АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
ӏу- + ры- + гъэ- + [лъэд] + -э + -н
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэӏэс "ӏурыгъэлъэдэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
ӏурыгъэлъэдэн
щымыӀэныгъэ:
ӏурымыгъэлъэдэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъэдэн
ӏурыбгъэлъэдэн
ӏуригъэлъэдэн
ӏурыдгъэлъэдэн
ӏурывгъэлъэдэн
ӏурагъэлъэдэн
щымыӀэныгъэ:
ӏурызмыгъэлъэдэн
ӏурумыгъэлъэдэн
ӏуримыгъэлъэдэн
ӏурыдмыгъэлъэдэн
ӏурывмыгъэлъэдэн
ӏурамыгъэлъэдэн
Унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
ӏурыгъэлъадэ!
ӏурывгъэлъадэ!
щымыӀэныгъэ:
ӏурумыгъэлъадэ!
ӏурывмыгъэлъадэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
сыӏурырегъэлъадэ
уӏурырегъэлъадэ
ӏурырегъэлъадэ
дыӏурырегъэлъадэ
фыӏурырегъэлъадэ
ӏурырегъэлъадэ
щымыӀэныгъэ:
сыӏурыремыгъэлъадэ
уӏурыремыгъэлъадэ
ӏурыремыгъэлъадэ
дыӏурыремыгъэлъадэ
фыӏурыремыгъэлъадэ
ӏурыремыгъэлъадэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
ӏурызогъэлъадэ(р)
ӏурыбогъэлъадэ(р)
ӏурегъэлъадэ(р)
ӏурыдогъэлъадэ(р)
ӏурывогъэлъадэ(р)
ӏурагъэлъадэ(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъадэркъым
ӏурыбгъэлъадэркъым
ӏуригъэлъадэркъым
ӏурыдгъэлъадэркъым
ӏурывгъэлъадэркъым
ӏурагъэлъадэркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъадэрт
ӏурыбгъэлъадэрт
ӏуригъэлъадэрт
ӏурыдгъэлъадэрт
ӏурывгъэлъадэрт
ӏурагъэлъадэрт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъадэртэкъым
ӏурыбгъэлъадэртэкъым
ӏуригъэлъадэртэкъым
ӏурыдгъэлъадэртэкъым
ӏурывгъэлъадэртэкъым
ӏурагъэлъадэртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъэдащ
ӏурыбгъэлъэдащ
ӏуригъэлъэдащ
ӏурыдгъэлъэдащ
ӏурывгъэлъэдащ
ӏурагъэлъэдащ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъэдакъым
ӏурыбгъэлъэдакъым
ӏуригъэлъэдакъым
ӏурыдгъэлъэдакъым
ӏурывгъэлъэдакъым
ӏурагъэлъэдакъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъэдат
ӏурыбгъэлъэдат
ӏуригъэлъэдат
ӏурыдгъэлъэдат
ӏурывгъэлъэдат
ӏурагъэлъэдат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъэдатэкъым
ӏурыбгъэлъэдатэкъым
ӏуригъэлъэдатэкъым
ӏурыдгъэлъэдатэкъым
ӏурывгъэлъэдатэкъым
ӏурагъэлъэдатэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъэдэгъащ
ӏурыбгъэлъэдэгъащ
ӏуригъэлъэдэгъащ
ӏурыдгъэлъэдэгъащ
ӏурывгъэлъэдэгъащ
ӏурагъэлъэдэгъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъэдэгъакъым
ӏурыбгъэлъэдэгъакъым
ӏуригъэлъэдэгъакъым
ӏурыдгъэлъэдэгъакъым
ӏурывгъэлъэдэгъакъым
ӏурагъэлъэдэгъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъэдэгъат
ӏурыбгъэлъэдэгъат
ӏуригъэлъэдэгъат
ӏурыдгъэлъэдэгъат
ӏурывгъэлъэдэгъат
ӏурагъэлъэдэгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъэдэгъатэкъым
ӏурыбгъэлъэдэгъатэкъым
ӏуригъэлъэдэгъатэкъым
ӏурыдгъэлъэдэгъатэкъым
ӏурывгъэлъэдэгъатэкъым
ӏурагъэлъэдэгъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъадэщ
ӏурыбгъэлъадэщ
ӏуригъэлъадэщ
ӏурыдгъэлъадэщ
ӏурывгъэлъадэщ
ӏурагъэлъадэщ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъадэкъым
ӏурыбгъэлъадэкъым
ӏуригъэлъадэкъым
ӏурыдгъэлъадэкъым
ӏурывгъэлъадэкъым
ӏурагъэлъадэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъадэт
ӏурыбгъэлъадэт
ӏуригъэлъадэт
ӏурыдгъэлъадэт
ӏурывгъэлъадэт
ӏурагъэлъадэт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъадэтэкъым
ӏурыбгъэлъадэтэкъым
ӏуригъэлъадэтэкъым
ӏурыдгъэлъадэтэкъым
ӏурывгъэлъадэтэкъым
ӏурагъэлъадэтэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъэдэнщ
ӏурыбгъэлъэдэнщ
ӏуригъэлъэдэнщ
ӏурыдгъэлъэдэнщ
ӏурывгъэлъэдэнщ
ӏурагъэлъэдэнщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъэдэнкъым
ӏурыбгъэлъэдэнкъым
ӏуригъэлъэдэнкъым
ӏурыдгъэлъэдэнкъым
ӏурывгъэлъэдэнкъым
ӏурагъэлъэдэнкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъэдэнущ
ӏурыбгъэлъэдэнущ
ӏуригъэлъэдэнущ
ӏурыдгъэлъэдэнущ
ӏурывгъэлъэдэнущ
ӏурагъэлъэдэнущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъэдэнукъым
ӏурыбгъэлъэдэнукъым
ӏуригъэлъэдэнукъым
ӏурыдгъэлъэдэнукъым
ӏурывгъэлъэдэнукъым
ӏурагъэлъэдэнукъым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъадэрэ
ӏурыбгъэлъадэрэ
ӏуригъэлъадэрэ
ӏурыдгъэлъадэрэ
ӏурывгъэлъадэрэ
ӏурагъэлъадэрэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъадэркъэ
ӏурыбгъэлъадэркъэ
ӏуригъэлъадэркъэ
ӏурыдгъэлъадэркъэ
ӏурывгъэлъадэркъэ
ӏурагъэлъадэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъадэрт
ӏурыбгъэлъадэрт
ӏуригъэлъадэрт
ӏурыдгъэлъадэрт
ӏурывгъэлъадэрт
ӏурагъэлъадэрт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъадэртэкъэ
ӏурыбгъэлъадэртэкъэ
ӏуригъэлъадэртэкъэ
ӏурыдгъэлъадэртэкъэ
ӏурывгъэлъадэртэкъэ
ӏурагъэлъадэртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъэда
ӏурыбгъэлъэда
ӏуригъэлъэда
ӏурыдгъэлъэда
ӏурывгъэлъэда
ӏурагъэлъэда
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъэдакъэ
ӏурыбгъэлъэдакъэ
ӏуригъэлъэдакъэ
ӏурыдгъэлъэдакъэ
ӏурывгъэлъэдакъэ
ӏурагъэлъэдакъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъэдат
ӏурыбгъэлъэдат
ӏуригъэлъэдат
ӏурыдгъэлъэдат
ӏурывгъэлъэдат
ӏурагъэлъэдат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъэдатэкъэ
ӏурыбгъэлъэдатэкъэ
ӏуригъэлъэдатэкъэ
ӏурыдгъэлъэдатэкъэ
ӏурывгъэлъэдатэкъэ
ӏурагъэлъэдатэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъэдэгъа
ӏурыбгъэлъэдэгъа
ӏуригъэлъэдэгъа
ӏурыдгъэлъэдэгъа
ӏурывгъэлъэдэгъа
ӏурагъэлъэдэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀыныгъэ:
ӏурызгъэлъэдэгъакъэ
ӏурыбгъэлъэдэгъакъэ
ӏуригъэлъэдэгъакъэ
ӏурыдгъэлъэдэгъакъэ
ӏурывгъэлъэдэгъакъэ
ӏурагъэлъэдэгъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъэдэгъат
ӏурыбгъэлъэдэгъат
ӏуригъэлъэдэгъат
ӏурыдгъэлъэдэгъат
ӏурывгъэлъэдэгъат
ӏурагъэлъэдэгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъэдэгъатэкъэ
ӏурыбгъэлъэдэгъатэкъэ
ӏуригъэлъэдэгъатэкъэ
ӏурыдгъэлъэдэгъатэкъэ
ӏурывгъэлъэдэгъатэкъэ
ӏурагъэлъэдэгъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъадэ
ӏурыбгъэлъадэ
ӏуригъэлъадэ
ӏурыдгъэлъадэ
ӏурывгъэлъадэ
ӏурагъэлъадэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъадэкъэ
ӏурыбгъэлъадэкъэ
ӏуригъэлъадэкъэ
ӏурыдгъэлъадэкъэ
ӏурывгъэлъадэкъэ
ӏурагъэлъадэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъадэт
ӏурыбгъэлъадэт
ӏуригъэлъадэт
ӏурыдгъэлъадэт
ӏурывгъэлъадэт
ӏурагъэлъадэт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъадэтэкъэ
ӏурыбгъэлъадэтэкъэ
ӏуригъэлъадэтэкъэ
ӏурыдгъэлъадэтэкъэ
ӏурывгъэлъадэтэкъэ
ӏурагъэлъадэтэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъэдэн
ӏурыбгъэлъэдэн
ӏуригъэлъэдэн
ӏурыдгъэлъэдэн
ӏурывгъэлъэдэн
ӏурагъэлъэдэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъэдэнкъэ
ӏурыбгъэлъэдэнкъэ
ӏуригъэлъэдэнкъэ
ӏурыдгъэлъэдэнкъэ
ӏурывгъэлъэдэнкъэ
ӏурагъэлъэдэнкъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъэдэну
ӏурыбгъэлъэдэну
ӏуригъэлъэдэну
ӏурыдгъэлъэдэну
ӏурывгъэлъэдэну
ӏурагъэлъэдэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъэдэнукъэ
ӏурыбгъэлъэдэнукъэ
ӏуригъэлъэдэнукъэ
ӏурыдгъэлъэдэнукъэ
ӏурывгъэлъэдэнукъэ
ӏурагъэлъэдэнукъэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъадэмэ
ӏурыбгъэлъадэмэ
ӏуригъэлъадэмэ
ӏурыдгъэлъадэмэ
ӏурывгъэлъадэмэ
ӏурагъэлъадэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
ӏурызмыгъэлъадэмэ
ӏурумыгъэлъадэмэ
ӏуримыгъэлъадэмэ
ӏурыдмыгъэлъадэмэ
ӏурывмыгъэлъадэмэ
ӏурамыгъэлъадэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъэдамэ
ӏурыбгъэлъэдамэ
ӏуригъэлъэдамэ
ӏурыдгъэлъэдамэ
ӏурывгъэлъэдамэ
ӏурагъэлъэдамэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
ӏурызмыгъэлъэдамэ
ӏурумыгъэлъэдамэ
ӏуримыгъэлъэдамэ
ӏурыдмыгъэлъэдамэ
ӏурывмыгъэлъэдамэ
ӏурамыгъэлъэдамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъэдэгъамэ
ӏурыбгъэлъэдэгъамэ
ӏуригъэлъэдэгъамэ
ӏурыдгъэлъэдэгъамэ
ӏурывгъэлъэдэгъамэ
ӏурагъэлъэдэгъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
ӏурызмыгъэлъэдэгъамэ
ӏурумыгъэлъэдэгъамэ
ӏуримыгъэлъэдэгъамэ
ӏурыдмыгъэлъэдэгъамэ
ӏурывмыгъэлъэдэгъамэ
ӏурамыгъэлъэдэгъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъэдэнмэ
ӏурыбгъэлъэдэнмэ
ӏуригъэлъэдэнмэ
ӏурыдгъэлъэдэнмэ
ӏурывгъэлъэдэнмэ
ӏурагъэлъэдэнмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
ӏурызмыгъэлъэдэнмэ
ӏурумыгъэлъэдэнмэ
ӏуримыгъэлъэдэнмэ
ӏурыдмыгъэлъэдэнмэ
ӏурывмыгъэлъэдэнмэ
ӏурамыгъэлъэдэнмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъэдэнумэ
ӏурыбгъэлъэдэнумэ
ӏуригъэлъэдэнумэ
ӏурыдгъэлъэдэнумэ
ӏурывгъэлъэдэнумэ
ӏурагъэлъэдэнумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
ӏурызмыгъэлъэдэнумэ
ӏурумыгъэлъэдэнумэ
ӏуримыгъэлъэдэнумэ
ӏурыдмыгъэлъэдэнумэ
ӏурывмыгъэлъэдэнумэ
ӏурамыгъэлъэдэнумэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъадэтэмэ
ӏурыбгъэлъадэтэмэ
ӏуригъэлъадэтэмэ
ӏурыдгъэлъадэтэмэ
ӏурывгъэлъадэтэмэ
ӏурагъэлъадэтэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
ӏурызмыгъэлъадэтэмэ
ӏурумыгъэлъадэтэмэ
ӏуримыгъэлъадэтэмэ
ӏурыдмыгъэлъадэтэмэ
ӏурывмыгъэлъадэтэмэ
ӏурамыгъэлъадэтэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъэдатэмэ
ӏурыбгъэлъэдатэмэ
ӏуригъэлъэдатэмэ
ӏурыдгъэлъэдатэмэ
ӏурывгъэлъэдатэмэ
ӏурагъэлъэдатэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
ӏурызмыгъэлъэдатэмэ
ӏурумыгъэлъэдатэмэ
ӏуримыгъэлъэдатэмэ
ӏурыдмыгъэлъэдатэмэ
ӏурывмыгъэлъэдатэмэ
ӏурамыгъэлъэдатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъэдэгъатэмэ
ӏурыбгъэлъэдэгъатэмэ
ӏуригъэлъэдэгъатэмэ
ӏурыдгъэлъэдэгъатэмэ
ӏурывгъэлъэдэгъатэмэ
ӏурагъэлъэдэгъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
ӏурызмыгъэлъэдэгъатэмэ
ӏурумыгъэлъэдэгъатэмэ
ӏуримыгъэлъэдэгъатэмэ
ӏурыдмыгъэлъэдэгъатэмэ
ӏурывмыгъэлъэдэгъатэмэ
ӏурамыгъэлъэдэгъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъэдэнтэмэ
ӏурыбгъэлъэдэнтэмэ
ӏуригъэлъэдэнтэмэ
ӏурыдгъэлъэдэнтэмэ
ӏурывгъэлъэдэнтэмэ
ӏурагъэлъэдэнтэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
ӏурызмыгъэлъэдэнтэмэ
ӏурумыгъэлъэдэнтэмэ
ӏуримыгъэлъэдэнтэмэ
ӏурыдмыгъэлъэдэнтэмэ
ӏурывмыгъэлъэдэнтэмэ
ӏурамыгъэлъэдэнтэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъэдэнутэмэ
ӏурыбгъэлъэдэнутэмэ
ӏуригъэлъэдэнутэмэ
ӏурыдгъэлъэдэнутэмэ
ӏурывгъэлъэдэнутэмэ
ӏурагъэлъэдэнутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
ӏурызмыгъэлъэдэнутэмэ
ӏурумыгъэлъэдэнутэмэ
ӏуримыгъэлъэдэнутэмэ
ӏурыдмыгъэлъэдэнутэмэ
ӏурывмыгъэлъэдэнутэмэ
ӏурамыгъэлъэдэнутэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъэдэнт
ӏурыбгъэлъэдэнт
ӏуригъэлъэдэнт
ӏурыдгъэлъэдэнт
ӏурывгъэлъэдэнт
ӏурагъэлъэдэнт
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъэдэнтэкъым
ӏурыбгъэлъэдэнтэкъым
ӏуригъэлъэдэнтэкъым
ӏурыдгъэлъэдэнтэкъым
ӏурывгъэлъэдэнтэкъым
ӏурагъэлъэдэнтэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъэдэнут
ӏурыбгъэлъэдэнут
ӏуригъэлъэдэнут
ӏурыдгъэлъэдэнут
ӏурывгъэлъэдэнут
ӏурагъэлъэдэнут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъэдэнутэкъым
ӏурыбгъэлъэдэнутэкъым
ӏуригъэлъэдэнутэкъым
ӏурыдгъэлъэдэнутэкъым
ӏурывгъэлъэдэнутэкъым
ӏурагъэлъэдэнутэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъадэми
ӏурыбгъэлъадэми
ӏуригъэлъадэми
ӏурыдгъэлъадэми
ӏурывгъэлъадэми
ӏурагъэлъадэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
ӏурызмыгъэлъадэми
ӏурумыгъэлъадэми
ӏуримыгъэлъадэми
ӏурыдмыгъэлъадэми
ӏурывмыгъэлъадэми
ӏурамыгъэлъадэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъэдами
ӏурыбгъэлъэдами
ӏуригъэлъэдами
ӏурыдгъэлъэдами
ӏурывгъэлъэдами
ӏурагъэлъэдами
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
ӏурызмыгъэлъэдами
ӏурумыгъэлъэдами
ӏуримыгъэлъэдами
ӏурыдмыгъэлъэдами
ӏурывмыгъэлъэдами
ӏурамыгъэлъэдами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъэдэгъами
ӏурыбгъэлъэдэгъами
ӏуригъэлъэдэгъами
ӏурыдгъэлъэдэгъами
ӏурывгъэлъэдэгъами
ӏурагъэлъэдэгъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
ӏурызмыгъэлъэдэгъами
ӏурумыгъэлъэдэгъами
ӏуримыгъэлъэдэгъами
ӏурыдмыгъэлъэдэгъами
ӏурывмыгъэлъэдэгъами
ӏурамыгъэлъэдэгъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъэдэнми
ӏурыбгъэлъэдэнми
ӏуригъэлъэдэнми
ӏурыдгъэлъэдэнми
ӏурывгъэлъэдэнми
ӏурагъэлъэдэнми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
ӏурызмыгъэлъэдэнми
ӏурумыгъэлъэдэнми
ӏуримыгъэлъэдэнми
ӏурыдмыгъэлъэдэнми
ӏурывмыгъэлъэдэнми
ӏурамыгъэлъэдэнми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъэдэнуми
ӏурыбгъэлъэдэнуми
ӏуригъэлъэдэнуми
ӏурыдгъэлъэдэнуми
ӏурывгъэлъэдэнуми
ӏурагъэлъэдэнуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
ӏурызмыгъэлъэдэнуми
ӏурумыгъэлъэдэнуми
ӏуримыгъэлъэдэнуми
ӏурыдмыгъэлъэдэнуми
ӏурывмыгъэлъэдэнуми
ӏурамыгъэлъэдэнуми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъадэтэми
ӏурыбгъэлъадэтэми
ӏуригъэлъадэтэми
ӏурыдгъэлъадэтэми
ӏурывгъэлъадэтэми
ӏурагъэлъадэтэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
ӏурызмыгъэлъадэтэми
ӏурумыгъэлъадэтэми
ӏуримыгъэлъадэтэми
ӏурыдмыгъэлъадэтэми
ӏурывмыгъэлъадэтэми
ӏурамыгъэлъадэтэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъэдатэми
ӏурыбгъэлъэдатэми
ӏуригъэлъэдатэми
ӏурыдгъэлъэдатэми
ӏурывгъэлъэдатэми
ӏурагъэлъэдатэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
ӏурызмыгъэлъэдатэми
ӏурумыгъэлъэдатэми
ӏуримыгъэлъэдатэми
ӏурыдмыгъэлъэдатэми
ӏурывмыгъэлъэдатэми
ӏурамыгъэлъэдатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъэдэгъатэми
ӏурыбгъэлъэдэгъатэми
ӏуригъэлъэдэгъатэми
ӏурыдгъэлъэдэгъатэми
ӏурывгъэлъэдэгъатэми
ӏурагъэлъэдэгъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
ӏурызмыгъэлъэдэгъатэми
ӏурумыгъэлъэдэгъатэми
ӏуримыгъэлъэдэгъатэми
ӏурыдмыгъэлъэдэгъатэми
ӏурывмыгъэлъэдэгъатэми
ӏурамыгъэлъэдэгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъэдэнтэми
ӏурыбгъэлъэдэнтэми
ӏуригъэлъэдэнтэми
ӏурыдгъэлъэдэнтэми
ӏурывгъэлъэдэнтэми
ӏурагъэлъэдэнтэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
ӏурызмыгъэлъэдэнтэми
ӏурумыгъэлъэдэнтэми
ӏуримыгъэлъэдэнтэми
ӏурыдмыгъэлъэдэнтэми
ӏурывмыгъэлъэдэнтэми
ӏурамыгъэлъэдэнтэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъэдэнутэми
ӏурыбгъэлъэдэнутэми
ӏуригъэлъэдэнутэми
ӏурыдгъэлъэдэнутэми
ӏурывгъэлъэдэнутэми
ӏурагъэлъэдэнутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
ӏурызмыгъэлъэдэнутэми
ӏурумыгъэлъэдэнутэми
ӏуримыгъэлъэдэнутэми
ӏурыдмыгъэлъэдэнутэми
ӏурывмыгъэлъэдэнутэми
ӏурамыгъэлъэдэнутэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъэдаи
ӏурыбгъэлъэдаи
ӏуригъэлъэдаи
ӏурыдгъэлъэдаи
ӏурывгъэлъэдаи
ӏурагъэлъэдаи
щымыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъэдакъыми
ӏурыбгъэлъэдакъыми
ӏуригъэлъэдакъыми
ӏурыдгъэлъэдакъыми
ӏурывгъэлъэдакъыми
ӏурагъэлъэдакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъэдащэрэт
ӏурыбгъэлъэдащэрэт
ӏуригъэлъэдащэрэт
ӏурыдгъэлъэдащэрэт
ӏурывгъэлъэдащэрэт
ӏурагъэлъэдащэрэт
щымыӀэныгъэ:
ӏурызмыгъэлъэдащэрэт
ӏурумыгъэлъэдащэрэт
ӏуримыгъэлъэдащэрэт
ӏурыдмыгъэлъэдащэрэт
ӏурывмыгъэлъэдащэрэт
ӏурамыгъэлъэдащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъэдагъэнщ
ӏурыбгъэлъэдагъэнщ
ӏуригъэлъэдагъэнщ
ӏурыдгъэлъэдагъэнщ
ӏурывгъэлъэдагъэнщ
ӏурагъэлъэдагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъэдагъэнкъым
ӏурыбгъэлъэдагъэнкъым
ӏуригъэлъэдагъэнкъым
ӏурыдгъэлъэдагъэнкъым
ӏурывгъэлъэдагъэнкъым
ӏурагъэлъэдагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъэдагъэнт
ӏурыбгъэлъэдагъэнт
ӏуригъэлъэдагъэнт
ӏурыдгъэлъэдагъэнт
ӏурывгъэлъэдагъэнт
ӏурагъэлъэдагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъэдагъэнтэкъым
ӏурыбгъэлъэдагъэнтэкъым
ӏуригъэлъэдагъэнтэкъым
ӏурыдгъэлъэдагъэнтэкъым
ӏурывгъэлъэдагъэнтэкъым
ӏурагъэлъэдагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъэдагъэн
ӏурыбгъэлъэдагъэн
ӏуригъэлъэдагъэн
ӏурыдгъэлъэдагъэн
ӏурывгъэлъэдагъэн
ӏурагъэлъэдагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъэдагъэнкъэ
ӏурыбгъэлъэдагъэнкъэ
ӏуригъэлъэдагъэнкъэ
ӏурыдгъэлъэдагъэнкъэ
ӏурывгъэлъэдагъэнкъэ
ӏурагъэлъэдагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъэдагъэнт
ӏурыбгъэлъэдагъэнт
ӏуригъэлъэдагъэнт
ӏурыдгъэлъэдагъэнт
ӏурывгъэлъэдагъэнт
ӏурагъэлъэдагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъэдагъэнтэкъэ
ӏурыбгъэлъэдагъэнтэкъэ
ӏуригъэлъэдагъэнтэкъэ
ӏурыдгъэлъэдагъэнтэкъэ
ӏурывгъэлъэдагъэнтэкъэ
ӏурагъэлъэдагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъэдагъэнущ
ӏурыбгъэлъэдагъэнущ
ӏуригъэлъэдагъэнущ
ӏурыдгъэлъэдагъэнущ
ӏурывгъэлъэдагъэнущ
ӏурагъэлъэдагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъэдагъэнукъым
ӏурыбгъэлъэдагъэнукъым
ӏуригъэлъэдагъэнукъым
ӏурыдгъэлъэдагъэнукъым
ӏурывгъэлъэдагъэнукъым
ӏурагъэлъэдагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъэдагъэнут
ӏурыбгъэлъэдагъэнут
ӏуригъэлъэдагъэнут
ӏурыдгъэлъэдагъэнут
ӏурывгъэлъэдагъэнут
ӏурагъэлъэдагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъэдагъэнутэкъым
ӏурыбгъэлъэдагъэнутэкъым
ӏуригъэлъэдагъэнутэкъым
ӏурыдгъэлъэдагъэнутэкъым
ӏурывгъэлъэдагъэнутэкъым
ӏурагъэлъэдагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъэдагъэну
ӏурыбгъэлъэдагъэну
ӏуригъэлъэдагъэну
ӏурыдгъэлъэдагъэну
ӏурывгъэлъэдагъэну
ӏурагъэлъэдагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъэдагъэнукъэ
ӏурыбгъэлъэдагъэнукъэ
ӏуригъэлъэдагъэнукъэ
ӏурыдгъэлъэдагъэнукъэ
ӏурывгъэлъэдагъэнукъэ
ӏурагъэлъэдагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъэдагъэнут
ӏурыбгъэлъэдагъэнут
ӏуригъэлъэдагъэнут
ӏурыдгъэлъэдагъэнут
ӏурывгъэлъэдагъэнут
ӏурагъэлъэдагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
ӏурызгъэлъэдагъэнутэкъэ
ӏурыбгъэлъэдагъэнутэкъэ
ӏуригъэлъэдагъэнутэкъэ
ӏурыдгъэлъэдагъэнутэкъэ
ӏурывгъэлъэдагъэнутэкъэ
ӏурагъэлъэдагъэнутэкъэ
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
ӏурызыгъэлъадэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
ӏурызымыгъэлъадэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
ӏурызыгъэлъэда
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
ӏурызымыгъэлъэда
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
ӏурызыгъэлъэдэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
ӏурызымыгъэлъэдэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
ӏурызыгъэлъэдэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
ӏурызымыгъэлъэдэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
ӏурызыгъэлъэдэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
ӏурызымыгъэлъэдэну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту)
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
ӏурызгъэлъадэ
ӏурыбгъэлъадэ
ӏуригъэлъадэ
ӏурыдгъэлъадэ
ӏурывгъэлъадэ
ӏурагъэлъадэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
ӏурызмыгъэлъадэ
ӏурумыгъэлъадэ
ӏуримыгъэлъадэ
ӏурыдмыгъэлъадэ
ӏурывмыгъэлъадэ
ӏурамыгъэлъадэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
ӏурызгъэлъэда
ӏурыбгъэлъэда
ӏуригъэлъэда
ӏурыдгъэлъэда
ӏурывгъэлъэда
ӏурагъэлъэда
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
ӏурызмыгъэлъэда
ӏурумыгъэлъэда
ӏуримыгъэлъэда
ӏурыдмыгъэлъэда
ӏурывмыгъэлъэда
ӏурамыгъэлъэда
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
ӏурызгъэлъэдэгъа
ӏурыбгъэлъэдэгъа
ӏуригъэлъэдэгъа
ӏурыдгъэлъэдэгъа
ӏурывгъэлъэдэгъа
ӏурагъэлъэдэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
ӏурызмыгъэлъэдэгъа
ӏурумыгъэлъэдэгъа
ӏуримыгъэлъэдэгъа
ӏурыдмыгъэлъэдэгъа
ӏурывмыгъэлъэдэгъа
ӏурамыгъэлъэдэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
ӏурызгъэлъэдэн
ӏурыбгъэлъэдэн
ӏуригъэлъэдэн
ӏурыдгъэлъэдэн
ӏурывгъэлъэдэн
ӏурагъэлъэдэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
ӏурызмыгъэлъэдэн
ӏурумыгъэлъэдэн
ӏуримыгъэлъэдэн
ӏурыдмыгъэлъэдэн
ӏурывмыгъэлъэдэн
ӏурамыгъэлъэдэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
ӏурызгъэлъэдэну
ӏурыбгъэлъэдэну
ӏуригъэлъэдэну
ӏурыдгъэлъэдэну
ӏурывгъэлъэдэну
ӏурагъэлъэдэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
ӏурызмыгъэлъэдэну
ӏурумыгъэлъэдэну
ӏуримыгъэлъэдэну
ӏурыдмыгъэлъэдэну
ӏурывмыгъэлъэдэну
ӏурамыгъэлъэдэну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ
ӏурыгъэлъадэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
ӏурымыгъэлъадэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
ӏурыгъэлъэда
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
ӏурымыгъэлъэда
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
ӏурыгъэлъэдэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
ӏурымыгъэлъэдэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
ӏурыгъэлъэдэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
ӏурымыгъэлъэдэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
ӏурыгъэлъэдэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
ӏурымыгъэлъэдэну
Обстоятельственнэ причастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъуӏур зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
зэрыӏурызгъэлъадэ
зэрыӏурыбгъэлъадэ
зэрыӏуригъэлъадэ
зэрыӏурыдгъэлъадэ
зэрыӏурывгъэлъадэ
зэрыӏурагъэлъадэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыӏурызмыгъэлъадэ
зэрыӏурумыгъэлъадэ
зэрыӏуримыгъэлъадэ
зэрыӏурыдмыгъэлъадэ
зэрыӏурывмыгъэлъадэ
зэрыӏурамыгъэлъадэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэрыӏурызгъэлъэда
зэрыӏурыбгъэлъэда
зэрыӏуригъэлъэда
зэрыӏурыдгъэлъэда
зэрыӏурывгъэлъэда
зэрыӏурагъэлъэда
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыӏурызмыгъэлъэда
зэрыӏурумыгъэлъэда
зэрыӏуримыгъэлъэда
зэрыӏурыдмыгъэлъэда
зэрыӏурывмыгъэлъэда
зэрыӏурамыгъэлъэда
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэрыӏурызгъэлъэдэгъа
зэрыӏурыбгъэлъэдэгъа
зэрыӏуригъэлъэдэгъа
зэрыӏурыдгъэлъэдэгъа
зэрыӏурывгъэлъэдэгъа
зэрыӏурагъэлъэдэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыӏурызмыгъэлъэдэгъа
зэрыӏурумыгъэлъэдэгъа
зэрыӏуримыгъэлъэдэгъа
зэрыӏурыдмыгъэлъэдэгъа
зэрыӏурывмыгъэлъэдэгъа
зэрыӏурамыгъэлъэдэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэрыӏурызгъэлъэдэн
зэрыӏурыбгъэлъэдэн
зэрыӏуригъэлъэдэн
зэрыӏурыдгъэлъэдэн
зэрыӏурывгъэлъэдэн
зэрыӏурагъэлъэдэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыӏурызмыгъэлъэдэн
зэрыӏурумыгъэлъэдэн
зэрыӏуримыгъэлъэдэн
зэрыӏурыдмыгъэлъэдэн
зэрыӏурывмыгъэлъэдэн
зэрыӏурамыгъэлъэдэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэрыӏурызгъэлъэдэну
зэрыӏурыбгъэлъэдэну
зэрыӏуригъэлъэдэну
зэрыӏурыдгъэлъэдэну
зэрыӏурывгъэлъэдэну
зэрыӏурагъэлъэдэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыӏурызмыгъэлъэдэну
зэрыӏурумыгъэлъэдэну
зэрыӏуримыгъэлъэдэну
зэрыӏурыдмыгъэлъэдэну
зэрыӏурывмыгъэлъэдэну
зэрыӏурамыгъэлъэдэну
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щыӏурызгъэлъадэ
щыӏурыбгъэлъадэ
щыӏуригъэлъадэ
щыӏурыдгъэлъадэ
щыӏурывгъэлъадэ
щыӏурагъэлъадэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щыӏурызмыгъэлъадэ
щыӏурумыгъэлъадэ
щыӏуримыгъэлъадэ
щыӏурыдмыгъэлъадэ
щыӏурывмыгъэлъадэ
щыӏурамыгъэлъадэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щыӏурызгъэлъэда
щыӏурыбгъэлъэда
щыӏуригъэлъэда
щыӏурыдгъэлъэда
щыӏурывгъэлъэда
щыӏурагъэлъэда
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щыӏурызмыгъэлъэда
щыӏурумыгъэлъэда
щыӏуримыгъэлъэда
щыӏурыдмыгъэлъэда
щыӏурывмыгъэлъэда
щыӏурамыгъэлъэда
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щыӏурызгъэлъэдэгъа
щыӏурыбгъэлъэдэгъа
щыӏуригъэлъэдэгъа
щыӏурыдгъэлъэдэгъа
щыӏурывгъэлъэдэгъа
щыӏурагъэлъэдэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щыӏурызмыгъэлъэдэгъа
щыӏурумыгъэлъэдэгъа
щыӏуримыгъэлъэдэгъа
щыӏурыдмыгъэлъэдэгъа
щыӏурывмыгъэлъэдэгъа
щыӏурамыгъэлъэдэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щыӏурызгъэлъэдэн
щыӏурыбгъэлъэдэн
щыӏуригъэлъэдэн
щыӏурыдгъэлъэдэн
щыӏурывгъэлъэдэн
щыӏурагъэлъэдэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щыӏурызмыгъэлъэдэн
щыӏурумыгъэлъэдэн
щыӏуримыгъэлъэдэн
щыӏурыдмыгъэлъэдэн
щыӏурывмыгъэлъэдэн
щыӏурамыгъэлъэдэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щыӏурызгъэлъэдэну
щыӏурыбгъэлъэдэну
щыӏуригъэлъэдэну
щыӏурыдгъэлъэдэну
щыӏурывгъэлъэдэну
щыӏурагъэлъэдэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щыӏурызмыгъэлъэдэну
щыӏурумыгъэлъэдэну
щыӏуримыгъэлъэдэну
щыӏурыдмыгъэлъэдэну
щыӏурывмыгъэлъэдэну
щыӏурамыгъэлъэдэну
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
здыӏурызгъэлъадэ
здыӏурыбгъэлъадэ
здыӏуригъэлъадэ
здыӏурыдгъэлъадэ
здыӏурывгъэлъадэ
здыӏурагъэлъадэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
здыӏурызмыгъэлъадэ
здыӏурумыгъэлъадэ
здыӏуримыгъэлъадэ
здыӏурыдмыгъэлъадэ
здыӏурывмыгъэлъадэ
здыӏурамыгъэлъадэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здыӏурызгъэлъэда
здыӏурыбгъэлъэда
здыӏуригъэлъэда
здыӏурыдгъэлъэда
здыӏурывгъэлъэда
здыӏурагъэлъэда
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
здыӏурызмыгъэлъэда
здыӏурумыгъэлъэда
здыӏуримыгъэлъэда
здыӏурыдмыгъэлъэда
здыӏурывмыгъэлъэда
здыӏурамыгъэлъэда
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здыӏурызгъэлъэдэгъа
здыӏурыбгъэлъэдэгъа
здыӏуригъэлъэдэгъа
здыӏурыдгъэлъэдэгъа
здыӏурывгъэлъэдэгъа
здыӏурагъэлъэдэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
здыӏурызмыгъэлъэдэгъа
здыӏурумыгъэлъэдэгъа
здыӏуримыгъэлъэдэгъа
здыӏурыдмыгъэлъэдэгъа
здыӏурывмыгъэлъэдэгъа
здыӏурамыгъэлъэдэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
здыӏурызгъэлъэдэн
здыӏурыбгъэлъэдэн
здыӏуригъэлъэдэн
здыӏурыдгъэлъэдэн
здыӏурывгъэлъэдэн
здыӏурагъэлъэдэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
здыӏурызмыгъэлъэдэн
здыӏурумыгъэлъэдэн
здыӏуримыгъэлъэдэн
здыӏурыдмыгъэлъэдэн
здыӏурывмыгъэлъэдэн
здыӏурамыгъэлъэдэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
здыӏурызгъэлъэдэну
здыӏурыбгъэлъэдэну
здыӏуригъэлъэдэну
здыӏурыдгъэлъэдэну
здыӏурывгъэлъэдэну
здыӏурагъэлъэдэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
здыӏурызмыгъэлъэдэну
здыӏурумыгъэлъэдэну
здыӏуримыгъэлъэдэну
здыӏурыдмыгъэлъэдэну
здыӏурывмыгъэлъэдэну
здыӏурамыгъэлъэдэну
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щӀыӏурызгъэлъадэ
щӀыӏурыбгъэлъадэ
щӀыӏуригъэлъадэ
щӀыӏурыдгъэлъадэ
щӀыӏурывгъэлъадэ
щӀыӏурагъэлъадэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыӏурызмыгъэлъадэ
щӀыӏурумыгъэлъадэ
щӀыӏуримыгъэлъадэ
щӀыӏурыдмыгъэлъадэ
щӀыӏурывмыгъэлъадэ
щӀыӏурамыгъэлъадэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щӀыӏурызгъэлъэда
щӀыӏурыбгъэлъэда
щӀыӏуригъэлъэда
щӀыӏурыдгъэлъэда
щӀыӏурывгъэлъэда
щӀӏурагъэлъэда
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыӏурызмыгъэлъэда
щӀыӏурумыгъэлъэда
щӀыӏуримыгъэлъэда
щӀыӏурыдмыгъэлъэда
щӀыӏурывмыгъэлъэда
щӀыӏурамыгъэлъэда
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щӀыӏурызгъэлъэдэгъа
щӀэӏурыбгъэлъэдэгъа
щӀыӏуригъэлъэдэгъа
щӀэӏурыдгъэлъэдэгъа
щӀэӏурывгъэлъэдэгъа
щӀыӏурагъэлъэдэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыӏурызмыгъэлъэдэгъа
щӀыӏурумыгъэлъэдэгъа
щӀыӏуримыгъэлъэдэгъа
щӀыӏурыдмыгъэлъэдэгъа
щӀыӏурывмыгъэлъэдэгъа
щӀыӏурамыгъэлъэдэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щӀыӏурызгъэлъэдэн
щӀыӏурыбгъэлъэдэн
щӀыӏуригъэлъэдэн
щӀыӏурыдгъэлъэдэн
щӀыӏурывгъэлъэдэн
щӀыӏурагъэлъэдэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыӏурызмыгъэлъэдэн
щӀыӏурумыгъэлъэдэн
щӀыӏуримыгъэлъэдэн
щӀыӏурыдмыгъэлъэдэн
щӀыӏурывмыгъэлъэдэн
щӀыӏурамыгъэлъэдэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щӀыӏурызгъэлъэдэну
щӀыӏурыбгъэлъэдэну
щӀыӏуригъэлъэдэну
щӀыӏурыдгъэлъэдэну
щӀыӏурывгъэлъэдэну
щӀыӏурагъэлъэдэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыӏурызмыгъэлъэдэну
щӀыӏурумыгъэлъэдэну
щӀыӏуримыгъэлъэдэну
щӀыӏурыдмыгъэлъэдэну
щӀыӏурывмыгъэлъэдэну
щӀыӏурамыгъэлъэдэну
Деепричастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
ӏурызгъэлъэдэу
ӏурыбгъэлъадэу
ӏуригъэлъадэу
ӏурыдгъэлъадэу
ӏурывгъэлъадэу
ӏурагъэлъадэу
ит зэман - щымыӀэныгъэ
ӏурызмыгъэлъадэу
ӏурумыгъэлъадэу
ӏуримыгъэлъадэу
ӏурыдмыгъэлъадэу
ӏурывмыгъэлъадэу
ӏурамыгъэлъадэу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
ӏурызгъэлъэдауэ
ӏурыбгъэлъэдауэ
ӏуригъэлъэдауэ
ӏурыдгъэлъэдауэ
ӏурывгъэлъэдауэ
ӏурагъэлъэдауэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
ӏурызмыгъэлъэдауэ
ӏурумыгъэлъэдауэ
ӏуримыгъэлъэдауэ
ӏурыдмыгъэлъэдауэ
ӏурывмыгъэлъэдауэ
ӏурамыгъэлъэдауэ
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
ӏурызгъэлъадэурэ
ӏурыбгъэлъадэурэ
ӏуригъэлъадэурэ
ӏурыдгъэлъадэурэ
ӏурывгъэлъадэурэ
ӏурагъэлъадэурэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
ӏурызмыгъэлъадэурэ
ӏурумыгъэлъадэурэ
ӏуримыгъэлъадэурэ
ӏурыдмыгъэлъадэурэ
ӏурывмыгъэлъадэурэ
ӏурамыгъэлъадэурэ
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
пӏурызогъэлъадэ
ӏурызогъэлъадэ
--
фӏурызогъэлъадэ
яӏурызогъэлъадэ
уэ
сӏурыбогъэлъадэ
--
ӏурыбогъэлъадэ
тӏурыбогъэлъадэ
--
яӏурыбогъэлъадэ
абы
сӏурегъэлъадэ
пӏурегъэлъадэ
ӏурегъэлъадэ
тӏурегъэлъадэ
фӏурегъэлъадэ
яӏурегъэлъадэ
дэ
--
пӏурыдогъэлъадэ
ӏурыдогъэлъадэ
--
фӏурыдогъэлъадэ
яӏурыдогъэлъадэ
фэ
сӏурывогъэлъадэ
--
ӏурывогъэлъадэ
тӏурывогъэлъадэ
--
яӏурывогъэлъадэ
абыхэм
сӏурагъэлъадэ(хэ)
пӏурагъэлъадэ(хэ)
ӏурагъэлъадэ(хэ)
тӏурагъэлъадэ(хэ)
фӏурагъэлъадэ(хэ)
яӏурагъэлъадэ(хэ)
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
пӏурызгъэ[лъадэрэ]
ӏурызгъэ[лъадэрэ]
--
фӏурызгъэ[лъадэрэ]
яӏурызгъэ[лъадэрэ]
уэ
сӏурыбгъэ[лъадрэ]
--
ӏурыбгъэ[лъадэрэ]
тӏурыбгъэ[лъадэрэ]
--
яӏурыбгъэ[лъадэрэ]
абы
сӏуригъэ[лъадэрэ]
пӏуригъэ[лъадэрэ]
ӏуригъэ[лъадэрэ]
тӏуригъэ[лъадэрэ]
фӏуригъэ[лъадэрэ]
яӏуригъэ[лъадэрэ]
дэ
--
пӏурыдгъэ[лъадэрэ]
ӏурыдгъэ[лъадэрэ]
--
фӏурыдгъэ[лъадэрэ]
яӏурыдгъэ[лъадэрэ]
фэ
сӏурывгъэ[лъадэрэ]
--
ӏурывгъэ[лъадээрэ]
тӏурывгъэ[лъадэрэ]
--
яӏурывгъэ[лъадэрэ]
абыхэм
сӏурагъэ[лъадэ(хэ)рэ]
пӏурагъэ[лъадэ(хэ)рэ]
ӏурагъэ[лъадэ(хэ)рэ]
тӏурагъэ[лъадэ(хэ)рэ]
фӏурагъэ[лъадэ(хэ)рэ]
яӏурагъэ[лъадэ(хэ)рэ]
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[лъад]э
[лъад]эр
--
[лъад]эхэр
Эргативнэ:
[лъад]э
[лъад]эм
--
[лъад]эхэм
Послеложнэ:
[лъад]экӀэ
[лъад]эмкӀэ
[лъад]эхэкӀэ
[лъад]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[лъад]эу
[лъад]эрауэ
[лъад]эхэу
[лъад]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[лъэд]а
[лъэд]ар
--
[лъэд]ахэр
Эргативнэ:
[лъэд]а
[лъэд]ам
--
[лъэд]ахэм
Послеложнэ:
[лъэд]акӀэ
[лъэд]амкӀэ
[лъэд]ахэкӀэ
[лъэд]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[лъэд]ауэ
[лъэд]арауэ
[лъэд]ахэу
[лъэд]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[лъэд]эн
[лъэд]эныр
--
[лъэд]энхэр
Эргативнэ:
[лъэд]эн
[лъэд]эным
--
[лъэд]энхэм
Послеложнэ:
[лъэд]энкӀэ
[лъэд]энымкӀэ
[лъэд]энхэкӀэ
[лъэд]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[лъэд]эну
[лъэд]энырауэ
[лъэд]энхэу
[лъэд]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[лъэд]эну
[лъэд]энур
--
[лъэд]энухэр
Эргативнэ:
[лъэд]эну
[лъэд]энум
--
[лъэд]энухэм
Послеложнэ:
[лъэд]энукӀэ
[лъэд]энумкӀэ
[лъэд]энухэкӀэ
[лъэд]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[лъэд]энууэ
[лъэд]энурауэ
[лъэд]энухэу
[лъэд]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Жьэдэгъэлъэдэн.
Зэуэ жьэм зыгуэр жьэдэдзэн.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
ӏурыгъэлъэдэн: 1. pour into the mouth 2. swallow or gulp down sb or sth.
УРЫСЫБЗЭ
ӏурыгъэлъэдэн: 1. влить в рот 2. заглотнуть, проглотить кого-что-л.
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.