslobađanju śevernih crnogorskih krajeva od osmanske vlasti. Radio je na povezivanju i učvršćivanju borbe protiv stranih osvajača. U Beranskoj nahiji je 1898. godine učesnik ustanka protiv Rize-bega Crnoglavića , kad je nakon desetodnevnih borbi oslobođeno Berane pod njegovom komandom . Instrukcije i pomoć dobijao je od crnogorskoga dvora i bio je jedan od glavnih predstavnika u beranskome kraju.

Više puta je osuđivan od osmanskih vlasti. Osuđen je zbog uvrede sultana na 20 godina zatvora zbog čega se odmetnuo u šumu . Amnestiran je na intervenciju Razumovskog, ruskog poslanika u Skoplju i paše Zejnela Mahmutbegovića . Nakon toga je osuđen na 25 godina zajedno s Marjanom Vukovićem zbog dizanja pobune . Ponovo je osuđen 1910. godine zbog veza s Crnom Gorom, ali kaznu nije odslužio jer se ponovo odmetnuo u šumu .

Balkanski ratovi

U početku Prvoga balkanskog rata oktobra 1912. godine postavljen je za komandanta jedne brigade ustanika (ustanička Donjo-vasojevićka brigada ) sastavljene od ljudstva iz beranskoga kraja koja je vodila operacije u pravcu Lima i śevera Crne Gore. Ta brigade bila je sastavljena od četiri bataljona, a ubrzo je ušla u sastav Istočnoga odreda crnogorske vojske kojim je komandovao serdar Janko Vukotić . Na čelu brigade učestvovao je u oslobođenju Berana u sadejstvu s drugim jedinicama uz podršku artiljerije crnogorske vojske . Oslobođenjem Berana 16. oktobra 1912. godine formirana je Donjo-vasojevićka brigada jačine šest bataljona pješadije za čijeg je komandanta postavljen. Ta brigada bila je u sastavu Istočnoga odreda crnogorske vojske. Istakao se 1912. godine prilikom zauzimanja Rožaja i Peći u svojstvu komandanta odreda. Ukazom kralja Nikole proizveden je 22. novembra 1913. godine u čin brigadira crnogorske vojske kao komandant Donjo-vasojevićke brigade na prostorijam oko Rožaja i Tutina. Toj brigadi dodata je jedna brdska baterija s četiri topa, jedan izviđački vod i jedan komorski bataljon.

Početkom februara 1913. godine iz rožajsko-tutinskoga kraja prebačen je na područje Plava i Gusinja. Poslije oslobođenja tih krajeva 1913. postavljen je za upravitelja Plavsko-gusinjske oblasti. Čvrsto je upravljao krajevima koji su bili pod njegovom upravom . Optuživan je za nezakonite i samostalne postupke u novooslobođenim krajevima . Pozvan je u maju 1914. godine na odgovornost i sklonjen s funkcija .

Porodica i odlikovanja

Odlikovan je Ordenom knjaza Danila I za nezavisnost Crne Gore III stepena i Zlatnom medaljom za hrabrost (1906. godine). Zasnovao je porodicu sa suprugom Vasilijom (Dadom), kćerkom popa Vujoševića iz Gusinja, s kojom je imao dva sina - Nikodima i Gavrila i dvije kćerke - Anđeliju i Dragu . Imao je i više đece, međutim ona su rano preminula . Okončao je svoj život 1914. godine u Beranama, prema nekim podacima - pod nerazriješenim okolnosti

Poveznice

• GENERALI CRNOGORSKE VOJSKE (1881-1921)

Izvori

• Martinović Srđa, Generali Knjaževine i Kraljevine Crne Gore, FCJK, Cetinje, 2016.