Wt/kbd/ӏулъхьэн

Add links
From Wikimedia Incubator
< Wt‎ | kbd
Wt > kbd > ӏулъхьэн

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС

ЭТИМОЛОГИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

  • IPA [ʔʷǝ'ɬħɐn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

  • Ӏу- + [лъхь] + -э + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэӏэс "ӏулъхьэн"-м и спряженэ


Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ: Ӏулъхьэн
щымыӀэныгъэ: Ӏумылъхьэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
щыӀэныгъэ: Ӏуслъхьэн Ӏуплъхьэн Ӏуилъхьэн Ӏутлъхьэн Ӏуфлъхьэн Ӏуалъхьэн
щымыӀэныгъэ: Ӏузмылъхьэн Ӏуумылъхьэн Ӏуимылъхьэн Ӏудмылъхьэн Ӏувмылъхьэн Ӏуамылъхьэн
Унафэ наклоненэ уэ фэ
щыӀэныгъэ: Ӏулъхьэ! Ӏуфлъхьэ!
щымыӀэныгъэ: Ӏуумылъхьэ! Ӏувмылъхьэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
щыӀэныгъэ: сыӀурелъхьэ уӀурелъхьэ Ӏурелъхьэ дыӀурелъхьэ фыӀурелъхьэ Ӏурелъхьэ
щымыӀэныгъэ: сыӀуремылъхьэ уӀуремылъхьэ Ӏуремылъхьэ дыӀуремылъхьэ фыӀуремылъхьэ Ӏуремылъхьэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: Ӏузолъхьэ(р) Ӏуболъхьэ(р) Ӏуелъхьэ(р) Ӏудолъхьэ(р) Ӏуволъхьэ(р) Ӏуалъхьэ(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ: Ӏуслъхьэркъым Ӏуплъхьэркъым Ӏуилъхьэркъым Ӏутлъхьэркъым Ӏуфлъхьэркъым Ӏуалъхьэркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: Ӏуслъхьэрт Ӏуплъхьэрт Ӏуилъхьэрт Ӏутлъхьэрт Ӏуфлъхьэрт Ӏуалъхьэрт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: Ӏуслъхьэртэкъым Ӏуплъхьэртэкъым Ӏуилъхьэртэкъым Ӏутлъхьэртэкъым Ӏуфлъхьэртэкъым Ӏуалъхьэртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: Ӏуслъхьащ Ӏуплъхьащ Ӏуилъхьащ Ӏутлъхьащ Ӏуфлъхьащ Ӏуалъхьащ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: Ӏуслъхьакъым Ӏуплъхьакъым Ӏуилъхьакъым Ӏутлъхьакъым Ӏуфлъхьакъым Ӏуалъхьакъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: Ӏуслъхьат Ӏуплъхьат Ӏуилъхьат Ӏутлъхьат Ӏуфлъхьат Ӏуалъхьат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: Ӏуслъхьатэкъым Ӏуплъхьатэкъым Ӏуилъхьатэкъым Ӏутлъхьатэкъым Ӏуфлъхьатэкъым Ӏуалъхьатэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: Ӏуслъхьэгъащ Ӏуплъхьэгъащ Ӏуилъхьэгъащ Ӏутлъхьэгъащ Ӏуфлъхьэгъащ Ӏуалъхьэгъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: Ӏуслъхьэгъакъым Ӏуплъхьэгъакъым Ӏуилъхьэгъакъым Ӏутлъхьэгъакъым Ӏуфлъхьэгъакъым Ӏуалъхьэгъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: Ӏуслъхьэгъат Ӏуплъхьэгъат Ӏуилъхьэгъат Ӏутлъхьэгъат Ӏуфлъхьэгъат Ӏуалъхьэгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: Ӏуслъхьэгъатэкъым Ӏуплъхьэгъатэкъым Ӏуилъхьэгъатэкъым Ӏутлъхьэгъатэкъым Ӏуфлъхьэгъатэкъым Ӏуалъхьэгъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: Ӏуслъхьэщ Ӏуплъхьэщ Ӏуилъхьэщ Ӏутлъхьэщ Ӏуфлъхьэщ Ӏуалъхьэщ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: Ӏуслъхьэкъым Ӏуплъхьэкъым Ӏуилъхьэкъым Ӏутлъхьэкъым Ӏуфлъхьэкъым Ӏуалъхьэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: Ӏуслъхьэт Ӏуплъхьэт Ӏуилъхьэт Ӏутлъхьэт Ӏуфлъхьэт Ӏуалъхьэт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: Ӏуслъхьэтэкъым Ӏуплъхьэтэкъым Ӏуилъхьэтэкъым Ӏутлъхьэтэкъым Ӏуфлъхьэтэкъым Ӏуалъхьэтэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: Ӏуслъхьэнщ Ӏуплъхьэнщ Ӏуилъхьэнщ Ӏутлъхьэнщ Ӏуфлъхьэнщ Ӏуалъхьэнщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: Ӏуслъхьэнкъым Ӏуплъхьэнкъым Ӏуилъхьэнкъым Ӏутлъхьэнкъым Ӏуфлъхьэнкъым Ӏуалъхьэнкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: Ӏуслъхьэнущ Ӏуплъхьэнущ Ӏуилъхьэнущ Ӏутлъхьэнущ Ӏуфлъхьэнущ Ӏуалъхьэнущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: Ӏуслъхьэнукъым Ӏуплъхьэнукъым Ӏуилъхьэнукъым Ӏутлъхьэнукъым Ӏуфлъхьэнукъым Ӏуалъхьэнукъым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: Ӏуслъхьэрэ Ӏуплъхьэрэ Ӏуилъхьэрэ Ӏутлъхьэрэ Ӏуфлъхьэрэ Ӏуалъхьэрэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: Ӏуслъхьэркъэ Ӏуплъхьэркъэ Ӏуилъхьэркъэ Ӏутлъхьэркъэ Ӏуфлъхьэркъэ Ӏуалъхьэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: Ӏуслъхьэрт Ӏуплъхьэрт Ӏуилъхьэрт Ӏутлъхьэрт Ӏуфлъхьэрт Ӏуалъхьэрт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: Ӏуслъхьэртэкъэ Ӏуплъхьэртэкъэ Ӏуилъхьэртэкъэ Ӏутлъхьэртэкъэ Ӏуфлъхьэртэкъэ Ӏуалъхьэртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: Ӏуслъхьа Ӏуплъхьа Ӏуилъхьа Ӏутлъхьа Ӏуфлъхьа Ӏуалъхьа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: Ӏуслъхьакъэ Ӏуплъхьакъэ Ӏуилъхьакъэ Ӏутлъхьакъэ Ӏуфлъхьакъэ Ӏуалъхьакъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: Ӏуслъхьат Ӏуплъхьат Ӏуилъхьат Ӏутлъхьат Ӏуфлъхьат Ӏуалъхьат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: Ӏуслъхьатэкъэ Ӏуплъхьатэкъэ Ӏуилъхьатэкъэ Ӏутлъхьатэкъэ Ӏуфлъхьатэкъэ Ӏуалъхьатэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: Ӏуслъхьэгъа Ӏуплъхьэгъа Ӏуилъхьэгъа Ӏутлъхьэгъа Ӏуфлъхьэгъа Ӏуалъхьэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀыныгъэ: Ӏуслъхьэгъакъэ Ӏуплъхьэгъакъэ Ӏуилъхьэгъакъэ Ӏутлъхьэгъакъэ Ӏуфлъхьэгъакъэ Ӏуалъхьэгъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: Ӏуслъхьэгъат Ӏуплъхьэгъат Ӏуилъхьэгъат Ӏутлъхьэгъат Ӏуфлъхьэгъат Ӏуалъхьэгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: Ӏуслъхьэгъатэкъэ Ӏуплъхьэгъатэкъэ Ӏуилъхьэгъатэкъэ Ӏутлъхьэгъатэкъэ Ӏуфлъхьэгъатэкъэ Ӏуалъхьэгъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: Ӏуслъхьэ Ӏуплъхьэ Ӏуилъхьэ Ӏутлъхьэ Ӏуфлъхьэ Ӏуалъхьэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: Ӏуслъхьэкъэ Ӏуплъхьэкъэ Ӏуилъхьэкъэ Ӏутлъхьэкъэ Ӏуфлъхьэкъэ Ӏуалъхьэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: Ӏуслъхьэт Ӏуплъхьэт Ӏуилъхьэт Ӏутлъхьэт Ӏуфлъхьэт Ӏуалъхьэт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: Ӏуслъхьэтэкъэ Ӏуплъхьэтэкъэ Ӏуилъхьэтэкъэ Ӏутлъхьэтэкъэ Ӏуфлъхьэтэкъэ Ӏуалъхьэтэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: Ӏуслъхьэн Ӏуплъхьэн Ӏуилъхьэн Ӏутлъхьэн Ӏуфлъхьэн Ӏуалъхьэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: Ӏуслъхьэнкъэ Ӏуплъхьэнкъэ Ӏуилъхьэнкъэ Ӏутлъхьэнкъэ Ӏуфлъхьэнкъэ Ӏуалъхьэнкъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: Ӏуслъхьэну Ӏуплъхьэну Ӏуилъхьэну Ӏутлъхьэну Ӏуфлъхьэну Ӏуалъхьэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: Ӏуслъхьэнукъэ Ӏуплъхьэнукъэ Ӏуилъхьэнукъэ Ӏутлъхьэнукъэ Ӏуфлъхьэнукъэ Ӏуалъхьэнукъэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: Ӏуслъхьэмэ Ӏуплъхьэмэ Ӏуилъхьэмэ Ӏутлъхьэмэ Ӏуфлъхьэмэ Ӏуалъхьэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: Ӏузмылъхьэмэ Ӏуумылъхьэмэ Ӏуимылъхьэмэ Ӏудмылъхьэмэ Ӏувмылъхьэмэ Ӏуамылъхьэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: Ӏуслъхьамэ Ӏуплъхьамэ Ӏуилъхьамэ Ӏутлъхьамэ Ӏуфлъхьамэ Ӏуалъхьамэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: Ӏузмылъхьамэ Ӏуумылъхьамэ Ӏуимылъхьамэ Ӏудмылъхьамэ Ӏувмылъхьамэ Ӏуамылъхьамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: Ӏуслъхьэгъамэ Ӏуплъхьэгъамэ Ӏуилъхьэгъамэ Ӏутлъхьэгъамэ Ӏуфлъхьэгъамэ Ӏуалъхьэгъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: Ӏузмылъхьэгъамэ Ӏуумылъхьэгъамэ Ӏуимылъхьэгъамэ Ӏудмылъхьэгъамэ Ӏувмылъхьэгъамэ Ӏуамылъхьэгъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: Ӏуслъхьэнмэ Ӏуплъхьэнмэ Ӏуилъхьэнмэ Ӏутлъхьэнмэ Ӏуфлъхьэнмэ Ӏуалъхьэнмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: Ӏузмылъхьэнмэ Ӏуумылъхьэнмэ Ӏуимылъхьэнмэ Ӏудмылъхьэнмэ Ӏувмылъхьэнмэ Ӏуамылъхьэнмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: Ӏуслъхьэнумэ Ӏуплъхьэнумэ Ӏуилъхьэнумэ Ӏутлъхьэнумэ Ӏуфлъхьэнумэ Ӏуалъхьэнумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: Ӏузмылъхьэнумэ Ӏуумылъхьэнумэ Ӏуимылъхьэнумэ Ӏудмылъхьэнумэ Ӏувмылъхьэнумэ Ӏуамылъхьэнумэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: Ӏуслъхьэтэмэ Ӏуплъхьэтэмэ Ӏуилъхьэтэмэ Ӏутлъхьэтэмэ Ӏуфлъхьэтэмэ Ӏуалъхьэтэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: Ӏузмылъхьэтэмэ Ӏуумылъхьэтэмэ Ӏуимылъхьэтэмэ Ӏудмылъхьэтэмэ Ӏувмылъхьэтэмэ Ӏуамылъхьэтэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: Ӏуслъхьатэмэ Ӏуплъхьатэмэ Ӏуилъхьатэмэ Ӏутлъхьатэмэ Ӏуфлъхьатэмэ Ӏуалъхьатэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: Ӏузмылъхьатэмэ Ӏуумылъхьатэмэ Ӏуимылъхьатэмэ Ӏудмылъхьатэмэ Ӏувмылъхьатэмэ Ӏуамылъхьатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: Ӏуслъхьэгъатэмэ Ӏуплъхьэгъатэмэ Ӏуилъхьэгъатэмэ Ӏутлъхьэгъатэмэ Ӏуфлъхьэгъатэмэ Ӏуалъхьэгъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: Ӏузмылъхьэгъатэмэ Ӏуумылъхьэгъатэмэ Ӏуимылъхьэгъатэмэ Ӏудмылъхьэгъатэмэ Ӏувмылъхьэгъатэмэ Ӏуамылъхьэгъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: Ӏуслъхьэнтэмэ Ӏуплъхьэнтэмэ Ӏуилъхьэнтэмэ Ӏутлъхьэнтэмэ Ӏуфлъхьэнтэмэ Ӏуалъхьэнтэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: Ӏузмылъхьэнтэмэ Ӏуумылъхьэнтэмэ Ӏуимылъхьэнтэмэ Ӏудмылъхьэнтэмэ Ӏувмылъхьэнтэмэ Ӏуамылъхьэнтэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: Ӏуслъхьэнутэмэ Ӏуплъхьэнутэмэ Ӏуилъхьэнутэмэ Ӏутлъхьэнутэмэ Ӏуфлъхьэнутэмэ Ӏуалъхьэнутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: Ӏузмылъхьэнутэмэ Ӏуумылъхьэнутэмэ Ӏуимылъхьэнутэмэ Ӏудмылъхьэнутэмэ Ӏувмылъхьэнутэмэ Ӏуамылъхьэнутэмэ
сослагательнэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: Ӏуслъхьэнт Ӏуплъхьэнт Ӏуилъхьэнт Ӏутлъхьэнт Ӏуфлъхьэнт Ӏуалъхьэнт
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: Ӏуслъхьэнтэкъым Ӏуплъхьэнтэкъым Ӏуилъхьэнтэкъым Ӏутлъхьэнтэкъым Ӏуфлъхьэнтэкъым Ӏуалъхьэнтэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: Ӏуслъхьэнут Ӏуплъхьэнут Ӏуилъхьэнут Ӏутлъхьэнут Ӏуфлъхьэнут Ӏуалъхьэнут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: Ӏуслъхьэнутэкъым Ӏуплъхьэнутэкъым Ӏуилъхьэнутэкъым Ӏутлъхьэнутэкъым Ӏуфлъхьэнутэкъым Ӏуалъхьэнутэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: Ӏуслъхьэми Ӏуплъхьэми Ӏуилъхьэми Ӏутлъхьэми Ӏуфлъхьэми Ӏуалъхьэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: Ӏузмылъхьэми Ӏуумылъхьэми Ӏуимылъхьэми Ӏудмылъхьэми Ӏувмылъхьэми Ӏуамылъхьэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: Ӏуслъхьами Ӏуплъхьами Ӏуилъхьами Ӏутлъхьами Ӏуфлъхьами Ӏуалъхьами
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: Ӏузмылъхьами Ӏуумылъхьами Ӏуимылъхьами Ӏудмылъхьами Ӏувмылъхьами Ӏуамылъхьами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: Ӏуслъхьэгъами Ӏуплъхьэгъами Ӏуилъхьэгъами Ӏутлъхьэгъами Ӏуфлъхьэгъами Ӏуалъхьэгъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: Ӏузмылъхьэгъами Ӏуумылъхьэгъами Ӏуимылъхьэгъами Ӏудмылъхьэгъами Ӏувмылъхьэгъами Ӏуамылъхьэгъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: Ӏуслъхьэнми Ӏуплъхьэнми Ӏуилъхьэнми Ӏутлъхьэнми Ӏуфлъхьэнми Ӏуалъхьэнми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: Ӏузмылъхьэнми Ӏуумылъхьэнми Ӏуимылъхьэнми Ӏудмылъхьэнми Ӏувмылъхьэнми Ӏуамылъхьэнми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: Ӏуслъхьэнуми Ӏуплъхьэнуми Ӏуилъхьэнуми Ӏутлъхьэнуми Ӏуфлъхьэнуми Ӏуалъхьэнуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: Ӏузмылъхьэнуми Ӏуумылъхьэнуми Ӏуимылъхьэнуми Ӏудмылъхьэнуми Ӏувмылъхьэнуми Ӏуамылъхьэнуми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: Ӏуслъхьэтэми Ӏуплъхьэтэми Ӏуилъхьэтэми Ӏутлъхьэтэми Ӏуфлъхьэтэми Ӏуалъхьэтэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: Ӏузмылъхьэтэми Ӏуумылъхьэтэми Ӏуимылъхьэтэми Ӏудмылъхьэтэми Ӏувмылъхьэтэми Ӏуамылъхьэтэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: Ӏуслъхьатэми Ӏуплъхьатэми Ӏуилъхьатэми Ӏутлъхьатэми Ӏуфлъхьатэми Ӏуалъхьатэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: Ӏузмылъхьатэми Ӏуумылъхьатэми Ӏуимылъхьатэми Ӏудмылъхьатэми Ӏувмылъхьатэми Ӏуамылъхьатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: Ӏуслъхьэгъатэми Ӏуплъхьэгъатэми Ӏуилъхьэгъатэми Ӏутлъхьэгъатэми Ӏуфлъхьэгъатэми Ӏуалъхьэгъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: Ӏузмылъхьэгъатэми Ӏуумылъхьэгъатэми Ӏуимылъхьэгъатэми Ӏудмылъхьэгъатэми Ӏувмылъхьэгъатэми Ӏуамылъхьэгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: Ӏуслъхьэнтэми Ӏуплъхьэнтэми Ӏуилъхьэнтэми Ӏутлъхьэнтэми Ӏуфлъхьэнтэми Ӏуалъхьэнтэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: Ӏузмылъхьэнтэми Ӏуумылъхьэнтэми Ӏуимылъхьэнтэми Ӏудмылъхьэнтэми Ӏувмылъхьэнтэми Ӏуамылъхьэнтэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: Ӏуслъхьэнутэми Ӏуплъхьэнутэми Ӏуилъхьэнутэми Ӏутлъхьэнутэми Ӏуфлъхьэнутэми Ӏуалъхьэнутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: Ӏузмылъхьэнутэми Ӏуумылъхьэнутэми Ӏуимылъхьэнутэми Ӏудмылъхьэнутэми Ӏувмылъхьэнутэми Ӏуамылъхьэнутэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
щыӀэныгъэ: Ӏуслъхьаи Ӏуплъхьаи Ӏуилъхьаи Ӏутлъхьаи Ӏуфлъхьаи Ӏуалъхьаи
щымыӀэныгъэ: Ӏузмылъхьаи Ӏуумылъхьаи Ӏуимылъхьаи Ӏудмылъхьаи Ӏувмылъхьаи Ӏуамылъхьаи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
щыӀэныгъэ: Ӏуслъхьащэрэт Ӏуплъхьащэрэт Ӏуилъхьащэрэт Ӏутлъхьащэрэт Ӏуфлъхьащэрэт Ӏуалъхьащэрэт
щымыӀэныгъэ: Ӏузмылъхьащэрэт Ӏуумылъхьащэрэт Ӏуимылъхьащэрэт Ӏудмылъхьащэрэт Ӏувмылъхьащэрэт Ӏуамылъхьащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: Ӏуслъхьагъэнщ Ӏуплъхьагъэнщ Ӏуилъхьагъэнщ Ӏутлъхьагъэнщ Ӏуфлъхьагъэнщ Ӏуалъхьагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: Ӏуслъхьагъэнкъым Ӏуплъхьагъэнкъым Ӏуилъхьагъэнкъым Ӏутлъхьагъэнкъым Ӏуфлъхьагъэнкъым Ӏуалъхьагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: Ӏуслъхьагъэнт Ӏуплъхьагъэнт Ӏуилъхьагъэнт Ӏутлъхьагъэнт Ӏуфлъхьагъэнт Ӏуалъхьагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: Ӏуслъхьагъэнтэкъым Ӏуплъхьагъэнтэкъым Ӏуилъхьагъэнтэкъым Ӏутлъхьагъэнтэкъым Ӏуфлъхьагъэнтэкъым Ӏуалъхьагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: Ӏуслъхьагъэн Ӏуплъхьагъэн Ӏуилъхьагъэн Ӏутлъхьагъэн Ӏуфлъхьагъэн Ӏуалъхьагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: Ӏуслъхьагъэнкъэ Ӏуплъхьагъэнкъэ Ӏуилъхьагъэнкъэ Ӏутлъхьагъэнкъэ Ӏуфлъхьагъэнкъэ Ӏуалъхьагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: Ӏуслъхьагъэнт Ӏуплъхьагъэнт Ӏуилъхьагъэнт Ӏутлъхьагъэнт Ӏуфлъхьагъэнт Ӏуалъхьагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: Ӏуслъхьагъэнтэкъэ Ӏуплъхьагъэнтэкъэ Ӏуилъхьагъэнтэкъэ Ӏутлъхьагъэнтэкъэ Ӏуфлъхьагъэнтэкъэ Ӏуалъхьагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: Ӏуслъхьагъэнущ Ӏуплъхьагъэнущ Ӏуилъхьагъэнущ Ӏутлъхьагъэнущ Ӏуфлъхьагъэнущ Ӏуалъхьагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: Ӏуслъхьагъэнукъым Ӏуплъхьагъэнукъым Ӏуилъхьагъэнукъым Ӏутлъхьагъэнукъым Ӏуфлъхьагъэнукъым Ӏуалъхьагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: Ӏуслъхьагъэнут Ӏуплъхьагъэнут Ӏуилъхьагъэнут Ӏутлъхьагъэнут Ӏуфлъхьагъэнут Ӏуалъхьагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: Ӏуслъхьагъэнутэкъым Ӏуплъхьагъэнутэкъым Ӏуилъхьагъэнутэкъым Ӏутлъхьагъэнутэкъым Ӏуфлъхьагъэнутэкъым Ӏуалъхьагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: Ӏуслъхьагъэну Ӏуплъхьагъэну Ӏуилъхьагъэну Ӏутлъхьагъэну Ӏуфлъхьагъэну Ӏуалъхьагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: Ӏуслъхьагъэнукъэ Ӏуплъхьагъэнукъэ Ӏуилъхьагъэнукъэ Ӏутлъхьагъэнукъэ Ӏуфлъхьагъэнукъэ Ӏуалъхьагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: Ӏуслъхьагъэнут Ӏуплъхьагъэнут Ӏуилъхьагъэнут Ӏутлъхьагъэнут Ӏуфлъхьагъэнут Ӏуалъхьагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: Ӏуслъхьагъэнутэкъэ Ӏуплъхьагъэнутэкъэ Ӏуилъхьагъэнутэкъэ Ӏутлъхьагъэнутэкъэ Ӏуфлъхьагъэнутэкъэ Ӏуалъхьагъэнутэкъэ
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ Ӏузылъхьэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ Ӏузымылъхьэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ Ӏузылъхьа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ Ӏузымылъхьа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ Ӏузылъхьэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ Ӏузымылъхьэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ Ӏузылъхьэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ Ӏузымылъхьэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ Ӏузылъхьэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ Ӏузымылъхьэну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту) сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ Ӏуслъхьэ Ӏуплъхьэ Ӏуилъхьэ Ӏутлъхьэ Ӏуфлъхьэ Ӏуалъхьэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ Ӏузмылъхьэ Ӏуумылъхьэ Ӏуимылъхьэ Ӏудмылъхьэ Ӏувмылъхьэ Ӏуамылъхьэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ Ӏуслъхьа Ӏуплъхьа Ӏуилъхьа Ӏутлъхьа Ӏуфлъхьа Ӏуалъхьа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ Ӏузмылъхьа Ӏуумылъхьа Ӏуимылъхьа Ӏудмылъхьа Ӏувмылъхьа Ӏуамылъхьа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ Ӏуслъхьэгъа Ӏуплъхьэгъа Ӏуилъхьэгъа Ӏутлъхьэгъа Ӏуфлъхьэгъа Ӏуалъхьэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ Ӏузмылъхьэгъа Ӏуумылъхьэгъа Ӏуимылъхьэгъа Ӏудмылъхьэгъа Ӏувмылъхьэгъа Ӏуамылъхьэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ Ӏуслъхьэн Ӏуплъхьэн Ӏуилъхьэн Ӏутлъхьэн Ӏуфлъхьэн Ӏуалъхьэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ Ӏузмылъхьэн Ӏуумылъхьэн Ӏуимылъхьэн Ӏудмылъхьэн Ӏувмылъхьэн Ӏуамылъхьэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ Ӏуслъхьэну Ӏуплъхьэну Ӏуилъхьэну Ӏутлъхьэну Ӏуфлъхьэну Ӏуалъхьэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ Ӏузмылъхьэну Ӏуумылъхьэну Ӏуимылъхьэну Ӏудмылъхьэну Ӏувмылъхьэну Ӏуамылъхьэну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ Ӏулъхьэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ Ӏумылъхьэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ Ӏулъхьа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ Ӏумылъхьа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ Ӏулъхьэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ Ӏумылъхьэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ Ӏулъхьэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ Ӏумылъхьэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ Ӏулъхьэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ Ӏумылъхьэну
Обстоятельственнэ причастиехэр сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ зэрыӀуслъхьэ зэрыӀуплъхьэ зэрыӀуилъхьэ зэрыӀутлъхьэ зэрыӀуфлъхьэ зэрыӀуалъхьэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ зэрыӀузмылъхьэ зэрыӀуумылъхьэ зэрыӀуимылъхьэ зэрыӀудмылъхьэ зэрыӀувмылъхьэ зэрыӀуамылъхьэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ зэрыӀуслъхьа зэрыӀуплъхьа зэрыӀуилъхьа зэрыӀутлъхьа зэрыӀуфлъхьа зэрыӀуалъхьа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ зэрыӀузмылъхьа зэрыӀуумылъхьа зэрыӀуимылъхьа зэрыӀудмылъхьа зэрыӀувмылъхьа зэрамылъхьа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ зэрыӀуслъхьэгъа зэрыӀуплъхьэгъа зэрыӀуилъхьэгъа зэрыӀутлъхьэгъа зэрыӀуфлъхьэгъа зэрыӀуалъхьэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ зэрыӀузмылъхьэгъа зэрыӀуумылъхьэгъа зэрыӀуимылъхьэгъа зэрыӀудмылъхьэгъа зэрыӀувмылъхьэгъа зэрыӀуамылъхьэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ зэрыӀуслъхьэн зэрыӀуплъхьэн зэрыӀуилъхьэн зэрыӀутлъхьэн зэрыӀуфлъхьэн зэрыӀуалъхьэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ зэрыӀузмылъхьэн зэрыӀуумылъхьэн зэрыӀуимылъхьэн зэрыӀудмылъхьэн зэрыӀувмылъхьэн зэрыӀуамылъхьэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ зэрыӀуслъхьэну зэрыӀуплъхьэну зэрыӀуилъхьэну зэрыӀутлъхьэну зэрыӀуфлъхьэну зэрыӀуалъхьэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ зэрыӀузмылъхьэну зэрыӀуумылъхьэну зэрыӀуимылъхьэну зэрыӀудмылъхьэну зэрыӀувмылъхьэну зэрыӀуамылъхьэну
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ щыӀуслъхьэ щыӀуплъхьэ щыӀуилъхьэ щыӀутлъхьэ щыӀуфлъхьэ щыӀуалъхьэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ щыӀузмылъхьэ щыӀуумылъхьэ щыӀуимылъхьэ щыӀудмылъхьэ щыӀувмылъхьэ щыӀуамылъхьэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ щыӀуслъхьа щыӀуплъхьа щыӀуилъхьа щыӀутлъхьа щыӀуфлъхьа щыӀуалъхьа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ щыӀузмылъхьа щыӀуумылъхьа щыӀуимылъхьа щыӀудмылъхьа щыӀувмылъхьа щыӀуамылъхьа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ щыӀуслъхьэгъа щыӀуплъхьэгъа щыӀуилъхьэгъа щыӀутлъхьэгъа щыӀуфлъхьэгъа щыӀуалъхьэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ щыӀузмылъхьэгъа щыӀуумылъхьэгъа щыӀуимылъхьэгъа щыӀудмылъхьэгъа щыӀувмылъхьэгъа щыӀуамылъхьэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ щыӀуслъхьэн щыӀуплъхьэн щыӀуилъхьэн щыӀутлъхьэн щыӀуфлъхьэн щыӀуалъхьэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ щыӀузмылъхьэн щыӀуумылъхьэн щыӀуимылъхьэн щыӀудмылъхьэн щыӀувмылъхьэн щыӀуамылъхьэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ щыӀуслъхьэну щыӀуплъхьэну щыӀуилъхьэну щыӀутлъхьэну щыӀуфлъхьэну щыӀуалъхьэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ щыӀузмылъхьэну щыӀуумылъхьэну щыӀуимылъхьэну щыӀудмылъхьэну щыӀувмылъхьэну щыӀуамылъхьэну
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ здэӀуслъхьэ здэӀуплъхьэ здэӀуилъхьэ здэӀутлъхьэ здэӀуфлъхьэ здэӀуалъхьэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ здэӀузмылъхьэ здэӀуумылъхьэ здэӀуимылъхьэ здэӀудмылъхьэ здэӀувмылъхьэ здэӀуамылъхьэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ здэӀуслъхьа здэӀуплъхьа здэӀуилъхьа здэӀутлъхьа здэӀуфлъхьа здэӀуалъхьа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ здэӀузмылъхьа здэӀуумылъхьа здэӀуимылъхьа здэӀудмылъхьа здэӀувмылъхьа здэӀуамылъхьа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ здэӀуслъхьэгъа здэӀуплъхьэгъа здэӀуилъхьэгъа здэӀутлъхьэгъа здэӀуфлъхьэгъа здэӀуалъхьэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ здэӀузмылъхьэгъа здэӀуумылъхьэгъа здэӀуимылъхьэгъа здэӀудмылъхьэгъа здэӀувмылъхьэгъа здэӀуамылъхьэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ здэӀуслъхьэн здэӀуплъхьэн здэӀуилъхьэн здэӀутлъхьэн здэӀуфлъхьэн здэӀуалъхьэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ здэӀузмылъхьэн здэӀуумылъхьэн здэӀуимылъхьэн здэӀудмылъхьэн здэӀувмылъхьэн здэӀуамылъхьэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ здэӀуслъхьэну здэӀуплъхьэну здэӀуилъхьэну здэӀутлъхьэну здэӀуфлъхьэну здэӀуалъхьэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ здэӀузмылъхьэну здэӀуумылъхьэну здэӀуимылъхьэну здэӀудмылъхьэну здэӀувмылъхьэну здэӀуамылъхьэну
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ щӀыӀуслъхьэ щӀыӀуплъхьэ щӀыӀуилъхьэ щӀыӀутлъхьэ щӀыӀуфлъхьэ щӀыӀуалъхьэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ щӀыӀузмылъхьэ щӀыӀуумылъхьэ щӀыӀуимылъхьэ щӀыӀудмылъхьэ щӀыӀувмылъхьэ щӀыӀуамылъхьэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ щӀыӀуслъхьа щӀыӀуплъхьа щӀыӀуилъхьа щӀыӀутлъхьа щӀыӀуфлъхьа щӀӀуалъхьа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ щӀыӀузмылъхьа щӀыӀуумылъхьа щӀыӀуимылъхьа щӀыӀудмылъхьа щӀыӀувмылъхьа щӀыӀуамылъхьа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ щӀыӀуслъхьэгъа щӀэӀуплъхьэгъа щӀыӀуилъхьэгъа щӀэӀутлъхьэгъа щӀэӀуфлъхьэгъа щӀыӀуалъхьэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ щӀыӀузмылъхьэгъа щӀыӀуумылъхьэгъа щӀыӀуимылъхьэгъа щӀыӀудмылъхьэгъа щӀыӀувмылъхьэгъа щӀыӀуамылъхьэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ щӀыӀуслъхьэн щӀыӀуплъхьэн щӀыӀуилъхьэн щӀыӀутлъхьэн щӀыӀуфлъхьэн щӀыӀуалъхьэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ щӀыӀузмылъхьэн щӀыӀуумылъхьэн щӀыӀуимылъхьэн щӀыӀудмылъхьэн щӀыӀувмылъхьэн щӀыӀуамылъхьэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ щӀыӀуслъхьэну щӀыӀуплъхьэну щӀыӀуилъхьэну щӀыӀутлъхьэну щӀыӀуфлъхьэну щӀыӀуалъхьэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ щӀыӀузмылъхьэну щӀыӀуумылъхьэну щӀыӀуимылъхьэну щӀыӀудмылъхьэну щӀыӀувмылъхьэну щӀыӀуамылъхьэну
Деепричастиехэр сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ Ӏуслъхьэу Ӏуплъхьэу Ӏуилъхьэу Ӏутлъхьэу Ӏуфлъхьэу Ӏуалъхьэу
ит зэман - щымыӀэныгъэ Ӏузмылъхьэу Ӏуумылъхьэу Ӏуимылъхьэу Ӏудмылъхьэу Ӏувмылъхьэу Ӏуамылъхьэу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ Ӏуслъхьауэ Ӏуплъхьауэ Ӏуилъхьауэ Ӏутлъхьауэ Ӏуфлъхьауэ Ӏуалъхьауэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ Ӏузмылъхьауэ Ӏуумылъхьауэ Ӏуимылъхьауэ Ӏудмылъхьауэ Ӏувмылъхьауэ Ӏуамылъхьауэ
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ Ӏуслъхьэурэ Ӏуплъхьэурэ Ӏуилъхьэурэ Ӏутлъхьэурэ Ӏуфлъхьэурэ Ӏуалъхьэурэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ Ӏузмылъхьэурэ Ӏуумылъхьэурэ Ӏуимылъхьэурэ Ӏудмылъхьэурэ Ӏувмылъхьэурэ Ӏуамылъхьэурэ
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ Прямой Дополненэ
сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
Подлежащэ
сэ -- пӀузолъхьэ Ӏузолъхьэ -- фӀузолъхьэ яӀузолъхьэ(хэ)
уэ сӀуболъхьэ -- Ӏуболъхьэ тӀуболъхьэ -- яӀуболъхьэ(хэ)
абы сӀуелъхьэ пӀуелъхьэ Ӏуелъхьэ тӀуелъхьэ фӀуелъхьэ яӀуелъхьэ(хэ)
дэ -- пӀудолъхьэ Ӏудолъхьэ -- фӀудолъхьэ яӀудолъхьэ(хэ)
фэ сӀуволъхьэ -- Ӏуволъхьэ тӀуволъхьэ -- яӀуволъхьэ(хэ)
абыхэм сӀуалъхьэ пӀуалъхьэ Ӏуалъхьэ тӀуалъхьэ фӀуалъхьэ яӀуалъхьэ(хэ)
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ) Прямой Дополненэ
сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
Подлежащэ
сэ -- пӀус[лъхьэрэ] Ӏус[лъхьэрэ] -- фӀус[лъхьэрэ] яӀус[лъхьэ(хэ)рэ]
уэ сӀуп[лъхьэрэ] -- Ӏуп[лъхьэрэ] тӀуп[лъхьэрэ] -- яӀуп[лъхьэ(хэ)рэ]
абы сӀуи[лъхьэрэ] пӀуи[лъхьэрэ] Ӏуи[лъхьэрэ] тӀуи[лъхьэрэ] фӀуи[лъхьэрэ] яӀуи[лъхьэ(хэ)рэ]
дэ -- пӀут[лъхьэрэ] Ӏут[лъхьэрэ] -- фӀут[лъхьэрэ] яӀут[лъхьэ(хэ)рэ]
фэ сӀуф[лъхьэрэ] -- Ӏуф[лъхьээрэ] тӀуф[лъхьэрэ] -- яӀуф[лъхьэ(хэ)рэ]
абыхэм сӀуа[лъхьэрэ] пӀуа[лъхьэрэ] Ӏуа[лъхьэрэ] тӀуа[лъхьэрэ] фӀуа[лъхьэрэ] яӀуа[лъхьэ(хэ)рэ]
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [лъхь]э [лъхь]эр -- [лъхь]эхэр
Эргативнэ: [лъхь]э [лъхь]эм -- [лъхь]эхэм
Послеложнэ: [лъхь]экӀэ [лъхь]эмкӀэ [лъхь]эхэкӀэ [лъхь]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [лъхь]эу [лъхь]эрауэ [лъхь]эхэу [лъхь]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [лъхь]а [лъхь]ар -- [лъхь]ахэр
Эргативнэ: [лъхь]а [лъхь]ам -- [лъхь]ахэм
Послеложнэ: [лъхь]акӀэ [лъхь]амкӀэ [лъхь]ахэкӀэ [лъхь]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [лъхь]ауэ [лъхь]арауэ [лъхь]ахэу [лъхь]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [лъхь]эн [лъхь]эныр -- [лъхь]энхэр
Эргативнэ: [лъхь]эн [лъхь]эным -- [лъхь]энхэм
Послеложнэ: [лъхь]энкӀэ [лъхь]энымкӀэ [лъхь]энхэкӀэ [лъхь]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ: [лъхь]эну [лъхь]энырауэ [лъхь]энхэу [лъхь]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [лъхь]эну [лъхь]энур -- [лъхь]энухэр
Эргативнэ: [лъхь]эну [лъхь]энум -- [лъхь]энухэм
Послеложнэ: [лъхь]энукӀэ [лъхь]энумкӀэ [лъхь]энухэкӀэ [лъхь]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [лъхь]энууэ [лъхь]энурауэ [лъхь]энухэу [лъхь]энухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

  1. Зыгуэрым и гупэм, ӀуплъапӀэм деж зыгуэр щыгъэтӀылъын.
  2. Ӏугъэувэн, хэгъэувэн (п. п. рамэм абдж).
  3. Зыгуэр зыгуэрым ӀупӀэн, зыгуэрым ехьэлӀэн.

ЩАПХЪЭХЭР

  • Псы Ӏуфэм яхьри къэпым илъу Ӏуалъхьащ [Хъуэжэ], яубэрэжьу псым хадзэжыну. ӀуэрыӀуатэ, фольклор
  • Пщащэр цӀыплъ къэхъуати, и Ӏэр и нэкӀум Ӏуилъхьэри къэпсэлъащ. Ӏуащхьэмахуэ, журнал (художественный)

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

  • Щхьэгъубжэ Ӏулъхьэн.
  • Дзэ Ӏулъхьэн.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ
  • ӏулъхьэн: 1. put sth swh near and in front of sth 2. put or insert sth in sth (for example, glass) 3. touch sth to the front of sth (for example, your hand to your face).)
  • Щхьэгъубжэ Ӏулъхьэн: put in a window
  • Дзэ Ӏулъхьэн: put in a tooth
УРЫСЫБЗЭ
  • ӏулъхьэн: 1. положить что-л. где-л., около чего-л. спереди 2. вставить что-л. во что-л. (напр. стекло) 3. приложить что-л. к чему-л. спереди (напр. руку к лицу)
  • Щхьэгъубжэ Ӏулъхьэн: вставить окно
  • Дзэ Ӏулъхьэн: вставить зуб

БИБЛИОГРАФИЕ

  • Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
  • БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
  • БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
  • Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
  • Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
  • Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
  • Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
  • Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
  • Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.
Retrieved from "https://incubator.wikimedia.org/w/index.php?title=Wt/kbd/ӏулъхьэн&oldid=5712898"