Wt/kbd/ӏусеен

Add links
From Wikimedia Incubator
< Wt‎ | kbd
Wt > kbd > ӏусеен

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС

ЭТИМОЛОГИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

  • IPA [ʔʷǝse:'je:n]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

  • ӏу- + [сей] + -э + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэӏэс "ӏусеен"-м и спряженэ


Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ: ӏусеен
щымыӀэныгъэ: ӏумысеен
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
щыӀэныгъэ: ӏуссеен ӏупсеен ӏуисеен ӏутсеен ӏуфсеен ӏуасеен
щымыӀэныгъэ: дэзмысеен думысеен димысеен дэдмысеен дэвмысеен дамысеен
Унафэ наклоненэ уэ фэ
щыӀэныгъэ: ӏусее! ӏуфсее!
щымыӀэныгъэ: ӏуумысее! ӏувмысее!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
щыӀэныгъэ: сыӏуресее уӏуресее ӏуресее дыӏуресее фыӏуресее ӏуресее
щымыӀэныгъэ: сыӏуремысее уӏуремысее ӏуремысее дыӏуремысее фыӏуремысее ӏуремысее
ЗэраӀуатэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: ӏузосее(р) ӏубосее(р) ӏуесее(р) ӏудосее(р) ӏувосее(р) ӏуасее(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ: ӏуссееркъым ӏупсееркъым ӏуисееркъым ӏутсееркъым ӏуфсееркъым ӏуасееркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: ӏуссеерт ӏупсеерт ӏуисеерт ӏутсеерт ӏуфсеерт ӏуасеерт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: ӏуссеертэкъым ӏупсеертэкъым ӏуисеертэкъым ӏутсеертэкъым ӏуфсеертэкъым ӏуасеертэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: ӏуссеящ ӏупсеящ ӏуисеящ ӏутсеящ ӏуфсеящ ӏуасеящ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: ӏуссеякъым ӏупсеякъым ӏуисеякъым ӏутсеякъым ӏуфсеякъым ӏуасеякъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: ӏуссеят ӏупсеят ӏуисеят ӏутсеят ӏуфсеят ӏуасеят
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: ӏуссеятэкъым ӏупсеятэкъым ӏуисеятэкъым ӏутсеятэкъым ӏуфсеятэкъым ӏуасеятэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: ӏуссеегъащ ӏупсеегъащ ӏуисеегъащ ӏутсеегъащ ӏуфсеегъащ ӏуасеегъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: ӏуссеегъакъым ӏупсеегъакъым ӏуисеегъакъым ӏутсеегъакъым ӏуфсеегъакъым ӏуасеегъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: ӏуссеегъат ӏупсеегъат ӏуисеегъат ӏутсеегъат ӏуфсеегъат ӏуасеегъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: ӏуссеегъатэкъым ӏупсеегъатэкъым ӏуисеегъатэкъым ӏутсеегъатэкъым ӏуфсеегъатэкъым ӏуасеегъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: ӏуссеещ ӏупсеещ ӏуисеещ ӏутсеещ ӏуфсеещ ӏуасеещ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: ӏуссеекъым ӏупсеекъым ӏуисеекъым ӏутсеекъым ӏуфсеекъым ӏуасеекъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: ӏуссеет ӏупсеет ӏуисеет ӏутсеет ӏуфсеет ӏуасеет
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: ӏуссеетэкъым ӏупсеетэкъым ӏуисеетэкъым ӏутсеетэкъым ӏуфсеетэкъым ӏуасеетэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: ӏуссеенщ ӏупсеенщ ӏуисеенщ ӏутсеенщ ӏуфсеенщ ӏуасеенщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: ӏуссеенкъым ӏупсеенкъым ӏуисеенкъым ӏутсеенкъым ӏуфсеенкъым ӏуасеенкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: ӏуссеенущ ӏупсеенущ ӏуисеенущ ӏутсеенущ ӏуфсеенущ ӏуасеенущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: ӏуссеенукъым ӏупсеенукъым ӏуисеенукъым ӏутсеенукъым ӏуфсеенукъым ӏуасеенукъым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: ӏуссеерэ ӏупсеерэ ӏуисеерэ ӏутсеерэ ӏуфсеерэ ӏуасеерэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: ӏуссееркъэ ӏупсееркъэ ӏуисееркъэ ӏутсееркъэ ӏуфсееркъэ ӏуасееркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: ӏуссеерт ӏупсеерт ӏуисеерт ӏутсеерт ӏуфсеерт ӏуасеерт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: ӏуссеертэкъэ ӏупсеертэкъэ ӏуисеертэкъэ ӏутсеертэкъэ ӏуфсеертэкъэ ӏуасеертэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: ӏуссея ӏупсея ӏуисея ӏутсея ӏуфсея ӏуасея
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: ӏуссеякъэ ӏупсеякъэ ӏуисеякъэ ӏутсеякъэ ӏуфсеякъэ ӏуасеякъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: ӏуссеят ӏупсеят ӏуисеят ӏутсеят ӏуфсеят ӏуасеят
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: ӏуссеятэкъэ ӏупсеятэкъэ ӏуисеятэкъэ ӏутсеятэкъэ ӏуфсеятэкъэ ӏуасеятэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: ӏуссеегъа ӏупсеегъа ӏуисеегъа ӏутсеегъа ӏуфсеегъа ӏуасеегъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀыныгъэ: ӏуссеегъакъэ ӏупсеегъакъэ ӏуисеегъакъэ ӏутсеегъакъэ ӏуфсеегъакъэ ӏуасеегъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: ӏуссеегъат ӏупсеегъат ӏуисеегъат ӏутсеегъат ӏуфсеегъат ӏуасеегъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: ӏуссеегъатэкъэ ӏупсеегъатэкъэ ӏуисеегъатэкъэ ӏутсеегъатэкъэ ӏуфсеегъатэкъэ ӏуасеегъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: ӏуссее ӏупсее ӏуисее ӏутсее ӏуфсее ӏуасее
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: ӏуссеекъэ ӏупсеекъэ ӏуисеекъэ ӏутсеекъэ ӏуфсеекъэ ӏуасеекъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: ӏуссеет ӏупсеет ӏуисеет ӏутсеет ӏуфсеет ӏуасеет
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: ӏуссеетэкъэ ӏупсеетэкъэ ӏуисеетэкъэ ӏутсеетэкъэ ӏуфсеетэкъэ ӏуасеетэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: ӏуссеен ӏупсеен ӏуисеен ӏутсеен ӏуфсеен ӏуасеен
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: ӏуссеенкъэ ӏупсеенкъэ ӏуисеенкъэ ӏутсеенкъэ ӏуфсеенкъэ ӏуасеенкъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: ӏуссеену ӏупсеену ӏуисеену ӏутсеену ӏуфсеену ӏуасеену
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: ӏуссеенукъэ ӏупсеенукъэ ӏуисеенукъэ ӏутсеенукъэ ӏуфсеенукъэ ӏуасеенукъэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: ӏуссеемэ ӏупсеемэ ӏуисеемэ ӏутсеемэ ӏуфсеемэ ӏуасеемэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: ӏузмысеемэ ӏуумысеемэ ӏуимысеемэ ӏудмысеемэ ӏувмысеемэ ӏуамысеемэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: ӏуссеямэ ӏупсеямэ ӏуисеямэ ӏутсеямэ ӏуфсеямэ ӏуасеямэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: ӏузмысеямэ ӏуумысеямэ ӏуимысеямэ ӏудмысеямэ ӏувмысеямэ ӏуамысеямэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: ӏуссеегъамэ ӏупсеегъамэ ӏуисеегъамэ ӏутсеегъамэ ӏуфсеегъамэ ӏуасеегъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: ӏузмысеегъамэ ӏуумысеегъамэ ӏуимысеегъамэ ӏудмысеегъамэ ӏувмысеегъамэ ӏуамысеегъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: ӏуссеенмэ ӏупсеенмэ ӏуисеенмэ ӏутсеенмэ ӏуфсеенмэ ӏуасеенмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: ӏузмысеенмэ ӏуумысеенмэ ӏуимысеенмэ ӏудмысеенмэ ӏувмысеенмэ ӏуамысеенмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: ӏуссеенумэ ӏупсеенумэ ӏуисеенумэ ӏутсеенумэ ӏуфсеенумэ ӏуасеенумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: ӏузмысеенумэ ӏуумысеенумэ ӏуимысеенумэ ӏудмысеенумэ ӏувмысеенумэ ӏуамысеенумэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: ӏуссеетэмэ ӏупсеетэмэ ӏуисеетэмэ ӏутсеетэмэ ӏуфсеетэмэ ӏуасеетэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: ӏузмысеетэмэ ӏуумысеетэмэ ӏуимысеетэмэ ӏудмысеетэмэ ӏувмысеетэмэ ӏуамысеетэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: ӏуссеятэмэ ӏупсеятэмэ ӏуисеятэмэ ӏутсеятэмэ ӏуфсеятэмэ ӏуасеятэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: ӏузмысеятэмэ ӏуумысеятэмэ ӏуимысеятэмэ ӏудмысеятэмэ ӏувмысеятэмэ ӏуамысеятэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: ӏуссеегъатэмэ ӏупсеегъатэмэ ӏуисеегъатэмэ ӏутсеегъатэмэ ӏуфсеегъатэмэ ӏуасеегъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: ӏузмысеегъатэмэ ӏуумысеегъатэмэ ӏуимысеегъатэмэ ӏудмысеегъатэмэ ӏувмысеегъатэмэ ӏуамысеегъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: ӏуссеентэмэ ӏупсеентэмэ ӏуисеентэмэ ӏутсеентэмэ ӏуфсеентэмэ ӏуасеентэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: ӏузмысеентэмэ ӏуумысеентэмэ ӏуимысеентэмэ ӏудмысеентэмэ ӏувмысеентэмэ ӏуамысеентэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: ӏуссеенутэмэ ӏупсеенутэмэ ӏуисеенутэмэ ӏутсеенутэмэ ӏуфсеенутэмэ ӏуасеенутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: ӏузмысеенутэмэ ӏуумысеенутэмэ ӏуимысеенутэмэ ӏудмысеенутэмэ ӏувмысеенутэмэ ӏуамысеенутэмэ
сослагательнэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: ӏуссеент ӏупсеент ӏуисеент ӏутсеент ӏуфсеент ӏуасеент
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: ӏуссеентэкъым ӏупсеентэкъым ӏуисеентэкъым ӏутсеентэкъым ӏуфсеентэкъым ӏуасеентэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: ӏуссеенут ӏупсеенут ӏуисеенут ӏутсеенут ӏуфсеенут ӏуасеенут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: ӏуссеенутэкъым ӏупсеенутэкъым ӏуисеенутэкъым ӏутсеенутэкъым ӏуфсеенутэкъым ӏуасеенутэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: ӏуссееми ӏупсееми ӏуисееми ӏутсееми ӏуфсееми ӏуасееми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: ӏузмысееми ӏуумысееми ӏуимысееми ӏудмысееми ӏувмысееми ӏуамысееми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: ӏуссеями ӏупсеями ӏуисеями ӏутсеями ӏуфсеями ӏуасеями
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: ӏузмысеями ӏуумысеями ӏуимысеями ӏудмысеями ӏувмысеями ӏуамысеями
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: ӏуссеегъами ӏупсеегъами ӏуисеегъами ӏутсеегъами ӏуфсеегъами ӏуасеегъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: ӏузмысеегъами ӏуумысеегъами ӏуимысеегъами ӏудмысеегъами ӏувмысеегъами ӏуамысеегъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: ӏуссеенми ӏупсеенми ӏуисеенми ӏутсеенми ӏуфсеенми ӏуасеенми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: ӏузмысеенми ӏуумысеенми ӏуимысеенми ӏудмысеенми ӏувмысеенми ӏуамысеенми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: ӏуссеенуми ӏупсеенуми ӏуисеенуми ӏутсеенуми ӏуфсеенуми ӏуасеенуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: ӏузмысеенуми ӏуумысеенуми ӏуимысеенуми ӏудмысеенуми ӏувмысеенуми ӏуамысеенуми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: ӏуссеетэми ӏупсеетэми ӏуисеетэми ӏутсеетэми ӏуфсеетэми ӏуасеетэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: ӏузмысеетэми ӏуумысеетэми ӏуимысеетэми ӏудмысеетэми ӏувмысеетэми ӏуамысеетэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: ӏуссеятэми ӏупсеятэми ӏуисеятэми ӏутсеятэми ӏуфсеятэми ӏуасеятэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: ӏузмысеятэми ӏуумысеятэми ӏуимысеятэми ӏудмысеятэми ӏувмысеятэми ӏуамысеятэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: ӏуссеегъатэми ӏупсеегъатэми ӏуисеегъатэми ӏутсеегъатэми ӏуфсеегъатэми ӏуасеегъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: ӏузмысеегъатэми ӏуумысеегъатэми ӏуимысеегъатэми ӏудмысеегъатэми ӏувмысеегъатэми ӏуамысеегъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: ӏуссеентэми ӏупсеентэми ӏуисеентэми ӏутсеентэми ӏуфсеентэми ӏуасеентэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: ӏузмысеентэми ӏуумысеентэми ӏуимысеентэми ӏудмысеентэми ӏувмысеентэми ӏуамысеентэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: ӏуссеенутэми ӏупсеенутэми ӏуисеенутэми ӏутсеенутэми ӏуфсеэнутэми ӏуасеэнутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: ӏузмысеенутэми ӏуумысеенутэми ӏуимысеенутэми ӏудмысеенутэми ӏувмысеенутэми ӏуамысеенутэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
щыӀэныгъэ: ӏуссеяи ӏупсеяи ӏуисеяи ӏутсеяи ӏуфсеяи ӏуасеяи
щымыӀэныгъэ: ӏузсеякъыми ӏупсеякъыми ӏуисеякъыми ӏудсеякъыми ӏувсеякъыми ӏуасеякъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
щыӀэныгъэ: ӏуссеящэрэт ӏупсеящэрэт ӏуисеящэрэт ӏутсеящэрэт ӏуфсеящэрэт ӏуасеящэрэт
щымыӀэныгъэ: ӏузмысеящэрэт ӏуумысеящэрэт ӏуимысеящэрэт ӏудмысеящэрэт ӏувмысеящэрэт ӏуамысеящэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: ӏуссеягъэнщ ӏупсеягъэнщ ӏуисеягъэнщ ӏутсеягъэнщ ӏуфсеягъэнщ ӏуасеягъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: ӏуссеягъэнкъым ӏупсеягъэнкъым ӏуисеягъэнкъым ӏутсеягъэнкъым ӏуфсеягъэнкъым ӏуасеягъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: ӏуссеягъэнт ӏупсеягъэнт ӏуисеягъэнт ӏутсеягъэнт ӏуфсеягъэнт ӏуасеягъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: ӏуссеягъэнтэкъым ӏупсеягъэнтэкъым ӏуисеягъэнтэкъым ӏутсеягъэнтэкъым ӏуфсеягъэнтэкъым ӏуасеягъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: ӏуссеягъэн ӏупсеягъэн ӏуисеягъэн ӏутсеягъэн ӏуфсеягъэн ӏуасеягъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: ӏуссеягъэнкъэ ӏупсеягъэнкъэ ӏуисеягъэнкъэ ӏутсеягъэнкъэ ӏуфсеягъэнкъэ ӏуасеягъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: ӏуссеягъэнт ӏупсеягъэнт ӏуисеягъэнт ӏутсеягъэнт ӏуфсеягъэнт ӏуасеягъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: ӏуссеягъэнтэкъэ ӏупсеягъэнтэкъэ ӏуисеягъэнтэкъэ ӏутсеягъэнтэкъэ ӏуфсеягъэнтэкъэ ӏуасеягъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: ӏуссеягъэнущ ӏупсеягъэнущ ӏуисеягъэнущ ӏутсеягъэнущ ӏуфсеягъэнущ ӏуасеягъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: ӏуссеягъэнукъым ӏупсеягъэнукъым ӏуисеягъэнукъым ӏутсеягъэнукъым ӏуфсеягъэнукъым ӏуасеягъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: ӏуссеягъэнут ӏупсеягъэнут ӏуисеягъэнут ӏутсеягъэнут ӏуфсеягъэнут ӏуасеягъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: ӏуссеягъэнутэкъым ӏупсеягъэнутэкъым ӏуисеягъэнутэкъым ӏутсеягъэнутэкъым ӏуфсеягъэнутэкъым ӏуасеягъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: ӏуссеягъэну ӏупсеягъэну ӏуисеягъэну ӏутсеягъэну ӏуфсеягъэну ӏуасеягъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: ӏуссеягъэнукъэ ӏупсеягъэнукъэ ӏуисеягъэнукъэ ӏутсеягъэнукъэ ӏуфсеягъэнукъэ ӏуасеягъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: ӏуссеягъэнут ӏупсеягъэнут ӏуисеягъэнут ӏутсеягъэнут ӏуфсеягъэнут ӏуасеягъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: ӏуссеягъэнутэкъэ ӏупсеягъэнутэкъэ ӏуисеягъэнутэкъэ ӏутсеягъэнутэкъэ ӏуфсеягъэнутэкъэ ӏуасеягъэнутэкъэ
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ ӏузысее
ит зэман - щымыӀэныгъэ ӏузымысее
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ ӏузысея
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ ӏузымысея
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ ӏузысеегъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ ӏузымысеегъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ ӏузысеен
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ ӏузымысеен
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ ӏузысеену
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ ӏузымысеену
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту) сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ ӏуссее ӏупсее ӏуисее ӏутсее ӏуфсее ӏуасее
ит зэман - щымыӀэныгъэ ӏузмысее ӏуумысее ӏуимысее ӏудмысее ӏувмысее ӏуамысее
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ ӏуссея ӏупсея ӏуисея ӏутсея ӏуфсея ӏуасея
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ ӏузмысея ӏуумысея ӏуимысея ӏудмысея ӏувмысея ӏуамысея
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ ӏуссеегъа ӏупсеегъа ӏуисеегъа ӏутсеегъа ӏуфсеегъа ӏуасеегъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ ӏузмысеегъа ӏуумысеегъа ӏуимысеегъа ӏудмысеегъа ӏувмысеегъа ӏуамысеегъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ ӏуссеен ӏупсеен ӏуисеен ӏутсеен ӏуфсеен ӏуасеен
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ ӏузмысеен ӏуумысеен ӏуимысеен ӏудмысеен ӏувмысеен ӏуамысеен
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ ӏуссеену ӏупсеену ӏуисеену ӏутсеену ӏуфсеену ӏуасеену
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ ӏузмысеену ӏуумысеену ӏуимысеену ӏудмысеену ӏувмысеену ӏуамысеену
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ ӏусее
ит зэман - щымыӀэныгъэ ӏумысее
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ ӏусея
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ ӏумысея
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ ӏусеегъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ ӏумысеегъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ ӏусеен
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ ӏумысеен
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ ӏусеену
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ ӏумысеену
Обстоятельственнэ причастиехэр сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ зэрыӏуссее зэрыӏупсее зэрыӏуисее зэрыӏутсее зэрыӏуфсее зэрыӏуасее
ит зэман - щымыӀэныгъэ зэрыӏузмысее зэрыӏуумысее зэрыӏуимысее зэрыӏудмысее зэрыӏувмысее зэрыӏуамысее
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ зэрыӏуссея зэрыӏупсея зэрыӏуисея зэрыӏутсея зэрыӏуфсея зэрыӏуасея
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ зэрыӏузмысея зэрыӏуумысея зэрыӏуимысея зэрыӏудмысея зэрыӏувмысея зэрыӏуамысея
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ зэрыӏуссеегъа зэрыӏупсеегъа зэрыӏуисеегъа зэрыӏутсеегъа зэрыӏуфсеегъа зэрыӏуасеегъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ зэрыӏузмысеегъа зэрыӏуумысеегъа зэрыӏуимысеегъа зэрыӏудмысеегъа зэрыӏувмысеегъа зэрыӏуамысеегъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ зэрыӏуссеен зэрыӏупсеен зэрыӏуисеен зэрыӏутсеен зэрыӏуфсеен зэрыӏуасеен
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ зэрыӏузмысеен зэрыӏуумысеен зэрыӏуимысеен зэрыӏудмысеен зэрыӏувмысеен зэрыӏуамысеен
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ зэрыӏуссеену зэрыӏупсеену зэрыӏуисеену зэрыӏутсеену зэрыӏуфсеену зэрыӏуасеену
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ зэрыӏузмысеену зэрыӏуумысеену зэрыӏуимысеену зэрыӏудмысеену зэрыӏувмысеену зэрыӏуамысеену
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ щыӏуссее щыӏупсее щыӏуисее щыӏутсее щыӏуфсее щыӏуасее
ит зэман - щымыӀэныгъэ щыӏузмысее щыӏуумысее щыӏуимысее щыӏудмысее щыӏувмысее щыӏуамысее
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ щыӏуссея щыӏупсея щыӏуисея щыӏутсея щыӏуфсея щыӏуасея
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ щыӏузмысея щыӏуумысея щыӏуимысея щыӏудмысея щыӏувмысея щыӏуамысея
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ щыӏуссеегъа щыӏупсеегъа щыӏуисеегъа щыӏутсеегъа щыӏуфсеегъа щыӏуасеегъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ щыӏузмысеегъа щыӏуумысеегъа щыӏуимысеегъа щыӏудмысеегъа щыӏувмысеегъа щыӏуамысеегъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ щыӏуссеен щыӏупсеен щыӏуисеен щыӏутсеен щыӏуфсеен щыӏуасеен
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ щыӏузмысеен щыӏуумысеен щыӏуимысеен щыӏудмысеен щыӏувмысеен щыӏуамысеен
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ щыӏуссеену щыӏупсеену щыӏуисеену щыӏутсеену щыӏуфсеену щыӏуасеену
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ щыӏузмысеену щыӏуумысеену щыӏуимысеену щыӏудмысеену щыӏувмысеену щыӏуамысеену
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ здыӏуссее здыӏупсее здыӏуисее здыӏутсее здыӏуфсее здыӏуасее
ит зэман - щымыӀэныгъэ здыӏузмысее здыӏуумысее здыӏуимысее здыӏудмысее здыӏувмысее здыӏуамысее
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ здыӏуссея здыӏупсея здыӏуисея здыӏутсея здыӏуфсея здыӏуасея
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ здыӏузмысея здыӏуумысея здыӏуимысея здыӏудмысея здыӏувмысея здыӏуамысея
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ здыӏуссеегъа здыӏупсеегъа здыӏуисеегъа здыӏутсеегъа здыӏуфсеегъа здыӏуасеегъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ здыӏузмысеегъа здыӏуумысеегъа здыӏуимысеегъа здыӏудмысеегъа здыӏувмысеегъа здыӏуамысеегъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ здыӏуссеен здыӏупсеен здыӏуисеен здыӏутсеен здыӏуфсеен здыӏуасеен
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ здыӏузмысеен здыӏуумысеен здыӏуимысеен здыӏудмысеен здыӏувмысеен здыӏуамысеен
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ здыӏуссеену здыӏупсеену здыӏуисеену здыӏутсеену здыӏуфсеену здыӏуасеену
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ здыӏузмысеену здыӏуумысеену здыӏуимысеену здыӏудмысеену здыӏувмысеену здыӏуамысеену
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ щӀыӏуссее щӀыӏупсее щӀыӏуисее щӀыӏутсее щӀыӏуфсее щӀыӏуасее
ит зэман - щымыӀэныгъэ щӀыӏузмысее щӀыӏуумысее щӀыӏуимысее щӀыӏудмысее щӀыӏувмысее щӀыӏуамысее
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ щӀыӏуссея щӀыӏупсея щӀыӏуисея щӀыӏутсея щӀыӏуфсея щӀӏуасея
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ щӀыӏузмысея щӀыӏуумысея щӀыӏуимысея щӀыӏудмысея щӀыӏувмысея щӀыӏуамысея
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ щӀыӏуссеегъа щӀэӏупсеегъа щӀыӏуисеегъа щӀэӏутсеегъа щӀэӏуфсеегъа щӀыӏуасеегъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ щӀыӏузмысеегъа щӀыӏуумысеегъа щӀыӏуимысеегъа щӀыӏудмысеегъа щӀыӏувмысеегъа щӀыӏуамысеегъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ щӀыӏуссеен щӀыӏупсеен щӀыӏуисеен щӀыӏутсеен щӀыӏуфсеен щӀыӏуасеен
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ щӀыӏузмысеен щӀыӏуумысеен щӀыӏуимысеен щӀыӏудмысеен щӀыӏувмысеен щӀыӏуамысеен
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ щӀыӏуссеену щӀыӏупсеену щӀыӏуисеену щӀыӏутсеену щӀыӏуфсеену щӀыӏуасеену
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ щӀыӏузмысеену щӀыӏуумысеену щӀыӏуимысеену щӀыӏудмысеену щӀыӏувмысеену щӀыӏуамысеену
Деепричастиехэр сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ ӏуссееу ӏупсееу ӏуисееу ӏутсееу ӏуфсееу ӏуасееу
ит зэман - щымыӀэныгъэ ӏузмысееу ӏуумысееу ӏуимысееу ӏудмысееу ӏувмысееу ӏуамысееу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ ӏуссеяуэ ӏупсеяуэ ӏуисеяуэ ӏутсеяуэ ӏуфсеяуэ ӏуасеяуэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ ӏузмысеяуэ ӏуумысеяуэ ӏуимысеяуэ ӏудмысеяуэ ӏувмысеяуэ ӏуамысеяуэ
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ ӏуссееурэ ӏупсееурэ ӏуисееурэ ӏутсееурэ ӏуфсееурэ ӏуасееурэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ ӏузмысееурэ ӏуумысееурэ ӏуимысееурэ ӏудмысееурэ ӏувмысееурэ ӏуамысееурэ
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ Прямой Дополненэ
сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
Подлежащэ
сэ -- пӏузосее ӏузосее -- фӏузосее яӏузосее(хэ)
уэ сӏубосее -- ӏубосее тӏубосее -- яӏубосее(хэ)
абы сӏуесее пӏуесее ӏуесее тӏуесее фӏуесее яӏуесее(хэ)
дэ -- пӏудосее ӏудосее -- фӏудосее яӏудосее(хэ)
фэ сӏувосее -- ӏувосее тӏувосее -- яӏувосее(хэ)
абыхэм сӏуасее пӏуасее ӏуасее тӏуасее фӏуасее яӏуасее(хэ)
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ) Прямой Дополненэ
сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
Подлежащэ
сэ -- пӏус[сеерэ] ӏус[сеерэ] -- фӏус[сеерэ] яӏус[сее(хэ)рэ]
уэ сӏуп[сеерэ] -- ӏуп[сеерэ] тӏуп[сеерэ] -- яӏуп[сее(хэ)рэ]
абы сӏуи[сеерэ] пӏуи[сеерэ] ӏуи[сеерэ] тӏуи[сеерэ] фӏуи[сеерэ] яӏуи[сее(хэ)рэ]
дэ -- пӏут[сеерэ] ӏут[сеерэ] -- фӏут[сеерэ] яӏут[сее(хэ)рэ]
фэ сӏуф[сеерэ] -- ӏуф[сеерэ] тӏуф[сеерэ] -- яӏуф[сее(хэ)рэ]
абыхэм сӏуа[сеерэ] пӏуа[сеерэ] ӏуа[сеерэ] тӏуа[сеерэ] фӏуа[сеерэ] яӏуа[сее(хэ)рэ]
-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [се]е [се]ер -- [се]ехэр
Эргативнэ: [се]е [се]ем -- [се]ехэм
Послеложнэ: [се]екӀэ [се]емкӀэ [се]ехэкӀэ [се]ехэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [се]еуэ [се]ерауэ [се]ехэу [се]ехэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [се]я [се]яр -- [се]яхэр
Эргативнэ: [се]я [се]ям -- [се]яхэм
Послеложнэ: [се]якӀэ [се]ямкӀэ [се]яхэкӀэ [се]яхэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [се]яуэ [се]ярауэ [се]яхэу [се]яхэрауэ
-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [се]ен [се]еныр -- [се]енхэр
Эргативнэ: [се]ен [се]еным -- [се]енхэм
Послеложнэ: [се]енкӀэ [се]енымкӀэ [се]енхэкӀэ [се]енхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ: [се]ену [се]енырауэ [се]енхэу [се]енхэрауэ
-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [се]ену [се]енур -- [се]енухэр
Эргативнэ: [се]ену [се]енум -- [се]енухэм
Послеложнэ: [се]енукӀэ [се]енумкӀэ [се]енухэкӀэ [се]енухэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [се]енууэ [се]енурауэ [се]енухэу [се]енухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

  1. Зыгуэр зэрыщыту гъэбыдэн, зыгуэркӀэ зэхуэщӀын.

ЩАПХЪЭХЭР

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ
  • ӏусеен: tightly seal or close sth with sth
УРЫСЫБЗЭ
  • ӏусеен: наглухо забить, заделать что-л. чем-л.

БИБЛИОГРАФИЕ

  • Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
  • БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
  • БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
  • Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
  • Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
  • Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
  • Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
  • Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
  • Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС

ЭТИМОЛОГИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

  • IPA [ʔʷǝse:'je:n]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

  • ӏу- + [сей] + -э + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэмыӏэс "ӏусеен"-м и спряженэ


Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ: ӏусеен
щымыӀэныгъэ: ӏумысеен
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сыӏусеен уӏусеен ӏусеен дыӏусеен фыӏусеен ӏусеен(хэ)
щымыӀэныгъэ: сыӏумысеен уӏумысеен ӏумысеен дыӏумысеен фыӏумысеен ӏумысеен(хэ)
унафэ наклоненэ уэ фэ
щыӀэныгъэ: ӏусее! фыӏусее!
щымыӀэныгъэ: уӏумысее! фыӏумысее!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сыӏуресее уӏуресее ӏуресее дыӏуресее фыӏуресее ӏуресее
щымыӀэныгъэ: сыӏуремысее уӏуремысее ӏуремысее дыӏуремысее фыӏуремысее ӏуремысее
ЗэраӀуатэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыӏуосее(р) уӏуосее(р) ӏуосее(р) дыӏуосее(р) фыӏуосее(р) ӏуосее(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыӏусееркъым уӏусееркъым ӏусееркъым дыӏусееркъым фыӏусееркъым ӏусее(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: сыӏусее(р)т уӏусее(р)т ӏусее(р)т дыӏусее(р)т фыӏусее(р)т ӏусее(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: сыӏусее(р)тэкъым уӏусее(р)тэкъым ӏусее(р)тэкъым дыӏусее(р)тэкъым фыӏусее(р)тэкъым ӏусее(хэ)(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыӏусеящ уӏусеящ ӏусеящ дыӏусеящ фыӏусеящ ӏусея(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыӏусеякъым уӏусеякъым ӏусеякъым дыӏусеякъым фыӏусеякъым ӏусея(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: сыӏусеят уӏусеят ӏусеят дыӏусеят фыӏусеят ӏусея(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыӏусеятэкъым уӏусеятэкъым ӏусеятэкъым дыӏусеятэкъым фыӏусеятэкъым ӏусея(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: сыӏусеегъащ уӏусеегъащ ӏусеегъащ дыӏусеегъащ фыӏусеегъащ ӏусеегъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: сыӏусеегъакъым уӏусеегъакъым ӏусеегъакъым дыӏусеегъакъым фыӏусеегъакъым ӏусеегъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: сыӏусеегъат уӏусеегъат ӏусеегъат дыӏусеегъат фыӏусеегъат ӏусеегъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыӏусеегъатэкъым уӏусеегъатэкъым ӏусеегъатэкъым дыӏусеегъатэкъым фыӏусеегъатэкъым ӏусеегъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: сыӏусеещ уӏусеещ ӏусеещ дыӏусеещ фыӏусеещ ӏусее(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: сыӏусеекъым уӏусеекъым ӏусеекъым дыӏусеекъым фыӏусеекъым ӏусее(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: сыӏусеет уӏусеет ӏусеет дыӏусеет фыӏусеет ӏусее(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: сыӏусеетэкъым уӏусеетэкъым ӏусеетэкъым дыӏусеетэкъым фыӏусеетэкъым ӏусее(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыӏусеенщ уӏусеенщ ӏусеенщ дыӏусеенщ фыӏусеенщ ӏусеен(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыӏусеенкъым уӏусеенкъым ӏусеенкъым дыӏусеенкъым фыӏусеенкъым ӏусеен(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыӏусеенущ уӏусеенущ ӏусеенущ дыӏусеенущ фыӏусеенущ ӏусеену(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыӏусеенукъым уӏусеенукъым ӏусеенукъым дыӏусеенукъым фыӏусеенукъым ӏусеену(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыӏусеерэ уӏусеерэ ӏусеерэ дыӏусеерэ фыӏусеерэ ӏусее(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыӏусееркъэ уӏусееркъэ ӏусееркъэ дыӏусееркъэ фыӏусееркъэ ӏусее(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: сыӏусее(р)т уӏусее(р)т ӏусее(р)т дыӏусее(р)т фыӏусее(р)т ӏусее(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: сыӏусее(р)тэкъэ уӏусее(р)тэкъэ ӏусее(р)тэкъэ дыӏусее(р)тэкъэ фыӏусее(р)тэкъэ ӏусее(хэ)(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыӏусея уӏусея ӏусея дыӏусея фыӏусея ӏусея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыӏусеякъэ уӏусеякъэ ӏусеякъэ дыӏусеякъэ фыӏусеякъэ ӏусея(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: сыӏусеят уӏусеят ӏусеят дыӏусеят фыӏусеят ӏусея(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыӏусеятэкъэ уӏусеятэкъэ ӏусеятэкъэ дыӏусеятэкъэ фыӏусеятэкъэ ӏусея(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: сыӏусеегъа уӏусеегъа ӏусеегъа дыӏусеегъа фыӏусеегъа ӏусеегъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: сыӏусеегъакъэ уӏусеегъакъэ ӏусеегъакъэ дыӏусеегъакъэ фыӏусеегъакъэ ӏусеегъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: сыӏусеегъат уӏусеегъат ӏусеегъат дыӏусеегъат фыӏусеегъат ӏусеегъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыӏусеегъатэкъэ уӏусеегъатэкъэ ӏусеегъатэкъэ дыӏусеегъатэкъэ фыӏусеегъатэкъэ ӏусеегъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: сыӏусее уӏусее ӏусее дыӏусее фыӏусее ӏусее(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: сыӏусеекъэ уӏусеекъэ ӏусеекъэ дыӏусеекъэ фыӏусеекъэ ӏусее(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: сыӏусеет уӏусеет ӏусеет дыӏусеет фыӏусеет ӏусее(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: сыӏусеетэкъэ уӏусеетэкъэ ӏусеетэкъэ дыӏусеетэкъэ фыӏусеетэкъэ ӏусее(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыӏусеен уӏусеен ӏусеен дыӏусеен фыӏусеен ӏусеен(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыӏусеенкъэ уӏусеенкъэ ӏусеенкъэ дыӏусеенкъэ фыӏусеенкъэ ӏусеен(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыӏусеену уӏусеену ӏусеену дыӏусеену фыӏусеену ӏусеену(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыӏусеенукъэ уӏусеенукъэ ӏусеенукъэ дыӏусеенукъэ фыӏусеенукъэ ӏусеену(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыӏусеемэ уӏусеемэ ӏусеемэ дыӏусеемэ фыӏусеемэ ӏусее(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыӏумысеемэ уӏумысеемэ ӏумысеемэ дыӏумысеемэ фыӏумысеемэ ӏумысее(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыӏусеямэ уӏусеямэ ӏусеямэ дыӏусеямэ фыӏусеямэ ӏусея(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыӏумысеямэ уӏумысеямэ ӏумысеямэ дыӏумысеямэ фыӏумысеямэ мысея(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сыӏусеегъамэ уӏусеегъамэ ӏусеегъамэ дыӏусеегъамэ фыӏусеегъамэ ӏусеегъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыӏумысеегъамэ уӏумысеегъамэ ӏумысеегъамэ дыӏумысеегъамэ фыӏумысеегъамэ ӏумысеегъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыӏусеенмэ уӏусеенмэ ӏусеенмэ дыӏусеенмэ фыӏусеенмэ ӏусеен(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыӏумысеенмэ уӏумысеенмэ ӏумысеенмэ дыӏумысеенмэ фыӏумысеенмэ ӏумысеен(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыӏусеенумэ уӏусеенумэ ӏусеенумэ дыӏусеенумэ фыӏусеенумэ ӏусеену(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыӏумысеенумэ уӏумысеенумэ ӏумысеенумэ дыӏумысеенумэ фыӏумысеенумэ ӏумысеену(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыӏусеетэмэ уӏусеетэмэ ӏусеетэмэ дыӏусеетэмэ фыӏусеетэмэ ӏусее(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыӏумысеетэмэ уӏумысеетэмэ ӏумысеетэмэ дыӏумысеетэмэ фыӏумысеетэмэ ӏумысее(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыӏусеятэмэ уӏусеятэмэ ӏусеятэмэ дыӏусеятэмэ фыӏусеятэмэ ӏусея(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыӏумысеятэмэ уӏумысеятэмэ ӏумысеятэмэ дыӏумысеятэмэ фыӏумысеятэмэ ӏумысея(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сыӏусеегъатэмэ уӏусеегъатэмэ ӏусеегъатэмэ дыӏусеегъатэмэ фыӏусеегъатэмэ ӏусеегъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыӏумысеегъатэмэ уӏумысеегъатэмэ ӏумысеегъатэмэ дыӏумысеегъатэмэ фыӏумысеегъатэмэ ӏумысеегъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыӏусеентэмэ уӏусеентэмэ ӏусеентэмэ дыӏусеентэмэ фыӏусеентэмэ ӏусеен(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыӏумысеентэмэ уӏумысеентэмэ ӏумысеентэмэ дыӏумысеентэмэ фыӏумысеентэмэ ӏумысеен(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыӏусеенутэмэ уӏусеенутэмэ ӏусеенутэмэ дыӏусеенутэмэ фыӏусеенутэмэ ӏусеену(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыӏумысеенутэмэ уӏумысеенутэмэ ӏумысеенутэмэ дыӏумысеенутэмэ фыӏумысеенутэмэ ӏумысеену(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыӏусеент уӏусеент ӏусеент дыӏусеент фыӏусеент ӏусеен(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыӏусеентэкъым уӏусеентэкъым ӏусеентэкъым дыӏусеентэкъым фыӏусеентэкъым ӏусеен(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыӏусеенут уӏусеенут ӏусеенут дыӏусеенут фыӏусеенут ӏусеену(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыӏусеенутэкъым уӏусеенутэкъым ӏусеенутэкъым дыӏусеенутэкъым фыӏусеенутэкъым ӏусеену(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыӏусееми уӏусееми ӏусееми дыӏусееми фыӏусееми ӏусее(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыӏумысееми уӏумысееми ӏумысееми дыӏумысееми фыӏумысееми ӏумысее(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыӏусеями уӏусеями ӏусеями дыӏусеями фыӏусеями ӏусея(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыӏумысеями уӏумысеями ӏумысеями дыӏумысеями фыӏумысеями ӏумысея(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сыӏусеегъами уӏусеегъами ӏусеегъами дыӏусеегъами фыӏусеегъами ӏусеегъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыӏумысеегъами уӏумысеегъами ӏумысеегъами дыӏумысеегъами фыӏумысеегъами ӏумысеегъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыӏусеенми уӏусеенми ӏусеенми дыӏусеенми фыӏусеенми ӏусеен(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыӏумысеенми уӏумысеенми ӏумысеенми дыӏумысеенми фыӏумысеенми ӏумысеен(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыӏусеенуми уӏусеенуми ӏусеенуми дыӏусеенуми фыӏусеенуми ӏусеену(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыӏумысеенуми уӏумысеенуми ӏумысеенуми дыӏумысеенуми фыӏумысеенуми ӏумысеену(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыӏусеетэми уӏусеетэми ӏусеетэми дыӏусеетэми фыӏусеетэми ӏусее(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыӏумысеетэми уӏумысеетэми ӏумысеетэми дыӏумысеетэми фыӏумысеетэми ӏумысее(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыӏусеятэми уӏусеятэми ӏусеятэми дыӏусеятэми фыӏусеятэми ӏусея(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыӏумысеятэми уӏумысеятэми ӏумысеятэми дыӏумысеятэми фыӏумысеятэми ӏумысея(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сыӏусеегъатэми уӏусеегъатэми ӏусеегъатэми дыӏусеегъатэми фыӏусеегъатэми ӏусеегъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыӏумысеегъатэми уӏумысеегъатэми ӏумысеегъатэми дыӏумысеегъатэми фыӏумысеегъатэми ӏумысеегъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыӏусеентэми уӏусеентэми ӏусеентэми дыӏусеентэми фыӏусеентэми ӏусеен(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыӏумысеентэми уӏумысеентэми ӏумысеентэми дыӏумысеентэми фыӏумысеентэми ӏумысеен(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыӏусеенутэми уӏусеенутэми ӏусеенутэми дыӏусеенутэми фыӏусеенутэми ӏусеену(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыӏумысеенутэми уӏумысеенутэми ӏумысеенутэми дыӏумысеенутэми фыӏумысеенутэми ӏумысеену(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сыӏусеяи уӏусеяи ӏусеяи дыӏусеяи фыӏусеяи ӏусеяи
щымыӀэныгъэ: сыӏусеякъыми уӏусеякъыми ӏусеякъыми дыӏусеякъыми фыӏусеякъыми ӏусеякъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сыӏусеящэрэт уӏусеящэрэт ӏусеящэрэт дыӏусеящэрэт фыӏусеящэрэт ӏусеящэрэт
щымыӀэныгъэ: сыӏумысеящэрэт уӏумысеящэрэт ӏумысеящэрэт дыӏумысеящэрэт фыӏумысеящэрэт ӏумысеящэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сыӏусеягъэнщ уӏусеягъэнщ ӏусеягъэнщ дыӏусеягъэнщ фыӏусеягъэнщ ӏусеягъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сыӏусеягъэнкъым уӏусеягъэнкъым ӏусеягъэнкъым дыӏусеягъэнкъым фыӏусеягъэнкъым ӏусеягъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сыӏусеягъэнт уӏусеягъэнт ӏусеягъэнт дыӏусеягъэнт фыӏусеягъэнт ӏусеягъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сыӏусеягъэнтэкъым уӏусеягъэнтэкъым ӏусеягъэнтэкъым дыӏусеягъэнтэкъым фыӏусеягъэнтэкъым ӏусеягъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сыӏусеягъэн уӏусеягъэн ӏусеягъэн дыӏусеягъэн фыӏусеягъэн ӏусеягъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сыӏусеягъэнкъэ уӏусеягъэнкъэ ӏусеягъэнкъэ дыӏусеягъэнкъэ фыӏусеягъэнкъэ ӏусеягъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сыӏусеягъэнт уӏусеягъэнт ӏусеягъэнт дыӏусеягъэнт фыӏусеягъэнт ӏусеягъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сыӏусеягъэнтэкъэ уӏусеягъэнтэкъэ ӏусеягъэнтэкъэ дыӏусеягъэнтэкъэ фыӏусеягъэнтэкъэ ӏусеягъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сыӏусеягъэнущ уӏусеягъэнущ ӏусеягъэнущ дыӏусеягъэнущ фыӏусеягъэнущ ӏусеягъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сыӏусеягъэнукъым уӏусеягъэнукъым ӏусеягъэнукъым дыӏусеягъэнукъым фыӏусеягъэнукъым ӏусеягъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сыӏусеягъэнут уӏусеягъэнут ӏусеягъэнут дыӏусеягъэнут фыӏусеягъэнут ӏусеягъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сыӏусеягъэнутэкъым уӏусеягъэнутэкъым ӏусеягъэнутэкъым дыӏусеягъэнутэкъым фыӏусеягъэнутэкъым ӏусеягъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сыӏусеягъэну уӏусеягъэну ӏусеягъэну дыӏусеягъэну фыӏусеягъэну ӏусеягъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сыӏусеягъэнукъэ уӏусеягъэнукъэ ӏусеягъэнукъэ дыӏусеягъэнукъэ фыӏусеягъэнукъэ ӏусеягъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сыӏусеягъэнут уӏусеягъэнут ӏусеягъэнут дыӏусеягъэнут фыӏусеягъэнут ӏусеягъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сыӏусеягъэнутэкъэ уӏусеягъэнутэкъэ ӏусеягъэнутэкъэ дыӏусеягъэнутэкъэ фыӏусеягъэнутэкъэ ӏусеягъэнутэкъэ
Причастиехэр сэ уэ ар дэ фэ ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыӏусее уӏусее ӏусее дыӏусее фыӏусее ӏусее(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыӏумысее уӏумысее ӏумысее дыӏумысее фыӏумысее ӏумысее(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыӏусея уӏусея ӏусея дыӏусея фыӏусея ӏусея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыӏумысея уӏумысея ӏумысея дыӏумысея фыӏумысея ӏумысея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыӏусеегъа уӏусеегъа ӏусеегъа дыӏусеегъа фыӏусеегъа ӏусеегъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыӏумысеегъа уӏумысеегъа ӏумысеегъа дыӏумысеегъа фыӏумысеегъа ӏумысеегъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сыӏусеен уӏусеен ӏусеен дыӏусеен фыӏусеен ӏусеен(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сыӏумысеен уӏумысеен ӏумысеен дыӏумысеен фыӏумысеен ӏумысеен(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сыӏусеену уӏусеену ӏусеену дыӏусеену фыӏусеену ӏусеену(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сыӏумысеену уӏумысеену ӏумысеену дыӏумысеену фыӏумысеену ӏумысеену(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сызэрыӏусее узэрыӏусее зэрыӏусее дызэрыӏусее фызэрыӏусее зэрыӏусее(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сызэрыӏумысее узэрыӏумысее зэрыӏумысее дызэрыӏумысее фызэрыӏумысее мызэрыӏусее(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сызэрыӏусея узэрыӏусея зэрыӏусея дызэрыӏусея фызэрыӏусея зэрыӏусея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сызэрыӏумысея узэрыӏумысея зэрыӏумысея дызэрыӏумысея фызэрыӏумысея зэрыӏумысея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сызэрыӏусеегъа узэрыӏусеегъа зэрыӏусеегъа дызэрыӏусеегъа фызэрыӏусеегъа зэрыӏусеегъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сызэрыӏумысеегъа узэрыӏумысеегъа зэрыӏумысеегъа дызэрыӏумысеегъа фызэрыӏумысеегъа зэрыӏумысеегъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сызэрыӏусеен узэрыӏусеен зэрыӏусеен дызэрыӏусеен фызэрыӏусеен зэрыӏусеен(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сызэрыӏумысеен узэрыӏумысеен зэрыӏумысеен дызэрыӏумысеен фызэрыӏумысеен зэрыӏумысеен(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сызэрыӏусеену узэрыӏусеену зэрыӏусеену дызэрыӏусеену фызэрыӏусеену зэрыӏусеену(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сызэрыӏумысеену узэрыӏумысеену зэрыӏумысеену дызэрыӏумысеену фызэрыӏумысеену зэрыӏумысеену(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыщыӏусее ущыӏусее щыӏусее дыщыӏусее фыщыӏусее щыӏусее(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыщыӏумысее ущыӏумысее щыӏумысее дыщыӏумысее фыщыӏумысее щыӏумысее(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщыӏусея ущыӏусея щыӏусея дыщыӏусея фыщыӏусея щыӏусея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщыӏумысея ущыӏумысея щыӏумысея дыщыӏумысея фыщыӏумысея щыӏумысея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщыӏусеегъа ущыӏусеегъа щыӏусеегъа дыщыӏусеегъа фыщыӏусеегъа щыӏусеегъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщыӏумысеегъа ущыӏумысеегъа щыӏумысеегъа дыщыӏумысеегъа фыщыӏумысеегъа щыӏумысеегъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщыӏусеен ущыӏусеен щыӏусеен дыщыӏусеен фыщыӏусеен щыӏусеен(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщыӏумысеен ущыӏумысеен щыӏумысеен дыщыӏумысеен фыщыӏумысеен щыӏумысеен(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщыӏусеену ущыӏусеену щыӏусеену дыщыӏусеену фыщыӏусеену щыӏусеену(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщыӏумысеену ущыӏумысеену щыӏумысеену дыщыӏумысеену фыщыӏумысеену щыӏумысеену(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыздыӏусее уздыӏусее здыӏусее дыздыӏусее фыздыӏусее здыӏусее(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыздыӏумысее уздыӏумысее здыӏумысее дыздыӏумысее фыздыӏумысее здыӏумысее(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыздыӏусея уздыӏусея здыӏусея дыздыӏусея фыздыӏусея здыӏусея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыздыӏумысея уздыӏумысея здыӏумысея дыздыӏумысея фыздыӏумысея здыӏумысея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыздыӏусеегъа уздыӏусеегъа здыӏусеегъа дыздыӏусеегъа фыздыӏусеегъа здыӏусеегъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыздыӏумысеегъа уздыӏумысеегъа здыӏумысеегъа дыздыӏумысеегъа фыздыӏумысеегъа здыӏумысеегъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыздыӏусеен уздыӏусеен здыӏусеен дыздыӏусеен фыздыӏусеен здыӏусеен(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыздыӏумысеен уздыӏумысеен здыӏумысеен дыздыӏумысеен фыздыӏумысеен здыӏумысеен(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыздыӏусеену уздыӏусеену здыӏусеену дыздыӏусеену фыздыӏусеену здыӏусеену(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыздыӏумысеену уздыӏумысеену здыӏумысеену дыздыӏумысеену фыздыӏумысеену здыӏумысеену(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыщӀыӏусее ущӀыӏусее щӀыӏусее дыщӀыӏусее фыщӀыӏусее щӀыӏусее(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀыӏумысее ущӀыӏумысее щӀыӏумысее дыщӀыӏумысее фыщӀыӏумысее щӀыӏумысее(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщӀыӏусея ущӀыӏусея щӀыӏусея дыщӀыӏусея фыщӀыӏусея щӀыӏусея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀыӏумысея ущӀыӏумысея щӀыӏумысея дыщӀыӏумысея фыщӀыӏумысея щӀыӏумысея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщӀыӏусеегъа ущӀыӏусеегъа щӀыӏусеегъа дыщӀыӏусеегъа фыщӀыӏусеегъа щӀыӏусеегъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀыӏумысеегъа ущӀыӏумысеегъа щӀыӏумысеегъа дыщӀыӏумысеегъа фыщӀыӏумысеегъа щӀыӏумысеегъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщӀыӏусеен ущӀыӏусеен щӀыӏусеен дыщӀыӏусеен фыщӀыӏусеен щӀыӏусеен(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀыӏумысеен ущӀыӏумысеен щӀыӏумысеен дыщӀыӏумысеен фыщӀыӏумысеен щӀыӏумысеен(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщӀыӏусеену ущӀыӏусеену щӀыӏусеену дыщӀыӏусеену фыщӀыӏусеену щӀыӏусеену(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀыӏумысеену ущӀыӏумысеену щӀыӏумысеену дыщӀыӏумысеену фыщӀыӏумысеену щӀыӏумысеену(хэ)
Деепричастиехэр сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ сыӏусееу уӏусееу ӏусееу дыӏусееу фыӏусееу ӏусее(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыӏумысееу уӏумысееу ӏумысееу дыӏумысееу фыӏумысееу ӏумысее(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыӏусеяуэ уӏусеяуэ ӏусеяуэ дыӏусеяуэ фыӏусеяуэ ӏусеяуэ / ӏусея(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыӏумысеяуэ уӏумысеяуэ ӏумысеяуэ дыӏумысеяуэ фыӏумысеяуэ ӏумысеяуэ(хэ) / ӏумысея(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ сыӏусееурэ уӏусееурэ ӏусееурэ дыӏусееурэ фыӏусееурэ ӏусее(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ сыӏумысееурэ уӏумысееурэ ӏумысееурэ дыӏумысееурэ фыӏумысееурэ ӏумысее(хэ)урэ

Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ

Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ

сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
Подлежащэ
сэ -- сыпӏуосее сыӏуосее -- сыфӏуосее саӏуосее
уэ усӏуосее -- уӏуосее утӏуосее -- уаӏуосее
ар сӏуосее пӏуосее ӏуосее тӏуосее фӏуосее яӏуосее
дэ -- дыпӏуосее дыӏуосее -- дыфӏуосее даӏуосее
фэ фысӏуосее -- фыӏуосее фытӏуосее -- фаӏуосее
ахэр сӏуосее(хэ) пӏуосее(хэ) ӏуосее(хэ) тӏуосее(хэ) фӏуосее(хэ) яӏуосее(хэ)
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Заӏу бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [се]е [се]ер -- [се]ехэр
Эргативнэ: [се]е [се]ем -- [се]ехэм
Послеложнэ: [се]екӀэ [се]емкӀэ [се]ехэкӀэ [се]ехэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [се]еуэ [се]ерауэ [се]ехэу [се]ехэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Заӏу бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [се]я [се]яр -- [се]яхэр
Эргативнэ: [се]я [се]ям -- [се]яхэм
Послеложнэ: [се]якӀэ [се]ямкӀэ [се]яхэкӀэ [се]яхэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [се]яуэ [се]ярауэ [се]яхэу [се]яхэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Заӏу бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [се]ен [се]еныр -- [се]енхэр
Эргативнэ: [се]ен [се]еным -- [се]енхэм
Послеложнэ: [се]енкӀэ [се]енымкӀэ [се]енхэкӀэ [се]енхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ: [се]ену [се]енырауэ [се]енхэу [се]енхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Заӏу бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [се]ену [се]енур -- [се]енухэр
Эргативнэ: [се]ену [се]енум -- [се]енухэм
Послеложнэ: [се]енукӀэ [се]енумкӀэ [се]енухэкӀэ [се]енухэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [се]енууэ [се]енурауэ [се]енухэу [се]енухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

  1. Зыгуэр зэрыщыту гъэбыда, зэхуэщӀа хъун.

ЩАПХЪЭХЭР

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

  • ӏусеен: be totally sealed or clogged (about an opening, hole or orifice)
  • Бжьамийр псы имыжыжу Ӏусеящ. the sink was completely clogged up.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ
УРЫСЫБЗЭ
  • ӏусеен: наглухо забиться, заполниться (об отверстии)
  • Бжьамийр псы имыжыжу Ӏусеящ: труба забилась так, что вода не вытекала.

БИБЛИОГРАФИЕ

  • Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
  • БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
  • БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
  • Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
  • Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
  • Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
  • Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
  • Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
  • Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.
Retrieved from "https://incubator.wikimedia.org/w/index.php?title=Wt/kbd/ӏусеен&oldid=5717521"