Wp/chn/qikiqtax̣ruk, alaska-iliʔi
qikiqtax̣ruk Kotzebue (bastən-wawa) Qikiqtaġruk (iñupiatun ləlang) | |
chaku-tənas: | 1897 kʰul[1] |
iliʔi: | bastən-iliʔi |
tənəs-iliʔi: | alaska-iliʔi |
qʰənchi-hayu tilixam: | 3,102 (2020 kʰul) |
qʰənchi-hayu iliʔi: | 26.5 mi²/48.4 km² |
ZIP-kʼwinin-ikta: | 99752 |
qʰa qikiqtaġruk miɬayt kʰapa alaska-iliʔi |
|
qikiqtax̣ruk ixt tənəs tʰawn kʰapa alaska-iliʔi. 3,102 tilixam ɬaska miɬayt kʰapa ukuk tʰawn. hayu iñupiat ɬaska miɬayt kʰapa qikiqtax̣ruk. kʰapa iñupiatun, iñupiat-tilixam ɬaska ləlang, mayka wawa qikiqtaġruk pus "kakwa aylən (iliʔi kʰapa saltsəqw)" əbə "tənəs aylən."
anqati
[edit | edit source]pus hayu kʰul iñupiat ɬaska miɬayt kʰapa qikiqtax̣ruk, pi tilixam kakwa ɬəgʔorawetɬʔən (kʰapa ləshən-iliʔi) ɬaska chaku kʰapa qikiqtax̣ruk pus makuk iktas kakwa skin pi məskit. ixt dəchmən, Otto van Kotzebue, yaka ɬatwa kʰapa qikiqtax̣ruk kʰapa 1818, pi alta Kotzebue ukuk tʰawn-nim kʰapa bastən-wawa.
"chxi-qikiqtax̣ruk" chaku-tənəs kʰapa 1897 kʰul, bət wik ixt "dret" tʰawn qikiqtax̣ruk iləp 1958 kʰul.
ukuk iliʔi
[edit | edit source]kʰapa ixt ɬəq'əl aylən qikiqtax̣ruk. hilu lod munk-q'wetɬ qikiqtax̣ruk pi x̣luyma tʰawn, kʰəpit tilixam ɬaska ɬatwa kʰapa bot əbə ɬaska qʰawaq pus ɬatwa qikiqtax̣ruk.
kusax̣
[edit | edit source]dret kʰul kʰul-iliʔi kʰapa qikiqtax̣ruk. wik-saya 64 in./163 cm snu chaku kʰapa ixt kʰul kʰapa qikiqtax̣ruk. kʰapa hayu kʰul, wik iləp-wam kʰapa 32°F/0°C kʰanawi tʰaym kʰapa kʰul-iliʔi. wəx̣t kʰapa wam-iliʔi kwansəm kikwəli 60°F/16°C hayu san.
iləp 7-mun 10-san pi kʰimt'a 6-mun 2-san, kwanisəm mayka nanich san kʰapa qikiqtax̣ruk.[2] (wəx̣t nanich: pulakʰli)