Wp/dtp/Boros Kadazandusun

From Wikimedia Incubator
< Wp‎ | dtp
Wp > dtp > Boros Kadazandusun

Boros Kadazandusun[1] (Boros Kadazandusun, Boros Momogun, Boros Mamasok) nopo nga boros i poinsuang id tinimungan boros Melayu-Polinesia id suang booyungan Boros Austronesia[2]. Gunoon o bros diti do komuniti Kadazan om Dusun id Sabah. Tumanud Jabatan Perangkaan Negara, mantad banci mogigion toun 2010 soginumu kiikiro 568,575 tulun mantad ko i toun 2000 tu soginumu 479,944 tulun no (Banci mogigion om Kawalayan Toun 2000). Nosiliu o Boros Kadazandusun sabaagi media popiromut id suang komunikasi id pialatan diolo. Mionit o Boros Kadazandusun miampai boros Murutik om Paitanik sundung kiwaa pisuayan agayo id aspek kopolombusan om pombontukan do morfologi om sintaksis. Pibatasan kookunan[1] Boros Kadazandusun sabaagi boros nokoimagon pinaharo ontok 24 Milatok 1995 id paialatan Persatuan Kebudayaan Kadazandusun (KDCA) miampai Persatuan Dusun Sabah Bersatu (USDA). Mantad dii, Boros Kadazandusun nopo nga piomungan duo istilah 'Kadazan' om 'Dusun' ii no boros nokoimagon i nookunan do koduo-duo puru. Osonong kopio ii montok koburuon om koingkawason do boros diti ontok timpu dumontol.

Sajara

Tumanud ponoriukan do mononoriuk boros linguistik,[3] Boros Kadazandusun nopo nga boros mantad tinimungan boros Austonesian. Mononoriuk suai minopoboros do boros nopo diti nga poinsuang id booyungan boros Dusunic Asli (Indigenous Dusun Tribe) ii no poinsuang id paganakan agayo boros Ausronesia id nombo minonit ii miampai boros di gunoon id Kabaatan Filipina[4]. Kiwaa piagalan do Kadazandusun id aspek puralan boros miampai boros id Filipina loolobi boros Tagalog (Boros nokoimagon pogun Filipina) om nogi kiwaa piagalan kopolombusan miampai piipiro hogot id suang Boros Melayu (Boros nokoimagon do pogun Malaysia). Sundung do ingkaa, koduo-duo nopo piagalan dii nga haro ginumu di okuri om milo poboroson do au ii kopirati. Id siriba nopo nga kinoyonon suku-suku dusunik id pogun Sabah id nombo sundung do boriliton o boros dii nga karati kasari i moomomoguno tu miagal o morfologi om sintaksis dau, nga haro kanto pisuayan tokuri do kopolombusan om piipiro istilah toi ko' hogot tumanud kampung toi ko' watas:

Suku Dusunik Koiyonon
Dusun Liwan Ranau, Tambunan, Keningau, Daerah Kecil Sook, Tuaran, Kota Belud, om Tamparuli
Dusun Bundu Tamparuli, Tuaran, Ranau, Keningau, Daerah Kecil Sook, Tambunan, Kota Belud, Penampang
Dusun Tindal Kota Belud, Kota Marudu, Monggis Ranau om Tenghilan
Dusun Tobilung Kota Belud, Kota Marudu, Kudat om Inanam
Dusun Lotud Tuaran, om Tampasuk Kota Belud
Dusun Kuriyou Bingkor Keningau
Dusun Talantang Kg.Mindohuon Lama, Kg.Ponulangan, Kg.Tubau, Kg.Pudau, Kg.Kodop, Kg.Piasau, Kg.Nimabali, om Kawiyan id watas Ranau, Kg. Bunga Raya Keningau, Sugut om Kota Marudu (Ranau, Keningau, Sugut om Kota Marudu)
Momogun Rungus Kudat om Pitas
Dusun Labuk Beluran om Telupid
Dusun Tangara'/Tangaa'/Kadazan Kadazan id Penampang, Kadazan id Papar, om Kadazan id Mambakut, Tawau
Dusun Minokok Sook, Telupid, Koromuak om Kinabatangan id Daerah Sandakan
Dusun Tinagas Kaingaran, Molinsou, Kawiyan serta Karagasan id watas Ranau om Kota Marudu
Dusun Kimaragang Kota Marudu om Pitas
Dusun Sonsongon Kg. Sonsongon, Magandai om suyad id Kota Marudu
Dusun Dumpas Kinabatangan, Sugut om Sandakan
Dusun Sukang nontodon koiyonon id Tongod minundaliu id Koromuak, Intilibon, Bukit Garam om pointongkop watas Kinabatangan
Dusun Mangkaak Kuamut, Koromuak, Tongod
Dusun Sangau Intilibon, Bukit Garam om Koromuak
Dusun Malapi Tongod
Dusun Tindakon Balat Kawasan Hilir Kinabatangan
Dusun Tompulung Tongod
Dusun Sogilitan Kg. Miruru, Mangkadait, Maringkan om Kopuron id Telupid
Dusun Sandayoh Paitan
Dusun Tilau-ilau Tongod, Beluran
Dusun Garo Kota Marudu
Dusun Bira/Karanaan Kampung Lintuhun, Tanah Rata, Lumondou, Botung om Karanaan, Tambunan

Dialek Kadazandusun

Miagal nogi do boros suai i kiwaa o dialek id suang tinimungan boros dau, Boros Kadazandusun nga kiwaa nogi do pisuayan pibarasan toi ko' boros di gunoon tumanud kampung toi ko' watas. Poomitanan, id Watas Ranau sundung do iso watas nga monikid kampung kiwaa dialek sondii id pibarasan. Mantad dii, milo boogion miampai umum o dialek Kadazandusun kumaa 4 i apangkal ii no:

Sukuon

  1. 1.0 1.1 Official Language Archived 2013-06-28 at the Wayback Machine kdca.org
  2. Bundu Dusun Sketch Grammar
  3. [Laura Robinson. 2005. Proto-Dusunic and reconstructions. University of Hawai'i at manoa
  4. Bundu Dusun Sketch Grammar