Wt/kbd/ӏэщхьэ-лъащхьэ

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ЩЫӀЭЦӀЭ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [ʔɐɕħɐ'ɬɑ:ɕħɐ]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• [ӏ] + -э + [щхь] + -э - [лъ] + -а + [щхь] + -э

СКЛОНЕНЭ

	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	ӏэщхьэ-лъащхьэ	ӏэщхьэ-лъащхьэр	--	ӏэщхьэ-лъащхьэхэр
Эргативнэ:	ӏэщхьэ-лъащхьэ	ӏэщхьэ-лъащхьэм	--	ӏэщхьэ-лъащхьэхэм
Послеложнэ:	ӏэщхьэ-лъащхьэкӀэ	ӏэщхьэ-лъащхьэмкӀэ	ӏэщхьэ-лъащхьэхэкӀэ	ӏэщхьэ-лъащхьэхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	ӏэщхьэ-лъащхьэу	ӏэщхьэ-лъащхьэрауэ	ӏэщхьэ-лъащхьэхэу	ӏэщхьэ-лъащхьэхэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. Ӏэщхьэпэ, гъуэншэдж лъапэ.

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

• Ӏэщхьэ-лъащхьэр дэгъэджэрэзеин, дэхьеин.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• ӏэщхьэ-лъащхьэ: ends of the sleeves and trouser legs
• Ӏэщхьэ-лъащхьэр дэгъэджэрэзеин, дэхьеин: roll up and lift the ends of the sleeves and trouser legs.

УРЫСЫБЗЭ

• ӏэщхьэ-лъащхьэ: концы рукавов и штанин
• Ӏэщхьэ-лъащхьэр дэгъэджэрэзеин, дэхьеин: закатать и поднять концы рукавов и штанин.

псалъафэ зэпыщӀахэр

[И] Ӏэшхьэ-лъащхьэр дэхьеяуэ

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
     Инджылыбзэ: assiduously and painstakingly (do something).
        Ӏэщхьэ-лъащхьэр дэхьеяуэ лэжьэн. work, rolling up your shirt sleeves
     Урысыбзэ: усердно, старательно (что-л. делать).
        Ӏэщхьэ-лъащхьэр дэхьеяуэ лэжьэн. работать, засучив рукава.
  Псалъэ зэпхахэр:
     Ӏэщхьэ-лъащхьэр дэхьеяуэ лэжьэн.
  Щапхъэхэр:

БИБЛИОГРАФИЕ

• Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
• БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
• БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
• Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
• Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
• Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
• Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
• Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
• Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.