Wt/zea/goed

Zeêuws

Etymologie

Uut 't Middelnederlands goet, uut Oudnederlands guot (soms nog guod) van Oergermaons *gōdaz. Dienkelijk wier dit woord oorsproenkelijk angevoeld as 'passend', daeruut is zòwè de morele ('deugdelijk') as de logische ('juust') beteêkenisse uut te leien. 't Kan verwant weze mee vergaere.

Omschrievienge

goed bievoegelijk naemwoôrd, biewoord (toet an beteêkenisse 5)

1. Van 'oôge kwaliteit
   • Van 'n goed paerd ka je jaeren plezier è.
2. Moreel deugdelijk
   • ´t Is nie goed om tege jen ouwers te liegen. Tege aore mènsen ok nie, trouwens.
3. Juust, in overeênstemmienge mee de werkelijk'eid
   • Ie zeit '216/6=36'. En dat is goed.
4. Juust, zòas 't moet
   • A je je guus in 't 'Ollands groôtbriengt, moe je 't wè goed doeë eej!
5. zelfstandig naemwoôrd o Kleren
   • Kiek noe maer uut, aors oor je goeie goed vuul!

Uutspraek

[ɣ˕ut], [ɦut]

Verbugiengen

• goeie, goeds partitieve genitief

Trappen van vergeliekienge

• beter, best

Uutdruksels

• Op goed-kom-'t-uut, Op goed geschied Land-van-Kezands, op goed geluk
• Goeie reize en deunat tuus, vò de grap gezeid as t'r eên op reis gaet
• Leve van z'n goed, rentenier weze

Ontlêniengen in aore taelen

• gut Skepi
• gue(t) Neger'ollands

Alternatieve schriefwiezen

• hoed (gin standaerdspellienge)

Vertaeliengen

van 'oôge kwaliteit

• Araobisch: حَسَن‎ (ḥasan)
• Berbice-Nederlands: moi
• Braebants: goed, goe
• Chinees (Mandarijn): 好 (hǎo), 良 (liáng)
• Duuts: gut
• Frans: bon, bien
• Westerlauwers Vries: goed
• Hindi: अच्छा (acchā)
• Iengels: good
• Japans: 良い (よい, yoi)
• Latijn: bonus
• Limburgs: goed (westelijk), good (oôstelijk)

• Nederlands: goed
• Nedersaksisch/Platduuts: goed (Urkers, Veluws, Sallands, Drents, West-Achter'oeks), good (Twents, Oôst-Achter'oeks, in Duutsland), goud (Greuniengs, Vriezenveens)
• Oudgrieks: ἀγαθός (agoathos), ἐσθλός (esthlos)
• Portugees: bom
• Russisch: хоро́ший (chorósjij)
• Skepi: moi
• Spaons: bueno
• Swahili: mzuri
• West-Vlaems: goed, goe

Bron

• K. Fraanje c.s. (red.), Supplement Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 2003: blz. 112-3

• Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank

• Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'goed'