АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
ӏу- + ры- + [бзэбзыхь] + -ы + -н
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "ӏурыбзэбзыхьын"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
ӏурыбзэбзыхьын
щымыӀэныгъэ:
ӏурымыбзэбзыхьын
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьын
уӏурыбзэбзыхьын
ӏурыбзэбзыхьын
дыӏурыбзэбзыхьын
фыӏурыбзэбзыхьын
ӏурыбзэбзыхьын(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сыӏурымыбзэбзыхьын
уӏурымыбзэбзыхьын
ӏурымыбзэбзыхьын
дыӏурымыбзэбзыхьын
фыӏурымыбзэбзыхьын
ӏурымыбзэбзыхьын(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
ӏурыбзэбзыхь!
фыӏурыбзэбзыхь!
щымыӀэныгъэ:
уӏурымыбзэбзыхь!
фыӏурымыбзэбзыхь!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыӏурыребзэбзыхь
уӏурыребзэбзыхь
ӏурыребзэбзыхь
дыӏурыребзэбзыхь
фыӏурыребзэбзыхь
ӏурыребзэбзыхь
щымыӀэныгъэ:
сыӏурыремыбзэбзыхь
уӏурыремыбзэбзыхь
ӏурыремыбзэбзыхь
дыӏурыремыбзэбзыхь
фыӏурыремыбзэбзыхь
ӏурыремыбзэбзыхь
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏуробзэбзыхь(ыр)
уӏуробзэбзыхь(ыр)
ӏуробзэбзыхь(ыр)
дыӏуробзэбзыхь(ыр)
фыӏуробзэбзыхь(ыр)
ӏуробзэбзыхь(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьыркъым
уӏурыбзэбзыхьыркъым
ӏурыбзэбзыхьыркъым
дыӏурыбзэбзыхьыркъым
фыӏурыбзэбзыхьыркъым
ӏурыбзэбзыхьы(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхь(ыр)т
уӏурыбзэбзыхь(ыр)т
ӏурыбзэбзыхь(ыр)т
дыӏурыбзэбзыхь(ыр)т
фыӏурыбзэбзыхь(ыр)т
ӏурыбзэбзыхь(ыр)т / ӏурыбзэбзыхьхэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхь(ыр)тэкъым
уӏурыбзэбзыхь(ыр)тэкъым
ӏурыбзэбзыхь(ыр)тэкъым
дыӏурыбзэбзыхь(ыр)тэкъым
фыӏурыбзэбзыхь(ыр)тэкъым
ӏурыбзэбзыхь(ыр)тэкъым / ӏурыбзэбзыхьхэ(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьащ
уӏурыбзэбзыхьащ
ӏурыбзэбзыхьащ
дыӏурыбзэбзыхьащ
фыӏурыбзэбзыхьащ
ӏурыбзэбзыхьа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьакъым
уӏурыбзэбзыхьакъым
ӏурыбзэбзыхьакъым
дыӏурыбзэбзыхьакъым
фыӏурыбзэбзыхьакъым
ӏурыбзэбзыхьа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьат
уӏурыбзэбзыхьат
ӏурыбзэбзыхьат
дыӏурыбзэбзыхьат
фыӏурыбзэбзыхьат
ӏурыбзэбзыхьа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьатэкъым
уӏурыбзэбзыхьатэкъым
ӏурыбзэбзыхьатэкъым
дыӏурыбзэбзыхьатэкъым
фыӏурыбзэбзыхьатэкъым
ӏурыбзэбзыхьа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьыгъащ
уӏурыбзэбзыхьыгъащ
ӏурыбзэбзыхьыгъащ
дыӏурыбзэбзыхьыгъащ
фыӏурыбзэбзыхьыгъащ
ӏурыбзэбзыхьыгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьыгъакъым
уӏурыбзэбзыхьыгъакъым
ӏурыбзэбзыхьыгъакъым
дыӏурыбзэбзыхьыгъакъым
фыӏурыбзэбзыхьыгъакъым
ӏурыбзэбзыхьыгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьыгъат
уӏурыбзэбзыхьыгъат
ӏурыбзэбзыхьыгъат
дыӏурыбзэбзыхьыгъат
фыӏурыбзэбзыхьыгъат
ӏурыбзэбзыхьыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьыгъатэкъым
уӏурыбзэбзыхьыгъатэкъым
ӏурыбзэбзыхьыгъатэкъым
дыӏурыбзэбзыхьыгъатэкъым
фыӏурыбзэбзыхьыгъатэкъым
ӏурыбзэбзыхьыгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьщ
уӏурыбзэбзыхьщ
ӏурыбзэбзыхьщ
дыӏурыбзэбзыхьщ
фыӏурыбзэбзыхьщ
ӏурыбзэбзыхь(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхькъым
уӏурыбзэбзыхькъым
ӏурыбзэбзыхькъым
дыӏурыбзэбзыхькъым
фыӏурыбзэбзыхькъым
ӏурыбзэбзыхь(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьт
уӏурыбзэбзыхьт
ӏурыбзэбзыхьт
дыӏурыбзэбзыхьт
фыӏурыбзэбзыхьт
ӏурыбзэбзыхь(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьтэкъым
уӏурыбзэбзыхьтэкъым
ӏурыбзэбзыхьтэкъым
дыӏурыбзэбзыхьтэкъым
фыӏурыбзэбзыхьтэкъым
ӏурыбзэбзыхь(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьынщ
уӏурыбзэбзыхьынщ
ӏурыбзэбзыхьынщ
дыӏурыбзэбзыхьынщ
фыӏурыбзэбзыхьынщ
ӏурыбзэбзыхьын(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьынкъым
уӏурыбзэбзыхьынкъым
ӏурыбзэбзыхьынкъым
дыӏурыбзэбзыхьынкъым
фыӏурыбзэбзыхьынкъым
ӏурыбзэбзыхьын(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьынущ
уӏурыбзэбзыхьынущ
ӏурыбзэбзыхьынущ
дыӏурыбзэбзыхьынущ
фыӏурыбзэбзыхьынущ
ӏурыбзэбзыхьыну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьынукъым
уӏурыбзэбзыхьынукъым
ӏурыбзэбзыхьынукъым
дыӏурыбзэбзыхьынукъым
фыӏурыбзэбзыхьынукъым
ӏурыбзэбзыхьыну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьрэ
уӏурыбзэбзыхьрэ
ӏурыбзэбзыхьрэ
дыӏурыбзэбзыхьрэ
фыӏурыбзэбзыхьрэ
ӏурыбзэбзыхь(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьыркъэ
уӏурыбзэбзыхьыркъэ
ӏурыбзэбзыхьыркъэ
дыӏурыбзэбзыхьыркъэ
фыӏурыбзэбзыхьыркъэ
ӏурыбзэбзыхьыркъэ / ӏурыбзэбзыхьхэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхь(ыр)т
уӏурыбзэбзыхь(ыр)т
ӏурыбзэбзыхь(ыр)т
дыӏурыбзэбзыхь(ыр)т
фыӏурыбзэбзыхь(ыр)т
ӏурыбзэбзыхь(ыр)т / ӏурыбзэбзыхьхэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхь(ыр)тэкъэ
уӏурыбзэбзыхь(ыр)тэкъэ
ӏурыбзэбзыхь(ыр)тэкъэ
дыӏурыбзэбзыхь(ыр)тэкъэ
фыӏурыбзэбзыхь(ыр)тэкъэ
ӏурыбзэбзыхь(ыр)тэкъэ / ӏурыбзэбзыхьхэ(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьа
уӏурыбзэбзыхьа
ӏурыбзэбзыхьа
дыӏурыбзэбзыхьа
фыӏурыбзэбзыхьа
ӏурыбзэбзыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьакъэ
уӏурыбзэбзыхьакъэ
ӏурыбзэбзыхьакъэ
дыӏурыбзэбзыхьакъэ
фыӏурыбзэбзыхьакъэ
ӏурыбзэбзыхьа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьат
уӏурыбзэбзыхьат
ӏурыбзэбзыхьат
дыӏурыбзэбзыхьат
фыӏурыбзэбзыхьат
ӏурыбзэбзыхьа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьатэкъэ
уӏурыбзэбзыхьатэкъэ
ӏурыбзэбзыхьатэкъэ
дыӏурыбзэбзыхьатэкъэ
фыӏурыбзэбзыхьатэкъэ
ӏурыбзэбзыхьа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьыгъа
уӏурыбзэбзыхьыгъа
ӏурыбзэбзыхьыгъа
дыӏурыбзэбзыхьыгъа
фыӏурыбзэбзыхьыгъа
ӏурыбзэбзыхьыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьыгъакъэ
уӏурыбзэбзыхьыгъакъэ
ӏурыбзэбзыхьыгъакъэ
дыӏурыбзэбзыхьыгъакъэ
фыӏурыбзэбзыхьыгъакъэ
ӏурыбзэбзыхьыгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьыгъат
уӏурыбзэбзыхьыгъат
ӏурыбзэбзыхьыгъат
дыӏурыбзэбзыхьыгъат
фыӏурыбзэбзыхьыгъат
ӏурыбзэбзыхьыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьыгъатэкъэ
уӏурыбзэбзыхьыгъатэкъэ
ӏурыбзэбзыхьыгъатэкъэ
дыӏурыбзэбзыхьыгъатэкъэ
фыӏурыбзэбзыхьыгъатэкъэ
ӏурыбзэбзыхьыгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхь
уӏурыбзэбзыхь
ӏурыбзэбзыхь
дыӏурыбзэбзыхь
фыӏурыбзэбзыхь
ӏурыбзэбзыхь(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхькъэ
уӏурыбзэбзыхькъэ
ӏурыбзэбзыхькъэ
дыӏурыбзэбзыхькъэ
фыӏурыбзэбзыхькъэ
ӏурыбзэбзыхь(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьт
уӏурыбзэбзыхьт
ӏурыбзэбзыхьт
дыӏурыбзэбзыхьт
фыӏурыбзэбзыхьт
ӏурыбзэбзыхь(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьтэкъэ
уӏурыбзэбзыхьтэкъэ
ӏурыбзэбзыхьтэкъэ
дыӏурыбзэбзыхьтэкъэ
фыӏурыбзэбзыхьтэкъэ
ӏурыбзэбзыхь(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьын
уӏурыбзэбзыхьын
ӏурыбзэбзыхьын
дыӏурыбзэбзыхьын
фыӏурыбзэбзыхьын
ӏурыбзэбзыхьын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьынкъэ
уӏурыбзэбзыхьынкъэ
ӏурыбзэбзыхьынкъэ
дыӏурыбзэбзыхьынкъэ
фыӏурыбзэбзыхьынкъэ
ӏурыбзэбзыхьын(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьыну
уӏурыбзэбзыхьыну
ӏурыбзэбзыхьыну
дыӏурыбзэбзыхьыну
фыӏурыбзэбзыхьыну
ӏурыбзэбзыхьыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьынукъэ
уӏурыбзэбзыхьынукъэ
ӏурыбзэбзыхьынукъэ
дыӏурыбзэбзыхьынукъэ
фыӏурыбзэбзыхьынукъэ
ӏурыбзэбзыхьыну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьмэ
уӏурыбзэбзыхьмэ
ӏурыбзэбзыхьмэ
дыӏурыбзэбзыхьмэ
фыӏурыбзэбзыхьмэ
ӏурыбзэбзыхь(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏурымыбзэбзыхьмэ
уӏурымыбзэбзыхьмэ
ӏурымыбзэбзыхьмэ
дыӏурымыбзэбзыхьмэ
фыӏурымыбзэбзыхьмэ
ӏурымыбзэбзыхь(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьамэ
уӏурыбзэбзыхьамэ
ӏурыбзэбзыхьамэ
дыӏурыбзэбзыхьамэ
фыӏурыбзэбзыхьамэ
ӏурыбзэбзыхьа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏурымыбзэбзыхьамэ
уӏурымыбзэбзыхьамэ
ӏурымыбзэбзыхьамэ
дыӏурымыбзэбзыхьамэ
фыӏурымыбзэбзыхьамэ
ӏурымыбзэбзыхьа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьыгъамэ
уӏурыбзэбзыхьыгъамэ
ӏурыбзэбзыхьыгъамэ
дыӏурыбзэбзыхьыгъамэ
фыӏурыбзэбзыхьыгъамэ
ӏурыбзэбзыхьыгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏурымыбзэбзыхьыгъамэ
уӏурымыбзэбзыхьыгъамэ
ӏурымыбзэбзыхьыгъамэ
дыӏурымыбзэбзыхьыгъамэ
фыӏурымыбзэбзыхьыгъамэ
ӏурымыбзэбзыхьыгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьынмэ
уӏурыбзэбзыхьынмэ
ӏурыбзэбзыхьынмэ
дыӏурыбзэбзыхьынмэ
фыӏурыбзэбзыхьынмэ
ӏурыбзэбзыхьын(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏурымыбзэбзыхьынмэ
уӏурымыбзэбзыхьынмэ
ӏурымыбзэбзыхьынмэ
дыӏурымыбзэбзыхьынмэ
фыӏурымыбзэбзыхьынмэ
ӏурымыбзэбзыхьын(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьынумэ
уӏурыбзэбзыхьынумэ
ӏурыбзэбзыхьынумэ
дыӏурыбзэбзыхьынумэ
фыӏурыбзэбзыхьынумэ
ӏурыбзэбзыхьыну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏурымыбзэбзыхьынумэ
уӏурымыбзэбзыхьынумэ
ӏурымыбзэбзыхьынумэ
дыӏурымыбзэбзыхьынумэ
фыӏурымыбзэбзыхьынумэ
ӏурымыбзэбзыхьыну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьтэмэ
уӏурыбзэбзыхьтэмэ
ӏурыбзэбзыхьтэмэ
дыӏурыбзэбзыхьтэмэ
фыӏурыбзэбзыхьтэмэ
ӏурыбзэбзыхь(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏурымыбзэбзыхьтэмэ
уӏурымыбзэбзыхьтэмэ
ӏурымыбзэбзыхьтэмэ
дыӏурымыбзэбзыхьтэмэ
фыӏурымыбзэбзыхьтэмэ
ӏурымыбзэбзыхь(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьатэмэ
уӏурыбзэбзыхьатэмэ
ӏурыбзэбзыхьатэмэ
дыӏурыбзэбзыхьатэмэ
фыӏурыбзэбзыхьатэмэ
ӏурыбзэбзыхьа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏурымыбзэбзыхьатэмэ
уӏурымыбзэбзыхьатэмэ
ӏурымыбзэбзыхьатэмэ
дыӏурымыбзэбзыхьатэмэ
фыӏурымыбзэбзыхьатэмэ
ӏурымыбзэбзыхьа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьыгъатэмэ
уӏурыбзэбзыхьыгъатэмэ
ӏурыбзэбзыхьыгъатэмэ
дыӏурыбзэбзыхьыгъатэмэ
фыӏурыбзэбзыхьыгъатэмэ
ӏурыбзэбзыхьыгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏурымыбзэбзыхьыгъатэмэ
уӏурымыбзэбзыхьыгъатэмэ
ӏурымыбзэбзыхьыгъатэмэ
дыӏурымыбзэбзыхьыгъатэмэ
фыӏурымыбзэбзыхьыгъатэмэ
ӏурымыбзэбзыхьыгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьынтэмэ
уӏурыбзэбзыхьынтэмэ
ӏурыбзэбзыхьынтэмэ
дыӏурыбзэбзыхьынтэмэ
фыӏурыбзэбзыхьынтэмэ
ӏурыбзэбзыхьын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏурымыбзэбзыхьынтэмэ
уӏурымыбзэбзыхьынтэмэ
ӏурымыбзэбзыхьынтэмэ
дыӏурымыбзэбзыхьынтэмэ
фыӏурымыбзэбзыхьынтэмэ
ӏурымыбзэбзыхьын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьынутэмэ
уӏурыбзэбзыхьынутэмэ
ӏурыбзэбзыхьынутэмэ
дыӏурыбзэбзыхьынутэмэ
фыӏурыбзэбзыхьынутэмэ
ӏурыбзэбзыхьыну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏурымыбзэбзыхьынутэмэ
уӏурымыбзэбзыхьынутэмэ
ӏурымыбзэбзыхьынутэмэ
дыӏурымыбзэбзыхьынутэмэ
фыӏурымыбзэбзыхьынутэмэ
ӏурымыбзэбзыхьыну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьынт
уӏурыбзэбзыхьынт
ӏурыбзэбзыхьынт
дыӏурыбзэбзыхьынт
фыӏурыбзэбзыхьынт
ӏурыбзэбзыхьын(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьынтэкъым
уӏурыбзэбзыхьынтэкъым
ӏурыбзэбзыхьынтэкъым
дыӏурыбзэбзыхьынтэкъым
фыӏурыбзэбзыхьынтэкъым
ӏурыбзэбзыхьын(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьынут
уӏурыбзэбзыхьынут
ӏурыбзэбзыхьынут
дыӏурыбзэбзыхьынут
фыӏурыбзэбзыхьынут
ӏурыбзэбзыхьыну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьынутэкъым
уӏурыбзэбзыхьынутэкъым
ӏурыбзэбзыхьынутэкъым
дыӏурыбзэбзыхьынутэкъым
фыӏурыбзэбзыхьынутэкъым
ӏурыбзэбзыхьыну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьми
уӏурыбзэбзыхьми
ӏурыбзэбзыхьми
дыӏурыбзэбзыхьми
фыӏурыбзэбзыхьми
ӏурыбзэбзыхь(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏурымыбзэбзыхьми
уӏурымыбзэбзыхьми
ӏурымыбзэбзыхьми
дыӏурымыбзэбзыхьми
фыӏурымыбзэбзыхьми
ӏурымыбзэбзыхь(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьами
уӏурыбзэбзыхьами
ӏурыбзэбзыхьами
дыӏурыбзэбзыхьами
фыӏурыбзэбзыхьами
ӏурыбзэбзыхьа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏурымыбзэбзыхьами
уӏурымыбзэбзыхьами
ӏурымыбзэбзыхьами
дыӏурымыбзэбзыхьами
фыӏурымыбзэбзыхьами
ӏурымыбзэбзыхьа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьыгъами
уӏурыбзэбзыхьыгъами
ӏурыбзэбзыхьыгъами
дыӏурыбзэбзыхьыгъами
фыӏурыбзэбзыхьыгъами
ӏурыбзэбзыхьыгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏурымыбзэбзыхьыгъами
уӏурымыбзэбзыхьыгъами
ӏурымыбзэбзыхьыгъами
дыӏурымыбзэбзыхьыгъами
фыӏурымыбзэбзыхьыгъами
ӏурымыбзэбзыхьыгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьынми
уӏурыбзэбзыхьынми
ӏурыбзэбзыхьынми
дыӏурыбзэбзыхьынми
фыӏурыбзэбзыхьынми
ӏурыбзэбзыхьын(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏурымыбзэбзыхьынми
уӏурымыбзэбзыхьынми
ӏурымыбзэбзыхьынми
дыӏурымыбзэбзыхьынми
фыӏурымыбзэбзыхьынми
ӏурымыбзэбзыхьын(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьынуми
уӏурыбзэбзыхьынуми
ӏурыбзэбзыхьынуми
дыӏурыбзэбзыхьынуми
фыӏурыбзэбзыхьынуми
ӏурыбзэбзыхьыну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏурымыбзэбзыхьынуми
уӏурымыбзэбзыхьынуми
ӏурымыбзэбзыхьынуми
дыӏурымыбзэбзыхьынуми
фыӏурымыбзэбзыхьынуми
ӏурымыбзэбзыхьыну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьтэми
уӏурыбзэбзыхьтэми
ӏурыбзэбзыхьтэми
дыӏурыбзэбзыхьтэми
фыӏурыбзэбзыхьтэми
ӏурыбзэбзыхь(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏурымыбзэбзыхьтэми
уӏурымыбзэбзыхьтэми
ӏурымыбзэбзыхьтэми
дыӏурымыбзэбзыхьтэми
фыӏурымыбзэбзыхьтэми
ӏурымыбзэбзыхь(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьатэми
уӏурыбзэбзыхьатэми
ӏурыбзэбзыхьатэми
дыӏурыбзэбзыхьатэми
фыӏурыбзэбзыхьатэми
ӏурыбзэбзыхьа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏурымыбзэбзыхьатэми
уӏурымыбзэбзыхьатэми
ӏурымыбзэбзыхьатэми
дыӏурымыбзэбзыхьатэми
фыӏурымыбзэбзыхьатэми
ӏурымыбзэбзыхьа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьыгъатэми
уӏурыбзэбзыхьыгъатэми
ӏурыбзэбзыхьыгъатэми
дыӏурыбзэбзыхьыгъатэми
фыӏурыбзэбзыхьыгъатэми
ӏурыбзэбзыхьыгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏурымыбзэбзыхьыгъатэми
уӏурымыбзэбзыхьыгъатэми
ӏурымыбзэбзыхьыгъатэми
дыӏурымыбзэбзыхьыгъатэми
фыӏурымыбзэбзыхьыгъатэми
ӏурымыбзэбзыхьыгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьынтэми
уӏурыбзэбзыхьынтэми
ӏурыбзэбзыхьынтэми
дыӏурыбзэбзыхьынтэми
фыӏурыбзэбзыхьынтэми
ӏурыбзэбзыхьын(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏурымыбзэбзыхьынтэми
уӏурымыбзэбзыхьынтэми
ӏурымыбзэбзыхьынтэми
дыӏурымыбзэбзыхьынтэми
фыӏурымыбзэбзыхьынтэми
ӏурымыбзэбзыхьын(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьынутэми
уӏурыбзэбзыхьынутэми
ӏурыбзэбзыхьынутэми
дыӏурыбзэбзыхьынутэми
фыӏурыбзэбзыхьынутэми
ӏурыбзэбзыхьыну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏурымыбзэбзыхьынутэми
уӏурымыбзэбзыхьынутэми
ӏурымыбзэбзыхьынутэми
дыӏурымыбзэбзыхьынутэми
фыӏурымыбзэбзыхьынутэми
ӏурымыбзэбзыхьыну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьаи
уӏурыбзэбзыхьаи
ӏурыбзэбзыхьаи
дыӏурыбзэбзыхьаи
фыӏурыбзэбзыхьаи
ӏурыбзэбзыхьаи
щымыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьакъыми
уӏурыбзэбзыхьакъыми
ӏурыбзэбзыхьакъыми
дыӏурыбзэбзыхьакъыми
фыӏурыбзэбзыхьакъыми
ӏурыбзэбзыхьакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьащэрэт
уӏурыбзэбзыхьащэрэт
ӏурыбзэбзыхьащэрэт
дыӏурыбзэбзыхьащэрэт
фыӏурыбзэбзыхьащэрэт
ӏурыбзэбзыхьащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сыӏурымыбзэбзыхьащэрэт
уӏурымыбзэбзыхьащэрэт
ӏурымыбзэбзыхьащэрэт
дыӏурымыбзэбзыхьащэрэт
фыӏурымыбзэбзыхьащэрэт
ӏурымыбзэбзыхьащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьагъэнщ
уӏурыбзэбзыхьагъэнщ
ӏурыбзэбзыхьагъэнщ
дыӏурыбзэбзыхьагъэнщ
фыӏурыбзэбзыхьагъэнщ
ӏурыбзэбзыхьагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьагъэнкъым
уӏурыбзэбзыхьагъэнкъым
ӏурыбзэбзыхьагъэнкъым
дыӏурыбзэбзыхьагъэнкъым
фыӏурыбзэбзыхьагъэнкъым
ӏурыбзэбзыхьагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьагъэнт
уӏурыбзэбзыхьагъэнт
ӏурыбзэбзыхьагъэнт
дыӏурыбзэбзыхьагъэнт
фыӏурыбзэбзыхьагъэнт
ӏурыбзэбзыхьагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьагъэнтэкъым
уӏурыбзэбзыхьагъэнтэкъым
ӏурыбзэбзыхьагъэнтэкъым
дыӏурыбзэбзыхьагъэнтэкъым
фыӏурыбзэбзыхьагъэнтэкъым
ӏурыбзэбзыхьагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьагъэн
уӏурыбзэбзыхьагъэн
ӏурыбзэбзыхьагъэн
дыӏурыбзэбзыхьагъэн
фыӏурыбзэбзыхьагъэн
ӏурыбзэбзыхьагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьагъэнкъэ
уӏурыбзэбзыхьагъэнкъэ
ӏурыбзэбзыхьагъэнкъэ
дыӏурыбзэбзыхьагъэнкъэ
фыӏурыбзэбзыхьагъэнкъэ
ӏурыбзэбзыхьагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьагъэнт
уӏурыбзэбзыхьагъэнт
ӏурыбзэбзыхьагъэнт
дыӏурыбзэбзыхьагъэнт
фыӏурыбзэбзыхьагъэнт
ӏурыбзэбзыхьагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьагъэнтэкъэ
уӏурыбзэбзыхьагъэнтэкъэ
ӏурыбзэбзыхьагъэнтэкъэ
дыӏурыбзэбзыхьагъэнтэкъэ
фыӏурыбзэбзыхьагъэнтэкъэ
ӏурыбзэбзыхьагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьагъэнбзэбзыхь
уӏурыбзэбзыхьагъэнбзэбзыхь
ӏурыбзэбзыхьагъэнбзэбзыхь
дыӏурыбзэбзыхьагъэнбзэбзыхь
фыӏурыбзэбзыхьагъэнбзэбзыхь
ӏурыбзэбзыхьагъэнбзэбзыхь
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьагъэнукъым
уӏурыбзэбзыхьагъэнукъым
ӏурыбзэбзыхьагъэнукъым
дыӏурыбзэбзыхьагъэнукъым
фыӏурыбзэбзыхьагъэнукъым
ӏурыбзэбзыхьагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьагъэнут
уӏурыбзэбзыхьагъэнут
ӏурыбзэбзыхьагъэнут
дыӏурыбзэбзыхьагъэнут
фыӏурыбзэбзыхьагъэнут
ӏурыбзэбзыхьагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьагъэнутэкъым
уӏурыбзэбзыхьагъэнутэкъым
ӏурыбзэбзыхьагъэнутэкъым
дыӏурыбзэбзыхьагъэнутэкъым
фыӏурыбзэбзыхьагъэнутэкъым
ӏурыбзэбзыхьагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьагъэну
уӏурыбзэбзыхьагъэну
ӏурыбзэбзыхьагъэну
дыӏурыбзэбзыхьагъэну
фыӏурыбзэбзыхьагъэну
ӏурыбзэбзыхьагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьагъэнукъэ
уӏурыбзэбзыхьагъэнукъэ
ӏурыбзэбзыхьагъэнукъэ
дыӏурыбзэбзыхьагъэнукъэ
фыӏурыбзэбзыхьагъэнукъэ
ӏурыбзэбзыхьагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьагъэнут
уӏурыбзэбзыхьагъэнут
ӏурыбзэбзыхьагъэнут
дыӏурыбзэбзыхьагъэнут
фыӏурыбзэбзыхьагъэнут
ӏурыбзэбзыхьагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыӏурыбзэбзыхьагъэнутэкъэ
уӏурыбзэбзыхьагъэнутэкъэ
ӏурыбзэбзыхьагъэнутэкъэ
дыӏурыбзэбзыхьагъэнутэкъэ
фыӏурыбзэбзыхьагъэнутэкъэ
ӏурыбзэбзыхьагъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыӏурыбзэбзыхь
уӏурыбзэбзыхь
ӏурыбзэбзыхь
дыӏурыбзэбзыхь
фыӏурыбзэбзыхь
ӏурыбзэбзыхь(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыӏурымыбзэбзыхь
уӏурымыбзэбзыхь
ӏурымыбзэбзыхь
дыӏурымыбзэбзыхь
фыӏурымыбзэбзыхь
ӏурымыбзэбзыхь(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыӏурыбзэбзыхьа
уӏурыбзэбзыхьа
ӏурыбзэбзыхьа
дыӏурыбзэбзыхьа
фыӏурыбзэбзыхьа
ӏурыбзэбзыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыӏурымыбзэбзыхьа
уӏурымыбзэбзыхьа
ӏурымыбзэбзыхьа
дыӏурымыбзэбзыхьа
фыӏурымыбзэбзыхьа
ӏурымыбзэбзыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыӏурыбзэбзыхьыгъа
уӏурыбзэбзыхьыгъа
ӏурыбзэбзыхьыгъа
дыӏурыбзэбзыхьыгъа
фыӏурыбзэбзыхьыгъа
ӏурыбзэбзыхьыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыӏурымыбзэбзыхьыгъа
уӏурымыбзэбзыхьыгъа
ӏурымыбзэбзыхьыгъа
дыӏурымыбзэбзыхьыгъа
фыӏурымыбзэбзыхьыгъа
ӏурымыбзэбзыхьыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыӏурыбзэбзыхьын
уӏурыбзэбзыхьын
ӏурыбзэбзыхьын
дыӏурыбзэбзыхьын
фыӏурыбзэбзыхьын
ӏурыбзэбзыхьын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыӏурымыбзэбзыхьын
уӏурымыбзэбзыхьын
ӏурымыбзэбзыхьын
дыӏурымыбзэбзыхьын
фыӏурымыбзэбзыхьын
ӏурымыбзэбзыхьын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыӏурыбзэбзыхьыну
уӏурыбзэбзыхьыну
ӏурыбзэбзыхьыну
дыӏурыбзэбзыхьыну
фыӏурыбзэбзыхьыну
ӏурыбзэбзыхьыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыӏурымыбзэбзыхьыну
уӏурымыбзэбзыхьыну
ӏурымыбзэбзыхьыну
дыӏурымыбзэбзыхьыну
фыӏурымыбзэбзыхьыну
ӏурымыбзэбзыхьыну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъуӏур зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыӏурыбзэбзыхь
узэрыӏурыбзэбзыхь
зэрыӏурыбзэбзыхь
дызэрыӏурыбзэбзыхь
фызэрыӏурыбзэбзыхь
зэрыӏурыбзэбзыхь(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыӏурымыбзэбзыхь
узэрыӏурымыбзэбзыхь
зэрыӏурымыбзэбзыхь
дызэрыӏурымыбзэбзыхь
фызэрыӏурымыбзэбзыхь
зэрыӏурымыбзэбзыхь(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыӏурыбзэбзыхьа
узэрыӏурыбзэбзыхьа
зэрыӏурыбзэбзыхьа
дызэрыӏурыбзэбзыхьа
фызэрыӏурыбзэбзыхьа
зэрыӏурыбзэбзыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыӏурымыбзэбзыхьа
узэрыӏурымыбзэбзыхьа
зэрыӏурымыбзэбзыхьа
дызэрыӏурымыбзэбзыхьа
фызэрыӏурымыбзэбзыхьа
зэрыӏурымыбзэбзыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыӏурыбзэбзыхьыгъа
узэрыӏурыбзэбзыхьыгъа
зэрыӏурыбзэбзыхьыгъа
дызэрыӏурыбзэбзыхьыгъа
фызэрыӏурыбзэбзыхьыгъа
зэрыӏурыбзэбзыхьыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыӏурымыбзэбзыхьыгъа
узэрыӏурымыбзэбзыхьыгъа
зэрыӏурымыбзэбзыхьыгъа
дызэрыӏурымыбзэбзыхьыгъа
фызэрыӏурымыбзэбзыхьыгъа
зэрыӏурымыбзэбзыхьыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыӏурыбзэбзыхьын
узэрыӏурыбзэбзыхьын
зэрыӏурыбзэбзыхьын
дызэрыӏурыбзэбзыхьын
фызэрыӏурыбзэбзыхьын
зэрыӏурыбзэбзыхьын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыӏурымыбзэбзыхьын
узэрыӏурымыбзэбзыхьын
зэрыӏурымыбзэбзыхьын
дызэрыӏурымыбзэбзыхьын
фызэрыӏурымыбзэбзыхьын
зэрыӏурымыбзэбзыхьын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыӏурыбзэбзыхьыну
узэрыӏурыбзэбзыхьыну
зэрыӏурыбзэбзыхьыну
дызэрыӏурыбзэбзыхьыну
фызэрыӏурыбзэбзыхьыну
зэрыӏурыбзэбзыхьыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыӏурымыбзэбзыхьыну
узэрыӏурымыбзэбзыхьыну
зэрыӏурымыбзэбзыхьыну
дызэрыӏурымыбзэбзыхьыну
фызэрыӏурымыбзэбзыхьыну
зэрыӏурымыбзэбзыхьыну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщыӏурыбзэбзыхь
ущыӏурыбзэбзыхь
щыӏурыбзэбзыхь
дыщыӏурыбзэбзыхь
фыщыӏурыбзэбзыхь
щыӏурыбзэбзыхь(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыӏурымыбзэбзыхь
ущыӏурымыбзэбзыхь
щыӏурымыбзэбзыхь
дыщыӏурымыбзэбзыхь
фыщыӏурымыбзэбзыхь
щыӏурымыбзэбзыхь(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыӏурыбзэбзыхьа
ущыӏурыбзэбзыхьа
ущыӏурыбзэбзыхьа
дыщыӏурыбзэбзыхьа
фыщыӏурыбзэбзыхьа
щыӏурыбзэбзыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыӏурымыбзэбзыхьа
фыщиӏурымыбзэбзыхьа
щыӏурымыбзэбзыхьа
дыщыӏурымыбзэбзыхьа
фыщыӏурымыбзэбзыхьа
щыӏурымыбзэбзыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыӏурыбзэбзыхьыгъа
ущыӏурыбзэбзыхьыгъа
щыӏурыбзэбзыхьыгъа
дыщыӏурыбзэбзыхьыгъа
фыщыӏурыбзэбзыхьыгъа
щыӏурыбзэбзыхьыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыӏурымыбзэбзыхьыгъа
ущыӏурымыбзэбзыхьыгъа
щыӏурымыбзэбзыхьыгъа
дыщыӏурымыбзэбзыхьыгъа
фыщыӏурымыбзэбзыхьыгъа
щыӏурымыбзэбзыхьыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыӏурыбзэбзыхьын
ущыӏурыбзэбзыхьын
щыӏурыбзэбзыхьын
дыщыӏурыбзэбзыхьын
фыщыӏурыбзэбзыхьын
щыӏурыбзэбзыхьын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыӏурымыбзэбзыхьын
ущыӏурыбзэбзыхьын
щыӏурымыбзэбзыхьын
дыщыӏурымыбзэбзыхьын
фыщыӏурымыбзэбзыхьын
щыӏурымыбзэбзыхьын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыӏурыбзэбзыхьыну
ущыӏурыбзэбзыхьыну
щыӏурыбзэбзыхьыну
дыщыӏурыбзэбзыхьыну
фыщыӏурыбзэбзыхьыну
щыӏурыбзэбзыхьыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыӏурымыбзэбзыхьыну
ущыӏурымыбзэбзыхьыну
щыӏурымыбзэбзыхьыну
дыщыӏурымыбзэбзыхьыну
фыщыӏурымыбзэбзыхьыну
щыӏурымыбзэбзыхьыну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздыӏурыбзэбзыхь
уздыӏурыбзэбзыхь
здыӏурыбзэбзыхь
дыздыӏурыбзэбзыхь
фыздыӏурыбзэбзыхь
здыӏурыбзэбзыхь(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыӏурымыбзэбзыхь
уздыӏурымыбзэбзыхь
здыӏурымыбзэбзыхь
дыздыӏурымыбзэбзыхь
фыздыӏурымыбзэбзыхь
здыӏурымыбзэбзыхь(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздыӏурыбзэбзыхьа
уздыӏурыбзэбзыхьа
здыӏурыбзэбзыхьа
дыздыӏурыбзэбзыхьа
фыздыӏурыбзэбзыхьа
здыӏурыбзэбзыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыӏурымыбзэбзыхьа
уздыӏурымыбзэбзыхьа
здыӏурымыбзэбзыхьа
дыздыӏурымыбзэбзыхьа
фыздыӏурымыбзэбзыхьа
здыӏурымыбзэбзыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздыӏурыбзэбзыхьыгъа
уздыӏурыбзэбзыхьыгъа
здыӏурыбзэбзыхьыгъа
дыздыӏурыбзэбзыхьыгъа
фыздыӏурыбзэбзыхьыгъа
здыӏурыбзэбзыхьыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыӏурымыбзэбзыхьыгъа
уздыӏурымыбзэбзыхьыгъа
здыӏурымыбзэбзыхьыгъа
дыздыӏурымыбзэбзыхьыгъа
фыздыӏурымыбзэбзыхьыгъа
здыӏурымыбзэбзыхьыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздыӏурыбзэбзыхьын
уздыӏурыбзэбзыхьын
здыӏурыбзэбзыхьын
дыздыӏурыбзэбзыхьын
фыздыӏурыбзэбзыхьын
здыӏурыбзэбзыхьын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыӏурымыбзэбзыхьын
уздыӏурымыбзэбзыхьын
здыӏурымыбзэбзыхьын
дыздыӏурымыбзэбзыхьын
фыздыӏурымыбзэбзыхьын
здыӏурымыбзэбзыхьын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздыӏурыбзэбзыхьыну
уздыӏурыбзэбзыхьыну
здыӏурыбзэбзыхьыну
дыздыӏурыбзэбзыхьыну
фыздыӏурыбзэбзыхьыну
здыӏурыбзэбзыхьыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыӏурымыбзэбзыхьыну
уздыӏурымыбзэбзыхьыну
здыӏурымыбзэбзыхьыну
дыздыӏурымыбзэбзыхьыну
фыздыӏурымыбзэбзыхьыну
здыӏурымыбзэбзыхьыну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыӏурыбзэбзыхь
ущӀыӏурыбзэбзыхь
щӀыӏурыбзэбзыхь
дыщӀыӏурыбзэбзыхь
фыщӀыӏурыбзэбзыхь
щӀыӏурыбзэбзыхь(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыӏурымыбзэбзыхь
ущӀыӏурымыбзэбзыхь
щӀыӏурымыбзэбзыхь
дыщӀыӏурымыбзэбзыхь
фыщӀыӏурымыбзэбзыхь
щӀыӏурымыбзэбзыхь(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыӏурыбзэбзыхьа
ущӀыӏурыбзэбзыхьӀэбзэбзыхьа
щӀыӏурыбзэбзыхьа
дыщӀыӏурыбзэбзыхьа
фыщӀыӏурыбзэбзыхьа
щӀыӏурыбзэбзыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыӏурымыбзэбзыхьа
ущӀыӏурымыбзэбзыхьа
щӀыӏурымыбзэбзыхьа
дыщӀыӏурымыбзэбзыхьа
фыщӀыӏурымыбзэбзыхьа
щӀыӏурымыбзэбзыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыӏурыбзэбзыхьыгъа
ущӀыӏурыбзэбзыхьыгъа
щӀыӏурыбзэбзыхьыгъа
дыщӀыӏурыбзэбзыхьыгъа
фыщӀыӏурыбзэбзыхьыгъа
щӀыӏурыбзэбзыхьыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыӏурымыбзэбзыхьыгъа
ущӀыӏурымыбзэбзыхьыгъа
щӀыӏурымыбзэбзыхьыгъа
дыщӀыӏурымыбзэбзыхьыгъа
фыщӀыӏурымыбзэбзыхьыгъа
щӀыӏурымыбзэбзыхьыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыӏурыбзэбзыхьын
ущӀыӏурыбзэбзыхьын
щӀыӏурыбзэбзыхьын
дыщӀыӏурыбзэбзыхьын
фыщӀыӏурыбзэбзыхьын
щӀыӏурыбзэбзыхьын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыӏурымыбзэбзыхьын
ущӀыӏурымыбзэбзыхьын
щӀыӏурымыбзэбзыхьын
дыщӀыӏурымыбзэбзыхьын
фыщӀыӏурымыбзэбзыхьын
щӀыӏурымыбзэбзыхьын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыӏурыбзэбзыхьыну
ущӀыӏурыбзэбзыхьыну
щӀыӏурыбзэбзыхьыну
дыщӀыӏурыбзэбзыхьыну
фыщӀыӏурыбзэбзыхьыну
щӀыӏурыбзэбзыхьыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыӏурымыбзэбзыхьыну
ущӀыӏурымыбзэбзыхьыну
щӀыӏурымыбзэбзыхьыну
дыщӀыӏурымыбзэбзыхьыну
фыщӀыӏурымыбзэбзыхьыну
щӀыӏурымыбзэбзыхьыну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыӏурыбзэбзыхьу
уӏурыбзэбзыхьу
ӏурыбзэбзыхьу
дыӏурыбзэбзыхьу
фыӏурыбзэбзыхьу
ӏурыбзэбзыхь(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыӏурымыбзэбзыхьу
уӏурымыбзэбзыхьу
ӏурымыбзэбзыхьу
дыӏурымыбзэбзыхьу
фыӏурымыбзэбзыхьу
ӏурымыбзэбзыхь(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыӏурыбзэбзыхьауэ
уӏурыбзэбзыхьауэ
ӏурыбзэбзыхьауэ
дыӏурыбзэбзыхьауэ
фыӏурыбзэбзыхьауэ
ӏурыбзэбзыхьауэ / ӏурыбзэбзыхьахэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыӏурымыбзэбзыхьауэ
уӏурымыбзэбзыхьауэ
ӏурымыбзэбзыхьауэ
дыӏурымыбзэбзыхьауэ
фыӏурымыбзэбзыхьауэ
ӏурымыбзэбзыхьауэ / ӏурымыбзэбзыхьахэу
-урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сыӏурыбзэбзыхьурэ
уӏурыбзэбзыхьурэ
ӏурыбзэбзыхьурэ
дыӏурыбзэбзыхьурэ
фыӏурыбзэбзыхьурэ
ӏурыбзэбзыхь(хэ)урэ
-урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сыӏурымыбзэбзыхьурэ
уӏурымыбзэбзыхьурэ
ӏурымыбзэбзыхьурэ
дыӏурымыбзэбзыхьурэ
фыӏурымыбзэбзыхьурэ
ӏурымыбзэбзыхь(хэ)урэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сыпӏуробзэбзыхь
сыӏуробзэбзыхь
--
сыфӏуробзэбзыхь
саӏуробзэбзыхь
уэ
усӏуробзэбзыхь
--
уӏуробзэбзыхь
утӏуробзэбзыхь
--
уаӏуробзэбзыхь
ар
сӏуробзэбзыхь
пӏуробзэбзыхь
ӏуробзэбзыхь
тӏуробзэбзыхь
фӏуробзэбзыхь
яӏуробзэбзыхь
дэ
--
дыпӏуробзэбзыхь
дыӏуробзэбзыхь
--
дыфӏуробзэбзыхь
даӏуробзэбзыхь
фэ
фысӏуробзэбзыхь
--
фыӏуробзэбзыхь
фытӏуробзэбзыхь
--
фаӏуробзэбзыхь
ахэр
сӏуробзэбзыхь(хэ)
пӏуробзэбзыхь(хэ)
ӏуробзэбзыхь(хэ)
тӏуробзэбзыхь(хэ)
фӏуробзэбзыхь(хэ)
яӏуробзэбзыхь(хэ)
-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[бзэбзыхь]
[бзэбзыхь]ыр
--
[бзэбзыхь]хэр
Эргативнэ:
[бзэбзыхь]
[бзэбзыхь]ым
--
[бзэбзыхь]хэм
Послеложнэ:
[бзэбзыхь]кӀэ
[бзэбзыхь]ымкӀэ
[бзэбзыхь]хэкӀэ
[бзэбзыхь]хэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[бзэбзыхь]у
[бзэбзыхь]ырауэ
[бзэбзыхь]хэу
[бзэбзыхь]хэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[бзэбзыхь]а
[бзэбзыхь]ар
--
[бзэбзыхь]ахэр
Эргативнэ:
[бзэбзыхь]а
[бзэбзыхь]ам
--
[бзэбзыхь]ахэм
Послеложнэ:
[бзэбзыхь]акӀэ
[бзэбзыхь]амкӀэ
[бзэбзыхь]ахэкӀэ
[бзэбзыхь]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[бзэбзыхь]ауэ
[бзэбзыхь]арауэ
[бзэбзыхь]ахэу
[бзэбзыхь]ахэрауэ
-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[бзэбзыхь]ын
[бзэбзыхь]ыныр
--
[бзэбзыхь]ынхэр
Эргативнэ:
[бзэбзыхь]ын
[бзэбзыхь]ыным
--
[бзэбзыхь]ынхэм
Послеложнэ:
[бзэбзыхь]ынкӀэ
[бзэбзыхь]ынымкӀэ
[бзэбзыхь]ынхэкӀэ
[бзэбзыхь]ынхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[бзэбзыхь]ыну
[бзэбзыхь]ынырауэ
[бзэбзыхь]ынхэу
[бзэбзыхь]ынхэрауэ
-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[бзэбзыхь]ыну
[бзэбзыхь]ынур
--
[бзэбзыхь]ынухэр
Эргативнэ:
[бзэбзыхь]ыну
[бзэбзыхь]ынум
--
[бзэбзыхь]ынухэм
Послеложнэ:
[бзэбзыхь]ынукӀэ
[бзэбзыхь]ынумкӀэ
[бзэбзыхь]ынухэкӀэ
[бзэбзыхь]ынухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[бзэбзыхь]ынууэ
[бзэбзыхь]ынурауэ
[бзэбзыхь]ынухэу
[бзэбзыхь]ынухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Зыгуэрым уеубзэурэ епсэлъэн, зыгуэр жеӀэн.
ЩАПХЪЭХЭР
— Алыхь, а щӀалэм лажьи-хъати имыӀэу щӀэвдзакӀэ, — жиӀащ Назыч, и адэ гъумым Ӏурыбзэбзыхьурэ. ДыщэкӀ Мухьэмэд
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
ӏурыбзэбзыхьын: speak to sb ingratiatingly.
УРЫСЫБЗЭ
ӏурыбзэбзыхьын: говорить заискивающе с кем-л.
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.