АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
ӏэ- + щӏы- + [хь] + -э + -н
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "ӏэщӏыхьэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
ӏэщӏыхьэн
щымыӀэныгъэ:
ӏэщӏэмыхьэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьэн
уӏэщӏыхьэн
ӏэщӏыхьэн
дыӏэщӏыхьэн
фыӏэщӏыхьэн
ӏэщӏыхьэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэмыхьэн
уӏэщӏэмыхьэн
ӏэщӏэмыхьэн
дыӏэщӏэмыхьэн
фыӏэщӏэмыхьэн
ӏэщӏэмыхьэн(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
ӏэщӏыхьэ!
фыӏэщӏыхьэ!
щымыӀэныгъэ:
уӏэщӏэмыхьэ!
фыӏэщӏэмыхьэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏрехьэ
уӏэщӏрехьэ
ӏэщӏрехьэ
дыӏэщӏрехьэ
фыӏэщӏрехьэ
ӏэщӏрехьэ
щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏремыхьэ
уӏэщӏремыхьэ
ӏэщӏремыхьэ
дыӏэщӏремыхьэ
фыӏэщӏремыхьэ
ӏэщӏремыхьэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏохьэ(р)
уӏэщӏохьэ(р)
ӏэщӏохьэ(р)
дыӏэщӏохьэ(р)
фыӏэщӏохьэ(р)
ӏэщӏохьэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьэркъым
уӏэщӏыхьэркъым
ӏэщӏыхьэркъым
дыӏэщӏыхьэркъым
фыӏэщӏыхьэркъым
ӏэщӏыхьэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьэ(р)т
уӏэщӏыхьэ(р)т
ӏэщӏыхьэ(р)т
дыӏэщӏыхьэ(р)т
фыӏэщӏыхьэ(р)т
ӏэщӏыхьэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьэ(р)тэкъым
уӏэщӏыхьэ(р)тэкъым
ӏэщӏыхьэ(р)тэкъым
дыӏэщӏыхьэ(р)тэкъым
фыӏэщӏыхьэ(р)тэкъым
ӏэщӏыхьэ(хэ)(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьащ
уӏэщӏыхьащ
ӏэщӏыхьащ
дыӏэщӏыхьащ
фыӏэщӏыхьащ
ӏэщӏыхьа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьакъым
уӏэщӏыхьакъым
ӏэщӏыхьакъым
дыӏэщӏыхьакъым
фыӏэщӏыхьакъым
ӏэщӏыхьа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьат
уӏэщӏыхьат
ӏэщӏыхьат
дыӏэщӏыхьат
фыӏэщӏыхьат
ӏэщӏыхьа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьатэкъым
уӏэщӏыхьатэкъым
ӏэщӏыхьатэкъым
дыӏэщӏыхьатэкъым
фыӏэщӏыхьатэкъым
ӏэщӏыхьа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьэгъащ
уӏэщӏыхьэгъащ
ӏэщӏыхьэгъащ
дыӏэщӏыхьэгъащ
фыӏэщӏыхьэгъащ
ӏэщӏыхьэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьэгъакъым
уӏэщӏыхьэгъакъым
ӏэщӏыхьэгъакъым
дыӏэщӏыхьэгъакъым
фыӏэщӏыхьэгъакъым
ӏэщӏыхьэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьэгъат
уӏэщӏыхьэгъат
ӏэщӏыхьэгъат
дыӏэщӏыхьэгъат
фыӏэщӏыхьэгъат
ӏэщӏыхьэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьэгъатэкъым
уӏэщӏыхьэгъатэкъым
ӏэщӏыхьэгъатэкъым
дыӏэщӏыхьэгъатэкъым
фыӏэщӏыхьэгъатэкъым
ӏэщӏыхьэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэӏэщӏа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьэщ
уӏэщӏыхьэщ
ӏэщӏыхьэщ
дыӏэщӏыхьэщ
фыӏэщӏыхьэщ
ӏэщӏыхьэ(хэ)щ
блэкӀа гъэӏэщӏа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьэкъым
уӏэщӏыхьэкъым
ӏэщӏыхьэкъым
дыӏэщӏыхьэкъым
фыӏэщӏыхьэкъым
ӏэщӏыхьэ(хэ)къым
блэкӀа гъэӏэщӏа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьэт
уӏэщӏыхьэт
ӏэщӏыхьэт
дыӏэщӏыхьэт
фыӏэщӏыхьэт
ӏэщӏыхьэ(хэ)т
блэкӀа гъэӏэщӏа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьэтэкъым
уӏэщӏыхьэтэкъым
ӏэщӏыхьэтэкъым
дыӏэщӏыхьэтэкъым
фыӏэщӏыхьэтэкъым
ӏэщӏыхьэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьэнщ
уӏэщӏыхьэнщ
ӏэщӏыхьэнщ
дыӏэщӏыхьэнщ
фыӏэщӏыхьэнщ
ӏэщӏыхьэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьэнкъым
уӏэщӏыхьэнкъым
ӏэщӏыхьэнкъым
дыӏэщӏыхьэнкъым
фыӏэщӏыхьэнкъым
ӏэщӏыхьэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьэнущ
уӏэщӏыхьэнущ
ӏэщӏыхьэнущ
дыӏэщӏыхьэнущ
фыӏэщӏыхьэнущ
ӏэщӏыхьэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьэнукъым
уӏэщӏыхьэнукъым
ӏэщӏыхьэнукъым
дыӏэщӏыхьэнукъым
фыӏэщӏыхьэнукъым
ӏэщӏыхьэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьэрэ
уӏэщӏыхьэрэ
ӏэщӏыхьэрэ
дыӏэщӏыхьэрэ
фыӏэщӏыхьэрэ
ӏэщӏыхьэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьэркъэ
уӏэщӏыхьэркъэ
ӏэщӏыхьэркъэ
дыӏэщӏыхьэркъэ
фыӏэщӏыхьэркъэ
ӏэщӏыхьэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьэ(р)т
уӏэщӏыхьэ(р)т
ӏэщӏыхьэ(р)т
дыӏэщӏыхьэ(р)т
фыӏэщӏыхьэ(р)т
ӏэщӏыхьэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьэ(р)тэкъэ
уӏэщӏыхьэ(р)тэкъэ
ӏэщӏыхьэ(р)тэкъэ
дыӏэщӏыхьэ(р)тэкъэ
фыӏэщӏыхьэ(р)тэкъэ
ӏэщӏыхьэ(хэ)(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьа
уӏэщӏыхьа
ӏэщӏыхьа
дыӏэщӏыхьа
фыӏэщӏыхьа
ӏэщӏыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьакъэ
уӏэщӏыхьакъэ
ӏэщӏыхьакъэ
дыӏэщӏыхьакъэ
фыӏэщӏыхьакъэ
ӏэщӏыхьа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьат
уӏэщӏыхьат
ӏэщӏыхьат
дыӏэщӏыхьат
фыӏэщӏыхьат
ӏэщӏыхьа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьатэкъэ
уӏэщӏыхьатэкъэ
ӏэщӏыхьатэкъэ
дыӏэщӏыхьатэкъэ
фыӏэщӏыхьатэкъэ
ӏэщӏыхьа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьэгъа
уӏэщӏыхьэгъа
ӏэщӏыхьэгъа
дыӏэщӏыхьэгъа
фыӏэщӏыхьэгъа
ӏэщӏыхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьэгъакъэ
уӏэщӏыхьэгъакъэ
ӏэщӏыхьэгъакъэ
дыӏэщӏыхьэгъакъэ
фыӏэщӏыхьэгъакъэ
ӏэщӏыхьэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьэгъат
уӏэщӏыхьэгъат
ӏэщӏыхьэгъат
дыӏэщӏыхьэгъат
фыӏэщӏыхьэгъат
ӏэщӏыхьэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьэгъатэкъэ
уӏэщӏыхьэгъатэкъэ
ӏэщӏыхьэгъатэкъэ
дыӏэщӏыхьэгъатэкъэ
фыӏэщӏыхьэгъатэкъэ
ӏэщӏыхьэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэӏэщӏа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьэ
уӏэщӏыхьэ
ӏэщӏыхьэ
дыӏэщӏыхьэ
фыӏэщӏыхьэ
ӏэщӏыхьэ(хэ)
блэкӀа гъэӏэщӏа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьэкъэ
уӏэщӏыхьэкъэ
ӏэщӏыхьэкъэ
дыӏэщӏыхьэкъэ
фыӏэщӏыхьэкъэ
ӏэщӏыхьэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэӏэщӏа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьэт
уӏэщӏыхьэт
ӏэщӏыхьэт
дыӏэщӏыхьэт
фыӏэщӏыхьэт
ӏэщӏыхьэ(хэ)т
блэкӀа гъэӏэщӏа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьэтэкъэ
уӏэщӏыхьэтэкъэ
ӏэщӏыхьэтэкъэ
дыӏэщӏыхьэтэкъэ
фыӏэщӏыхьэтэкъэ
ӏэщӏыхьэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьэн
уӏэщӏыхьэн
ӏэщӏыхьэн
дыӏэщӏыхьэн
фыӏэщӏыхьэн
ӏэщӏыхьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьэнкъэ
уӏэщӏыхьэнкъэ
ӏэщӏыхьэнкъэ
дыӏэщӏыхьэнкъэ
фыӏэщӏыхьэнкъэ
ӏэщӏыхьэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьэну
уӏэщӏыхьэну
ӏэщӏыхьэну
дыӏэщӏыхьэну
фыӏэщӏыхьэну
ӏэщӏыхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьэнукъэ
уӏэщӏыхьэнукъэ
ӏэщӏыхьэнукъэ
дыӏэщӏыхьэнукъэ
фыӏэщӏыхьэнукъэ
ӏэщӏыхьэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьэмэ
уӏэщӏыхьэмэ
ӏэщӏыхьэмэ
дыӏэщӏыхьэмэ
фыӏэщӏыхьэмэ
ӏэщӏыхьэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэмыхьэмэ
уӏэщӏэмыхьэмэ
ӏэщӏэмыхьэмэ
дыӏэщӏэмыхьэмэ
фыӏэщӏэмыхьэмэ
ӏэщӏэмыхьэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьамэ
уӏэщӏыхьамэ
ӏэщӏыхьамэ
дыӏэщӏыхьамэ
фыӏэщӏыхьамэ
ӏэщӏыхьа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэмыхьамэ
уӏэщӏэмыхьамэ
ӏэщӏэмыхьамэ
дыӏэщӏэмыхьамэ
фыӏэщӏэмыхьамэ
мыхьа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьэгъамэ
уӏэщӏыхьэгъамэ
ӏэщӏыхьэгъамэ
дыӏэщӏыхьэгъамэ
фыӏэщӏыхьэгъамэ
ӏэщӏыхьэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэмыхьэгъамэ
уӏэщӏэмыхьэгъамэ
ӏэщӏэмыхьэгъамэ
дыӏэщӏэмыхьэгъамэ
фыӏэщӏэмыхьэгъамэ
ӏэщӏэмыхьэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьэнмэ
уӏэщӏыхьэнмэ
ӏэщӏыхьэнмэ
дыӏэщӏыхьэнмэ
фыӏэщӏыхьэнмэ
ӏэщӏыхьэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэмыхьэнмэ
уӏэщӏэмыхьэнмэ
ӏэщӏэмыхьэнмэ
дыӏэщӏэмыхьэнмэ
фыӏэщӏэмыхьэнмэ
ӏэщӏэмыхьэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьэнумэ
уӏэщӏыхьэнумэ
ӏэщӏыхьэнумэ
дыӏэщӏыхьэнумэ
фыӏэщӏыхьэнумэ
ӏэщӏыхьэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэмыхьэнумэ
уӏэщӏэмыхьэнумэ
ӏэщӏэмыхьэнумэ
дыӏэщӏэмыхьэнумэ
фыӏэщӏэмыхьэнумэ
ӏэщӏэмыхьэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьэтэмэ
уӏэщӏыхьэтэмэ
ӏэщӏыхьэтэмэ
дыӏэщӏыхьэтэмэ
фыӏэщӏыхьэтэмэ
ӏэщӏыхьэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэмыхьэтэмэ
уӏэщӏэмыхьэтэмэ
ӏэщӏэмыхьэтэмэ
дыӏэщӏэмыхьэтэмэ
фыӏэщӏэмыхьэтэмэ
ӏэщӏэмыхьэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьатэмэ
уӏэщӏыхьатэмэ
ӏэщӏыхьатэмэ
дыӏэщӏыхьатэмэ
фыӏэщӏыхьатэмэ
ӏэщӏыхьа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэмыхьатэмэ
уӏэщӏэмыхьатэмэ
ӏэщӏэмыхьатэмэ
дыӏэщӏэмыхьатэмэ
фыӏэщӏэмыхьатэмэ
ӏэщӏэмыхьа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьэгъатэмэ
уӏэщӏыхьэгъатэмэ
ӏэщӏыхьэгъатэмэ
дыӏэщӏыхьэгъатэмэ
фыӏэщӏыхьэгъатэмэ
ӏэщӏыхьэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэмыхьэгъатэмэ
уӏэщӏэмыхьэгъатэмэ
ӏэщӏэмыхьэгъатэмэ
дыӏэщӏэмыхьэгъатэмэ
фыӏэщӏэмыхьэгъатэмэ
ӏэщӏэмыхьэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьэнтэмэ
уӏэщӏыхьэнтэмэ
ӏэщӏыхьэнтэмэ
дыӏэщӏыхьэнтэмэ
фыӏэщӏыхьэнтэмэ
ӏэщӏыхьэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэмыхьэнтэмэ
уӏэщӏэмыхьэнтэмэ
ӏэщӏэмыхьэнтэмэ
дыӏэщӏэмыхьэнтэмэ
фыӏэщӏэмыхьэнтэмэ
ӏэщӏэмыхьэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьэнутэмэ
уӏэщӏыхьэнутэмэ
ӏэщӏыхьэнутэмэ
дыӏэщӏыхьэнутэмэ
фыӏэщӏыхьэнутэмэ
ӏэщӏыхьэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэмыхьэнутэмэ
уӏэщӏэмыхьэнутэмэ
ӏэщӏэмыхьэнутэмэ
дыӏэщӏэмыхьэнутэмэ
фыӏэщӏэмыхьэнутэмэ
ӏэщӏэмыхьэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьэнт
уӏэщӏыхьэнт
ӏэщӏыхьэнт
дыӏэщӏыхьэнт
фыӏэщӏыхьэнт
ӏэщӏыхьэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьэнтэкъым
уӏэщӏыхьэнтэкъым
ӏэщӏыхьэнтэкъым
дыӏэщӏыхьэнтэкъым
фыӏэщӏыхьэнтэкъым
ӏэщӏыхьэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьэнут
уӏэщӏыхьэнут
ӏэщӏыхьэнут
дыӏэщӏыхьэнут
фыӏэщӏыхьэнут
ӏэщӏыхьэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьэнутэкъым
уӏэщӏыхьэнутэкъым
ӏэщӏыхьэнутэкъым
дыӏэщӏыхьэнутэкъым
фыӏэщӏыхьэнутэкъым
ӏэщӏыхьэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьэми
уӏэщӏыхьэми
ӏэщӏыхьэми
дыӏэщӏыхьэми
фыӏэщӏыхьэми
ӏэщӏыхьэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэмыхьэми
уӏэщӏэмыхьэми
ӏэщӏэмыхьэми
дыӏэщӏэмыхьэми
фыӏэщӏэмыхьэми
ӏэщӏэмыхьэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьами
уӏэщӏыхьами
ӏэщӏыхьами
дыӏэщӏыхьами
фыӏэщӏыхьами
ӏэщӏыхьа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэмыхьами
уӏэщӏэмыхьами
ӏэщӏэмыхьами
дыӏэщӏэмыхьами
фыӏэщӏэмыхьами
ӏэщӏэмыхьа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьэгъами
уӏэщӏыхьэгъами
ӏэщӏыхьэгъами
дыӏэщӏыхьэгъами
фыӏэщӏыхьэгъами
ӏэщӏыхьэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэмыхьэгъами
уӏэщӏэмыхьэгъами
ӏэщӏэмыхьэгъами
дыӏэщӏэмыхьэгъами
фыӏэщӏэмыхьэгъами
ӏэщӏэмыхьэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьэнми
уӏэщӏыхьэнми
ӏэщӏыхьэнми
дыӏэщӏыхьэнми
фыӏэщӏыхьэнми
ӏэщӏыхьэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэмыхьэнми
уӏэщӏэмыхьэнми
ӏэщӏэмыхьэнми
дыӏэщӏэмыхьэнми
фыӏэщӏэмыхьэнми
ӏэщӏэмыхьэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьэнуми
уӏэщӏыхьэнуми
ӏэщӏыхьэнуми
дыӏэщӏыхьэнуми
фыӏэщӏыхьэнуми
ӏэщӏыхьэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэмыхьэнуми
уӏэщӏэмыхьэнуми
ӏэщӏэмыхьэнуми
дыӏэщӏэмыхьэнуми
фыӏэщӏэмыхьэнуми
ӏэщӏэмыхьэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьэтэми
уӏэщӏыхьэтэми
ӏэщӏыхьэтэми
дыӏэщӏыхьэтэми
фыӏэщӏыхьэтэми
ӏэщӏыхьэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэмыхьэтэми
уӏэщӏэмыхьэтэми
ӏэщӏэмыхьэтэми
дыӏэщӏэмыхьэтэми
фыӏэщӏэмыхьэтэми
ӏэщӏэмыхьэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьатэми
уӏэщӏыхьатэми
ӏэщӏыхьатэми
дыӏэщӏыхьатэми
фыӏэщӏыхьатэми
ӏэщӏыхьа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэмыхьатэми
уӏэщӏэмыхьатэми
ӏэщӏэмыхьатэми
дыӏэщӏэмыхьатэми
фыӏэщӏэмыхьатэми
ӏэщӏэмыхьа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьэгъатэми
уӏэщӏыхьэгъатэми
ӏэщӏыхьэгъатэми
дыӏэщӏыхьэгъатэми
фыӏэщӏыхьэгъатэми
ӏэщӏыхьэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэмыхьэгъатэми
уӏэщӏэмыхьэгъатэми
ӏэщӏэмыхьэгъатэми
дыӏэщӏэмыхьэгъатэми
фыӏэщӏэмыхьэгъатэми
ӏэщӏэмыхьэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьэнтэми
уӏэщӏыхьэнтэми
ӏэщӏыхьэнтэми
дыӏэщӏыхьэнтэми
фыӏэщӏыхьэнтэми
ӏэщӏыхьэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэмыхьэнтэми
уӏэщӏэмыхьэнтэми
ӏэщӏэмыхьэнтэми
дыӏэщӏэмыхьэнтэми
фыӏэщӏэмыхьэнтэми
ӏэщӏэмыхьэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьэнутэми
уӏэщӏыхьэнутэми
ӏэщӏыхьэнутэми
дыӏэщӏыхьэнутэми
фыӏэщӏыхьэнутэми
ӏэщӏыхьэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэмыхьэнутэми
уӏэщӏэмыхьэнутэми
ӏэщӏэмыхьэнутэми
дыӏэщӏэмыхьэнутэми
фыӏэщӏэмыхьэнутэми
ӏэщӏэмыхьэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьаи
уӏэщӏыхьаи
ӏэщӏыхьаи
дыӏэщӏыхьаи
фыӏэщӏыхьаи
ӏэщӏыхьаи
щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьакъыми
уӏэщӏыхьакъыми
ӏэщӏыхьакъыми
дыӏэщӏыхьакъыми
фыӏэщӏыхьакъыми
ӏэщӏыхьакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьащэрэт
уӏэщӏыхьащэрэт
ӏэщӏыхьащэрэт
дыӏэщӏыхьащэрэт
фыӏэщӏыхьащэрэт
ӏэщӏыхьащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏэмыхьащэрэт
уӏэщӏэмыхьащэрэт
ӏэщӏэмыхьащэрэт
дыӏэщӏэмыхьащэрэт
фыӏэщӏэмыхьащэрэт
ӏэщӏэмыхьащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьагъэнщ
уӏэщӏыхьагъэнщ
ӏэщӏыхьагъэнщ
дыӏэщӏыхьагъэнщ
фыӏэщӏыхьагъэнщ
ӏэщӏыхьагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьагъэнкъым
уӏэщӏыхьагъэнкъым
ӏэщӏыхьагъэнкъым
дыӏэщӏыхьагъэнкъым
фыӏэщӏыхьагъэнкъым
ӏэщӏыхьагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьагъэнт
уӏэщӏыхьагъэнт
ӏэщӏыхьагъэнт
дыӏэщӏыхьагъэнт
фыӏэщӏыхьагъэнт
ӏэщӏыхьагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьагъэнтэкъым
уӏэщӏыхьагъэнтэкъым
ӏэщӏыхьагъэнтэкъым
дыӏэщӏыхьагъэнтэкъым
фыӏэщӏыхьагъэнтэкъым
ӏэщӏыхьагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьагъэн
уӏэщӏыхьагъэн
ӏэщӏыхьагъэн
дыӏэщӏыхьагъэн
фыӏэщӏыхьагъэн
ӏэщӏыхьагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьагъэнкъэ
уӏэщӏыхьагъэнкъэ
ӏэщӏыхьагъэнкъэ
дыӏэщӏыхьагъэнкъэ
фыӏэщӏыхьагъэнкъэ
ӏэщӏыхьагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьагъэнт
уӏэщӏыхьагъэнт
ӏэщӏыхьагъэнт
дыӏэщӏыхьагъэнт
фыӏэщӏыхьагъэнт
ӏэщӏыхьагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьагъэнтэкъэ
уӏэщӏыхьагъэнтэкъэ
ӏэщӏыхьагъэнтэкъэ
дыӏэщӏыхьагъэнтэкъэ
фыӏэщӏыхьагъэнтэкъэ
ӏэщӏыхьагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьагъэнущ
уӏэщӏыхьагъэнущ
ӏэщӏыхьагъэнущ
дыӏэщӏыхьагъэнущ
фыӏэщӏыхьагъэнущ
ӏэщӏыхьагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьагъэнукъым
уӏэщӏыхьагъэнукъым
ӏэщӏыхьагъэнукъым
дыӏэщӏыхьагъэнукъым
фыӏэщӏыхьагъэнукъым
ӏэщӏыхьагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьагъэнут
уӏэщӏыхьагъэнут
ӏэщӏыхьагъэнут
дыӏэщӏыхьагъэнут
фыӏэщӏыхьагъэнут
ӏэщӏыхьагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьагъэнутэкъым
уӏэщӏыхьагъэнутэкъым
ӏэщӏыхьагъэнутэкъым
дыӏэщӏыхьагъэнутэкъым
фыӏэщӏыхьагъэнутэкъым
ӏэщӏыхьагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьагъэну
уӏэщӏыхьагъэну
ӏэщӏыхьагъэну
дыӏэщӏыхьагъэну
фыӏэщӏыхьагъэну
ӏэщӏыхьагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьагъэнукъэ
уӏэщӏыхьагъэнукъэ
ӏэщӏыхьагъэнукъэ
дыӏэщӏыхьагъэнукъэ
фыӏэщӏыхьагъэнукъэ
ӏэщӏыхьагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьагъэнут
уӏэщӏыхьагъэнут
ӏэщӏыхьагъэнут
дыӏэщӏыхьагъэнут
фыӏэщӏыхьагъэнут
ӏэщӏыхьагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыӏэщӏыхьагъэнутэкъэ
уӏэщӏыхьагъэнутэкъэ
ӏэщӏыхьагъэнутэкъэ
дыӏэщӏыхьагъэнутэкъэ
фыӏэщӏыхьагъэнутэкъэ
ӏэщӏыхьагъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыӏэщӏыхьэ
уӏэщӏыхьэ
ӏэщӏыхьэ
дыӏэщӏыхьэ
фыӏэщӏыхьэ
ӏэщӏыхьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыӏэщӏэмыхьэ
уӏэщӏэмыхьэ
ӏэщӏэмыхьэ
дыӏэщӏэмыхьэ
фыӏэщӏэмыхьэ
ӏэщӏэмыхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыӏэщӏыхьа
уӏэщӏыхьа
ӏэщӏыхьа
дыӏэщӏыхьа
фыӏэщӏыхьа
ӏэщӏыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыӏэщӏэмыхьа
уӏэщӏэмыхьа
ӏэщӏэмыхьа
дыӏэщӏэмыхьа
фыӏэщӏэмыхьа
ӏэщӏэмыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыӏэщӏыхьэгъа
уӏэщӏыхьэгъа
ӏэщӏыхьэгъа
дыӏэщӏыхьэгъа
фыӏэщӏыхьэгъа
ӏэщӏыхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыӏэщӏэмыхьэгъа
уӏэщӏэмыхьэгъа
ӏэщӏэмыхьэгъа
дыӏэщӏэмыхьэгъа
фыӏэщӏэмыхьэгъа
ӏэщӏэмыхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыӏэщӏыхьэн
уӏэщӏыхьэн
ӏэщӏыхьэн
дыӏэщӏыхьэн
фыӏэщӏыхьэн
ӏэщӏыхьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыӏэщӏэмыхьэн
уӏэщӏэмыхьэн
ӏэщӏэмыхьэн
дыӏэщӏэмыхьэн
фыӏэщӏэмыхьэн
ӏэщӏэмыхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыӏэщӏыхьэну
уӏэщӏыхьэну
ӏэщӏыхьэну
дыӏэщӏыхьэну
фыӏэщӏыхьэну
ӏэщӏыхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыӏэщӏэмыхьэну
уӏэщӏэмыхьэну
ӏэщӏэмыхьэну
дыӏэщӏэмыхьэну
фыӏэщӏэмыхьэну
ӏэщӏэмыхьэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыӏэщӏыхьэ
узэрыӏэщӏыхьэ
зэрыӏэщӏыхьэ
дызэрыӏэщӏыхьэ
фызэрыӏэщӏыхьэ
зэрыӏэщӏыхьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыӏэщӏэмыхьэ
узэрыӏэщӏэмыхьэ
зэрыӏэщӏэмыхьэ
дызэрыӏэщӏэмыхьэ
фызэрыӏэщӏэмыхьэ
мызэрыӏэщӏыхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыӏэщӏыхьа
узэрыӏэщӏыхьа
зэрыӏэщӏыхьа
дызэрыӏэщӏыхьа
фызэрыӏэщӏыхьа
зэрыӏэщӏыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыӏэщӏэмыхьа
узэрыӏэщӏэмыхьа
зэрыӏэщӏэмыхьа
дызэрыӏэщӏэмыхьа
фызэрыӏэщӏэмыхьа
зэрыӏэщӏэмыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыӏэщӏыхьэгъа
узэрыӏэщӏыхьэгъа
зэрыӏэщӏыхьэгъа
дызэрыӏэщӏыхьэгъа
фызэрыӏэщӏыхьэгъа
зэрыӏэщӏыхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыӏэщӏэмыхьэгъа
узэрыӏэщӏэмыхьэгъа
зэрыӏэщӏэмыхьэгъа
дызэрыӏэщӏэмыхьэгъа
фызэрыӏэщӏэмыхьэгъа
зэрыӏэщӏэмыхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыӏэщӏыхьэн
узэрыӏэщӏыхьэн
зэрыӏэщӏыхьэн
дызэрыӏэщӏыхьэн
фызэрыӏэщӏыхьэн
зэрыӏэщӏыхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыӏэщӏэмыхьэн
узэрыӏэщӏэмыхьэн
зэрыӏэщӏэмыхьэн
дызэрыӏэщӏэмыхьэн
фызэрыӏэщӏэмыхьэн
зэрыӏэщӏэмыхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыӏэщӏыхьэну
узэрыӏэщӏыхьэну
зэрыӏэщӏыхьэну
дызэрыӏэщӏыхьэну
фызэрыӏэщӏыхьэну
зэрыӏэщӏыхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыӏэщӏэмыхьэну
узэрыӏэщӏэмыхьэну
зэрыӏэщӏэмыхьэну
дызэрыӏэщӏэмыхьэну
фызэрыӏэщӏэмыхьэну
зэрыӏэщӏэмыхьэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщыӏэщӏыхьэ
ущыӏэщӏыхьэ
щыӏэщӏыхьэ
дыщыӏэщӏыхьэ
фыщыӏэщӏыхьэ
щыӏэщӏыхьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыӏэщӏэмыхьэ
ущыӏэщӏэмыхьэ
щыӏэщӏэмыхьэ
дыщыӏэщӏэмыхьэ
фыщыӏэщӏэмыхьэ
щыӏэщӏэмыхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыӏэщӏыхьа
ущыӏэщӏыхьа
щыӏэщӏыхьа
дыщыӏэщӏыхьа
фыщыӏэщӏыхьа
щыӏэщӏыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыӏэщӏэмыхьа
ущыӏэщӏэмыхьа
щыӏэщӏэмыхьа
дыщыӏэщӏэмыхьа
фыщыӏэщӏэмыхьа
щыӏэщӏэмыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыӏэщӏыхьэгъа
ущыӏэщӏыхьэгъа
щыӏэщӏыхьэгъа
дыщыӏэщӏыхьэгъа
фыщыӏэщӏыхьэгъа
щыӏэщӏыхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыӏэщӏэмыхьэгъа
ущыӏэщӏэмыхьэгъа
щыӏэщӏэмыхьэгъа
дыщыӏэщӏэмыхьэгъа
фыщыӏэщӏэмыхьэгъа
щыӏэщӏэмыхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыӏэщӏыхьэн
ущыӏэщӏыхьэн
щыӏэщӏыхьэн
дыщыӏэщӏыхьэн
фыщыӏэщӏыхьэн
щыӏэщӏыхьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыӏэщӏэмыхьэн
ущыӏэщӏэмыхьэн
щыӏэщӏэмыхьэн
дыщыӏэщӏэмыхьэн
фыщыӏэщӏэмыхьэн
щыӏэщӏэмыхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыӏэщӏыхьэну
ущыӏэщӏыхьэну
щыӏэщӏыхьэну
дыщыӏэщӏыхьэну
фыщыӏэщӏыхьэну
щыӏэщӏыхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыӏэщӏэмыхьэну
ущыӏэщӏэмыхьэну
щыӏэщӏэмыхьэну
дыщыӏэщӏэмыхьэну
фыщыӏэщӏэмыхьэну
щыӏэщӏэмыхьэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздыӏэщӏыхьэ
уздыӏэщӏыхьэ
здыӏэщӏыхьэ
дыздыӏэщӏыхьэ
фыздыӏэщӏыхьэ
здыӏэщӏыхьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыӏэщӏэмыхьэ
уздыӏэщӏэмыхьэ
здыӏэщӏэмыхьэ
дыздыӏэщӏэмыхьэ
фыздыӏэщӏэмыхьэ
здыӏэщӏэмыхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздыӏэщӏыхьа
уздыӏэщӏыхьа
здыӏэщӏыхьа
дыздыӏэщӏыхьа
фыздыӏэщӏыхьа
здыӏэщӏыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыӏэщӏэмыхьа
уздыӏэщӏэмыхьа
здыӏэщӏэмыхьа
дыздыӏэщӏэмыхьа
фыздыӏэщӏэмыхьа
здыӏэщӏэмыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздыӏэщӏыхьэгъа
уздыӏэщӏыхьэгъа
здыӏэщӏыхьэгъа
дыздыӏэщӏыхьэгъа
фыздыӏэщӏыхьэгъа
здыӏэщӏыхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыӏэщӏэмыхьэгъа
уздыӏэщӏэмыхьэгъа
здыӏэщӏэмыхьэгъа
дыздыӏэщӏэмыхьэгъа
фыздыӏэщӏэмыхьэгъа
здыӏэщӏэмыхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздыӏэщӏыхьэн
уздыӏэщӏыхьэн
здыӏэщӏыхьэн
дыздыӏэщӏыхьэн
фыздыӏэщӏыхьэн
здыӏэщӏыхьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыӏэщӏэмыхьэн
уздыӏэщӏэмыхьэн
здыӏэщӏэмыхьэн
дыздыӏэщӏэмыхьэн
фыздыӏэщӏэмыхьэн
здыӏэщӏэмыхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздыӏэщӏыхьэну
уздыӏэщӏыхьэну
здыӏэщӏыхьэну
дыздыӏэщӏыхьэну
фыздыӏэщӏыхьэну
здыӏэщӏыхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыӏэщӏэмыхьэну
уздыӏэщӏэмыхьэну
здыӏэщӏэмыхьэну
дыздыӏэщӏэмыхьэну
фыздыӏэщӏэмыхьэну
здыӏэщӏэмыхьэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыӏэщӏыхьэ
ущӀыӏэщӏыхьэ
щӀыӏэщӏыхьэ
дыщӀыӏэщӏыхьэ
фыщӀыӏэщӏыхьэ
щӀыӏэщӏыхьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыӏэщӏэмыхьэ
ущӀыӏэщӏэмыхьэ
щӀыӏэщӏэмыхьэ
дыщӀыӏэщӏэмыхьэ
фыщӀыӏэщӏэмыхьэ
щӀыӏэщӏэмыхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыӏэщӏыхьа
ущӀыӏэщӏыхьа
щӀыӏэщӏыхьа
дыщӀыӏэщӏыхьа
фыщӀыӏэщӏыхьа
щӀыӏэщӏыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыӏэщӏэмыхьа
ущӀыӏэщӏэмыхьа
щӀыӏэщӏэмыхьа
дыщӀыӏэщӏэмыхьа
фыщӀыӏэщӏэмыхьа
щӀыӏэщӏэмыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыӏэщӏыхьэгъа
ущӀыӏэщӏыхьэгъа
щӀыӏэщӏыхьэгъа
дыщӀыӏэщӏыхьэгъа
фыщӀыӏэщӏыхьэгъа
щӀыӏэщӏыхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыӏэщӏэмыхьэгъа
ущӀыӏэщӏэмыхьэгъа
щӀыӏэщӏэмыхьэгъа
дыщӀыӏэщӏэмыхьэгъа
фыщӀыӏэщӏэмыхьэгъа
щӀыӏэщӏэмыхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыӏэщӏыхьэн
ущӀыӏэщӏыхьэн
щӀыӏэщӏыхьэн
дыщӀыӏэщӏыхьэн
фыщӀыӏэщӏыхьэн
щӀыӏэщӏыхьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыӏэщӏэмыхьэн
ущӀыӏэщӏэмыхьэн
щӀыӏэщӏэмыхьэн
дыщӀыӏэщӏэмыхьэн
фыщӀыӏэщӏэмыхьэн
щӀыӏэщӏэмыхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыӏэщӏыхьэну
ущӀыӏэщӏыхьэну
щӀыӏэщӏыхьэну
дыщӀыӏэщӏыхьэну
фыщӀыӏэщӏыхьэну
щӀыӏэщӏыхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыӏэщӏэмыхьэну
ущӀыӏэщӏэмыхьэну
щӀыӏэщӏэмыхьэну
дыщӀыӏэщӏэмыхьэну
фыщӀыӏэщӏэмыхьэну
щӀыӏэщӏэмыхьэну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыӏэщӏыхьэу
уӏэщӏыхьэу
ӏэщӏыхьэу
дыӏэщӏыхьэу
фыӏэщӏыхьэу
ӏэщӏыхьэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыӏэщӏэмыхьэу
уӏэщӏэмыхьэу
ӏэщӏэмыхьэу
дыӏэщӏэмыхьэу
фыӏэщӏэмыхьэу
ӏэщӏэмыхьэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыӏэщӏыхьауэ
уӏэщӏыхьауэ
ӏэщӏыхьауэ
дыӏэщӏыхьауэ
фыӏэщӏыхьауэ
ӏэщӏыхьауэ / ӏэщӏыхьа(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыӏэщӏэмыхьауэ
уӏэщӏэмыхьауэ
ӏэщӏэмыхьауэ
дыӏэщӏэмыхьауэ
фыӏэщӏэмыхьауэ
ӏэщӏэмыхьауэ(хэ) / ӏэщӏэмыхьа(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сыӏэщӏыхьэурэ
уӏэщӏыхьэурэ
ӏэщӏыхьэурэ
дыӏэщӏыхьэурэ
фыӏэщӏыхьэурэ
ӏэщӏыхьэ(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сыӏэщӏэмыхьэурэ
уӏэщӏэмыхьэурэ
ӏэщӏэмыхьэурэ
дыӏэщӏэмыхьэурэ
фыӏэщӏэмыхьэурэ
ӏэщӏэмыхьэ(хэ)урэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сыпӏэщӏохьэ
сыӏэщӏохьэ
--
сыфӏэщӏохьэ
саӏэщӏохьэ
уэ
усӏэщӏохьэ
--
уӏэщӏохьэ
утӏэщӏохьэ
--
уаӏэщӏохьэ
ар
сӏэщӏохьэ
пӏэщӏохьэ
ӏэщӏохьэ
тӏэщӏохьэ
фӏэщӏохьэ
яӏэщӏохьэ
дэ
--
дыпӏэщӏохьэ
дыӏэщӏохьэ
--
дыфӏэщӏохьэ
даӏэщӏохьэ
фэ
фысӏэщӏохьэ
--
фыӏэщӏохьэ
фытӏэщӏохьэ
--
фаӏэщӏохьэ
ахэр
сӏэщӏохьэ(хэ)
пӏэщӏохьэ(хэ)
ӏэщӏохьэ(хэ)
тӏэщӏохьэ(хэ)
фӏэщӏохьэ(хэ)
яӏэщӏохьэ(хэ)
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[хь]э
[хь]эр
--
[хь]эхэр
Эргативнэ:
[хь]э
[хь]эм
--
[хь]эхэм
Послеложнэ:
[хь]экӀэ
[хь]эмкӀэ
[хь]эхэкӀэ
[хь]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[хь]эуэ
[хь]эрауэ
[хь]эхэу
[хь]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[хь]а
[хь]ар
--
[хь]ахэр
Эргативнэ:
[хь]а
[хь]ам
--
[хь]ахэм
Послеложнэ:
[хь]акӀэ
[хь]амкӀэ
[хь]ахэкӀэ
[хь]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[хь]ауэ
[хь]арауэ
[хь]ахэу
[хь]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[хь]эн
[хь]эныр
--
[хь]энхэр
Эргативнэ:
[хь]эн
[хь]эным
--
[хь]энхэм
Послеложнэ:
[хь]энкӀэ
[хь]энымкӀэ
[хь]энхэкӀэ
[хь]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[хь]эну
[хь]энырауэ
[хь]энхэу
[хь]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[хь]эну
[хь]энур
--
[хь]энухэр
Эргативнэ:
[хь]эну
[хь]энум
--
[хь]энухэм
Послеложнэ:
[хь]энукӀэ
[хь]энумкӀэ
[хь]энухэкӀэ
[хь]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[хь]энууэ
[хь]энурауэ
[хь]энухэу
[хь]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Зыгуэрым и Ӏэм зыгуэр къихьэн, Ӏэрыхьэн.
ЩАПХЪЭХЭР
Нэфым ӀэщӀыхьэр екъуз. Псалъэжьхэр
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
ӏэщӏыхьэн: get or fall into sb's hands, be caught by sb.
УРЫСЫБЗЭ
ӏэщӏыхьэн: попасть в чьи-л. руки
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.