АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
ӏу- + р- + и- + [ч] + -ы + -н
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "ӏуричын"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
ӏуричын
щымыӀэныгъэ:
ӏуримычын
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
ӏурисчын
ӏурипчын
ӏуричын
ӏуритчын
ӏурифчын
ӏурачын
щымыӀэныгъэ:
ӏуризмычын
ӏурумычын
ӏуримычын
ӏуридмычын
ӏуривмычын
ӏурамычын
Унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
ӏурич!
ӏурифч!
щымыӀэныгъэ:
ӏурумыч!
ӏуривмыч!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
сыӏурыреч
уӏурыреч
ӏурыреч
дыӏурыреч
фыӏурыреч
ӏурыреч
щымыӀэныгъэ:
сыӏурыремыч
уӏурыремыч
ӏурыремыч
дыӏурыремыч
фыӏурыремыч
ӏурыремыч
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
ӏурызоч(ыр)
ӏурыбоч(ыр)
ӏуреч(ыр)
ӏурыдоч(ыр)
ӏурывоч(ыр)
ӏурач(ыр)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
ӏурисчыркъым
ӏурипчыркъым
ӏуричыркъым
ӏуритчыркъым
ӏурифчыркъым
ӏурачыркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
ӏурисчырт
ӏурипчырт
ӏуричырт
ӏуритчырт
ӏурифчырт
ӏурачырт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
ӏурисчыртэкъым
ӏурипчыртэкъым
ӏуричыртэкъым
ӏуритчыртэкъым
ӏурифчыртэкъым
ӏурачыртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
ӏурисчащ
ӏурипчащ
ӏуричащ
ӏуритчащ
ӏурифчащ
ӏурачащ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
ӏурисчакъым
ӏурипчакъым
ӏуричакъым
ӏуритчакъым
ӏурифчакъым
ӏурачакъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
ӏурисчат
ӏурипчат
ӏуричат
ӏуритчат
ӏурифчат
ӏурачат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
ӏурисчатэкъым
ӏурипчатэкъым
ӏуричатэкъым
ӏуритчатэкъым
ӏурифчатэкъым
ӏурачатэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
ӏурисчыгъащ
ӏурипчыгъащ
ӏуричыгъащ
ӏуритчыгъащ
ӏурифчыгъащ
ӏурачыгъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
ӏурисчыгъакъым
ӏурипчыгъакъым
ӏуричыгъакъым
ӏуритчыгъакъым
ӏурифчыгъакъым
ӏурачыгъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
ӏурисчыгъат
ӏурипчыгъат
ӏуричыгъат
ӏуритчыгъат
ӏурифчыгъат
ӏурачыгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
ӏурисчыгъатэкъым
ӏурипчыгъатэкъым
ӏуричыгъатэкъым
ӏуритчыгъатэкъым
ӏурифчыгъатэкъым
ӏурачыгъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
ӏурисчщ
ӏурипчщ
ӏуричщ
ӏуритчщ
ӏурифчщ
ӏурачщ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
ӏурисчкъым
ӏурипчкъым
ӏуричкъым
ӏуритчкъым
ӏурифчкъым
ӏурачкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
ӏурисчт
ӏурипчт
ӏуричт
ӏуритчт
ӏурифчт
ӏурачт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
ӏурисчтэкъым
ӏурипчтэкъым
ӏуричтэкъым
ӏуритчтэкъым
ӏурифчтэкъым
ӏурачтэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
ӏурисчынщ
ӏурипчынщ
ӏуричынщ
ӏуритчынщ
ӏурифчынщ
ӏурачынщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
ӏурисчынкъым
ӏурипчынкъым
ӏуричынкъым
ӏуритчынкъым
ӏурифчынкъым
ӏурачынкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
ӏурисчынущ
ӏурипчынущ
ӏуричынущ
ӏуритчынущ
ӏурифчынущ
ӏурачынущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
ӏурисчынукъым
ӏурипчынукъым
ӏуричынукъым
ӏуритчынукъым
ӏурифчынукъым
ӏурачынукъым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
ӏурисчрэ
ӏурипчрэ
ӏуричрэ
ӏуритчрэ
ӏурифчрэ
ӏурачрэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
ӏурисчыркъэ
ӏурипчыркъэ
ӏуричыркъэ
ӏуритчыркъэ
ӏурифчыркъэ
ӏурачыркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
ӏурисчырт
ӏурипчырт
ӏуричырт
ӏуритчырт
ӏурифчырт
ӏурачырт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
ӏурисчыртэкъэ
ӏурипчыртэкъэ
ӏуричыртэкъэ
ӏуритчыртэкъэ
ӏурифчыртэкъэ
ӏурачыртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
ӏурисча
ӏурипча
ӏурича
ӏуритча
ӏурифча
ӏурача
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
ӏурисчакъэ
ӏурипчакъэ
ӏуричакъэ
ӏуритчакъэ
ӏурифчакъэ
ӏурачакъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
ӏурисчат
ӏурипчат
ӏуричат
ӏуритчат
ӏурифчат
ӏурачат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
ӏурисчатэкъэ
ӏурипчатэкъэ
ӏуричатэкъэ
ӏуритчатэкъэ
ӏурифчатэкъэ
ӏурачатэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
ӏурисчыгъа
ӏурипчыгъа
ӏуричыгъа
ӏуритчыгъа
ӏурифчыгъа
ӏурачыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀыныгъэ:
ӏурисчыгъакъэ
ӏурипчыгъакъэ
ӏуричыгъакъэ
ӏуритчыгъакъэ
ӏурифчыгъакъэ
ӏурачыгъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
ӏурисчыгъат
ӏурипчыгъат
ӏуричыгъат
ӏуритчыгъат
ӏурифчыгъат
ӏурачыгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
ӏурисчыгъатэкъэ
ӏурипчыгъатэкъэ
ӏуричыгъатэкъэ
ӏуритчыгъатэкъэ
ӏурифчыгъатэкъэ
ӏурачыгъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
ӏурисч
ӏурипч
ӏурич
ӏуритч
ӏурифч
ӏурач
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
ӏурисчкъэ
ӏурипчкъэ
ӏуричкъэ
ӏуритчкъэ
ӏурифчкъэ
ӏурачкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
ӏурисчт
ӏурипчт
ӏуричт
ӏуритчт
ӏурифчт
ӏурачт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
ӏурисчтэкъэ
ӏурипчтэкъэ
ӏуричтэкъэ
ӏуритчтэкъэ
ӏурифчтэкъэ
ӏурачтэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
ӏурисчын
ӏурипчын
ӏуричын
ӏуритчын
ӏурифчын
ӏурачын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
ӏурисчынкъэ
ӏурипчынкъэ
ӏуричынкъэ
ӏуритчынкъэ
ӏурифчынкъэ
ӏурачынкъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
ӏурисчыну
ӏурипчыну
ӏуричыну
ӏуритчыну
ӏурифчыну
ӏурачыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
ӏурисчынукъэ
ӏурипчынукъэ
ӏуричынукъэ
ӏуритчынукъэ
ӏурифчынукъэ
ӏурачынукъэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
ӏурисчмэ
ӏурипчмэ
ӏуричмэ
ӏуритчмэ
ӏурифчмэ
ӏурачмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
ӏуризмычмэ
ӏурумычмэ
ӏуримычмэ
ӏуридмычмэ
ӏуривмычмэ
ӏурамычмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
ӏурисчамэ
ӏурипчамэ
ӏуричамэ
ӏуритчамэ
ӏурифчамэ
ӏурачамэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
ӏуризмычамэ
ӏурумычамэ
ӏуримычамэ
ӏуридмычамэ
ӏуривмычамэ
ӏурамычамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
ӏурисчыгъамэ
ӏурипчыгъамэ
ӏуричыгъамэ
ӏуритчыгъамэ
ӏурифчыгъамэ
ӏурачыгъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
ӏуризмычыгъамэ
ӏурумычыгъамэ
ӏуримычыгъамэ
ӏуридмычыгъамэ
ӏуривмычыгъамэ
ӏурамычыгъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
ӏурисчынмэ
ӏурипчынмэ
ӏуричынмэ
ӏуритчынмэ
ӏурифчынмэ
ӏурачынмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
ӏуризмычынмэ
ӏурумычынмэ
ӏуримычынмэ
ӏуридмычынмэ
ӏуривмычынмэ
ӏурамычынмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
ӏурисчынумэ
ӏурипчынумэ
ӏуричынумэ
ӏуритчынумэ
ӏурифчынумэ
ӏурачынумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
ӏуризмычынумэ
ӏурумычынумэ
ӏуримычынумэ
ӏуридмычынумэ
ӏуривмычынумэ
ӏурамычынумэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
ӏурисчтэмэ
ӏурипчтэмэ
ӏуричтэмэ
ӏуритчтэмэ
ӏурифчтэмэ
ӏурачтэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
ӏуризмычтэмэ
ӏурумычтэмэ
ӏуримычтэмэ
ӏуридмычтэмэ
ӏуривмычтэмэ
ӏурамычтэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
ӏурисчатэмэ
ӏурипчатэмэ
ӏуричатэмэ
ӏуритчатэмэ
ӏурифчатэмэ
ӏурачатэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
ӏуризмычатэмэ
ӏурумычатэмэ
ӏуримычатэмэ
ӏуридмычатэмэ
ӏуривмычатэмэ
ӏурамычатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
ӏурисчыгъатэмэ
ӏурипчыгъатэмэ
ӏуричыгъатэмэ
ӏуритчыгъатэмэ
ӏурифчыгъатэмэ
ӏурачыгъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
ӏуризмычыгъатэмэ
ӏурумычыгъатэмэ
ӏуримычыгъатэмэ
ӏуридмычыгъатэмэ
ӏуривмычыгъатэмэ
ӏурамычыгъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
ӏурисчынтэмэ
ӏурипчынтэмэ
ӏуричынтэмэ
ӏуритчынтэмэ
ӏурифчынтэмэ
ӏурачынтэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
ӏуризмычынтэмэ
ӏурумычынтэмэ
ӏуримычынтэмэ
ӏуридмычынтэмэ
ӏуривмычынтэмэ
ӏурамычынтэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
ӏурисчынутэмэ
ӏурипчынутэмэ
ӏуричынутэмэ
ӏуритчынутэмэ
ӏурифчынутэмэ
ӏурачынутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
ӏуризмычынутэмэ
ӏурумычынутэмэ
ӏуримычынутэмэ
ӏуридмычынутэмэ
ӏуривмычынутэмэ
ӏурамычынутэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
ӏурисчынт
ӏурипчынт
ӏуричынт
ӏуритчынт
ӏурифчынт
ӏурачынт
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
ӏурисчынтэкъым
ӏурипчынтэкъым
ӏуричынтэкъым
ӏуритчынтэкъым
ӏурифчынтэкъым
ӏурачынтэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
ӏурисчынут
ӏурипчынут
ӏуричынут
ӏуритчынут
ӏурифчынут
ӏурачынут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
ӏурисчынутэкъым
ӏурипчынутэкъым
ӏуричынутэкъым
ӏуритчынутэкъым
ӏурифчынутэкъым
ӏурачынутэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
ӏурисчми
ӏурипчми
ӏуричми
ӏуритчми
ӏурифчми
ӏурачми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
ӏуризмычми
ӏурумычми
ӏуримычми
ӏуридмычми
ӏуривмычми
ӏурамычми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
ӏурисчами
ӏурипчами
ӏуричами
ӏуритчами
ӏурифчами
ӏурачами
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
ӏуризмычами
ӏурумычами
ӏуримычами
ӏуридмычами
ӏуривмычами
ӏурамычами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
ӏурисчыгъами
ӏурипчыгъами
ӏуричыгъами
ӏуритчыгъами
ӏурифчыгъами
ӏурачыгъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
ӏуризмычыгъами
ӏурумычыгъами
ӏуримычыгъами
ӏуридмычыгъами
ӏуривмычыгъами
ӏурамычыгъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
ӏурисчынми
ӏурипчынми
ӏуричынми
ӏуритчынми
ӏурифчынми
ӏурачынми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
ӏуризмычынми
ӏурумычынми
ӏуримычынми
ӏуридмычынми
ӏуривмычынми
ӏурамычынми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
ӏурисчынуми
ӏурипчынуми
ӏуричынуми
ӏуритчынуми
ӏурифчынуми
ӏурачынуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
ӏуризмычынуми
ӏурумычынуми
ӏуримычынуми
ӏуридмычынуми
ӏуривмычынуми
ӏурамычынуми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
ӏурисчтэми
ӏурипчтэми
ӏуричтэми
ӏуритчтэми
ӏурифчтэми
ӏурачтэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
ӏуризмычтэми
ӏурумычтэми
ӏуримычтэми
ӏуридмычтэми
ӏуривмычтэми
ӏурамычтэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
ӏурисчатэми
ӏурипчатэми
ӏуричатэми
ӏуритчатэми
ӏурифчатэми
ӏурачатэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
ӏуризмычатэми
ӏурумычатэми
ӏуримычатэми
ӏуридмычатэми
ӏуривмычатэми
ӏурамычатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
ӏурисчыгъатэми
ӏурипчыгъатэми
ӏуричыгъатэми
ӏуритчыгъатэми
ӏурифчыгъатэми
ӏурачыгъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
ӏуризмычыгъатэми
ӏурумычыгъатэми
ӏуримычыгъатэми
ӏуридмычыгъатэми
ӏуривмычыгъатэми
ӏурамычыгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
ӏурисчынтэми
ӏурипчынтэми
ӏуричынтэми
ӏуритчынтэми
ӏурифчынтэми
ӏурачынтэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
ӏуризмычынтэми
ӏурумычынтэми
ӏуримычынтэми
ӏуридмычынтэми
ӏуривмычынтэми
ӏурамычынтэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
ӏурисчынутэми
ӏурипчынутэми
ӏуричынутэми
ӏуритчынутэми
ӏурифчэнутэми
ӏурачэнутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
ӏуризмычынутэми
ӏурумычынутэми
ӏуримычынутэми
ӏуридмычынутэми
ӏуривмычынутэми
ӏурамычынутэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
ӏурисчаи
ӏурипчаи
ӏуричаи
ӏуритчаи
ӏурифчаи
ӏурачаи
щымыӀэныгъэ:
ӏурисчакъыми
ӏурипчакъыми
ӏуричакъыми
ӏуритчакъыми
ӏурифчакъыми
ӏурачакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
ӏурисчащэрэт
ӏурипчащэрэт
ӏуричащэрэт
ӏуритчащэрэт
ӏурифчащэрэт
ӏурачащэрэт
щымыӀэныгъэ:
ӏуризмычащэрэт
ӏурумычащэрэт
ӏуримычащэрэт
ӏуридмычащэрэт
ӏуривмычащэрэт
ӏурамычащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
ӏурисчагъэнщ
ӏурипчагъэнщ
ӏуричагъэнщ
ӏуритчагъэнщ
ӏурифчагъэнщ
ӏурачагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
ӏурисчагъэнкъым
ӏурипчагъэнкъым
ӏуричагъэнкъым
ӏуритчагъэнкъым
ӏурифчагъэнкъым
ӏурачагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
ӏурисчагъэнт
ӏурипчагъэнт
ӏуричагъэнт
ӏуритчагъэнт
ӏурифчагъэнт
ӏурачагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
ӏурисчагъэнтэкъым
ӏурипчагъэнтэкъым
ӏуричагъэнтэкъым
ӏуритчагъэнтэкъым
ӏурифчагъэнтэкъым
ӏурачагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
ӏурисчагъэн
ӏурипчагъэн
ӏуричагъэн
ӏуритчагъэн
ӏурифчагъэн
ӏурачагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
ӏурисчагъэнкъэ
ӏурипчагъэнкъэ
ӏуричагъэнкъэ
ӏуритчагъэнкъэ
ӏурифчагъэнкъэ
ӏурачагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
ӏурисчагъэнт
ӏурипчагъэнт
ӏуричагъэнт
ӏуритчагъэнт
ӏурифчагъэнт
ӏурачагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
ӏурисчагъэнтэкъэ
ӏурипчагъэнтэкъэ
ӏуричагъэнтэкъэ
ӏуритчагъэнтэкъэ
ӏурифчагъэнтэкъэ
ӏурачагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
ӏурисчагъэнущ
ӏурипчагъэнущ
ӏуричагъэнущ
ӏуритчагъэнущ
ӏурифчагъэнущ
ӏурачагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
ӏурисчагъэнукъым
ӏурипчагъэнукъым
ӏуричагъэнукъым
ӏуритчагъэнукъым
ӏурифчагъэнукъым
ӏурачагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
ӏурисчагъэнут
ӏурипчагъэнут
ӏуричагъэнут
ӏуритчагъэнут
ӏурифчагъэнут
ӏурачагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
ӏурисчагъэнутэкъым
ӏурипчагъэнутэкъым
ӏуричагъэнутэкъым
ӏуритчагъэнутэкъым
ӏурифчагъэнутэкъым
ӏурачагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
ӏурисчагъэну
ӏурипчагъэну
ӏуричагъэну
ӏуритчагъэну
ӏурифчагъэну
ӏурачагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
ӏурисчагъэнукъэ
ӏурипчагъэнукъэ
ӏуричагъэнукъэ
ӏуритчагъэнукъэ
ӏурифчагъэнукъэ
ӏурачагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
ӏурисчагъэнут
ӏурипчагъэнут
ӏуричагъэнут
ӏуритчагъэнут
ӏурифчагъэнут
ӏурачагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
ӏурисчагъэнутэкъэ
ӏурипчагъэнутэкъэ
ӏуричагъэнутэкъэ
ӏуритчагъэнутэкъэ
ӏурифчагъэнутэкъэ
ӏурачагъэнутэкъэ
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
ӏуризыч
ит зэман - щымыӀэныгъэ
ӏуризымыч
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
ӏуризыча
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
ӏуризымыча
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
ӏуризычыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
ӏуризымычыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
ӏуризычын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
ӏуризымычын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
ӏуризычыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
ӏуризымычыну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту)
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
ӏурисч
ӏурипч
ӏурич
ӏуритч
ӏурифч
ӏурач
ит зэман - щымыӀэныгъэ
ӏуризмыч
ӏурумыч
ӏуримыч
ӏуридмыч
ӏуривмыч
ӏурамыч
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
ӏурисча
ӏурипча
ӏурича
ӏуритча
ӏурифча
ӏурача
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
ӏуризмыча
ӏурумыча
ӏуримыча
ӏуридмыча
ӏуривмыча
ӏурамыча
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
ӏурисчыгъа
ӏурипчыгъа
ӏуричыгъа
ӏуритчыгъа
ӏурифчыгъа
ӏурачыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
ӏуризмычыгъа
ӏурумычыгъа
ӏуримычыгъа
ӏуридмычыгъа
ӏуривмычыгъа
ӏурамычыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
ӏурисчын
ӏурипчын
ӏуричын
ӏуритчын
ӏурифчын
ӏурачын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
ӏуризмычын
ӏурумычын
ӏуримычын
ӏуридмычын
ӏуривмычын
ӏурамычын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
ӏурисчыну
ӏурипчыну
ӏуричыну
ӏуритчыну
ӏурифчыну
ӏурачыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
ӏуризмычыну
ӏурумычыну
ӏуримычыну
ӏуридмычыну
ӏуривмычыну
ӏурамычыну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ
ӏурич
ит зэман - щымыӀэныгъэ
ӏуримыч
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
ӏурича
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
ӏуримыча
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
ӏуричыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
ӏуримычыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
ӏуричын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
ӏуримычын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
ӏуричыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
ӏуримычыну
Обстоятельственнэ причастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъуӏур зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
зэрыӏурисч
зэрыӏурипч
зэрыӏурич
зэрыӏуритч
зэрыӏурифч
зэрыӏурач
ит зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыӏуризмыч
зэрыӏурумыч
зэрыӏуримыч
зэрыӏуридмыч
зэрыӏуривмыч
зэрыӏурамыч
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэрыӏурисча
зэрыӏурипча
зэрыӏурича
зэрыӏуритча
зэрыӏурифча
зэрыӏурача
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыӏуризмыча
зэрыӏурумыча
зэрыӏуримыча
зэрыӏуридмыча
зэрыӏуривмыча
зэрыӏурамыча
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэрыӏурисчыгъа
зэрыӏурипчыгъа
зэрыӏуричыгъа
зэрыӏуритчыгъа
зэрыӏурифчыгъа
зэрыӏурачыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыӏуризмычыгъа
зэрыӏурумычыгъа
зэрыӏуримычыгъа
зэрыӏуридмычыгъа
зэрыӏуривмычыгъа
зэрыӏурамычыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэрыӏурисчын
зэрыӏурипчын
зэрыӏуричын
зэрыӏуритчын
зэрыӏурифчын
зэрыӏурачын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыӏуризмычын
зэрыӏурумычын
зэрыӏуримычын
зэрыӏуридмычын
зэрыӏуривмычын
зэрыӏурамычын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэрыӏурисчыну
зэрыӏурипчыну
зэрыӏуричыну
зэрыӏуритчыну
зэрыӏурифчыну
зэрыӏурачыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыӏуризмычыну
зэрыӏурумычыну
зэрыӏуримычыну
зэрыӏуридмычыну
зэрыӏуривмычыну
зэрыӏурамычыну
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щыӏурисч
щыӏурипч
щыӏурич
щыӏуритч
щыӏурифч
щыӏурач
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щыӏуризмыч
щыӏурумыч
щыӏуримыч
щыӏуридмыч
щыӏуривмыч
щыӏурамыч
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щыӏурисча
щыӏурипча
щыӏурича
щыӏуритча
щыӏурифча
щыӏурача
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щыӏуризмыча
щыӏурумыча
щыӏуримыча
щыӏуридмыча
щыӏуривмыча
щыӏурамыча
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щыӏурисчыгъа
щыӏурипчыгъа
щыӏуричыгъа
щыӏуритчыгъа
щыӏурифчыгъа
щыӏурачыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щыӏуризмычыгъа
щыӏурумычыгъа
щыӏуримычыгъа
щыӏуридмычыгъа
щыӏуривмычыгъа
щыӏурамычыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щыӏурисчын
щыӏурипчын
щыӏуричын
щыӏуритчын
щыӏурифчын
щыӏурачын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щыӏуризмычын
щыӏурумычын
щыӏуримычын
щыӏуридмычын
щыӏуривмычын
щыӏурамычын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щыӏурисчыну
щыӏурипчыну
щыӏуричыну
щыӏуритчыну
щыӏурифчыну
щыӏурачыну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щыӏуризмычыну
щыӏурумычыну
щыӏуримычыну
щыӏуридмычыну
щыӏуривмычыну
щыӏурамычыну
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
здыӏурисч
здыӏурипч
здыӏурич
здыӏуритч
здыӏурифч
здыӏурач
ит зэман - щымыӀэныгъэ
здыӏуризмыч
здыӏурумыч
здыӏуримыч
здыӏуридмыч
здыӏуривмыч
здыӏурамыч
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здыӏурисча
здыӏурипча
здыӏурича
здыӏуритча
здыӏурифча
здыӏурача
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
здыӏуризмыча
здыӏурумыча
здыӏуримыча
здыӏуридмыча
здыӏуривмыча
здыӏурамыча
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здыӏурисчыгъа
здыӏурипчыгъа
здыӏуричыгъа
здыӏуритчыгъа
здыӏурифчыгъа
здыӏурачыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
здыӏуризмычыгъа
здыӏурумычыгъа
здыӏуримычыгъа
здыӏуридмычыгъа
здыӏуривмычыгъа
здыӏурамычыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
здыӏурисчын
здыӏурипчын
здыӏуричын
здыӏуритчын
здыӏурифчын
здыӏурачын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
здыӏуризмычын
здыӏурумычын
здыӏуримычын
здыӏуридмычын
здыӏуривмычын
здыӏурамычын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
здыӏурисчыну
здыӏурипчыну
здыӏуричыну
здыӏуритчыну
здыӏурифчыну
здыӏурачыну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
здыӏуризмычыну
здыӏурумычыну
здыӏуримычыну
здыӏуридмычыну
здыӏуривмычыну
здыӏурамычыну
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щӀыӏурисч
щӀыӏурипч
щӀыӏурич
щӀыӏуритч
щӀыӏурифч
щӀыӏурач
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыӏуризмыч
щӀыӏурумыч
щӀыӏуримыч
щӀыӏуридмыч
щӀыӏуривмыч
щӀыӏурамыч
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щӀыӏурисча
щӀыӏурипча
щӀыӏурича
щӀыӏуритча
щӀыӏурифча
щӀыӏурача
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыӏуризмыча
щӀыӏурумыча
щӀыӏуримыча
щӀыӏуридмыча
щӀыӏуривмыча
щӀыӏурамыча
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щӀыӏурисчыгъа
щӀыӏурипчыгъа
щӀыӏуричыгъа
щӀыӏуритчыгъа
щӀыӏурифчыгъа
щӀыӏурачыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыӏуризмычыгъа
щӀыӏурумычыгъа
щӀыӏуримычыгъа
щӀыӏуридмычыгъа
щӀыӏуривмычыгъа
щӀыӏурамычыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щӀыӏурисчын
щӀыӏурипчын
щӀыӏуричын
щӀыӏуритчын
щӀыӏурифчын
щӀыӏурачын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыӏуризмычын
щӀыӏурумычын
щӀыӏуримычын
щӀыӏуридмычын
щӀыӏуривмычын
щӀыӏурамычын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щӀыӏурисчыну
щӀыӏурипчыну
щӀыӏуричыну
щӀыӏуритчыну
щӀыӏурифчыну
щӀыӏурачэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыӏуризмычыну
щӀыӏурумычыну
щӀыӏуримычыну
щӀыӏуридмычыну
щӀыӏуривмычыну
щӀыӏурамычыну
Деепричастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
ӏурисчу
ӏурипчу
ӏуричу
ӏуритчу
ӏурифчу
ӏурачу
ит зэман - щымыӀэныгъэ
ӏуризмычу
ӏурумычу
ӏуримычу
ӏуридмычу
ӏуривмычу
ӏурамычу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
ӏурисчауэ
ӏурипчауэ
ӏуричауэ
ӏуритчауэ
ӏурифчауэ
ӏурачауэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
ӏуризмычауэ
ӏурумычауэ
ӏуримычауэ
ӏуридмычауэ
ӏуривмычауэ
ӏурамычауэ
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
ӏурисчурэ
ӏурипчурэ
ӏуричурэ
ӏуритчурэ
ӏурифчурэ
ӏурачурэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
ӏуризмычурэ
ӏурумычурэ
ӏуримычурэ
ӏуридмычурэ
ӏуривмычурэ
ӏурамычурэ
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
пӏурызоч
ӏурызоч
--
фӏурызоч
яӏурызоч(хэ)
уэ
сӏурыбоч
--
ӏурыбоч
тӏурыбоч
--
яӏурыбоч(хэ)
абы
сӏуреч
пӏуреч
ӏуреч
тӏуреч
фӏуреч
яӏуреч(хэ)
дэ
--
пӏурыдоч
ӏурыдоч
--
фӏурыдоч
яӏурыдоч(хэ)
фэ
сӏурывоч
--
ӏурывоч
тӏурывоч
--
яӏурывоч(хэ)
абыхэм
сӏурач
пӏурач
ӏурач
тӏурач
фӏурач
яӏурач(хэ)
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
пӏурис[чрэ]
ӏурис[чрэ]
--
фӏурис[чрэ]
яӏурис[ч(хэ)рэ]
уэ
сӏурип[чрэ]
--
ӏурип[чрэ]
тӏурип[чрэ]
--
яӏурип[ч(хэ)рэ]
абы
сӏури[чрэ]
пӏури[чрэ]
ӏури[чрэ]
тӏури[чрэ]
фӏури[чрэ]
яӏури[ч(хэ)рэ]
дэ
--
пӏурит[чрэ]
ӏурит[чрэ]
--
фӏурит[чрэ]
яӏурит[ч(хэ)рэ]
фэ
сӏуриф[чрэ]
--
ӏуриф[чрэ]
тӏуриф[чрэ]
--
яӏуриф[ч(хэ)рэ]
абыхэм
сӏура[чрэ]
пӏура[чрэ]
ӏура[чрэ]
тӏура[чрэ]
фӏура[чрэ]
яӏура[ч(хэ)рэ]
-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[ч]
[ч]ыр
--
[ч]хэр
Эргативнэ:
[ч]
[ч]ым
--
[ч]хэм
Послеложнэ:
[ч]кӀэ
[ч]ымкӀэ
[ч]хэкӀэ
[ч]хэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[ч]у
[ч]ырауэ
[ч]хэу
[ч]хэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[ч]а
[ч]ар
--
[ч]ахэр
Эргативнэ:
[ч]а
[ч]ам
--
[ч]ахэм
Послеложнэ:
[ч]акӀэ
[ч]амкӀэ
[ч]ахэкӀэ
[ч]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[ч]ауэ
[ч]арауэ
[ч]ахэу
[ч]ахэрауэ
-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[ч]ын
[ч]ыныр
--
[ч]ынхэр
Эргативнэ:
[ч]ын
[ч]ыным
--
[ч]ынхэм
Послеложнэ:
[ч]ынкӀэ
[ч]ынымкӀэ
[ч]ынхэкӀэ
[ч]ынхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[ч]ыну
[ч]ынырауэ
[ч]ынхэу
[ч]ынхэрауэ
-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[ч]ыну
[ч]ынур
--
[ч]ынухэр
Эргативнэ:
[ч]ыну
[ч]ынум
--
[ч]ынухэм
Послеложнэ:
[ч]ынукӀэ
[ч]ынумкӀэ
[ч]ынухэкӀэ
[ч]ынухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[ч]ынууэ
[ч]ынурауэ
[ч]ынухэу
[ч]ынухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Жеин, жейм хилъэфэн, Ӏурихын.
ЩАПХЪЭХЭР
Сабийр нэхущым деж Ӏуричри жеящ. ӀуэрыӀуатэ, фольклор
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
ӏуричын: fall asleep, go to sleep
УРЫСЫБЗЭ
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.