Wt/lmo/Appendix:Preposizzion in lombard
![]() |
Questa pagina del Wikizzionari chì l'è scrivuda in lombard, con la Noeuva Ortografia Lombarda |
Preposizzion
Preposizzion | Utilizazzion / complement | Esempi | Dialet |
---|---|---|---|
de (1) da (2) |
a) bondanza o mancanza b) agent c) predicativ d) causa e) caosa eficienta f) colpa g) condizzion h) forma consecutiva i) denominazzion j) dipendenza de infinid k) distanza l) distributiv (de ... in in 'na quai locuzzion) m) locuzzion averbiai n) intervall (de...a) n1) intervall de temp (de ..con) o) limitazzion p) limit (de...a) q) moto per leough q1) moto per loeugh (de...in) r) materia s) mez t) manera u) moto de leough v) origin w) paragon x) partitiv y) oget [1] z) qualità aa) fin aa1) fin, con dipendenza de infinid ab) separazzion / slontanament ac) spefificazzion ad) stima/prezzi ae) quantità af) temp determinad ag) argoment ai) dipendenza |
a) El cavagn l'è tut pien de nos b) El lader l'è stad ciapad del poler ai) El prezzi de la benzina el dipend del prezzi del petroli |
(1) MI- |
da (2) | a) caosa eficienta b) interval (da..a) c) moto de loeugh d) origin e) separazzion |
a) L'edifizzi l'è stad trad sgiò dal teremot b) Gh'avaroo de fà quell lavorà chì dal 15 al 12 de febrar c) Lù el ven da Vares d) L'è nassud d'on pader piemontes e) Separèm i bon da i cativ |
italianada inscambi de de domà in MI- |
a (1) | a) distanza
b) distributiv n) predicativ o) età |
a) Sem rivad a des chilomtri de Vares b) Caminmèm in fila a duu a duu c) A lavorà se impara d) e) a poch a poch
| |
in de (1) | a) gerundiv b) moto a leough[2] c) moto per leough[3] d) stat in loeugh e) temp determinad |
a) Hoo imparad in del scriver b) L'è andad in del prestinee | |
in (1) | a) limitazzion b) locuzzion averbiai (in..su) c) manera d) moto a loeugh e) moto per loeugh e1) moto per loeugh (de ..in) |
a) b) de tant in tant | |
con / cont (inanz de vocal) (1) | a) circostanza b) compagnia / union / relazzion c) gerundiv d) concessiv e) manera f) qualità g) intervall de temp (de ... con) h) mez / causa i) relazzion |
a) El pioveva col sol b) Mi stoo con la mia morosa c) Mi lavori cont el doprà el martel d) Cont el frecc che 'l faseva son sortid istess e) L'hà lavorad con impegn f) L'era onest ma coi man longhe g) d'on dì con l'alter g) Hoo fad el bus cont el firlaforla i) Voo minga d'acord con ti | |
entro (1) | a) temp indeterminad | ||
in su (1) in soeu (2) su (3) |
a) argoment b) moto a loeugh c) stat in leough d) stima/prezzi e) temp determinad (aprossimativ) f) locuzzion averbiai de temp |
a) Ier hem fad on discors in su i animai selvadigh b) L'è andad su in sul tecc |
(1)MI- |
per (1) par (2) |
a) caosa b) distributiv c) limitazzion d) mez e) manera f) moto a leough g) moto per loeugh |
a) L'ha finid de lavorà per la crisi economica b) Camimèm in fila per duu g) El camina per i vie de la cità |
(1)MI-
|
intra (1) tra (1) infra (1) fra (1) [4] |
a) compagnia b) partitiv c) stat in leough d) temp determinad e) relazzion ..) intervall in stime de diverse sorte (tra ... e) |
a) L'è intra i tosane b) Un quaivun infra de num el conoss el spagnoeul e) Infra de num se intendom ...) el palazz l'è alt intra i des e i quindes meter | |
vers [5] (1) |invers [6] (2) |
a) moto a loeugh b) temp determinad (aprossimativ) |
a) Lu el corr vers de lee b)Se vedom vers i vundes ore | |
che (1) ca (2) |
a) paragon | a) El March l'è pussee bel che 'l Lessi (varda anca ► Paragon) |
(1) MI-
|
come[7] (1) | a) paragon
|
a) El March l'è bell come 'l Lessi (varda anca ► Paragon) b) Lù el lavora come operari |
|
sora | a) stat in loeugh b) argoment |
a) El gat l'è sora 'l tecc b) Ier hem fad on discors sora i animai selvadigh | |
sota | a) stat in loeugh | a) El gat l'è sota 'l tavol | |
oltra (1) olter (2) voltra (3) |
a) stat in loegh b) temp determinad |
a)Oltra el mur gh'è la ferovia b) Oltra el mes de magg la riva l'estaa |
(1) MI- |
pù (1) | a) sgionta | a) Ciapi i mè daner pù i interess | (1) MI- |
asca (1) | a) sgionta | a) Cent franch asca i interess | (1) MI- |
second (1) segond (2) |
a) limitazzion (opinion) | a) Second mi l'è inscì | (1) MI- |
condemanch (1) | a) esclusion | a) | MI- |
senza (1) [8] |
a) privazzion | a) Senza de mi el ghe sariss mai stad | MI- |
amalastant (1) | a) concessiv | a) amalastant la soa aparenza l'era divers | MI- |
- ↑ oget minga definid in di fras negative del verb havé
- ↑ domà "de" denanz ai pronom personai soget
- ↑ domà "de" denanz ai pronom personai soget
- ↑ anca "infra de/tra de" denanz di pronom personal soget)
- ↑ "vers de" denanz di pronom personal soget)
- ↑ "vers de" denanz di pronom personal soget)
- ↑ anca scurtad con "'me"
- ↑ "senza de" denanz di pronom personai soget
Locuzzion preposizzionai
Locuzzion fade su de averb e prepoiszzion che fann el mester di preposizzion
Preposizzion | Utilizazzion (complement) | Esempi | Dialet |
---|---|---|---|
a caosa de (1) | a) caosa | a) | |
a dagn de (1) | a) svantagg | a) | |
a dispet de (1) | a) concessiv | a) a dispet de la soa aparenza l'era divers | |
a l'uso de (1) | a) relazzion (somijanza) | a) | |
a svantagg de (1) | a) svantagg | a) | |
a travers de (1) a travers a (2) a travers (3) |
a) Moto per loeugh | a) El fium Nil el passa a travers set stad african | |
adree a (1) | a) temp indeterminad b) moto a loeugh c) stat in loeugh |
a) adree ai feste b)De scriver
| |
apress a (1) aproeuv a (2) |
a) stat in loeugh | a) Stoo de ca' apress a Milan | (1) MI-
|
apos a (1) depos a |
a) stat in loeugh | (1) MI-
| |
arent a (1) | a) stat in loeugh b) moto a loeugh c) moto per loeugh |
a) El municipi l'è arent a la gesa b)De scriver c)De scriver | |
a furia de (1) | a) gerundiv | a) A furia de lavorà se impara | |
a forza de (1) | a) gerundiv | a) A forza de lavorà se impara | |
al pari de (1) | a) paragon | a) | |
a proposit de (1) | a) argoment | ||
cont el fin de (1) | a) fin | a) La Noeuva Ortografia Lombarda l'è una grafia cont el fin de ciapà dent tute i variant locai de la lengua lombarda. | |
contra de (1) contra a (2) contra (3) |
a) stat in loeugh b) svantagg |
a) b) | |
dent (1) denter in/denter in (2) dent a (1) |
a) stat in loeugh | a) Denter in del frut a gh'è el gandola | |
(in) di part de (1) | a) stat in loeugh | a) Lù el stà de cà (in) di part del Vigentin | |
de chì a (1) | a) temp indeterminad | a) El Giovann l'andarà in spos de chì a la fin de l'nn | (1) MI- |
de lì a (1) | a) temp indeterminad | a) El Giovann l'avariss avud de andà in spos de lì a la fin de l'ann | (1) MI- |
dedent de (1) dedent a (1) |
a) stat in leough | a) | |
de dree a (1) | a) stat in loeugh | a) L'alber l'è de dree al mur | |
de fianch de (1)/a fianch de (2) | a) stat in loeugh | a) La gesa l'è de fianch del municipi | (1-2)MI- |
de là de (1) | a) stat in leough | a) De là del mur gh'è la ferovia | |
denanz de (1) denanz a (1) |
a) stat in leough | a) La gesa l'è denanz al municipi | |
dessoravia de (1) | a) stat in leough | a) Ghe n'hoo fina dessoravia del coo | |
fina a | a) temp indeterminad | a) Domarèm fina a doman | |
foeura che foeura de |
a) esclusion | a) Tucc i dialet de la lombardia foeura che 'l mantovan i partegnen a la lengua lombarda | |
foeura de | a) stat in loeugh | a) Foeura de la porta a gh'è on om | |
grazzie a (1) | a) caosa | a) Grazzie a ti son riessi a ultimà el lavorà | |
in del cors de (1) duranta (2) |
a) temp indeterminad | a1) in del cors del mes de november a2) duranta el mes de november |
(1) MI-
|
in di confront de (1) | a) relazzion | a) | |
in pari a (1) | a) stat in loeugh | a) | |
in grazzia de (1) | a) caosa | a) | |
in mez a (1) | a) stat in loeugh | a) Stirling l'è una cità in mez a la Scozia | |
in quant a (1) | a) limitazzion | a) In quant a la matematica l'è assee bravo | |
intorna de (1)/intorna a (2) entoren a (3) |
a) stat in loeugh b) moto per loeugh |
a) Intorna a la cità gh'è la campagna b) La cometa la gira intorna al sol. |
(1) MI-
(2) MI-
|
in quell de (1) | a) stat in loeugh | a) Se sem incontrad in quell de Milan | (1-2)MI- |
in sul pont de (1) | a) ?? | ||
inanz de (1) | b) temp determinad | b) Inanz de sera gh'hem de 'ndà via | |
inanz a (1) | a) stat in leough | a) | |
in fond a (1) | a) stat in loeugh | a) In fond al prad gh'è on cavall | |
in groppa a (1) | a) stat in loeugh | a) | |
in reson de (1) | a) caosa | a) In reson del temporal gh'hem avud de stà sarad su in cà | |
insema de (1) insema a (2) |
a) compagnia | a) Son stad insema a ti | 1)Lagh-
|
inveci de | a) scambi | ||
inscambi de | a) scambi | ||
lontan de (1) | a) stat in leough | a) Stoo de cà lontan de Milan | |
per mez de (1) | a) mez | a) El pee l'è conligad a la gamba per mez de la cavigia | MI- |
per via de (1) | a) caosa b) mez |
a) Per via del temporal sem stad sarad su in cà b) | |
rispet a (1) | a) limitazzion | a) | |
tacad a (1) | a) stat in loeugh | a) Com l'è tacad a la forntiera con la svizzera | |
vesin a (1) visin a (2) |
a) stat in loeugh | a) El Lagh de Com l'è visin a la frontiera con la svizzera | (1)MI- |
via de (1) via che (2) |
a) esclusion | a) Tucc i dialet de la lombardia via che 'l mantovan i partegnen a la lengua lombarda | (1)MI- |
- Wt/lmo/Gramatega lombarda
- Wt/lmo/Vos scrivude con la Noeuva Ortografia Lombarda
- Wt/lmo/Dialet milanes
- Wt/lmo/Dialet laghee
- Wt/lmo/Dialet ticines
- Wt/lmo/Dialet varesot & verbanes
- Wt/lmo/Alter pagine minga complete
- Wt/lmo/Dialet bergamasch
- Wt/lmo/Dialet bressan
- Wt/lmo/Dialet brianzoeul
- Wt/lmo/Dialet cremasch
- Wt/lmo/Dialet cremones
- Wt/lmo/Dialet trentin ocidental
- Wt/lmo/Dialet de passagg infra cremasch e cremones