Wt/zea/brande
Zeêuws
[edit | edit source]Etymologie
[edit | edit source]Over Middelnederlands branden en Oudnederlands brandan, brennan. De -d- is typisch Nederlands; in 't Middelnederlands kwam de vurm brennen ok vò. Dit werkwoôrd lae s'n eigen afleiie van Oergermaons *brinnaną, mae vò de vurm brande moe me toch nae 't zelfstandige naemwoôrd brand kieke.
Omschrievienge
[edit | edit source]brande
- onovergankelijk in brand stae, reagêre mee zuurstof
- overgankelijk mee vier bewerke, zonder 't te verbranden of zonder naedruk op de vernielienge die-at 't vier doet
Uutspraek
[edit | edit source][ˈbrɑndə]
Vervoegienge
[edit | edit source]| infinitief | brande(n) | |
| gerundium | te branden(e) | |
| tegewoordigen tied | ik bran(d), brande | oôns brande(n) |
| jie brandt (brande) | julder brande(n) | |
| 'ie brandt | 'ulder brande(n) | |
| flejen tied | ik, jie, 'ie brand(e)de | oôns, julder, 'ulder brand(e)de, brandden |
| gebieënde wieze | brand | |
| onvoltoôid deêlwoôrd | brandende | |
| voltoôid deêlwoôrd | ei en is (g)ebrand | |
| Ziet vò details en verschillen tussen de Zeêuwse dialecten 't artikel Zeêuwse grammaotica op Wikipedia. | ||
- Afleiiengen
Saemenstelliengen
[edit | edit source]Ziet bie brand.
Uutdruksels
[edit | edit source]- Dae gae 'k m'n 'anden nie an brande, ik kiek wel uut om m'n eigen daemee te bemoeien
- ʼn Verke brande, 'n geslacht verke d'aeren afschroeie
Dialectvarianten
[edit | edit source]- branne Noord-Bevelands
- brannen in Zeêuws-Vlaendere en op oôstelijk Zuud-Beveland
Ontlêniengen in aore taelen
[edit | edit source]Vertaeliengen
[edit | edit source]in brand stae
|
|
Bronnen
[edit | edit source]- Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 136
- Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank
- Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'branden'