Wt/zea/wortel

From Wikimedia Incubator
< Wt‎ | zea
Wt > zea > wortel

Zeêuws[edit | edit source]

Etymologie[edit | edit source]

Over Middelnederlands wortele en (Laet-)Oudnederlands *wurtale van Oergermaons *wurt-walu 'plantenstok'. De wiskundige zin is 'n leênvertaelienge uut 't Latijnse radix.

Omschrievienge[edit | edit source]

wortel m

  1. ondergronds takvurmig deêl van 'n plante, daermee ze waeter en voedsel uut d' aerde 'aelt.
    • Dien boôm moet t'ruut, z'n wortels douwe onder'and de pad nae bove.
  2. d'n oersproenk van iets
    • Geld is de wortel van aolle kwaed.
  3. 'n Getal dat-a, vermenigvuldigd mee z'n eige, 'n daevò bepaeld ander getal oplevert:
    • De wortel van (of uut) vuufentwintig is vuve.

Opmerkienge: de specifieke zin van 'eetbaere wortel as groente', die in 't Nederlands wied en zied gebruukt oort, is in 't Zeêuws nie bekend; daevò oort altoos peeë gebruukt. Aore eetbaere wortels bin bêten en krôten.

Uutspraek[edit | edit source]

[ˈʋɔrtɤl]

Verbugienge[edit | edit source]

wortels meêrvoud, worteltje verkleinwoord

Saemenstelliengen[edit | edit source]

Ontlêniengen in aore taelen[edit | edit source]

N.B.: Ondanks at in 't Zeêuws de beteikenis van wortel as 'groente' nie bekènd is, kom ze wè vò in taelen in de West die-an deu 't Zeêuws gevurmd bin. Meugelijk bin dit 'Ollandse invloeden, of moe me dienke an Burgerzeêuws. 't Woôrd peeë is nergest uutgeleênd.

Vertaeliengen[edit | edit source]

Bronnen[edit | edit source]

  • Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 1153
  • Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'wortel'