АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
ӏэ- + щӏэ- + [ху] + -э + -н
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "ӏэщӏэхуэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
ӏэщӏэхуэн
щымыӀэныгъэ:
ӏэщӏэмыхуэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуэн
уӏэщӏэхуэн
ӏэщӏэхуэн
дыӏэщӏэхуэн
фыӏэщӏэхуэн
ӏэщӏэхуэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэмыхуэн
уӏэщӏэмыхуэн
ӏэщӏэмыхуэн
дыӏэщӏэмыхуэн
фыӏэщӏэмыхуэн
ӏэщӏэмыхуэн(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
ӏэщӏэхуэ!
фыӏэщӏэхуэ!
щымыӀэныгъэ:
уӏэщӏэмыхуэ!
фыӏэщӏэмыхуэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏрехуэ
уӏэщӏрехуэ
ӏэщӏрехуэ
дыӏэщӏрехуэ
фыӏэщӏрехуэ
ӏэщӏрехуэ
щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏремыхуэ
уӏэщӏремыхуэ
ӏэщӏремыхуэ
дыӏэщӏремыхуэ
фыӏэщӏремыхуэ
ӏэщӏремыхуэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏохуэ(р)
уӏэщӏохуэ(р)
ӏэщӏохуэ(р)
дыӏэщӏохуэ(р)
фыӏэщӏохуэ(р)
ӏэщӏохуэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуэркъым
уӏэщӏэхуэркъым
ӏэщӏэхуэркъым
дыӏэщӏэхуэркъым
фыӏэщӏэхуэркъым
ӏэщӏэхуэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуэ(р)т
уӏэщӏэхуэ(р)т
ӏэщӏэхуэ(р)т
дыӏэщӏэхуэ(р)т
фыӏэщӏэхуэ(р)т
ӏэщӏэхуэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуэ(р)тэкъым
уӏэщӏэхуэ(р)тэкъым
ӏэщӏэхуэ(р)тэкъым
дыӏэщӏэхуэ(р)тэкъым
фыӏэщӏэхуэ(р)тэкъым
ӏэщӏэхуэ(хэ)(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуащ
уӏэщӏэхуащ
ӏэщӏэхуащ
дыӏэщӏэхуащ
фыӏэщӏэхуащ
ӏэщӏэхуа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуакъым
уӏэщӏэхуакъым
ӏэщӏэхуакъым
дыӏэщӏэхуакъым
фыӏэщӏэхуакъым
ӏэщӏэхуа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуат
уӏэщӏэхуат
ӏэщӏэхуат
дыӏэщӏэхуат
фыӏэщӏэхуат
ӏэщӏэхуа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуатэкъым
уӏэщӏэхуатэкъым
ӏэщӏэхуатэкъым
дыӏэщӏэхуатэкъым
фыӏэщӏэхуатэкъым
ӏэщӏэхуа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуэгъащ
уӏэщӏэхуэгъащ
ӏэщӏэхуэгъащ
дыӏэщӏэхуэгъащ
фыӏэщӏэхуэгъащ
ӏэщӏэхуэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуэгъакъым
уӏэщӏэхуэгъакъым
ӏэщӏэхуэгъакъым
дыӏэщӏэхуэгъакъым
фыӏэщӏэхуэгъакъым
ӏэщӏэхуэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуэгъат
уӏэщӏэхуэгъат
ӏэщӏэхуэгъат
дыӏэщӏэхуэгъат
фыӏэщӏэхуэгъат
ӏэщӏэхуэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуэгъатэкъым
уӏэщӏэхуэгъатэкъым
ӏэщӏэхуэгъатэкъым
дыӏэщӏэхуэгъатэкъым
фыӏэщӏэхуэгъатэкъым
ӏэщӏэхуэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэӏэщӏа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуэщ
уӏэщӏэхуэщ
ӏэщӏэхуэщ
дыӏэщӏэхуэщ
фыӏэщӏэхуэщ
ӏэщӏэхуэ(хэ)щ
блэкӀа гъэӏэщӏа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуэкъым
уӏэщӏэхуэкъым
ӏэщӏэхуэкъым
дыӏэщӏэхуэкъым
фыӏэщӏэхуэкъым
ӏэщӏэхуэ(хэ)къым
блэкӀа гъэӏэщӏа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуэт
уӏэщӏэхуэт
ӏэщӏэхуэт
дыӏэщӏэхуэт
фыӏэщӏэхуэт
ӏэщӏэхуэ(хэ)т
блэкӀа гъэӏэщӏа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуэтэкъым
уӏэщӏэхуэтэкъым
ӏэщӏэхуэтэкъым
дыӏэщӏэхуэтэкъым
фыӏэщӏэхуэтэкъым
ӏэщӏэхуэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуэнщ
уӏэщӏэхуэнщ
ӏэщӏэхуэнщ
дыӏэщӏэхуэнщ
фыӏэщӏэхуэнщ
ӏэщӏэхуэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуэнкъым
уӏэщӏэхуэнкъым
ӏэщӏэхуэнкъым
дыӏэщӏэхуэнкъым
фыӏэщӏэхуэнкъым
ӏэщӏэхуэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуэнущ
уӏэщӏэхуэнущ
ӏэщӏэхуэнущ
дыӏэщӏэхуэнущ
фыӏэщӏэхуэнущ
ӏэщӏэхуэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуэнукъым
уӏэщӏэхуэнукъым
ӏэщӏэхуэнукъым
дыӏэщӏэхуэнукъым
фыӏэщӏэхуэнукъым
ӏэщӏэхуэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуэрэ
уӏэщӏэхуэрэ
ӏэщӏэхуэрэ
дыӏэщӏэхуэрэ
фыӏэщӏэхуэрэ
ӏэщӏэхуэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуэркъэ
уӏэщӏэхуэркъэ
ӏэщӏэхуэркъэ
дыӏэщӏэхуэркъэ
фыӏэщӏэхуэркъэ
ӏэщӏэхуэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуэ(р)т
уӏэщӏэхуэ(р)т
ӏэщӏэхуэ(р)т
дыӏэщӏэхуэ(р)т
фыӏэщӏэхуэ(р)т
ӏэщӏэхуэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуэ(р)тэкъэ
уӏэщӏэхуэ(р)тэкъэ
ӏэщӏэхуэ(р)тэкъэ
дыӏэщӏэхуэ(р)тэкъэ
фыӏэщӏэхуэ(р)тэкъэ
ӏэщӏэхуэ(хэ)(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуа
уӏэщӏэхуа
ӏэщӏэхуа
дыӏэщӏэхуа
фыӏэщӏэхуа
ӏэщӏэхуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуакъэ
уӏэщӏэхуакъэ
ӏэщӏэхуакъэ
дыӏэщӏэхуакъэ
фыӏэщӏэхуакъэ
ӏэщӏэхуа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуат
уӏэщӏэхуат
ӏэщӏэхуат
дыӏэщӏэхуат
фыӏэщӏэхуат
ӏэщӏэхуа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуатэкъэ
уӏэщӏэхуатэкъэ
ӏэщӏэхуатэкъэ
дыӏэщӏэхуатэкъэ
фыӏэщӏэхуатэкъэ
ӏэщӏэхуа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуэгъа
уӏэщӏэхуэгъа
ӏэщӏэхуэгъа
дыӏэщӏэхуэгъа
фыӏэщӏэхуэгъа
ӏэщӏэхуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуэгъакъэ
уӏэщӏэхуэгъакъэ
ӏэщӏэхуэгъакъэ
дыӏэщӏэхуэгъакъэ
фыӏэщӏэхуэгъакъэ
ӏэщӏэхуэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуэгъат
уӏэщӏэхуэгъат
ӏэщӏэхуэгъат
дыӏэщӏэхуэгъат
фыӏэщӏэхуэгъат
ӏэщӏэхуэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуэгъатэкъэ
уӏэщӏэхуэгъатэкъэ
ӏэщӏэхуэгъатэкъэ
дыӏэщӏэхуэгъатэкъэ
фыӏэщӏэхуэгъатэкъэ
ӏэщӏэхуэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэӏэщӏа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуэ
уӏэщӏэхуэ
ӏэщӏэхуэ
дыӏэщӏэхуэ
фыӏэщӏэхуэ
ӏэщӏэхуэ(хэ)
блэкӀа гъэӏэщӏа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуэкъэ
уӏэщӏэхуэкъэ
ӏэщӏэхуэкъэ
дыӏэщӏэхуэкъэ
фыӏэщӏэхуэкъэ
ӏэщӏэхуэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэӏэщӏа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуэт
уӏэщӏэхуэт
ӏэщӏэхуэт
дыӏэщӏэхуэт
фыӏэщӏэхуэт
ӏэщӏэхуэ(хэ)т
блэкӀа гъэӏэщӏа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуэтэкъэ
уӏэщӏэхуэтэкъэ
ӏэщӏэхуэтэкъэ
дыӏэщӏэхуэтэкъэ
фыӏэщӏэхуэтэкъэ
ӏэщӏэхуэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуэн
уӏэщӏэхуэн
ӏэщӏэхуэн
дыӏэщӏэхуэн
фыӏэщӏэхуэн
ӏэщӏэхуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуэнкъэ
уӏэщӏэхуэнкъэ
ӏэщӏэхуэнкъэ
дыӏэщӏэхуэнкъэ
фыӏэщӏэхуэнкъэ
ӏэщӏэхуэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуэну
уӏэщӏэхуэну
ӏэщӏэхуэну
дыӏэщӏэхуэну
фыӏэщӏэхуэну
ӏэщӏэхуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуэнукъэ
уӏэщӏэхуэнукъэ
ӏэщӏэхуэнукъэ
дыӏэщӏэхуэнукъэ
фыӏэщӏэхуэнукъэ
ӏэщӏэхуэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуэмэ
уӏэщӏэхуэмэ
ӏэщӏэхуэмэ
дыӏэщӏэхуэмэ
фыӏэщӏэхуэмэ
ӏэщӏэхуэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэмыхуэмэ
уӏэщӏэмыхуэмэ
ӏэщӏэмыхуэмэ
дыӏэщӏэмыхуэмэ
фыӏэщӏэмыхуэмэ
ӏэщӏэмыхуэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуамэ
уӏэщӏэхуамэ
ӏэщӏэхуамэ
дыӏэщӏэхуамэ
фыӏэщӏэхуамэ
ӏэщӏэхуа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэмыхуамэ
уӏэщӏэмыхуамэ
ӏэщӏэмыхуамэ
дыӏэщӏэмыхуамэ
фыӏэщӏэмыхуамэ
мыхуа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуэгъамэ
уӏэщӏэхуэгъамэ
ӏэщӏэхуэгъамэ
дыӏэщӏэхуэгъамэ
фыӏэщӏэхуэгъамэ
ӏэщӏэхуэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэмыхуэгъамэ
уӏэщӏэмыхуэгъамэ
ӏэщӏэмыхуэгъамэ
дыӏэщӏэмыхуэгъамэ
фыӏэщӏэмыхуэгъамэ
ӏэщӏэмыхуэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуэнмэ
уӏэщӏэхуэнмэ
ӏэщӏэхуэнмэ
дыӏэщӏэхуэнмэ
фыӏэщӏэхуэнмэ
ӏэщӏэхуэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэмыхуэнмэ
уӏэщӏэмыхуэнмэ
ӏэщӏэмыхуэнмэ
дыӏэщӏэмыхуэнмэ
фыӏэщӏэмыхуэнмэ
ӏэщӏэмыхуэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуэнумэ
уӏэщӏэхуэнумэ
ӏэщӏэхуэнумэ
дыӏэщӏэхуэнумэ
фыӏэщӏэхуэнумэ
ӏэщӏэхуэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэмыхуэнумэ
уӏэщӏэмыхуэнумэ
ӏэщӏэмыхуэнумэ
дыӏэщӏэмыхуэнумэ
фыӏэщӏэмыхуэнумэ
ӏэщӏэмыхуэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуэтэмэ
уӏэщӏэхуэтэмэ
ӏэщӏэхуэтэмэ
дыӏэщӏэхуэтэмэ
фыӏэщӏэхуэтэмэ
ӏэщӏэхуэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэмыхуэтэмэ
уӏэщӏэмыхуэтэмэ
ӏэщӏэмыхуэтэмэ
дыӏэщӏэмыхуэтэмэ
фыӏэщӏэмыхуэтэмэ
ӏэщӏэмыхуэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуатэмэ
уӏэщӏэхуатэмэ
ӏэщӏэхуатэмэ
дыӏэщӏэхуатэмэ
фыӏэщӏэхуатэмэ
ӏэщӏэхуа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэмыхуатэмэ
уӏэщӏэмыхуатэмэ
ӏэщӏэмыхуатэмэ
дыӏэщӏэмыхуатэмэ
фыӏэщӏэмыхуатэмэ
ӏэщӏэмыхуа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуэгъатэмэ
уӏэщӏэхуэгъатэмэ
ӏэщӏэхуэгъатэмэ
дыӏэщӏэхуэгъатэмэ
фыӏэщӏэхуэгъатэмэ
ӏэщӏэхуэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэмыхуэгъатэмэ
уӏэщӏэмыхуэгъатэмэ
ӏэщӏэмыхуэгъатэмэ
дыӏэщӏэмыхуэгъатэмэ
фыӏэщӏэмыхуэгъатэмэ
ӏэщӏэмыхуэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуэнтэмэ
уӏэщӏэхуэнтэмэ
ӏэщӏэхуэнтэмэ
дыӏэщӏэхуэнтэмэ
фыӏэщӏэхуэнтэмэ
ӏэщӏэхуэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэмыхуэнтэмэ
уӏэщӏэмыхуэнтэмэ
ӏэщӏэмыхуэнтэмэ
дыӏэщӏэмыхуэнтэмэ
фыӏэщӏэмыхуэнтэмэ
ӏэщӏэмыхуэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуэнутэмэ
уӏэщӏэхуэнутэмэ
ӏэщӏэхуэнутэмэ
дыӏэщӏэхуэнутэмэ
фыӏэщӏэхуэнутэмэ
ӏэщӏэхуэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэмыхуэнутэмэ
уӏэщӏэмыхуэнутэмэ
ӏэщӏэмыхуэнутэмэ
дыӏэщӏэмыхуэнутэмэ
фыӏэщӏэмыхуэнутэмэ
ӏэщӏэмыхуэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуэнт
уӏэщӏэхуэнт
ӏэщӏэхуэнт
дыӏэщӏэхуэнт
фыӏэщӏэхуэнт
ӏэщӏэхуэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуэнтэкъым
уӏэщӏэхуэнтэкъым
ӏэщӏэхуэнтэкъым
дыӏэщӏэхуэнтэкъым
фыӏэщӏэхуэнтэкъым
ӏэщӏэхуэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуэнут
уӏэщӏэхуэнут
ӏэщӏэхуэнут
дыӏэщӏэхуэнут
фыӏэщӏэхуэнут
ӏэщӏэхуэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуэнутэкъым
уӏэщӏэхуэнутэкъым
ӏэщӏэхуэнутэкъым
дыӏэщӏэхуэнутэкъым
фыӏэщӏэхуэнутэкъым
ӏэщӏэхуэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуэми
уӏэщӏэхуэми
ӏэщӏэхуэми
дыӏэщӏэхуэми
фыӏэщӏэхуэми
ӏэщӏэхуэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэмыхуэми
уӏэщӏэмыхуэми
ӏэщӏэмыхуэми
дыӏэщӏэмыхуэми
фыӏэщӏэмыхуэми
ӏэщӏэмыхуэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуами
уӏэщӏэхуами
ӏэщӏэхуами
дыӏэщӏэхуами
фыӏэщӏэхуами
ӏэщӏэхуа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэмыхуами
уӏэщӏэмыхуами
ӏэщӏэмыхуами
дыӏэщӏэмыхуами
фыӏэщӏэмыхуами
ӏэщӏэмыхуа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуэгъами
уӏэщӏэхуэгъами
ӏэщӏэхуэгъами
дыӏэщӏэхуэгъами
фыӏэщӏэхуэгъами
ӏэщӏэхуэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэмыхуэгъами
уӏэщӏэмыхуэгъами
ӏэщӏэмыхуэгъами
дыӏэщӏэмыхуэгъами
фыӏэщӏэмыхуэгъами
ӏэщӏэмыхуэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуэнми
уӏэщӏэхуэнми
ӏэщӏэхуэнми
дыӏэщӏэхуэнми
фыӏэщӏэхуэнми
ӏэщӏэхуэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэмыхуэнми
уӏэщӏэмыхуэнми
ӏэщӏэмыхуэнми
дыӏэщӏэмыхуэнми
фыӏэщӏэмыхуэнми
ӏэщӏэмыхуэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуэнуми
уӏэщӏэхуэнуми
ӏэщӏэхуэнуми
дыӏэщӏэхуэнуми
фыӏэщӏэхуэнуми
ӏэщӏэхуэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэмыхуэнуми
уӏэщӏэмыхуэнуми
ӏэщӏэмыхуэнуми
дыӏэщӏэмыхуэнуми
фыӏэщӏэмыхуэнуми
ӏэщӏэмыхуэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуэтэми
уӏэщӏэхуэтэми
ӏэщӏэхуэтэми
дыӏэщӏэхуэтэми
фыӏэщӏэхуэтэми
ӏэщӏэхуэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэмыхуэтэми
уӏэщӏэмыхуэтэми
ӏэщӏэмыхуэтэми
дыӏэщӏэмыхуэтэми
фыӏэщӏэмыхуэтэми
ӏэщӏэмыхуэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуатэми
уӏэщӏэхуатэми
ӏэщӏэхуатэми
дыӏэщӏэхуатэми
фыӏэщӏэхуатэми
ӏэщӏэхуа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэмыхуатэми
уӏэщӏэмыхуатэми
ӏэщӏэмыхуатэми
дыӏэщӏэмыхуатэми
фыӏэщӏэмыхуатэми
ӏэщӏэмыхуа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуэгъатэми
уӏэщӏэхуэгъатэми
ӏэщӏэхуэгъатэми
дыӏэщӏэхуэгъатэми
фыӏэщӏэхуэгъатэми
ӏэщӏэхуэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэмыхуэгъатэми
уӏэщӏэмыхуэгъатэми
ӏэщӏэмыхуэгъатэми
дыӏэщӏэмыхуэгъатэми
фыӏэщӏэмыхуэгъатэми
ӏэщӏэмыхуэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуэнтэми
уӏэщӏэхуэнтэми
ӏэщӏэхуэнтэми
дыӏэщӏэхуэнтэми
фыӏэщӏэхуэнтэми
ӏэщӏэхуэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэмыхуэнтэми
уӏэщӏэмыхуэнтэми
ӏэщӏэмыхуэнтэми
дыӏэщӏэмыхуэнтэми
фыӏэщӏэмыхуэнтэми
ӏэщӏэмыхуэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуэнутэми
уӏэщӏэхуэнутэми
ӏэщӏэхуэнутэми
дыӏэщӏэхуэнутэми
фыӏэщӏэхуэнутэми
ӏэщӏэхуэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэмыхуэнутэми
уӏэщӏэмыхуэнутэми
ӏэщӏэмыхуэнутэми
дыӏэщӏэмыхуэнутэми
фыӏэщӏэмыхуэнутэми
ӏэщӏэмыхуэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъхуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуаи
уӏэщӏэхуаи
ӏэщӏэхуаи
дыӏэщӏэхуаи
фыӏэщӏэхуаи
ӏэщӏэхуаи
щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуакъыми
уӏэщӏэхуакъыми
ӏэщӏэхуакъыми
дыӏэщӏэхуакъыми
фыӏэщӏэхуакъыми
ӏэщӏэхуакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуащэрэт
уӏэщӏэхуащэрэт
ӏэщӏэхуащэрэт
дыӏэщӏэхуащэрэт
фыӏэщӏэхуащэрэт
ӏэщӏэхуащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэмыхуащэрэт
уӏэщӏэмыхуащэрэт
ӏэщӏэмыхуащэрэт
дыӏэщӏэмыхуащэрэт
фыӏэщӏэмыхуащэрэт
ӏэщӏэмыхуащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуагъэнщ
уӏэщӏэхуагъэнщ
ӏэщӏэхуагъэнщ
дыӏэщӏэхуагъэнщ
фыӏэщӏэхуагъэнщ
ӏэщӏэхуагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуагъэнкъым
уӏэщӏэхуагъэнкъым
ӏэщӏэхуагъэнкъым
дыӏэщӏэхуагъэнкъым
фыӏэщӏэхуагъэнкъым
ӏэщӏэхуагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуагъэнт
уӏэщӏэхуагъэнт
ӏэщӏэхуагъэнт
дыӏэщӏэхуагъэнт
фыӏэщӏэхуагъэнт
ӏэщӏэхуагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуагъэнтэкъым
уӏэщӏэхуагъэнтэкъым
ӏэщӏэхуагъэнтэкъым
дыӏэщӏэхуагъэнтэкъым
фыӏэщӏэхуагъэнтэкъым
ӏэщӏэхуагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуагъэн
уӏэщӏэхуагъэн
ӏэщӏэхуагъэн
дыӏэщӏэхуагъэн
фыӏэщӏэхуагъэн
ӏэщӏэхуагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуагъэнкъэ
уӏэщӏэхуагъэнкъэ
ӏэщӏэхуагъэнкъэ
дыӏэщӏэхуагъэнкъэ
фыӏэщӏэхуагъэнкъэ
ӏэщӏэхуагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуагъэнт
уӏэщӏэхуагъэнт
ӏэщӏэхуагъэнт
дыӏэщӏэхуагъэнт
фыӏэщӏэхуагъэнт
ӏэщӏэхуагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуагъэнтэкъэ
уӏэщӏэхуагъэнтэкъэ
ӏэщӏэхуагъэнтэкъэ
дыӏэщӏэхуагъэнтэкъэ
фыӏэщӏэхуагъэнтэкъэ
ӏэщӏэхуагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуагъэнущ
уӏэщӏэхуагъэнущ
ӏэщӏэхуагъэнущ
дыӏэщӏэхуагъэнущ
фыӏэщӏэхуагъэнущ
ӏэщӏэхуагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуагъэнукъым
уӏэщӏэхуагъэнукъым
ӏэщӏэхуагъэнукъым
дыӏэщӏэхуагъэнукъым
фыӏэщӏэхуагъэнукъым
ӏэщӏэхуагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуагъэнут
уӏэщӏэхуагъэнут
ӏэщӏэхуагъэнут
дыӏэщӏэхуагъэнут
фыӏэщӏэхуагъэнут
ӏэщӏэхуагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуагъэнутэкъым
уӏэщӏэхуагъэнутэкъым
ӏэщӏэхуагъэнутэкъым
дыӏэщӏэхуагъэнутэкъым
фыӏэщӏэхуагъэнутэкъым
ӏэщӏэхуагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуагъэну
уӏэщӏэхуагъэну
ӏэщӏэхуагъэну
дыӏэщӏэхуагъэну
фыӏэщӏэхуагъэну
ӏэщӏэхуагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуагъэнукъэ
уӏэщӏэхуагъэнукъэ
ӏэщӏэхуагъэнукъэ
дыӏэщӏэхуагъэнукъэ
фыӏэщӏэхуагъэнукъэ
ӏэщӏэхуагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуагъэнут
уӏэщӏэхуагъэнут
ӏэщӏэхуагъэнут
дыӏэщӏэхуагъэнут
фыӏэщӏэхуагъэнут
ӏэщӏэхуагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэхуагъэнутэкъэ
уӏэщӏэхуагъэнутэкъэ
ӏэщӏэхуагъэнутэкъэ
дыӏэщӏэхуагъэнутэкъэ
фыӏэщӏэхуагъэнутэкъэ
ӏэщӏэхуагъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыӏэщӏэхуэ
уӏэщӏэхуэ
ӏэщӏэхуэ
дыӏэщӏэхуэ
фыӏэщӏэхуэ
ӏэщӏэхуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыӏэщӏэмыхуэ
уӏэщӏэмыхуэ
ӏэщӏэмыхуэ
дыӏэщӏэмыхуэ
фыӏэщӏэмыхуэ
ӏэщӏэмыхуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыӏэщӏэхуа
уӏэщӏэхуа
ӏэщӏэхуа
дыӏэщӏэхуа
фыӏэщӏэхуа
ӏэщӏэхуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыӏэщӏэмыхуа
уӏэщӏэмыхуа
ӏэщӏэмыхуа
дыӏэщӏэмыхуа
фыӏэщӏэмыхуа
ӏэщӏэмыхуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыӏэщӏэхуэгъа
уӏэщӏэхуэгъа
ӏэщӏэхуэгъа
дыӏэщӏэхуэгъа
фыӏэщӏэхуэгъа
ӏэщӏэхуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыӏэщӏэмыхуэгъа
уӏэщӏэмыхуэгъа
ӏэщӏэмыхуэгъа
дыӏэщӏэмыхуэгъа
фыӏэщӏэмыхуэгъа
ӏэщӏэмыхуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыӏэщӏэхуэн
уӏэщӏэхуэн
ӏэщӏэхуэн
дыӏэщӏэхуэн
фыӏэщӏэхуэн
ӏэщӏэхуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыӏэщӏэмыхуэн
уӏэщӏэмыхуэн
ӏэщӏэмыхуэн
дыӏэщӏэмыхуэн
фыӏэщӏэмыхуэн
ӏэщӏэмыхуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыӏэщӏэхуэну
уӏэщӏэхуэну
ӏэщӏэхуэну
дыӏэщӏэхуэну
фыӏэщӏэхуэну
ӏэщӏэхуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыӏэщӏэмыхуэну
уӏэщӏэмыхуэну
ӏэщӏэмыхуэну
дыӏэщӏэмыхуэну
фыӏэщӏэмыхуэну
ӏэщӏэмыхуэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыӏэщӏэхуэ
узэрыӏэщӏэхуэ
зэрыӏэщӏэхуэ
дызэрыӏэщӏэхуэ
фызэрыӏэщӏэхуэ
зэрыӏэщӏэхуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыӏэщӏэмыхуэ
узэрыӏэщӏэмыхуэ
зэрыӏэщӏэмыхуэ
дызэрыӏэщӏэмыхуэ
фызэрыӏэщӏэмыхуэ
зэрыӏэщӏэмыхуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыӏэщӏэхуа
узэрыӏэщӏэхуа
зэрыӏэщӏэхуа
дызэрыӏэщӏэхуа
фызэрыӏэщӏэхуа
зэрыӏэщӏэхуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыӏэщӏэмыхуа
узэрыӏэщӏэмыхуа
зэрыӏэщӏэмыхуа
дызэрыӏэщӏэмыхуа
фызэрыӏэщӏэмыхуа
зэрыӏэщӏэмыхуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыӏэщӏэхуэгъа
узэрыӏэщӏэхуэгъа
зэрыӏэщӏэхуэгъа
дызэрыӏэщӏэхуэгъа
фызэрыӏэщӏэхуэгъа
зэрыӏэщӏэхуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыӏэщӏэмыхуэгъа
узэрыӏэщӏэмыхуэгъа
зэрыӏэщӏэмыхуэгъа
дызэрыӏэщӏэмыхуэгъа
фызэрыӏэщӏэмыхуэгъа
зэрыӏэщӏэмыхуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыӏэщӏэхуэн
узэрыӏэщӏэхуэн
зэрыӏэщӏэхуэн
дызэрыӏэщӏэхуэн
фызэрыӏэщӏэхуэн
зэрыӏэщӏэхуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыӏэщӏэмыхуэн
узэрыӏэщӏэмыхуэн
зэрыӏэщӏэмыхуэн
дызэрыӏэщӏэмыхуэн
фызэрыӏэщӏэмыхуэн
зэрыӏэщӏэмыхуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыӏэщӏэхуэну
узэрыӏэщӏэхуэну
зэрыӏэщӏэхуэну
дызэрыӏэщӏэхуэну
фызэрыӏэщӏэхуэну
зэрыӏэщӏэхуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыӏэщӏэмыхуэну
узэрыӏэщӏэмыхуэну
зэрыӏэщӏэмыхуэну
дызэрыӏэщӏэмыхуэну
фызэрыӏэщӏэмыхуэну
зэрыӏэщӏэмыхуэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщыӏэщӏэхуэ
ущыӏэщӏэхуэ
щыӏэщӏэхуэ
дыщыӏэщӏэхуэ
фыщыӏэщӏэхуэ
щыӏэщӏэхуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыӏэщӏэмыхуэ
ущыӏэщӏэмыхуэ
щыӏэщӏэмыхуэ
дыщыӏэщӏэмыхуэ
фыщыӏэщӏэмыхуэ
щыӏэщӏэмыхуэ(хэ)
блэкӏа зэфӀэкӏа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыӏэщӏэхуа
ущыӏэщӏэхуа
щыӏэщӏэхуа
дыщыӏэщӏэхуа
фыщыӏэщӏэхуа
щыӏэщӏэхуа(хэ)
блэкӏа зэфӀэкӏа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыӏэщӏэмыхуа
ущыӏэщӏэмыхуа
щыӏэщӏэмыхуа
дыщыӏэщӏэмыхуа
фыщыӏэщӏэмыхуа
щыӏэщӏэмыхуа(хэ)
блэкӏа жыжьэ зэфӀэкӏа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыӏэщӏэхуэгъа
ущыӏэщӏэхуэгъа
щыӏэщӏэхуэгъа
дыщыӏэщӏэхуэгъа
фыщыӏэщӏэхуэгъа
щыӏэщӏэхуэгъа(хэ)
блэкӏа жыжьэ зэфӀэкӏа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыӏэщӏэмыхуэгъа
ущыӏэщӏэмыхуэгъа
щыӏэщӏэмыхуэгъа
дыщыӏэщӏэмыхуэгъа
фыщыӏэщӏэмыхуэгъа
щыӏэщӏэмыхуэгъа(хэ)
къэкӏуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыӏэщӏэхуэн
ущыӏэщӏэхуэн
щыӏэщӏэхуэн
дыщыӏэщӏэхуэн
фыщыӏэщӏэхуэн
щыӏэщӏэхуэн(хэ)
къэкӏуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыӏэщӏэмыхуэн
ущыӏэщӏэмыхуэн
щыӏэщӏэмыхуэн
дыщыӏэщӏэмыхуэн
фыщыӏэщӏэмыхуэн
щыӏэщӏэмыхуэн(хэ)
къэкӏуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыӏэщӏэхуэну
ущыӏэщӏэхуэну
щыӏэщӏэхуэну
дыщыӏэщӏэхуэну
фыщыӏэщӏэхуэну
щыӏэщӏэхуэну(хэ)
къэкӏуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыӏэщӏэмыхуэну
ущыӏэщӏэмыхуэну
щыӏэщӏэмыхуэну
дыщыӏэщӏэмыхуэну
фыщыӏэщӏэмыхуэну
щыӏэщӏэмыхуэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыдзыӏэщӏэхуэ
удзыӏэщӏэхуэ
дзыӏэщӏэхуэ
дыдзыӏэщӏэхуэ
фыдзыӏэщӏэхуэ
дзыӏэщӏэхуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыдзыӏэщӏэмыхуэ
удзыӏэщӏэмыхуэ
дзыӏэщӏэмыхуэ
дыдзыӏэщӏэмыхуэ
фыдзыӏэщӏэмыхуэ
дзыӏэщӏэмыхуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыдзыӏэщӏэхуа
удзыӏэщӏэхуа
дзыӏэщӏэхуа
дыдзыӏэщӏэхуа
фыдзыӏэщӏэхуа
дзыӏэщӏэхуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыдзыӏэщӏэмыхуа
удзыӏэщӏэмыхуа
дзыӏэщӏэмыхуа
дыдзыӏэщӏэмыхуа
фыдзыӏэщӏэмыхуа
дзыӏэщӏэмыхуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыдзыӏэщӏэхуэгъа
удзыӏэщӏэхуэгъа
дзыӏэщӏэхуэгъа
дыдзыӏэщӏэхуэгъа
фыдзыӏэщӏэхуэгъа
дзыӏэщӏэхуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыдзыӏэщӏэмыхуэгъа
удзыӏэщӏэмыхуэгъа
дзыӏэщӏэмыхуэгъа
дыдзыӏэщӏэмыхуэгъа
фыдзыӏэщӏэмыхуэгъа
дзыӏэщӏэмыхуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыдзыӏэщӏэхуэн
удзыӏэщӏэхуэн
дзыӏэщӏэхуэн
дыдзыӏэщӏэхуэн
фыдзыӏэщӏэхуэн
дзыӏэщӏэхуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыдзыӏэщӏэмыхуэн
удзыӏэщӏэмыхуэн
дзыӏэщӏэмыхуэн
дыдзыӏэщӏэмыхуэн
фыдзыӏэщӏэмыхуэн
дзыӏэщӏэмыхуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыдзыӏэщӏэхуэну
удзыӏэщӏэхуэну
дзыӏэщӏэхуэну
дыдзыӏэщӏэхуэну
фыдзыӏэщӏэхуэну
дзыӏэщӏэхуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыдзыӏэщӏэмыхуэну
удзыӏэщӏэмыхуэну
дзыӏэщӏэмыхуэну
дыдзыӏэщӏэмыхуэну
фыдзыӏэщӏэмыхуэну
дзыӏэщӏэмыхуэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыӏэщӏэхуэ
ущӀыӏэщӏэхуэ
щӀыӏэщӏэхуэ
дыщӀыӏэщӏэхуэ
фыщӀыӏэщӏэхуэ
щӀыӏэщӏэхуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыӏэщӏэмыхуэ
ущӀыӏэщӏэмыхуэ
щӀыӏэщӏэмыхуэ
дыщӀыӏэщӏэмыхуэ
фыщӀыӏэщӏэмыхуэ
щӀыӏэщӏэмыхуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыӏэщӏэхуа
ущӀыӏэщӏэхуа
щӀыӏэщӏэхуа
дыщӀыӏэщӏэхуа
фыщӀыӏэщӏэхуа
щӀыӏэщӏэхуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыӏэщӏэмыхуа
ущӀыӏэщӏэмыхуа
щӀыӏэщӏэмыхуа
дыщӀыӏэщӏэмыхуа
фыщӀыӏэщӏэмыхуа
щӀыӏэщӏэмыхуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыӏэщӏэхуэгъа
ущӀыӏэщӏэхуэгъа
щӀыӏэщӏэхуэгъа
дыщӀыӏэщӏэхуэгъа
фыщӀыӏэщӏэхуэгъа
щӀыӏэщӏэхуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыӏэщӏэмыхуэгъа
ущӀыӏэщӏэмыхуэгъа
щӀыӏэщӏэмыхуэгъа
дыщӀыӏэщӏэмыхуэгъа
фыщӀыӏэщӏэмыхуэгъа
щӀыӏэщӏэмыхуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыӏэщӏэхуэн
ущӀыӏэщӏэхуэн
щӀыӏэщӏэхуэн
дыщӀыӏэщӏэхуэн
фыщӀыӏэщӏэхуэн
щӀыӏэщӏэхуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыӏэщӏэмыхуэн
ущӀыӏэщӏэмыхуэн
щӀыӏэщӏэмыхуэн
дыщӀыӏэщӏэмыхуэн
фыщӀыӏэщӏэмыхуэн
щӀыӏэщӏэмыхуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыӏэщӏэхуэну
ущӀыӏэщӏэхуэну
щӀыӏэщӏэхуэну
дыщӀыӏэщӏэхуэну
фыщӀыӏэщӏэхуэну
щӀыӏэщӏэхуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыӏэщӏэмыхуэну
ущӀыӏэщӏэмыхуэну
щӀыӏэщӏэмыхуэну
дыщӀыӏэщӏэмыхуэну
фыщӀыӏэщӏэмыхуэну
щӀыӏэщӏэмыхуэну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыӏэщӏэхуэу
уӏэщӏэхуэу
ӏэщӏэхуэу
дыӏэщӏэхуэу
фыӏэщӏэхуэу
ӏэщӏэхуэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыӏэщӏэмыхуэу
уӏэщӏэмыхуэу
ӏэщӏэмыхуэу
дыӏэщӏэмыхуэу
фыӏэщӏэмыхуэу
ӏэщӏэмыхуэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыӏэщӏэхуауэ
уӏэщӏэхуауэ
ӏэщӏэхуауэ
дыӏэщӏэхуауэ
фыӏэщӏэхуауэ
ӏэщӏэхуауэ / ӏэщӏэхуа(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыӏэщӏэмыхуауэ
уӏэщӏэмыхуауэ
ӏэщӏэмыхуауэ
дыӏэщӏэмыхуауэ
фыӏэщӏэмыхуауэ
ӏэщӏэмыхуауэ(хэ) / ӏэщӏэмыхуа(хэ)у
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сыӏэщӏэхуэурэ
уӏэщӏэхуэурэ
ӏэщӏэхуэурэ
дыӏэщӏэхуэурэ
фыӏэщӏэхуэурэ
ӏэщӏэхуэ(хэ)урэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сыӏэщӏэмыхуэурэ
уӏэщӏэмыхуэурэ
ӏэщӏэмыхуэурэ
дыӏэщӏэмыхуэурэ
фыӏэщӏэмыхуэурэ
ӏэщӏэмыхуэ(хэ)урэ
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[ху]э
[ху]эр
--
[ху]эхэр
Эргативнэ:
[ху]э
[ху]эм
--
[ху]эхэм
Послеложнэ:
[ху]экӀэ
[ху]эмкӀэ
[ху]эхэкӀэ
[ху]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[ху]эуэ
[ху]эрауэ
[ху]эхэу
[ху]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[ху]а
[ху]ар
--
[ху]ахэр
Эргативнэ:
[ху]а
[ху]ам
--
[ху]ахэм
Послеложнэ:
[ху]акӀэ
[ху]амкӀэ
[ху]ахэкӀэ
[ху]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[ху]ауэ
[ху]арауэ
[ху]ахэу
[ху]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[ху]эн
[ху]эныр
--
[ху]энхэр
Эргативнэ:
[ху]эн
[ху]эным
--
[ху]энхэм
Послеложнэ:
[ху]энкӀэ
[ху]энымкӀэ
[ху]энхэкӀэ
[ху]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[ху]эну
[ху]энырауэ
[ху]энхэу
[ху]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[ху]эну
[ху]энур
--
[ху]энухэр
Эргативнэ:
[ху]эну
[ху]энум
--
[ху]энухэм
Послеложнэ:
[ху]энукӀэ
[ху]энумкӀэ
[ху]энухэкӀэ
[ху]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[ху]энууэ
[ху]энурауэ
[ху]энухэу
[ху]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Ӏэгум, ӀэмыщӀэм из хъун, хуэфӀыу илъын.
Зыгуэрым и ӀэмыщӀэ ихуэн, ӀэпыщӀэхуэн.
ЩАПХЪЭХЭР
Дыгъур етамэ судым ӀэщӀохуэ. ПащӀэ Бэчмырзэ
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
МыӀэрысэр Ӏэгум ӀэщӀэхуащ.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
ӏэщӏэхуэн: 1. fit in one`s palm 2. fall into sb's hands, be caught or captured by sb
МыӀэрысэр Ӏэгум ӀэщӀэхуащ: the apple fitted in the palm of [his] hand.
УРЫСЫБЗЭ
ӏэщӏэхуэн: 1. поместиться в ладони 2. попасться кому-л. в руки
МыӀэрысэр Ӏэгум ӀэщӀэхуащ: яблоко поместилось в [его] ладони.
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.