Wt/zea/wortel
Zeêuws[edit | edit source]
Etymologie[edit | edit source]
Over Middelnederlands wortele en (Laet-)Oudnederlands *wurtale van Oergermaons *wurt-walu 'plantenstok'. De wiskundige zin is 'n leênvertaelienge uut 't Latijnse radix.
Omschrievienge[edit | edit source]
wortel m
- ondergronds takvurmig deêl van 'n plante, daermee ze waeter en voedsel uut d' aerde 'aelt.
- Dien boôm moet t'ruut, z'n wortels douwe onder'and de pad nae bove.
- d'n oersproenk van iets
- Geld is de wortel van aolle kwaed.
- 'n Getal dat-a, vermenigvuldigd mee z'n eige, 'n daevò bepaeld ander getal oplevert:
- De wortel van (of uut) vuufentwintig is vuve.
Opmerkienge: de specifieke zin van 'eetbaere wortel as groente', die in 't Nederlands wied en zied gebruukt oort, is in 't Zeêuws nie bekend; daevò oort altoos peeë gebruukt. Aore eetbaere wortels bin bêten en krôten.
Uutspraek[edit | edit source]
[ˈʋɔrtɤl]
Verbugienge[edit | edit source]
wortels meêrvoud, worteltje verkleinwoord
Saemenstelliengen[edit | edit source]
Ontlêniengen in aore taelen[edit | edit source]
N.B.: Ondanks at in 't Zeêuws de beteikenis van wortel as 'groente' nie bekènd is, kom ze wè vò in taelen in de West die-an deu 't Zeêuws gevurmd bin. Meugelijk bin dit 'Ollandse invloeden, of moe me dienke an Burgerzeêuws. 't Woôrd peeë is nergest uutgeleênd.
- wortel, wolter, woltə Neger'ollands
- wotl Skepi
Vertaeliengen[edit | edit source]
Vertaeliengen
Bronnen[edit | edit source]
- Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 1153
- Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank
- Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'wortel'