АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
ӏэ- + щӏэ- + [лъэгъу] + -э + -н
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "ӏэщӏэлъэгъуэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
ӏэщӏэлъэгъуэн
щымыӀэныгъэ:
ӏэщӏэмылъэгъуэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъэгъуэн
уӏэщӏэлъэгъуэн
ӏэщӏэлъэгъуэн
дыӏэщӏэлъэгъуэн
фыӏэщӏэлъэгъуэн
ӏэщӏэлъэгъуэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэмылъэгъуэн
уӏэщӏэмылъэгъуэн
ӏэщӏэмылъэгъуэн
дыӏэщӏэмылъэгъуэн
фыӏэщӏэмылъэгъуэн
ӏэщӏэмылъэгъуэн(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
ӏэщӏэлъагъуэ!
фыӏэщӏэлъагъуэ!
щымыӀэныгъэ:
уӏэщӏэмылъагъуэ!
фыӏэщӏэмылъагъуэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏрелъагъуэ
уӏэщӏрелъагъуэ
ӏэщӏрелъагъуэ
дыӏэщӏрелъагъуэ
фыӏэщӏрелъагъуэ
ӏэщӏрелъагъуэ
щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏремылъагъуэ
уӏэщӏремылъагъуэ
ӏэщӏремылъагъуэ
дыӏэщӏремылъагъуэ
фыӏэщӏремылъагъуэ
ӏэщӏремылъагъуэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏолъагъуэ(р)
уӏэщӏолъагъуэ(р)
ӏэщӏолъагъуэ(р)
дыӏэщӏолъагъуэ(р)
фыӏэщӏолъагъуэ(р)
ӏэщӏолъагъуэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъагъуэркъым
уӏэщӏэлъагъуэркъым
ӏэщӏэлъагъуэркъым
дыӏэщӏэлъагъуэркъым
фыӏэщӏэлъагъуэркъым
ӏэщӏэлъагъуэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъагъуэ(р)т
уӏэщӏэлъагъуэ(р)т
ӏэщӏэлъагъуэ(р)т
дыӏэщӏэлъагъуэ(р)т
фыӏэщӏэлъагъуэ(р)т
ӏэщӏэлъагъуэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъагъуэ(р)тэкъым
уӏэщӏэлъагъуэ(р)тэкъым
ӏэщӏэлъагъуэ(р)тэкъым
дыӏэщӏэлъагъуэ(р)тэкъым
фыӏэщӏэлъагъуэ(р)тэкъым
ӏэщӏэлъагъуэ(хэ)(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъэгъуащ
уӏэщӏэлъэгъуащ
ӏэщӏэлъэгъуащ
дыӏэщӏэлъэгъуащ
фыӏэщӏэлъэгъуащ
ӏэщӏэлъэгъуа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъэгъуакъым
уӏэщӏэлъэгъуакъым
ӏэщӏэлъэгъуакъым
дыӏэщӏэлъэгъуакъым
фыӏэщӏэлъэгъуакъым
ӏэщӏэлъэгъуа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъэгъуат
уӏэщӏэлъэгъуат
ӏэщӏэлъэгъуат
дыӏэщӏэлъэгъуат
фыӏэщӏэлъэгъуат
ӏэщӏэлъэгъуа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъэгъуатэкъым
уӏэщӏэлъэгъуатэкъым
ӏэщӏэлъэгъуатэкъым
дыӏэщӏэлъэгъуатэкъым
фыӏэщӏэлъэгъуатэкъым
ӏэщӏэлъэгъуа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъэгъуэгъащ
уӏэщӏэлъэгъуэгъащ
ӏэщӏэлъэгъуэгъащ
дыӏэщӏэлъэгъуэгъащ
фыӏэщӏэлъэгъуэгъащ
ӏэщӏэлъэгъуэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъэгъуэгъакъым
уӏэщӏэлъэгъуэгъакъым
ӏэщӏэлъэгъуэгъакъым
дыӏэщӏэлъэгъуэгъакъым
фыӏэщӏэлъэгъуэгъакъым
ӏэщӏэлъэгъуэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъэгъуэгъат
уӏэщӏэлъэгъуэгъат
ӏэщӏэлъэгъуэгъат
дыӏэщӏэлъэгъуэгъат
фыӏэщӏэлъэгъуэгъат
ӏэщӏэлъэгъуэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъэгъуэгъатэкъым
уӏэщӏэлъэгъуэгъатэкъым
ӏэщӏэлъэгъуэгъатэкъым
дыӏэщӏэлъэгъуэгъатэкъым
фыӏэщӏэлъэгъуэгъатэкъым
ӏэщӏэлъэгъуэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэӏэщӏа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъагъуэщ
уӏэщӏэлъагъуэщ
ӏэщӏэлъагъуэщ
дыӏэщӏэлъагъуэщ
фыӏэщӏэлъагъуэщ
ӏэщӏэлъагъуэ(хэ)щ
блэкӀа гъэӏэщӏа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъагъуэкъым
уӏэщӏэлъагъуэкъым
ӏэщӏэлъагъуэкъым
дыӏэщӏэлъагъуэкъым
фыӏэщӏэлъагъуэкъым
ӏэщӏэлъагъуэ(хэ)къым
блэкӀа гъэӏэщӏа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъагъуэт
уӏэщӏэлъагъуэт
ӏэщӏэлъагъуэт
дыӏэщӏэлъагъуэт
фыӏэщӏэлъагъуэт
ӏэщӏэлъагъуэ(хэ)т
блэкӀа гъэӏэщӏа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъагъуэтэкъым
уӏэщӏэлъагъуэтэкъым
ӏэщӏэлъагъуэтэкъым
дыӏэщӏэлъагъуэтэкъым
фыӏэщӏэлъагъуэтэкъым
ӏэщӏэлъагъуэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъэгъуэнщ
уӏэщӏэлъэгъуэнщ
ӏэщӏэлъэгъуэнщ
дыӏэщӏэлъэгъуэнщ
фыӏэщӏэлъэгъуэнщ
ӏэщӏэлъэгъуэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъэгъуэнкъым
уӏэщӏэлъэгъуэнкъым
ӏэщӏэлъэгъуэнкъым
дыӏэщӏэлъэгъуэнкъым
фыӏэщӏэлъэгъуэнкъым
ӏэщӏэлъэгъуэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъэгъуэнущ
уӏэщӏэлъэгъуэнущ
ӏэщӏэлъэгъуэнущ
дыӏэщӏэлъэгъуэнущ
фыӏэщӏэлъэгъуэнущ
ӏэщӏэлъэгъуэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъэгъуэнукъым
уӏэщӏэлъэгъуэнукъым
ӏэщӏэлъэгъуэнукъым
дыӏэщӏэлъэгъуэнукъым
фыӏэщӏэлъэгъуэнукъым
ӏэщӏэлъэгъуэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъагъуэрэ
уӏэщӏэлъагъуэрэ
ӏэщӏэлъагъуэрэ
дыӏэщӏэлъагъуэрэ
фыӏэщӏэлъагъуэрэ
ӏэщӏэлъагъуэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъагъуэркъэ
уӏэщӏэлъагъуэркъэ
ӏэщӏэлъагъуэркъэ
дыӏэщӏэлъагъуэркъэ
фыӏэщӏэлъагъуэркъэ
ӏэщӏэлъагъуэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъагъуэ(р)т
уӏэщӏэлъагъуэ(р)т
ӏэщӏэлъагъуэ(р)т
дыӏэщӏэлъагъуэ(р)т
фыӏэщӏэлъагъуэ(р)т
ӏэщӏэлъагъуэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъагъуэ(р)тэкъэ
уӏэщӏэлъагъуэ(р)тэкъэ
ӏэщӏэлъагъуэ(р)тэкъэ
дыӏэщӏэлъагъуэ(р)тэкъэ
фыӏэщӏэлъагъуэ(р)тэкъэ
ӏэщӏэлъагъуэ(хэ)(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъэгъуа
уӏэщӏэлъэгъуа
ӏэщӏэлъэгъуа
дыӏэщӏэлъэгъуа
фыӏэщӏэлъэгъуа
ӏэщӏэлъэгъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъэгъуакъэ
уӏэщӏэлъэгъуакъэ
ӏэщӏэлъэгъуакъэ
дыӏэщӏэлъэгъуакъэ
фыӏэщӏэлъэгъуакъэ
ӏэщӏэлъэгъуа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъэгъуат
уӏэщӏэлъэгъуат
ӏэщӏэлъэгъуат
дыӏэщӏэлъэгъуат
фыӏэщӏэлъэгъуат
ӏэщӏэлъэгъуа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъэгъуатэкъэ
уӏэщӏэлъэгъуатэкъэ
ӏэщӏэлъэгъуатэкъэ
дыӏэщӏэлъэгъуатэкъэ
фыӏэщӏэлъэгъуатэкъэ
ӏэщӏэлъэгъуа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъэгъуэгъа
уӏэщӏэлъэгъуэгъа
ӏэщӏэлъэгъуэгъа
дыӏэщӏэлъэгъуэгъа
фыӏэщӏэлъэгъуэгъа
ӏэщӏэлъэгъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъэгъуэгъакъэ
уӏэщӏэлъэгъуэгъакъэ
ӏэщӏэлъэгъуэгъакъэ
дыӏэщӏэлъэгъуэгъакъэ
фыӏэщӏэлъэгъуэгъакъэ
ӏэщӏэлъэгъуэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъэгъуэгъат
уӏэщӏэлъэгъуэгъат
ӏэщӏэлъэгъуэгъат
дыӏэщӏэлъэгъуэгъат
фыӏэщӏэлъэгъуэгъат
ӏэщӏэлъэгъуэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъэгъуэгъатэкъэ
уӏэщӏэлъэгъуэгъатэкъэ
ӏэщӏэлъэгъуэгъатэкъэ
дыӏэщӏэлъэгъуэгъатэкъэ
фыӏэщӏэлъэгъуэгъатэкъэ
ӏэщӏэлъэгъуэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэӏэщӏа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъагъуэ
уӏэщӏэлъагъуэ
ӏэщӏэлъагъуэ
дыӏэщӏэлъагъуэ
фыӏэщӏэлъагъуэ
ӏэщӏэлъагъуэ(хэ)
блэкӀа гъэӏэщӏа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъагъуэкъэ
уӏэщӏэлъагъуэкъэ
ӏэщӏэлъагъуэкъэ
дыӏэщӏэлъагъуэкъэ
фыӏэщӏэлъагъуэкъэ
ӏэщӏэлъагъуэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэӏэщӏа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъагъуэт
уӏэщӏэлъагъуэт
ӏэщӏэлъагъуэт
дыӏэщӏэлъагъуэт
фыӏэщӏэлъагъуэт
ӏэщӏэлъагъуэ(хэ)т
блэкӀа гъэӏэщӏа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъагъуэтэкъэ
уӏэщӏэлъагъуэтэкъэ
ӏэщӏэлъагъуэтэкъэ
дыӏэщӏэлъагъуэтэкъэ
фыӏэщӏэлъагъуэтэкъэ
ӏэщӏэлъагъуэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъэгъуэн
уӏэщӏэлъэгъуэн
ӏэщӏэлъэгъуэн
дыӏэщӏэлъэгъуэн
фыӏэщӏэлъэгъуэн
ӏэщӏэлъэгъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъэгъуэнкъэ
уӏэщӏэлъэгъуэнкъэ
ӏэщӏэлъэгъуэнкъэ
дыӏэщӏэлъэгъуэнкъэ
фыӏэщӏэлъэгъуэнкъэ
ӏэщӏэлъэгъуэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъэгъуэну
уӏэщӏэлъэгъуэну
ӏэщӏэлъэгъуэну
дыӏэщӏэлъэгъуэну
фыӏэщӏэлъэгъуэну
ӏэщӏэлъэгъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъэгъуэнукъэ
уӏэщӏэлъэгъуэнукъэ
ӏэщӏэлъэгъуэнукъэ
дыӏэщӏэлъэгъуэнукъэ
фыӏэщӏэлъэгъуэнукъэ
ӏэщӏэлъэгъуэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъагъуэмэ
уӏэщӏэлъагъуэмэ
ӏэщӏэлъагъуэмэ
дыӏэщӏэлъагъуэмэ
фыӏэщӏэлъагъуэмэ
ӏэщӏэлъагъуэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэмылъагъуэмэ
уӏэщӏэмылъагъуэмэ
ӏэщӏэмылъагъуэмэ
дыӏэщӏэмылъагъуэмэ
фыӏэщӏэмылъагъуэмэ
ӏэщӏэмылъагъуэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъэгъуамэ
уӏэщӏэлъэгъуамэ
ӏэщӏэлъэгъуамэ
дыӏэщӏэлъэгъуамэ
фыӏэщӏэлъэгъуамэ
ӏэщӏэлъэгъуа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэмылъэгъуамэ
уӏэщӏэмылъэгъуамэ
ӏэщӏэмылъэгъуамэ
дыӏэщӏэмылъэгъуамэ
фыӏэщӏэмылъэгъуамэ
мылъэгъуа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъэгъуэгъамэ
уӏэщӏэлъэгъуэгъамэ
ӏэщӏэлъэгъуэгъамэ
дыӏэщӏэлъэгъуэгъамэ
фыӏэщӏэлъэгъуэгъамэ
ӏэщӏэлъэгъуэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэмылъэгъуэгъамэ
уӏэщӏэмылъэгъуэгъамэ
ӏэщӏэмылъэгъуэгъамэ
дыӏэщӏэмылъэгъуэгъамэ
фыӏэщӏэмылъэгъуэгъамэ
ӏэщӏэмылъэгъуэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъэгъуэнмэ
уӏэщӏэлъэгъуэнмэ
ӏэщӏэлъэгъуэнмэ
дыӏэщӏэлъэгъуэнмэ
фыӏэщӏэлъэгъуэнмэ
ӏэщӏэлъэгъуэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэмылъэгъуэнмэ
уӏэщӏэмылъэгъуэнмэ
ӏэщӏэмылъэгъуэнмэ
дыӏэщӏэмылъэгъуэнмэ
фыӏэщӏэмылъэгъуэнмэ
ӏэщӏэмылъэгъуэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъэгъуэнумэ
уӏэщӏэлъэгъуэнумэ
ӏэщӏэлъэгъуэнумэ
дыӏэщӏэлъэгъуэнумэ
фыӏэщӏэлъэгъуэнумэ
ӏэщӏэлъэгъуэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэмылъэгъуэнумэ
уӏэщӏэмылъэгъуэнумэ
ӏэщӏэмылъэгъуэнумэ
дыӏэщӏэмылъэгъуэнумэ
фыӏэщӏэмылъэгъуэнумэ
ӏэщӏэмылъэгъуэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъагъуэтэмэ
уӏэщӏэлъагъуэтэмэ
ӏэщӏэлъагъуэтэмэ
дыӏэщӏэлъагъуэтэмэ
фыӏэщӏэлъагъуэтэмэ
ӏэщӏэлъагъуэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэмылъагъуэтэмэ
уӏэщӏэмылъагъуэтэмэ
ӏэщӏэмылъагъуэтэмэ
дыӏэщӏэмылъагъуэтэмэ
фыӏэщӏэмылъагъуэтэмэ
ӏэщӏэмылъагъуэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъэгъуатэмэ
уӏэщӏэлъэгъуатэмэ
ӏэщӏэлъэгъуатэмэ
дыӏэщӏэлъэгъуатэмэ
фыӏэщӏэлъэгъуатэмэ
ӏэщӏэлъэгъуа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэмылъэгъуатэмэ
уӏэщӏэмылъэгъуатэмэ
ӏэщӏэмылъэгъуатэмэ
дыӏэщӏэмылъэгъуатэмэ
фыӏэщӏэмылъэгъуатэмэ
ӏэщӏэмылъэгъуа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъэгъуэгъатэмэ
уӏэщӏэлъэгъуэгъатэмэ
ӏэщӏэлъэгъуэгъатэмэ
дыӏэщӏэлъэгъуэгъатэмэ
фыӏэщӏэлъэгъуэгъатэмэ
ӏэщӏэлъэгъуэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэмылъэгъуэгъатэмэ
уӏэщӏэмылъэгъуэгъатэмэ
ӏэщӏэмылъэгъуэгъатэмэ
дыӏэщӏэмылъэгъуэгъатэмэ
фыӏэщӏэмылъэгъуэгъатэмэ
ӏэщӏэмылъэгъуэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъэгъуэнтэмэ
уӏэщӏэлъэгъуэнтэмэ
ӏэщӏэлъэгъуэнтэмэ
дыӏэщӏэлъэгъуэнтэмэ
фыӏэщӏэлъэгъуэнтэмэ
ӏэщӏэлъэгъуэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэмылъэгъуэнтэмэ
уӏэщӏэмылъэгъуэнтэмэ
ӏэщӏэмылъэгъуэнтэмэ
дыӏэщӏэмылъэгъуэнтэмэ
фыӏэщӏэмылъэгъуэнтэмэ
ӏэщӏэмылъэгъуэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъэгъуэнутэмэ
уӏэщӏэлъэгъуэнутэмэ
ӏэщӏэлъэгъуэнутэмэ
дыӏэщӏэлъэгъуэнутэмэ
фыӏэщӏэлъэгъуэнутэмэ
ӏэщӏэлъэгъуэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэмылъэгъуэнутэмэ
уӏэщӏэмылъэгъуэнутэмэ
ӏэщӏэмылъэгъуэнутэмэ
дыӏэщӏэмылъэгъуэнутэмэ
фыӏэщӏэмылъэгъуэнутэмэ
ӏэщӏэмылъэгъуэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъэгъуэнт
уӏэщӏэлъэгъуэнт
ӏэщӏэлъэгъуэнт
дыӏэщӏэлъэгъуэнт
фыӏэщӏэлъэгъуэнт
ӏэщӏэлъэгъуэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъэгъуэнтэкъым
уӏэщӏэлъэгъуэнтэкъым
ӏэщӏэлъэгъуэнтэкъым
дыӏэщӏэлъэгъуэнтэкъым
фыӏэщӏэлъэгъуэнтэкъым
ӏэщӏэлъэгъуэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъэгъуэнут
уӏэщӏэлъэгъуэнут
ӏэщӏэлъэгъуэнут
дыӏэщӏэлъэгъуэнут
фыӏэщӏэлъэгъуэнут
ӏэщӏэлъэгъуэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъэгъуэнутэкъым
уӏэщӏэлъэгъуэнутэкъым
ӏэщӏэлъэгъуэнутэкъым
дыӏэщӏэлъэгъуэнутэкъым
фыӏэщӏэлъэгъуэнутэкъым
ӏэщӏэлъэгъуэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъагъуэми
уӏэщӏэлъагъуэми
ӏэщӏэлъагъуэми
дыӏэщӏэлъагъуэми
фыӏэщӏэлъагъуэми
ӏэщӏэлъагъуэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэмылъагъуэми
уӏэщӏэмылъагъуэми
ӏэщӏэмылъагъуэми
дыӏэщӏэмылъагъуэми
фыӏэщӏэмылъагъуэми
ӏэщӏэмылъагъуэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъэгъуами
уӏэщӏэлъэгъуами
ӏэщӏэлъэгъуами
дыӏэщӏэлъэгъуами
фыӏэщӏэлъэгъуами
ӏэщӏэлъэгъуа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэмылъэгъуами
уӏэщӏэмылъэгъуами
ӏэщӏэмылъэгъуами
дыӏэщӏэмылъэгъуами
фыӏэщӏэмылъэгъуами
ӏэщӏэмылъэгъуа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъэгъуэгъами
уӏэщӏэлъэгъуэгъами
ӏэщӏэлъэгъуэгъами
дыӏэщӏэлъэгъуэгъами
фыӏэщӏэлъэгъуэгъами
ӏэщӏэлъэгъуэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэмылъэгъуэгъами
уӏэщӏэмылъэгъуэгъами
ӏэщӏэмылъэгъуэгъами
дыӏэщӏэмылъэгъуэгъами
фыӏэщӏэмылъэгъуэгъами
ӏэщӏэмылъэгъуэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъэгъуэнми
уӏэщӏэлъэгъуэнми
ӏэщӏэлъэгъуэнми
дыӏэщӏэлъэгъуэнми
фыӏэщӏэлъэгъуэнми
ӏэщӏэлъэгъуэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэмылъэгъуэнми
уӏэщӏэмылъэгъуэнми
ӏэщӏэмылъэгъуэнми
дыӏэщӏэмылъэгъуэнми
фыӏэщӏэмылъэгъуэнми
ӏэщӏэмылъэгъуэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъэгъуэнуми
уӏэщӏэлъэгъуэнуми
ӏэщӏэлъэгъуэнуми
дыӏэщӏэлъэгъуэнуми
фыӏэщӏэлъэгъуэнуми
ӏэщӏэлъэгъуэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэмылъэгъуэнуми
уӏэщӏэмылъэгъуэнуми
ӏэщӏэмылъэгъуэнуми
дыӏэщӏэмылъэгъуэнуми
фыӏэщӏэмылъэгъуэнуми
ӏэщӏэмылъэгъуэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъагъуэтэми
уӏэщӏэлъагъуэтэми
ӏэщӏэлъагъуэтэми
дыӏэщӏэлъагъуэтэми
фыӏэщӏэлъагъуэтэми
ӏэщӏэлъагъуэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэмылъагъуэтэми
уӏэщӏэмылъагъуэтэми
ӏэщӏэмылъагъуэтэми
дыӏэщӏэмылъагъуэтэми
фыӏэщӏэмылъагъуэтэми
ӏэщӏэмылъагъуэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъэгъуатэми
уӏэщӏэлъэгъуатэми
ӏэщӏэлъэгъуатэми
дыӏэщӏэлъэгъуатэми
фыӏэщӏэлъэгъуатэми
ӏэщӏэлъэгъуа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэмылъэгъуатэми
уӏэщӏэмылъэгъуатэми
ӏэщӏэмылъэгъуатэми
дыӏэщӏэмылъэгъуатэми
фыӏэщӏэмылъэгъуатэми
ӏэщӏэмылъэгъуа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъэгъуэгъатэми
уӏэщӏэлъэгъуэгъатэми
ӏэщӏэлъэгъуэгъатэми
дыӏэщӏэлъэгъуэгъатэми
фыӏэщӏэлъэгъуэгъатэми
ӏэщӏэлъэгъуэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэмылъэгъуэгъатэми
уӏэщӏэмылъэгъуэгъатэми
ӏэщӏэмылъэгъуэгъатэми
дыӏэщӏэмылъэгъуэгъатэми
фыӏэщӏэмылъэгъуэгъатэми
ӏэщӏэмылъэгъуэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъэгъуэнтэми
уӏэщӏэлъэгъуэнтэми
ӏэщӏэлъэгъуэнтэми
дыӏэщӏэлъэгъуэнтэми
фыӏэщӏэлъэгъуэнтэми
ӏэщӏэлъэгъуэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэмылъэгъуэнтэми
уӏэщӏэмылъэгъуэнтэми
ӏэщӏэмылъэгъуэнтэми
дыӏэщӏэмылъэгъуэнтэми
фыӏэщӏэмылъэгъуэнтэми
ӏэщӏэмылъэгъуэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъэгъуэнутэми
уӏэщӏэлъэгъуэнутэми
ӏэщӏэлъэгъуэнутэми
дыӏэщӏэлъэгъуэнутэми
фыӏэщӏэлъэгъуэнутэми
ӏэщӏэлъэгъуэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэмылъэгъуэнутэми
уӏэщӏэмылъэгъуэнутэми
ӏэщӏэмылъэгъуэнутэми
дыӏэщӏэмылъэгъуэнутэми
фыӏэщӏэмылъэгъуэнутэми
ӏэщӏэмылъэгъуэну(хэ)тэми
гъэщӀэгълъэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъэгъуаи
уӏэщӏэлъэгъуаи
ӏэщӏэлъэгъуаи
дыӏэщӏэлъэгъуаи
фыӏэщӏэлъэгъуаи
ӏэщӏэлъэгъуаи
щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъэгъуакъыми
уӏэщӏэлъэгъуакъыми
ӏэщӏэлъэгъуакъыми
дыӏэщӏэлъэгъуакъыми
фыӏэщӏэлъэгъуакъыми
ӏэщӏэлъэгъуакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъэгъуащэрэт
уӏэщӏэлъэгъуащэрэт
ӏэщӏэлъэгъуащэрэт
дыӏэщӏэлъэгъуащэрэт
фыӏэщӏэлъэгъуащэрэт
ӏэщӏэлъэгъуащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэмылъэгъуащэрэт
уӏэщӏэмылъэгъуащэрэт
ӏэщӏэмылъэгъуащэрэт
дыӏэщӏэмылъэгъуащэрэт
фыӏэщӏэмылъэгъуащэрэт
ӏэщӏэмылъэгъуащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъэгъуагъэнщ
уӏэщӏэлъэгъуагъэнщ
ӏэщӏэлъэгъуагъэнщ
дыӏэщӏэлъэгъуагъэнщ
фыӏэщӏэлъэгъуагъэнщ
ӏэщӏэлъэгъуагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъэгъуагъэнкъым
уӏэщӏэлъэгъуагъэнкъым
ӏэщӏэлъэгъуагъэнкъым
дыӏэщӏэлъэгъуагъэнкъым
фыӏэщӏэлъэгъуагъэнкъым
ӏэщӏэлъэгъуагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъэгъуагъэнт
уӏэщӏэлъэгъуагъэнт
ӏэщӏэлъэгъуагъэнт
дыӏэщӏэлъэгъуагъэнт
фыӏэщӏэлъэгъуагъэнт
ӏэщӏэлъэгъуагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъэгъуагъэнтэкъым
уӏэщӏэлъэгъуагъэнтэкъым
ӏэщӏэлъэгъуагъэнтэкъым
дыӏэщӏэлъэгъуагъэнтэкъым
фыӏэщӏэлъэгъуагъэнтэкъым
ӏэщӏэлъэгъуагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъэгъуагъэн
уӏэщӏэлъэгъуагъэн
ӏэщӏэлъэгъуагъэн
дыӏэщӏэлъэгъуагъэн
фыӏэщӏэлъэгъуагъэн
ӏэщӏэлъэгъуагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъэгъуагъэнкъэ
уӏэщӏэлъэгъуагъэнкъэ
ӏэщӏэлъэгъуагъэнкъэ
дыӏэщӏэлъэгъуагъэнкъэ
фыӏэщӏэлъэгъуагъэнкъэ
ӏэщӏэлъэгъуагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъэгъуагъэнт
уӏэщӏэлъэгъуагъэнт
ӏэщӏэлъэгъуагъэнт
дыӏэщӏэлъэгъуагъэнт
фыӏэщӏэлъэгъуагъэнт
ӏэщӏэлъэгъуагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъэгъуагъэнтэкъэ
уӏэщӏэлъэгъуагъэнтэкъэ
ӏэщӏэлъэгъуагъэнтэкъэ
дыӏэщӏэлъэгъуагъэнтэкъэ
фыӏэщӏэлъэгъуагъэнтэкъэ
ӏэщӏэлъэгъуагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъэгъуагъэнущ
уӏэщӏэлъэгъуагъэнущ
ӏэщӏэлъэгъуагъэнущ
дыӏэщӏэлъэгъуагъэнущ
фыӏэщӏэлъэгъуагъэнущ
ӏэщӏэлъэгъуагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъэгъуагъэнукъым
уӏэщӏэлъэгъуагъэнукъым
ӏэщӏэлъэгъуагъэнукъым
дыӏэщӏэлъэгъуагъэнукъым
фыӏэщӏэлъэгъуагъэнукъым
ӏэщӏэлъэгъуагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъэгъуагъэнут
уӏэщӏэлъэгъуагъэнут
ӏэщӏэлъэгъуагъэнут
дыӏэщӏэлъэгъуагъэнут
фыӏэщӏэлъэгъуагъэнут
ӏэщӏэлъэгъуагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъэгъуагъэнутэкъым
уӏэщӏэлъэгъуагъэнутэкъым
ӏэщӏэлъэгъуагъэнутэкъым
дыӏэщӏэлъэгъуагъэнутэкъым
фыӏэщӏэлъэгъуагъэнутэкъым
ӏэщӏэлъэгъуагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъэгъуагъэну
уӏэщӏэлъэгъуагъэну
ӏэщӏэлъэгъуагъэну
дыӏэщӏэлъэгъуагъэну
фыӏэщӏэлъэгъуагъэну
ӏэщӏэлъэгъуагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъэгъуагъэнукъэ
уӏэщӏэлъэгъуагъэнукъэ
ӏэщӏэлъэгъуагъэнукъэ
дыӏэщӏэлъэгъуагъэнукъэ
фыӏэщӏэлъэгъуагъэнукъэ
ӏэщӏэлъэгъуагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъэгъуагъэнут
уӏэщӏэлъэгъуагъэнут
ӏэщӏэлъэгъуагъэнут
дыӏэщӏэлъэгъуагъэнут
фыӏэщӏэлъэгъуагъэнут
ӏэщӏэлъэгъуагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэлъэгъуагъэнутэкъэ
уӏэщӏэлъэгъуагъэнутэкъэ
ӏэщӏэлъэгъуагъэнутэкъэ
дыӏэщӏэлъэгъуагъэнутэкъэ
фыӏэщӏэлъэгъуагъэнутэкъэ
ӏэщӏэлъэгъуагъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыӏэщӏэлъагъуэ
уӏэщӏэлъагъуэ
ӏэщӏэлъагъуэ
дыӏэщӏэлъагъуэ
фыӏэщӏэлъагъуэ
ӏэщӏэлъагъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыӏэщӏэмылъагъуэ
уӏэщӏэмылъагъуэ
ӏэщӏэмылъагъуэ
дыӏэщӏэмылъагъуэ
фыӏэщӏэмылъагъуэ
ӏэщӏэмылъагъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыӏэщӏэлъэгъуа
уӏэщӏэлъэгъуа
ӏэщӏэлъэгъуа
дыӏэщӏэлъэгъуа
фыӏэщӏэлъэгъуа
ӏэщӏэлъэгъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыӏэщӏэмылъэгъуа
уӏэщӏэмылъэгъуа
ӏэщӏэмылъэгъуа
дыӏэщӏэмылъэгъуа
фыӏэщӏэмылъэгъуа
ӏэщӏэмылъэгъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыӏэщӏэлъэгъуэгъа
уӏэщӏэлъэгъуэгъа
ӏэщӏэлъэгъуэгъа
дыӏэщӏэлъэгъуэгъа
фыӏэщӏэлъэгъуэгъа
ӏэщӏэлъэгъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыӏэщӏэмылъэгъуэгъа
уӏэщӏэмылъэгъуэгъа
ӏэщӏэмылъэгъуэгъа
дыӏэщӏэмылъэгъуэгъа
фыӏэщӏэмылъэгъуэгъа
ӏэщӏэмылъэгъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыӏэщӏэлъэгъуэн
уӏэщӏэлъэгъуэн
ӏэщӏэлъэгъуэн
дыӏэщӏэлъэгъуэн
фыӏэщӏэлъэгъуэн
ӏэщӏэлъэгъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыӏэщӏэмылъэгъуэн
уӏэщӏэмылъэгъуэн
ӏэщӏэмылъэгъуэн
дыӏэщӏэмылъэгъуэн
фыӏэщӏэмылъэгъуэн
ӏэщӏэмылъэгъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыӏэщӏэлъэгъуэну
уӏэщӏэлъэгъуэну
ӏэщӏэлъэгъуэну
дыӏэщӏэлъэгъуэну
фыӏэщӏэлъэгъуэну
ӏэщӏэлъэгъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыӏэщӏэмылъэгъуэну
уӏэщӏэмылъэгъуэну
ӏэщӏэмылъэгъуэну
дыӏэщӏэмылъэгъуэну
фыӏэщӏэмылъэгъуэну
ӏэщӏэмылъэгъуэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыӏэщӏэлъагъуэ
узэрыӏэщӏэлъагъуэ
зэрыӏэщӏэлъагъуэ
дызэрыӏэщӏэлъагъуэ
фызэрыӏэщӏэлъагъуэ
зэрыӏэщӏэлъагъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыӏэщӏэмылъагъуэ
узэрыӏэщӏэмылъагъуэ
зэрыӏэщӏэмылъагъуэ
дызэрыӏэщӏэмылъагъуэ
фызэрыӏэщӏэмылъагъуэ
зэрыӏэщӏэмылъагъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыӏэщӏэлъэгъуа
узэрыӏэщӏэлъэгъуа
зэрыӏэщӏэлъэгъуа
дызэрыӏэщӏэлъэгъуа
фызэрыӏэщӏэлъэгъуа
зэрыӏэщӏэлъэгъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыӏэщӏэмылъэгъуа
узэрыӏэщӏэмылъэгъуа
зэрыӏэщӏэмылъэгъуа
дызэрыӏэщӏэмылъэгъуа
фызэрыӏэщӏэмылъэгъуа
зэрыӏэщӏэмылъэгъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыӏэщӏэлъэгъуэгъа
узэрыӏэщӏэлъэгъуэгъа
зэрыӏэщӏэлъэгъуэгъа
дызэрыӏэщӏэлъэгъуэгъа
фызэрыӏэщӏэлъэгъуэгъа
зэрыӏэщӏэлъэгъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыӏэщӏэмылъэгъуэгъа
узэрыӏэщӏэмылъэгъуэгъа
зэрыӏэщӏэмылъэгъуэгъа
дызэрыӏэщӏэмылъэгъуэгъа
фызэрыӏэщӏэмылъэгъуэгъа
зэрыӏэщӏэмылъэгъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыӏэщӏэлъэгъуэн
узэрыӏэщӏэлъэгъуэн
зэрыӏэщӏэлъэгъуэн
дызэрыӏэщӏэлъэгъуэн
фызэрыӏэщӏэлъэгъуэн
зэрыӏэщӏэлъэгъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыӏэщӏэмылъэгъуэн
узэрыӏэщӏэмылъэгъуэн
зэрыӏэщӏэмылъэгъуэн
дызэрыӏэщӏэмылъэгъуэн
фызэрыӏэщӏэмылъэгъуэн
зэрыӏэщӏэмылъэгъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыӏэщӏэлъэгъуэну
узэрыӏэщӏэлъэгъуэну
зэрыӏэщӏэлъэгъуэну
дызэрыӏэщӏэлъэгъуэну
фызэрыӏэщӏэлъэгъуэну
зэрыӏэщӏэлъэгъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыӏэщӏэмылъэгъуэну
узэрыӏэщӏэмылъэгъуэну
зэрыӏэщӏэмылъэгъуэну
дызэрыӏэщӏэмылъэгъуэну
фызэрыӏэщӏэмылъэгъуэну
зэрыӏэщӏэмылъэгъуэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщыӏэщӏэлъагъуэ
ущыӏэщӏэлъагъуэ
щыӏэщӏэлъагъуэ
дыщыӏэщӏэлъагъуэ
фыщыӏэщӏэлъагъуэ
щыӏэщӏэлъагъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыӏэщӏэмылъагъуэ
ущыӏэщӏэмылъагъуэ
щыӏэщӏэмылъагъуэ
дыщыӏэщӏэмылъагъуэ
фыщыӏэщӏэмылъагъуэ
щыӏэщӏэмылъагъуэ(хэ)
блэкӏа зэфӀэкӏа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыӏэщӏэлъэгъуа
ущыӏэщӏэлъэгъуа
щыӏэщӏэлъэгъуа
дыщыӏэщӏэлъэгъуа
фыщыӏэщӏэлъэгъуа
щыӏэщӏэлъэгъуа(хэ)
блэкӏа зэфӀэкӏа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыӏэщӏэмылъэгъуа
ущыӏэщӏэмылъэгъуа
щыӏэщӏэмылъэгъуа
дыщыӏэщӏэмылъэгъуа
фыщыӏэщӏэмылъэгъуа
щыӏэщӏэмылъэгъуа(хэ)
блэкӏа жыжьэ зэфӀэкӏа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыӏэщӏэлъэгъуэгъа
ущыӏэщӏэлъэгъуэгъа
щыӏэщӏэлъэгъуэгъа
дыщыӏэщӏэлъэгъуэгъа
фыщыӏэщӏэлъэгъуэгъа
щыӏэщӏэлъэгъуэгъа(хэ)
блэкӏа жыжьэ зэфӀэкӏа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыӏэщӏэмылъэгъуэгъа
ущыӏэщӏэмылъэгъуэгъа
щыӏэщӏэмылъэгъуэгъа
дыщыӏэщӏэмылъэгъуэгъа
фыщыӏэщӏэмылъэгъуэгъа
щыӏэщӏэмылъэгъуэгъа(хэ)
къэкӏуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыӏэщӏэлъэгъуэн
ущыӏэщӏэлъэгъуэн
щыӏэщӏэлъэгъуэн
дыщыӏэщӏэлъэгъуэн
фыщыӏэщӏэлъэгъуэн
щыӏэщӏэлъэгъуэн(хэ)
къэкӏуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыӏэщӏэмылъэгъуэн
ущыӏэщӏэмылъэгъуэн
щыӏэщӏэмылъэгъуэн
дыщыӏэщӏэмылъэгъуэн
фыщыӏэщӏэмылъэгъуэн
щыӏэщӏэмылъэгъуэн(хэ)
къэкӏуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыӏэщӏэлъэгъуэну
ущыӏэщӏэлъэгъуэну
щыӏэщӏэлъэгъуэну
дыщыӏэщӏэлъэгъуэну
фыщыӏэщӏэлъэгъуэну
щыӏэщӏэлъэгъуэну(хэ)
къэкӏуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыӏэщӏэмылъэгъуэну
ущыӏэщӏэмылъэгъуэну
щыӏэщӏэмылъэгъуэну
дыщыӏэщӏэмылъэгъуэну
фыщыӏэщӏэмылъэгъуэну
щыӏэщӏэмылъэгъуэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыдзыӏэщӏэлъагъуэ
удзыӏэщӏэлъагъуэ
дзыӏэщӏэлъагъуэ
дыдзыӏэщӏэлъагъуэ
фыдзыӏэщӏэлъагъуэ
дзыӏэщӏэлъагъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыдзыӏэщӏэмылъагъуэ
удзыӏэщӏэмылъагъуэ
дзыӏэщӏэмылъагъуэ
дыдзыӏэщӏэмылъагъуэ
фыдзыӏэщӏэмылъагъуэ
дзыӏэщӏэмылъагъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыдзыӏэщӏэлъэгъуа
удзыӏэщӏэлъэгъуа
дзыӏэщӏэлъэгъуа
дыдзыӏэщӏэлъэгъуа
фыдзыӏэщӏэлъэгъуа
дзыӏэщӏэлъэгъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыдзыӏэщӏэмылъэгъуа
удзыӏэщӏэмылъэгъуа
дзыӏэщӏэмылъэгъуа
дыдзыӏэщӏэмылъэгъуа
фыдзыӏэщӏэмылъэгъуа
дзыӏэщӏэмылъэгъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыдзыӏэщӏэлъэгъуэгъа
удзыӏэщӏэлъэгъуэгъа
дзыӏэщӏэлъэгъуэгъа
дыдзыӏэщӏэлъэгъуэгъа
фыдзыӏэщӏэлъэгъуэгъа
дзыӏэщӏэлъэгъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыдзыӏэщӏэмылъэгъуэгъа
удзыӏэщӏэмылъэгъуэгъа
дзыӏэщӏэмылъэгъуэгъа
дыдзыӏэщӏэмылъэгъуэгъа
фыдзыӏэщӏэмылъэгъуэгъа
дзыӏэщӏэмылъэгъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыдзыӏэщӏэлъэгъуэн
удзыӏэщӏэлъэгъуэн
дзыӏэщӏэлъэгъуэн
дыдзыӏэщӏэлъэгъуэн
фыдзыӏэщӏэлъэгъуэн
дзыӏэщӏэлъэгъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыдзыӏэщӏэмылъэгъуэн
удзыӏэщӏэмылъэгъуэн
дзыӏэщӏэмылъэгъуэн
дыдзыӏэщӏэмылъэгъуэн
фыдзыӏэщӏэмылъэгъуэн
дзыӏэщӏэмылъэгъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыдзыӏэщӏэлъэгъуэну
удзыӏэщӏэлъэгъуэну
дзыӏэщӏэлъэгъуэну
дыдзыӏэщӏэлъэгъуэну
фыдзыӏэщӏэлъэгъуэну
дзыӏэщӏэлъэгъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыдзыӏэщӏэмылъэгъуэну
удзыӏэщӏэмылъэгъуэну
дзыӏэщӏэмылъэгъуэну
дыдзыӏэщӏэмылъэгъуэну
фыдзыӏэщӏэмылъэгъуэну
дзыӏэщӏэмылъэгъуэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыӏэщӏэлъагъуэ
ущӀыӏэщӏэлъагъуэ
щӀыӏэщӏэлъагъуэ
дыщӀыӏэщӏэлъагъуэ
фыщӀыӏэщӏэлъагъуэ
щӀыӏэщӏэлъагъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыӏэщӏэмылъагъуэ
ущӀыӏэщӏэмылъагъуэ
щӀыӏэщӏэмылъагъуэ
дыщӀыӏэщӏэмылъагъуэ
фыщӀыӏэщӏэмылъагъуэ
щӀыӏэщӏэмылъагъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыӏэщӏэлъэгъуа
ущӀыӏэщӏэлъэгъуа
щӀыӏэщӏэлъэгъуа
дыщӀыӏэщӏэлъэгъуа
фыщӀыӏэщӏэлъэгъуа
щӀыӏэщӏэлъэгъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыӏэщӏэмылъэгъуа
ущӀыӏэщӏэмылъэгъуа
щӀыӏэщӏэмылъэгъуа
дыщӀыӏэщӏэмылъэгъуа
фыщӀыӏэщӏэмылъэгъуа
щӀыӏэщӏэмылъэгъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыӏэщӏэлъэгъуэгъа
ущӀыӏэщӏэлъэгъуэгъа
щӀыӏэщӏэлъэгъуэгъа
дыщӀыӏэщӏэлъэгъуэгъа
фыщӀыӏэщӏэлъэгъуэгъа
щӀыӏэщӏэлъэгъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыӏэщӏэмылъэгъуэгъа
ущӀыӏэщӏэмылъэгъуэгъа
щӀыӏэщӏэмылъэгъуэгъа
дыщӀыӏэщӏэмылъэгъуэгъа
фыщӀыӏэщӏэмылъэгъуэгъа
щӀыӏэщӏэмылъэгъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыӏэщӏэлъэгъуэн
ущӀыӏэщӏэлъэгъуэн
щӀыӏэщӏэлъэгъуэн
дыщӀыӏэщӏэлъэгъуэн
фыщӀыӏэщӏэлъэгъуэн
щӀыӏэщӏэлъэгъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыӏэщӏэмылъэгъуэн
ущӀыӏэщӏэмылъэгъуэн
щӀыӏэщӏэмылъэгъуэн
дыщӀыӏэщӏэмылъэгъуэн
фыщӀыӏэщӏэмылъэгъуэн
щӀыӏэщӏэмылъэгъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыӏэщӏэлъэгъуэну
ущӀыӏэщӏэлъэгъуэну
щӀыӏэщӏэлъэгъуэну
дыщӀыӏэщӏэлъэгъуэну
фыщӀыӏэщӏэлъэгъуэну
щӀыӏэщӏэлъэгъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыӏэщӏэмылъэгъуэну
ущӀыӏэщӏэмылъэгъуэну
щӀыӏэщӏэмылъэгъуэну
дыщӀыӏэщӏэмылъэгъуэну
фыщӀыӏэщӏэмылъэгъуэну
щӀыӏэщӏэмылъэгъуэну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыӏэщӏэлъагъуэу
уӏэщӏэлъагъуэу
ӏэщӏэлъагъуэу
дыӏэщӏэлъагъуэу
фыӏэщӏэлъагъуэу
ӏэщӏэлъагъуэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыӏэщӏэмылъагъуэу
уӏэщӏэмылъагъуэу
ӏэщӏэмылъагъуэу
дыӏэщӏэмылъагъуэу
фыӏэщӏэмылъагъуэу
ӏэщӏэмылъагъуэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыӏэщӏэлъэгъуауэ
уӏэщӏэлъэгъуауэ
ӏэщӏэлъэгъуауэ
дыӏэщӏэлъэгъуауэ
фыӏэщӏэлъэгъуауэ
ӏэщӏэлъэгъуауэ / ӏэщӏэлъэгъуа(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыӏэщӏэмылъэгъуауэ
уӏэщӏэмылъэгъуауэ
ӏэщӏэмылъэгъуауэ
дыӏэщӏэмылъэгъуауэ
фыӏэщӏэмылъэгъуауэ
ӏэщӏэмылъэгъуауэ(хэ) / ӏэщӏэмылъэгъуа(хэ)у
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сыӏэщӏэлъагъуэурэ
уӏэщӏэлъагъуэурэ
ӏэщӏэлъагъуэурэ
дыӏэщӏэлъагъуэурэ
фыӏэщӏэлъагъуэурэ
ӏэщӏэлъагъуэ(хэ)урэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сыӏэщӏэмылъагъуэурэ
уӏэщӏэмылъагъуэурэ
ӏэщӏэмылъагъуэурэ
дыӏэщӏэмылъагъуэурэ
фыӏэщӏэмылъагъуэурэ
ӏэщӏэмылъагъуэ(хэ)урэ
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[лъагъу]э
[лъагъу]эр
--
[лъагъу]эхэр
Эргативнэ:
[лъагъу]э
[лъагъу]эм
--
[лъагъу]эхэм
Послеложнэ:
[лъагъу]экӀэ
[лъагъу]эмкӀэ
[лъагъу]эхэкӀэ
[лъагъу]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[лъагъу]эуэ
[лъагъу]эрауэ
[лъагъу]эхэу
[лъагъу]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[лъэгъу]а
[лъэгъу]ар
--
[лъэгъу]ахэр
Эргативнэ:
[лъэгъу]а
[лъэгъу]ам
--
[лъэгъу]ахэм
Послеложнэ:
[лъэгъу]акӀэ
[лъэгъу]амкӀэ
[лъэгъу]ахэкӀэ
[лъэгъу]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[лъэгъу]ауэ
[лъэгъу]арауэ
[лъэгъу]ахэу
[лъэгъу]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[лъэгъу]эн
[лъэгъу]эныр
--
[лъэгъу]энхэр
Эргативнэ:
[лъэгъу]эн
[лъэгъу]эным
--
[лъэгъу]энхэм
Послеложнэ:
[лъэгъу]энкӀэ
[лъэгъу]энымкӀэ
[лъэгъу]энхэкӀэ
[лъэгъу]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[лъэгъу]эну
[лъэгъу]энырауэ
[лъэгъу]энхэу
[лъэгъу]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[лъэгъу]эну
[лъэгъу]энур
--
[лъэгъу]энухэр
Эргативнэ:
[лъэгъу]эну
[лъэгъу]энум
--
[лъэгъу]энухэм
Послеложнэ:
[лъэгъу]энукӀэ
[лъэгъу]энумкӀэ
[лъэгъу]энухэкӀэ
[лъэгъу]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[лъэгъу]энууэ
[лъэгъу]энурауэ
[лъэгъу]энухэу
[лъэгъу]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Теплъэн, гу лъытэн, нэгум къыщӀэхуэн.
ЩАПХЪЭХЭР
Къамбот фочыр къыбгъурылъу Здэплъэм зы шу ӀэщӀолъагъуэ. Къэбэрдей, альманах
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
ӏэщӏэлъэгъуэн: see or notice sb or sth
УРЫСЫБЗЭ
ӏэщӏэлъэгъуэн: увидеть, заметить кого-что-л.
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.