Wt/frp/abevrar

From Wikimedia Incubator
< Wt‎ | frp
Wt > frp > abevrar

Arpetan

Ètimologia[edit | edit source]

Du latin adbibere vegnu abbiberare en latin populèro, et dèrivâ de bibere (« bêre »).
Los mots pariérs, dens les lengoues romanes sont abreuver en francês, abbeverare en italien, abeberar en português, abrevar en èspagnol, lo catalan abeurar qu’adopte na fôrma prôche de l’arpetan et pués du viely francês aboivrer, abevrer (→ vêre boivre).

Prononciacion[edit | edit source]

[a.bə.ˈvrɑ]

  1. [a.bə.ˈðo] (Brêsse)
    [a.be.ˈðo] (Domba)
    [a.bə.ˈrɒ] (plana du Forês)
    [a.bə.ˈðo] / [a.bə.ˈro], [a.by.ˈðo] / [a.by.ˈro] (Liyonês)
    [a.bə.ˈo], [a.by.ˈo] (monts du Liyonês)
    [a.bə.ˈrɑ] (Sant-Etiève), 1ére varianta
    [a.be.ˈrɑ] (Savouè)
    [ɒ.bə.ˈra], [ɒ.bø.ˈra] (montagnes du Sêr)
    [a.bɛ.ˈra], [a.be.ˈra] (Valês)
  2. [a.bre.ˈva] (Fribôrg, payis de Vôd)
    [a.brə.ˈvɔ] (Velin)
  3. [a.bjø.ˈrɑ] (Sant-Etiève), 2nda varianta
    [ɒ.bjo.ˈra] (payis de Sent-Jouan-Solèmi)
  4. [a.bɛj.ˈre], [a.be.ˈe] (Vâl d’Aoûta)
    [a.bə.ˈrɛ] / [ɒ.bə.ˈrɛ], [ɒ.be.ˈrɛ] (Vers-Charmasél)

Vèrbo[edit | edit source]

abevrar transitif 1ér groupo a (VÊRE LA CONJUGUÈSON) (pronominâl : s’abevrar)

  1. Fâre bêre (na bétye).
  2. (Pronominâl) Bêre, en prègient d’una bétye.
  3. (Pronominâl) (Famelyér) Bêre en granta quantitât.
  4. (Pronominâl) (Figurâ) Consomar ou ben étre entourâ en granta quantitât.
  5. (Per èxtension) Arrosar (na planta, na tèrra).
  6. (Figurâ) Adrèciér, particuliérament de paroles, en granta quantitât.
  7. (Figurâ) (Vouèx passiva) Étre saturâ de quârque-ren.
  8. (Tècnica) Betar sus un fond golatu na cuche d’ôlyo, d’encolâjo, de color ou ben de vèrnis, por nen bouchiér los golèts et pués nen rendre la surface suège.
  9. (Tècnica) Remplir (na bosse) d’égoua por la fâre gonfllar por la rendre gonva.
  10. (Fribôrg) (Per èxtension) Alimentar, aprovisionar en égoua.

Variantes dialèctâles[edit | edit source]

En ORB[edit | edit source]

  1. aberar
  2. abrevar
  3. abievrar
  4. aberàr (ORB sarrâye)

En ôtres grafies[edit | edit source]

  • abèiré (grafia de Chenâl et Vôterin)
  • aberè, obérè (grafia locâla du Forês)

Sinonimos[edit | edit source]

Dèrivâs[edit | edit source]

Traduccions[edit | edit source]

Rèferences[edit | edit source]

  • (fr) Domenico Stich, « Dictionnaire francoprovençal-français et français-francoprovençal », Tonon, Le Carré, 2003, pp. 3 et 231.
  • (fr) « Vie quotidienne en Bresse. Glossaire du patois bressan », Bôrg, Musée des Pays de l’Ain, “Les Viriatis et le patois de Bresse”, 1994, p. 151.
  • (fr) « Vie quotidienne en Dombes. Glossaire du patois dombiste », Bôrg, Musée des Pays de l’Ain, “Patrimoine de la Dombes”, 1993, p. 123.
  • (fr) Guita Gonona, « Lexique du parler de Poncins », Paris, Librairie C. Klincksieck, 1947, p. 1.
  • (fr) Cllâr Tessior, « Dictionnaire étymologique du patois lyonnais », Liyon, 1887-1890, p. 8. Liére en legne.
  • (fr) Pierro Duplèx, « La Clà do Parlâ Gaga », Sant-Etiève, Imprimerie Urbain Balay, 1896, remprèssion, Hachette Livre / BnF, p. 116. Liére en legne dessus Gallica.
  • (fr) Rogiér Virèt, « Dikchonéro Fransé - Savoyâ - Dictionnaire Français - Savoyard » [PDF], 8éma èdicion reviua et ôgmentâye, mârs 2021, pp. 111-112.
  • (fr) « Gllossèro des patouès de la Suisse romanda », Nôchâtél, 1924-2018, vol. I, p. 74. Liére en legne : ABREUVER, abréva.
  • (fr) « Dictionnaire-Dikchenéro. Français-Patois/Patê-Franché », Fribôrg, Société cantonale des patoisans fribourgeois, 2013, pp. 47 et 394.
  • (fr) Frèderic Dubôf, « Patois vaudois : Dictionnaire », èdicion reviua et complètâye, Ôron-la-Vela, Associacion vôdouèsa des amis du patouès, 2006, pp. 14 et 259.
  • (fr) Jian de vers Bonére, « Un patois francoprovençal : Saint-Jean-Soleymieux. Lexique » [PDF], Cahiers de Village de Forez, n° 83, novembro 2010, p. 261.
  • (fr) Èmê Chenâl et Rèmond Vôterin, « Nouveau dictionnaire de patois valdôtain », 2nda èdicion reviua et ôgmentâye, Quârt, Musumeci, 1997, pp. 27 et 1864.
  • (fr) « Lexique patois forézien » [PDF], Patois vivant, 29 de mê 2008, p. 1.