Wt/zea/weie

Zeêuws

Etymologie

Over Middelnederlands weide en Oudnederlands weitha van Oergermaons *waiþiô. Waerschienlijk verwant mee wei- in weitasse 'jaegerstasse', wat-a van Oergermaons *waiþi/*waiþō komt en uutendelienge van d'n Indo-Europese wortel *weih₁- 'achternaozitte', meêr in 't biezonder van *woih₁-ti, 'n ablautsvurm mee 'n abstract achtervoegsel.

Omschrievienge

weie

1. zelfstandig naemwoôrd v veld daer-an beêsten kunne graeze; meêsta 'n veld dat daer ok vò bedoeld is
2. werkwoôrd op de weie graeze
3. werkwoôrd (zògezeid) wandele, van 'uus gae

Uutspraek

[ˈʋæi.ə ~ ˈβ̞æi.ə]

Verbugienge

weien meêrvoud, weitje verkleinwoôrd

Vervoegienge

infinitief	weie(n)
gerundium	te weien(e)
tegewoordigen tied	ik wei	oôns weie(n)
	jie wei(t) (weie)	julder weie(n)
	'ie wei(t)	'ulder weie(n)
flejen tied	ik, jie, 'ie weide(n), weiende	oôns, julder, 'ulder weide(n), weiende
gebieënde wieze	wei(t)
onvoltoôid deêlwoôrd	weiende
voltoôid deêlwoôrd	ei (g)eweid
Ziet vò details en verschillen tussen de Zeêuwse dialecten 't artikel Zeêuwse grammaotica op Wikipedia.

Uutdruksels

zelfstandig naemwoôrd

• de weitjes, ok: onder waeter gezette weitjes daerop z'in de winter schaesen rieë
• ’Ie gaet over de weitjes nae Soeburg
  1. 'Ie neemt 'n grôten omweg
  2. 'Ie pakt 't mee vee om'ael van zaeken an

werkwoôrd

• Nie te varre weie, nie te varre weggae

Varianten

zelfstandig naemwoôrd

• wei Acht'uzers, Oôst-Toôls, Burgerzeêuws
• wèje Waschappels

werkwoôrd

• weien in Zeêuws-Vlaendere en op oôstelijk Zuud-Beveland
• wèje Waschappels

Beteikenisverwant

• veld

Ontlêniengen in aore taelen

Opmerkienge: vurmen gebaseerd op Burgers wei bin meegenome.

• weide Neger'ollands
• wei Papiaments (onzeker)
• wei Sranantongo

Vertaeliengen

Vertaeliengen

• Afrikaons: weiveld
• Araobisch: مَرْعًى (marʿan) m
• Bengali: চারণভূমি (caronbhumi)
• Chinees (Mandarijn): 牧場/牧场
• Duuts: Weide v
• Esperanto: herbejo
• Frans: pâture v, pré m, prairie v
• 'Ebreêuws: אָחוּ (áchu) m
• Hindi: चरागाह (carāgāh) m
• Iengels: pasture, meadow
• Italiaons: prato m
• Japans: 牧草地 (ぼくそうち, bokusōchi), 牧草 (ぼくそう, bokusō)
• Latijn: pastus m, pascuum o
• Limburgs: wei v; veld, veldj o
• Maleis: padang rumput
• Middelnederlands: weide v, beemt m, eewsel o, ettinghe v, gras enz. o, heet o (droôg), hernesse v (meênte), made v, meet m, oye v (bie 'n riviere), pasture v (geleêrd?)
• Nederlands: wei, weide v, weiland o
• Nedersaksisch/Platduuts: weie, wei, waide g/v; weiland enz. o; moade, moad v (Twents)

• Oôst-Vlaems: weie, waai v
• Oudgrieks: βοτάνη (botanè) v, νομός (nomos) m
• Oudnederlands: weitha v, gersi o?, angar m, brogil m, ewilant o (nat), feni o (op veengrond), hēmitha v (meênte), hertnissi v, swēga v (vò koeën), winna v, wisca v (nat)
• Perzisch: چَراگاه (čarâgâh)
• Poôls: pastwisko o
• Portugees: pasto m
• Russisch: па́стбище (pástbisjtsje) o
• Spaons: pasto m
• Sranantongo: wei
• Swahili: malisho
• Thai: ทุ่งหญ้า (tûng-yâa)
• Turks: otlak, mera
• Viëtnamees: bãi chăn, đồng cỏ
• Welsh: porfa v
• West-Vlaems: weie, weide (westelijk) v
• Westerlauwers Vries: lân o, weide g
  • Hindeloôpers: weide
  • Terschelliengs: loën
  • Schiermonnikoôgs: laun, gôslaun

Bronnen

• Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 1127

• Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank

• Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank

• Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'weide, wei'