Wn/shn/ၸဝ်ႈၸွမ်ၸိုင်ႈရတ်ႈသျႃး ၶၢမ်ႇၵိၼ်ႇၵျၢမ်းသတ်ႉၸႃႇ ပွၵ်ႈၵမ်းႁႃႈ

ဝၼ်းဢင်းၵၢၼ်း၊ မေႇ 7၊ 2024 

ၸဝ်ႈၸွမ်ၸိုင်ႈရတ်ႈသျႃး ဝလႃႇၻီႇမီႇရ် ပူႇထိၼ်ႇ ၽွင်းတိုၵ်ႉ ၶၢမ်ႇၵိၼ်ႇၵျၢမ်းသတ်ႉၸႃႇ ပွၵ်ႈၵမ်းႁႃႈ

ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ဢၼ်ပဵၼ် ၸဝ်ႈၸွမ်ၸိုင်ႈရတ်ႈသျႃး ဝလႃႇၻီႇမီႇရ် ပူႇထိၼ်ႇ ၼႆႉ မၼ်းလႆႈ ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉ ႁႅင်းသၢၼ်ၶတ်း တီႈၼႂ်းမိူင်းရတ်ႈသျႃး၊ လႆႈႁဵတ်းပၢင်တိုၵ်း ယႃႉလႅဝ်ယူႇၶရဵၼ်း လႄႈ လႆႈၵုမ်းၵမ် ဢႃႇၼႃႇ ႁႂ်ႈႁွတ်ႈၼႂ်းမိုဝ်းမၼ်းတင်းသဵင်ႈတင်းမူတ်းယဝ်ႉသေ မၼ်းလႆႈ ၶၢမ်ႇၵိၼ်ႇၵျၢမ်းသတ်ႉၸႃႇ ထူၼ်ႈၵမ်းထိ 5 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ဝၢႆး ႁူဝ်ၼႃႇၵဝ်ႇ Josef Stalin ယဝ်ႉ ၸဝ်ႈၸွမ်ၸိုင်ႈ ပူႇထိၼ်ႇၼႆႉ ပဵၼ်ၵေႃႉဢၼ်ႁၢပ်ႇၵၢၼ်မႃး ၶၢဝ်းတၢင်းႁိုင်သေပိူၼ်ႈ မီးမႃး တၢင်းႁိုင် 25 ပီသေ မၼ်းတေလႆႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်တႃၶုၼ်ၼႆႉ ႁၢၼ်ႉတေႃႇ ပီ 2030 တေႃႇပေႃးၶဝ်ႈပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ၸွမ်းၼင်ႇ လၵ်းမိူင်းမီးဝႆႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

တီႈပၢင်ၵႅဝ်ႈ ဢၼ်ႁဵတ်းတီႈ ႁၢင်ႈႁေႃ ၶရႅမ်ႇလိၼ်ႇ တီႈဝဵင်းမွသ်ႉၵူဝ်ႇ တီႈၽၢႆႇၼႃႈၶႅၵ်ႇၶိုၵ်ႉတွၼ်း ၸိူဝ်းဢၼ်ဢဝ်ၸႂ်မၼ်း လိူၵ်ႈသေ ၽိတ်ႈမွၵ်ႇဝႆႉၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၸွမ်ၸိုင်ႈ ပူႇထိၼ်ႇ လႆႈဢဝ်မိုဝ်းတၢင်ႇၼိူဝ် ၵူတ်းမၢႆလၵ်းမိူင်းသေ လႆႈၶၢမ်ႇၵိၼ်ၵျၢမ်းသတ်ႉၸႃႇဝႃႈ တေၵႅတ်ႇၵင်ႈ ၵူတ်းမၢႆလၵ်းမိူင်းၵႂႃႇ ၼႆယဝ်ႉ။

ၸဝ်ႈၸွမ်ၸိုင်ႈ ပူႇထိၼ်ႇၼႆႉ ဝၢႆးသေ မၼ်းသိုပ်ႇပုတ်ႈဢဝ်တႃၶုၼ် ၸဝ်ႈၸွမ်ၸိုင်ႈ ၵႃႈတီႈ ၸဝ်ႈၸွမ်ၸိုင်ႈၵဝ်ႇ ပူဝ်းရိသ်ႉယႅတ်ႉသိၼ်ႇ မိူဝ်ႈပီ 1999 ယဝ်ႉၼၼ်ႉသေ မၼ်းလႆႈလႅၵ်ႈလၢႆႈ မိူင်းရတ်ႈသျႃး လုၵ်ႉဢဝ် မိူင်းပၢႆးမၢၵ်ႈမီးတူၵ်း တေႃႇပေႃးပဵၼ် ႁႂ်ႈၵူႈမိူင်းမိူင်း ပေႃးလႆႈမႆႈၸႂ် တွၼ်ႈတႃႇ ပၢႆးႁူမ်ႇလူမ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပၢင်တိုၵ်း ဢၼ်ရတ်ႈသျႃး ၶဝ်ႈတိုၵ်း မိူင်းယူႇၶရဵၼ်း ပီ 2022 ၼႆႉ တွၼ်ႈတႃႇ တီႈယူးရူပ်ႉၼႆႉ ဝၢႆးသေ သိုၵ်းၵမ်ႇၽႃႇပွၵ်ႈသွင်ယဝ်ႉ ၼႆႉ မၼ်းပဵၼ် ပၢင်တိုၵ်း ဢၼ်ယႂ်ႇသုတ်းသေ ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းၼၼ်ႉလႄႈ ၵူႈမိူင်းမိူင်း လႆႈတမ်းဝၢင်းတၢမ်ႇသေ ဢဝ်လိူင်ႈၼိူဝ် မိူင်းရတ်ႈသျႃးမႃးယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉၼၼ်လႄႈ ယၢမ်းလဵဝ်တႄႉ မိူင်းရတ်ႈသျႃးၼႆႉ လႆႈပဵၼ်သၢႆငၢႆ ဢၼ်လႆႈဢဝ် တၢင်းၸွႆွႆႈထႅမ်တီႈ မိူင်းၶႄႇ၊ ဢီႇရၢၼ်း လႄႈ ၵၢဝ်းလီႁွင်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉယူႇယဝ်ႉ။

ဝလႃႇၻီႇမီႇရ်ပူႇထိၼ်ႇ ဢၼ်ဢႃႇယူႇ လႆ 71 ပီယဝ်ႉၼၼ်ႉ ၼႂ်းၵႃႈ ၶၢဝ်းတၢင်းဢႃႉယုၸဝ်ႈၸွမ်ၸိုင်ႈ ထူၼ်ႈပွၵ်ႈၵမ်းႁႃႈၼႆႉ လိူင်ႈ ၵၢၼ်ၼႂ်းမိူင်း လႄႈ ၵၢၼ်ၼွၵ်ႈမိူင်းၸိူဝ်းၼႆႉ မၼ်းတေသိုပ်ႇႁဵတ်းသင်ၵႂႃႇဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉတႄႉ တိုၵ်ႉလူဝ်ႇပႂ်ႉတူၺ်းဝႆႉယူႇ။

ငိူၼ်ႈငဝ်ႈတိုၼ်း

• Emma Burrows. "Putin begins his fifth term as president, more in control of Russia than ever" — AP News, May 7, 2024
• Associated Press. "Putin begins his fifth term as president — and is more in control of Russia than ever" — New York Post, May 7, 2024
• Associated Press. "Putin begins his fifth term as president, more in control of Russia than ever" — VOA news, May 7, 2024