Wp/cnr/Đuro Jovović, brigadir

Biografija

Đuro Jovović, brigadir. Rođen je u Markovini (Čevo) 1870. godine u porodici brigadnoga barjaktara Novaka Ramova Jovovića. Osnovnu školu završio je u Nikšiću. Vojno obrazovanje stekao je na vojni školama u Nikšiću i na Cetinju. Nakon završenoga školovanja proizveden je u čin potporučnika crnogorske vojske. Najduže je službovao u Nikšićkoj brigadi sa śedištem u Nikšiću, kao komandir komandovao je Trebješkim bataljonom . S toga mjesta 29. decembra 1903. godine postavljen je za komandanta Nikšićkoga bataljona Nikšićke brigade. Jedno vrijeme bio je komandant grada Nikšića. Pripadao je pristalicama Prave stranke od njena osnivanja 1907. godine. U periodu političkih sukoba 1907. godine kao pristalica Prave stranke učestvovao je u zatvaranju štamparije opoziciono nastrojene „Narodne misli“ u Nikšiću . Predśednik varoške opštine Nikšić bio je od 1903. do 1908. godine . Učesnik je svečanosti na Cetinju avgusta 1910. godine prilikom proglašenja Kraljevine Crne Gore . Član je odbora za proslavu proglašenja Kraljevine Crne Gore u Nikšiću . Jedno vrijeme komandovao je i Vučedolskom brigadom . U periodu pred balkanske ratove u činu komandira postavljen za vršioca dužnosti komandanta Nikšićke brigade . Kao komandir i vršilac dužnosti komandanta Nikšićke brigade biran je za sudiju Divizijskoga suda Treće divizije, da bi 15. aprila 1912. godine bio ponovo reizabran .

Balkanski ratovi

U balkanskim ratovima 1912–1913 komandant je Nikšićke brigade jačine pet bataljona u sastavu Treće divizije koja je bila u sastavu Zetskoga odreda crnogorske vojske, kojim je komandovao knjaz Danilo. Nikšićka brigade djejstvovala je u pravcu Bardanjola ka Skadru. Istakao u borbama oko Skadra . Zbog sukoba sa princom Petrom prilikom opsade Skadra podnio je ostavku na dužnosti i borio se kao vojnik bez komandnih dužnosti . S mjesta vršioca dužnosti komandanta Nikšićke brigade penzionisan je 15. maja 1914. godine kao komandir . Dužnost sudije Divizijskog suda Treće divizije obavljao je 29. maja 1914. godine kao komandir .

Prvi svjetski rat

Učesnik je Prvoga svjetskog rata 1914–1916. godine na Hercegovačkome sektoru do vojnoga sloma Crne Gore. Austrougarske vlasti su ga internirale 1916. godine u logor Karlštajn . Iz internacije se vratio krajem 1918. godine. Jedan je od glavnih organizatora Božićnoga ustanka 1919. godine na teritoriji Nikšića. Poslije sloma ustanka, nakon nekoliko dana aktivnoga učešća u gerilskoj komitskoj borbi emigrirao je u Italiju, prema jednoj verziji, preko Albanije , a prema drugoj  preko Hercegovine .

Borac za nezavisnost Crne Gore

Prema nekim podacima dolazio je u Crnu Goru i učestvovao u gerilskim akcijama tokom avgusta 1919. godine . U Gaeti je bio zamjenik komandanta Komande crnogorksih trupa od oktobra 1919. godine. Od sredine 1920. godine obavljao je u svojstvu zastupnika faktički dužnost komandanta, jer se komandant brigadir Raičević teško razbolio. Za komandanta crnogorskih trupa u Gaeti postavljen je 29. septembra 1920. godine. Jedan je od potpisnika rezolucije izbjeglih iz Crne Gore koja je 20. aprila 1920. godine upućena Konferenciji mira koja se tada održavala u San Remu . Ondašnje vlasti zapalile su mu kuću 14. jula 1919. godine u okolini Nikšića u Mokroj njivi . Njegova supruga i kćerka su u to vrijeme bile su izbjegle van Nikšića. Kasnije je uhapšena njegova supruga Ruža i sprovedena u zatvor, u kojemu je provela nekoliko mjeseci. Pokušaji njegove supruge da se nakon puštanja na slobodu, s đecom prebaci kod supruga u Italiju, bili su bezuspješni. Na spisku crnogorskih oficira koji se nalaze u Gaeti od 10. septembra 1919. godine iz Rima, nalazi se pod rednim brojem 2 u činu brigadira. Na spisku crnogorskih oficira i činovnika u Gaeti 1919. godine pod brojem 10 kao brigadir pripadao je rodu pješadije. Na tom spisku nalazi se i ime njegovog brata Mila Jovovica, potporučnika crnogorske vojske, takođe emigranta u Gaeti. Njegov sin Marko Jovović, kao crnogorski komita pominje se kao redov koji se emigrirao u Italiju i bio u Gaeti kao crnogorski vojnik . Potpisnik je Izjave 73 crnogorska prvaka iz Gaete upućena Jovanu Plamencu povodom nastavljanja borbe za obnovu Crne Gore od 20. aprila 1920. godine . U vrijeme kad se pristupilo razoružanju i rasformiranju crnogorske vojske u Italiji, krajem 1921. godine otišao je za Rim , u kojem je bilo śedište crnogorske Vlade, a komandu nad crnogorskom izbjegličkom vojskom kao zastupnik komandanta preuzeo je komandir Krsto Zrnov Popovic. U Vladi generala Anta Gvozdenovića (1922–1925), koju je formirala kraljica Milena ukazom od 23. septembra 1922. godine, imenovan je za ministra vojnog .

Porodica

Iz emigracije vratio se 1925. ili 1926. godine, nakon dobijene amnestije od strane organa vlasti . Živio je u Nikšiću. . Umro je u Nikšiću 10. avgusta 1929. godine . Sa suprugom Ružom, kćerkom plemenskog kapetana Jevta Miletina Nikolića, zasnovao je brojnu porodicu. Imao je dva sina: Marka i Mirka, i četiri kćerke Mariju, Ljubicu, Zorku i Jelenu . Odlikovan je s više domaćih i stranih odlikovanja.

Poveznice

• GENERALI CRNOGORSKE VOJSKE (1881-1921)
• Montenegrin Army Leaders - WW1 Information

Izvori

• Martinović Srđa, Generali Knjaževine i Kraljevine Crne Gore, FCJK, Cetinje, 2016.