АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэӏэс "ӏуен"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
ӏуен
щымыӀэныгъэ:
ӏумыен
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
ӏузъен
ӏубъен
ӏуиен
ӏудъен
ӏувъен
ӏуаен
щымыӀэныгъэ:
ӏузмыен
ӏуумыен
ӏуимыен
ӏудмыен
ӏувмыен
ӏуамыен
Унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
ӏуе!
ӏувъе!
щымыӀэныгъэ:
ӏуумые!
ӏувмые!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
сыӏурее
уӏурее
ӏурее
дыӏурее
фыӏурее
ӏурее
щымыӀэныгъэ:
сыӏуремые
уӏуремые
ӏуремые
дыӏуремые
фыӏуремые
ӏуремые
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
ӏузое(р)
ӏубое(р)
ӏуее(р)
ӏудое(р)
ӏувое(р)
ӏуае(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
ӏузъеркъым
ӏубъеркъым
ӏуиеркъым
ӏудъеркъым
ӏувъеркъым
ӏуаеркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
ӏузъерт
ӏубъерт
ӏуиерт
ӏудъерт
ӏувъерт
ӏуаерт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
ӏузъертэкъым
ӏубъертэкъым
ӏуиертэкъым
ӏудъертэкъым
ӏувъертэкъым
ӏуаертэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
ӏузящ
ӏубящ
ӏуиящ
ӏудящ
ӏувящ
ӏуаящ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
ӏузякъым
ӏубякъым
ӏуиякъым
ӏудякъым
ӏувякъым
ӏуаякъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
ӏузят
ӏубят
ӏуият
ӏудят
ӏувят
ӏуаят
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
ӏузятэкъым
ӏубятэкъым
ӏуиятэкъым
ӏудятэкъым
ӏувятэкъым
ӏуаятэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
ӏузъегъащ
ӏубъегъащ
ӏуиегъащ
ӏудъегъащ
ӏувъегъащ
ӏуаегъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
ӏузъегъакъым
ӏубъегъакъым
ӏуиегъакъым
ӏудъегъакъым
ӏувъегъакъым
ӏуаегъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
ӏузъегъат
ӏубъегъат
ӏуиегъат
ӏудъегъат
ӏувъегъат
ӏуаегъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
ӏузъегъатэкъым
ӏубъегъатэкъым
ӏуиегъатэкъым
ӏудъегъатэкъым
ӏувъегъатэкъым
ӏуаегъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
ӏузъещ
ӏубъещ
ӏуиещ
ӏудъещ
ӏувъещ
ӏуаещ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
ӏузъекъым
ӏубъекъым
ӏуиекъым
ӏудъекъым
ӏувъекъым
ӏуаекъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
ӏузъет
ӏубъет
ӏуиет
ӏудъет
ӏувъет
ӏуает
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
ӏузъетэкъым
ӏубъетэкъым
ӏуиетэкъым
ӏудъетэкъым
ӏувъетэкъым
ӏуаетэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
ӏузъенщ
ӏубъенщ
ӏуиенщ
ӏудъенщ
ӏувъенщ
ӏуаенщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
ӏузъенкъым
ӏубъенкъым
ӏуиенкъым
ӏудъенкъым
ӏувъенкъым
ӏуаенкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
ӏузъенущ
ӏубъенущ
ӏуиенущ
ӏудъенущ
ӏувъенущ
ӏуаенущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
ӏузъенукъым
ӏубъенукъым
ӏуиенукъым
ӏудъенукъым
ӏувъенукъым
ӏуаенукъым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
ӏузъерэ
ӏубъерэ
ӏуиерэ
ӏудъерэ
ӏувъерэ
ӏуаерэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
ӏузъеркъэ
ӏубъеркъэ
ӏуиеркъэ
ӏудъеркъэ
ӏувъеркъэ
ӏуаеркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
ӏузъерт
ӏубъерт
ӏуиерт
ӏудъерт
ӏувъерт
ӏуаерт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
ӏузъертэкъэ
ӏубъертэкъэ
ӏуиертэкъэ
ӏудъертэкъэ
ӏувъертэкъэ
ӏуаертэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
ӏузя
ӏубя
ӏуия
ӏудя
ӏувя
ӏуая
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
ӏузякъэ
ӏубякъэ
ӏуиякъэ
ӏудякъэ
ӏувякъэ
ӏуаякъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
ӏузят
ӏубят
ӏуият
ӏудят
ӏувят
ӏуаят
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
ӏузятэкъэ
ӏубятэкъэ
ӏуиятэкъэ
ӏудятэкъэ
ӏувятэкъэ
ӏуаятэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
ӏузъегъа
ӏубъегъа
ӏуиегъа
ӏудъегъа
ӏувъегъа
ӏуаегъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀыныгъэ:
ӏузъегъакъэ
ӏубъегъакъэ
ӏуиегъакъэ
ӏудъегъакъэ
ӏувъегъакъэ
ӏуаегъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
ӏузъегъат
ӏубъегъат
ӏуиегъат
ӏудъегъат
ӏувъегъат
ӏуаегъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
ӏузъегъатэкъэ
ӏубъегъатэкъэ
ӏуиегъатэкъэ
ӏудъегъатэкъэ
ӏувъегъатэкъэ
ӏуаегъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
ӏузъе
ӏубъе
ӏуие
ӏудъе
ӏувъе
ӏуае
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
ӏузъекъэ
ӏубъекъэ
ӏуиекъэ
ӏудъекъэ
ӏувъекъэ
ӏуаекъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
ӏузъет
ӏубъет
ӏуиет
ӏудъет
ӏувъет
ӏуает
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
ӏузъетэкъэ
ӏубъетэкъэ
ӏуиетэкъэ
ӏудъетэкъэ
ӏувъетэкъэ
ӏуаетэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
ӏузъен
ӏубъен
ӏуиен
ӏудъен
ӏувъен
ӏуаен
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
ӏузъенкъэ
ӏубъенкъэ
ӏуиенкъэ
ӏудъенкъэ
ӏувъенкъэ
ӏуаенкъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
ӏузъену
ӏубъену
ӏуиену
ӏудъену
ӏувъену
ӏуаену
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
ӏузъенукъэ
ӏубъенукъэ
ӏуиенукъэ
ӏудъенукъэ
ӏувъенукъэ
ӏуаенукъэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
ӏузъемэ
ӏубъемэ
ӏуиемэ
ӏудъемэ
ӏувъемэ
ӏуаемэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
ӏузмыемэ
ӏуумыемэ
ӏуимыемэ
ӏудмыемэ
ӏувмыемэ
ӏуамыемэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
ӏузямэ
ӏубямэ
ӏуиямэ
ӏудямэ
ӏувямэ
ӏуаямэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
ӏузмыямэ
ӏуумыямэ
ӏуимыямэ
ӏудмыямэ
ӏувмыямэ
ӏуамыямэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
ӏузъегъамэ
ӏубъегъамэ
ӏуиегъамэ
ӏудъегъамэ
ӏувъегъамэ
ӏуаегъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
ӏузмыегъамэ
ӏуумыегъамэ
ӏуимыегъамэ
ӏудмыегъамэ
ӏувмыегъамэ
ӏуамыегъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
ӏузъенмэ
ӏубъенмэ
ӏуиенмэ
ӏудъенмэ
ӏувъенмэ
ӏуаенмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
ӏузмыенмэ
ӏуумыенмэ
ӏуимыенмэ
ӏудмыенмэ
ӏувмыенмэ
ӏуамыенмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
ӏузъенумэ
ӏубъенумэ
ӏуиенумэ
ӏудъенумэ
ӏувъенумэ
ӏуаенумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
ӏузмыенумэ
ӏуумыенумэ
ӏуимыенумэ
ӏудмыенумэ
ӏувмыенумэ
ӏуамыенумэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
ӏузъетэмэ
ӏубъетэмэ
ӏуиетэмэ
ӏудъетэмэ
ӏувъетэмэ
ӏуаетэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
ӏузмыетэмэ
ӏуумыетэмэ
ӏуимыетэмэ
ӏудмыетэмэ
ӏувмыетэмэ
ӏуамыетэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
ӏузятэмэ
ӏубятэмэ
ӏуиятэмэ
ӏудятэмэ
ӏувятэмэ
ӏуаятэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
ӏузмыятэмэ
ӏуумыятэмэ
ӏуимыятэмэ
ӏудмыятэмэ
ӏувмыятэмэ
ӏуамыятэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
ӏузъегъатэмэ
ӏубъегъатэмэ
ӏуиегъатэмэ
ӏудъегъатэмэ
ӏувъегъатэмэ
ӏуаегъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
ӏузмыегъатэмэ
ӏуумыегъатэмэ
ӏуимыегъатэмэ
ӏудмыегъатэмэ
ӏувмыегъатэмэ
ӏуамыегъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
ӏузъентэмэ
ӏубъентэмэ
ӏуиентэмэ
ӏудъентэмэ
ӏувъентэмэ
ӏуаентэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
ӏузмыентэмэ
ӏуумыентэмэ
ӏуимыентэмэ
ӏудмыентэмэ
ӏувмыентэмэ
ӏуамыентэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
ӏузъенутэмэ
ӏубъенутэмэ
ӏуиенутэмэ
ӏудъенутэмэ
ӏувъенутэмэ
ӏуаенутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
ӏузмыенутэмэ
ӏуумыенутэмэ
ӏуимыенутэмэ
ӏудмыенутэмэ
ӏувмыенутэмэ
ӏуамыенутэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
ӏузъент
ӏубъент
ӏуиент
ӏудъент
ӏувъент
ӏуаент
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
ӏузъентэкъым
ӏубъентэкъым
ӏуиентэкъым
ӏудъентэкъым
ӏувъентэкъым
ӏуаентэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
ӏузъенут
ӏубъенут
ӏуиенут
ӏудъенут
ӏувъенут
ӏуаенут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
ӏузъенутэкъым
ӏубъенутэкъым
ӏуиенутэкъым
ӏудъенутэкъым
ӏувъенутэкъым
ӏуаенутэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
ӏузъеми
ӏубъеми
ӏуиеми
ӏудъеми
ӏувъеми
ӏуаеми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
ӏузмыеми
ӏуумыеми
ӏуимыеми
ӏудмыеми
ӏувмыеми
ӏуамыеми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
ӏузями
ӏубями
ӏуиями
ӏудями
ӏувями
ӏуаями
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
ӏузмыями
ӏуумыями
ӏуимыями
ӏудмыями
ӏувмыями
ӏуамыями
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
ӏузъегъами
ӏубъегъами
ӏуиегъами
ӏудъегъами
ӏувъегъами
ӏуаегъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
ӏузмыегъами
ӏуумыегъами
ӏуимыегъами
ӏудмыегъами
ӏувмыегъами
ӏуамыегъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
ӏузъенми
ӏубъенми
ӏуиенми
ӏудъенми
ӏувъенми
ӏуаенми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
ӏузмыенми
ӏуумыенми
ӏуимыенми
ӏудмыенми
ӏувмыенми
ӏуамыенми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
ӏузъенуми
ӏубъенуми
ӏуиенуми
ӏудъенуми
ӏувъенуми
ӏуаенуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
ӏузмыенуми
ӏуумыенуми
ӏуимыенуми
ӏудмыенуми
ӏувмыенуми
ӏуамыенуми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
ӏузъетэми
ӏубъетэми
ӏуиетэми
ӏудъетэми
ӏувъетэми
ӏуаетэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
ӏузмыетэми
ӏуумыетэми
ӏуимыетэми
ӏудмыетэми
ӏувмыетэми
ӏуамыетэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
ӏузятэми
ӏубятэми
ӏуиятэми
ӏудятэми
ӏувятэми
ӏуаятэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
ӏузмыятэми
ӏуумыятэми
ӏуимыятэми
ӏудмыятэми
ӏувмыятэми
ӏуамыятэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
ӏузъегъатэми
ӏубъегъатэми
ӏуиегъатэми
ӏудъегъатэми
ӏувъегъатэми
ӏуаегъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
ӏузмыегъатэми
ӏуумыегъатэми
ӏуимыегъатэми
ӏудмыегъатэми
ӏувмыегъатэми
ӏуамыегъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
ӏузъентэми
ӏубъентэми
ӏуиентэми
ӏудъентэми
ӏувъентэми
ӏуаентэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
ӏузмыентэми
ӏуумыентэми
ӏуимыентэми
ӏудмыентэми
ӏувмыентэми
ӏуамыентэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
ӏузъенутэми
ӏубъенутэми
ӏуиенутэми
ӏудъенутэми
ӏувэнутэми
ӏуаэнутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
ӏузмыенутэми
ӏуумыенутэми
ӏуимыенутэми
ӏудмыенутэми
ӏувмыенутэми
ӏуамыенутэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
ӏузяи
ӏубяи
ӏуияи
ӏудяи
ӏувяи
ӏуаяи
щымыӀэныгъэ:
ӏузякъыми
ӏубякъыми
ӏуиякъыми
ӏудякъыми
ӏувякъыми
ӏуаякъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
ӏузящэрэт
ӏубящэрэт
ӏуиящэрэт
ӏудящэрэт
ӏувящэрэт
ӏуаящэрэт
щымыӀэныгъэ:
ӏузмыящэрэт
ӏуумыящэрэт
ӏуимыящэрэт
ӏудмыящэрэт
ӏувмыящэрэт
ӏуамыящэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
ӏузягъэнщ
ӏубягъэнщ
ӏуиягъэнщ
ӏудягъэнщ
ӏувягъэнщ
ӏуаягъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
ӏузягъэнкъым
ӏубягъэнкъым
ӏуиягъэнкъым
ӏудягъэнкъым
ӏувягъэнкъым
ӏуаягъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
ӏузягъэнт
ӏубягъэнт
ӏуиягъэнт
ӏудягъэнт
ӏувягъэнт
ӏуаягъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
ӏузягъэнтэкъым
ӏубягъэнтэкъым
ӏуиягъэнтэкъым
ӏудягъэнтэкъым
ӏувягъэнтэкъым
ӏуаягъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
ӏузягъэн
ӏубягъэн
ӏуиягъэн
ӏудягъэн
ӏувягъэн
ӏуаягъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
ӏузягъэнкъэ
ӏубягъэнкъэ
ӏуиягъэнкъэ
ӏудягъэнкъэ
ӏувягъэнкъэ
ӏуаягъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
ӏузягъэнт
ӏубягъэнт
ӏуиягъэнт
ӏудягъэнт
ӏувягъэнт
ӏуаягъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
ӏузягъэнтэкъэ
ӏубягъэнтэкъэ
ӏуиягъэнтэкъэ
ӏудягъэнтэкъэ
ӏувягъэнтэкъэ
ӏуаягъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
ӏузягъэнущ
ӏубягъэнущ
ӏуиягъэнущ
ӏудягъэнущ
ӏувягъэнущ
ӏуаягъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
ӏузягъэнукъым
ӏубягъэнукъым
ӏуиягъэнукъым
ӏудягъэнукъым
ӏувягъэнукъым
ӏуаягъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
ӏузягъэнут
ӏубягъэнут
ӏуиягъэнут
ӏудягъэнут
ӏувягъэнут
ӏуаягъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
ӏузягъэнутэкъым
ӏубягъэнутэкъым
ӏуиягъэнутэкъым
ӏудягъэнутэкъым
ӏувягъэнутэкъым
ӏуаягъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
ӏузягъэну
ӏубягъэну
ӏуиягъэну
ӏудягъэну
ӏувягъэну
ӏуаягъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
ӏузягъэнукъэ
ӏубягъэнукъэ
ӏуиягъэнукъэ
ӏудягъэнукъэ
ӏувягъэнукъэ
ӏуаягъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
ӏузягъэнут
ӏубягъэнут
ӏуиягъэнут
ӏудягъэнут
ӏувягъэнут
ӏуаягъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
ӏузягъэнутэкъэ
ӏубягъэнутэкъэ
ӏуиягъэнутэкъэ
ӏудягъэнутэкъэ
ӏувягъэнутэкъэ
ӏуаягъэнутэкъэ
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
ӏузые
ит зэман - щымыӀэныгъэ
ӏузымые
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
ӏузыя
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
ӏузымыя
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
ӏузыегъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
ӏузымыегъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
ӏузыен
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
ӏузымыен
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
ӏузыену
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
ӏузымыену
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту)
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
ӏузъе
ӏубъе
ӏуие
ӏудъе
ӏувъе
ӏуае
ит зэман - щымыӀэныгъэ
ӏузмые
ӏуумые
ӏуимые
ӏудмые
ӏувмые
ӏуамые
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
ӏузя
ӏубя
ӏуия
ӏудя
ӏувя
ӏуая
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
ӏузмыя
ӏуумыя
ӏуимыя
ӏудмыя
ӏувмыя
ӏуамыя
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
ӏузъегъа
ӏубъегъа
ӏуиегъа
ӏудъегъа
ӏувъегъа
ӏуаегъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
ӏузмыегъа
ӏуумыегъа
ӏуимыегъа
ӏудмыегъа
ӏувмыегъа
ӏуамыегъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
ӏузъен
ӏубъен
ӏуиен
ӏудъен
ӏувъен
ӏуаен
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
ӏузмыен
ӏуумыен
ӏуимыен
ӏудмыен
ӏувмыен
ӏуамыен
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
ӏузъену
ӏубъену
ӏуиену
ӏудъену
ӏувъену
ӏуаену
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
ӏузмыену
ӏуумыену
ӏуимыену
ӏудмыену
ӏувмыену
ӏуамыену
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ
ӏуе
ит зэман - щымыӀэныгъэ
ӏумые
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
ӏуя
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
ӏумыя
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
ӏуегъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
ӏумыегъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
ӏуен
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
ӏумыен
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
ӏуену
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
ӏумыену
Обстоятельственнэ причастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъуӏу зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
зэрыӏузъе
зэрыӏубъе
зэрыӏуие
зэрыӏудъе
зэрыӏувъе
зэрыӏуае
ит зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыӏузмые
зэрыӏуумые
зэрыӏуимые
зэрыӏудмые
зэрыӏувмые
зэрыӏуамые
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэрыӏузя
зэрыӏубя
зэрыӏуия
зэрыӏудя
зэрыӏувя
зэрыӏуая
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыӏузмыя
зэрыӏуумыя
зэрыӏуимыя
зэрыӏудмыя
зэрыӏувмыя
зэрыӏуамыя
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэрыӏузъегъа
зэрыӏубъегъа
зэрыӏуиегъа
зэрыӏудъегъа
зэрыӏувъегъа
зэрыӏуаегъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыӏузмыегъа
зэрыӏуумыегъа
зэрыӏуимыегъа
зэрыӏудмыегъа
зэрыӏувмыегъа
зэрыӏуамыегъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэрыӏузъен
зэрыӏубъен
зэрыӏуиен
зэрыӏудъен
зэрыӏувъен
зэрыӏуаен
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыӏузмыен
зэрыӏуумыен
зэрыӏуимыен
зэрыӏудмыен
зэрыӏувмыен
зэрыӏуамыен
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэрыӏузъену
зэрыӏубъену
зэрыӏуиену
зэрыӏудъену
зэрыӏувъену
зэрыӏуаену
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыӏузмыену
зэрыӏуумыену
зэрыӏуимыену
зэрыӏудмыену
зэрыӏувмыену
зэрыӏуамыену
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щыӏузъе
щыӏубъе
щыӏуие
щыӏудъе
щыӏувъе
щыӏуае
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щыӏузмые
щыӏуумые
щыӏуимые
щыӏудмые
щыӏувмые
щыӏуамые
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щыӏузя
щыӏубя
щыӏуия
щыӏудя
щыӏувя
щыӏуая
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щыӏузмыя
щыӏуумыя
щыӏуимыя
щыӏудмыя
щыӏувмыя
щыӏуамыя
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щыӏузъегъа
щыӏубъегъа
щыӏуиегъа
щыӏудъегъа
щыӏувъегъа
щыӏуаегъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щыӏузмыегъа
щыӏуумыегъа
щыӏуимыегъа
щыӏудмыегъа
щыӏувмыегъа
щыӏуамыегъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щыӏузъен
щыӏубъен
щыӏуиен
щыӏудъен
щыӏувъен
щыӏуаен
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щыӏузмыен
щыӏуумыен
щыӏуимыен
щыӏудмыен
щыӏувмыен
щыӏуамыен
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щыӏузъену
щыӏубъену
щыӏуиену
щыӏудъену
щыӏувъену
щыӏуаену
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щыӏузмыену
щыӏуумыену
щыӏуимыену
щыӏудмыену
щыӏувмыену
щыӏуамыену
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
здыӏузъе
здыӏубъе
здыӏуие
здыӏудъе
здыӏувъе
здыӏуае
ит зэман - щымыӀэныгъэ
здыӏузмые
здыӏуумые
здыӏуимые
здыӏудмые
здыӏувмые
здыӏуамые
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здыӏузя
здыӏубя
здыӏуия
здыӏудя
здыӏувя
здыӏуая
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
здыӏузмыя
здыӏуумыя
здыӏуимыя
здыӏудмыя
здыӏувмыя
здыӏуамыя
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здыӏузъегъа
здыӏубъегъа
здыӏуиегъа
здыӏудъегъа
здыӏувъегъа
здыӏуаегъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
здыӏузмыегъа
здыӏуумыегъа
здыӏуимыегъа
здыӏудмыегъа
здыӏувмыегъа
здыӏуамыегъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
здыӏузъен
здыӏубъен
здыӏуиен
здыӏудъен
здыӏувъен
здыӏуаен
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
здыӏузмыен
здыӏуумыен
здыӏуимыен
здыӏудмыен
здыӏувмыен
здыӏуамыен
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
здыӏузъену
здыӏубъену
здыӏуиену
здыӏудъену
здыӏувъену
здыӏуаену
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
здыӏузмыену
здыӏуумыену
здыӏуимыену
здыӏудмыену
здыӏувмыену
здыӏуамыену
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щӀыӏузъе
щӀыӏубъе
щӀыӏуие
щӀыӏудъе
щӀыӏувъе
щӀыӏуае
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыӏузмые
щӀыӏуумые
щӀыӏуимые
щӀыӏудмые
щӀыӏувмые
щӀыӏуамые
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щӀыӏузя
щӀыӏубя
щӀыӏуия
щӀыӏудя
щӀыӏувя
щӀӏуая
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыӏузмыя
щӀыӏуумыя
щӀыӏуимыя
щӀыӏудмыя
щӀыӏувмыя
щӀыӏуамыя
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щӀыӏузъегъа
щӀэӏубъегъа
щӀыӏуиегъа
щӀэӏудъегъа
щӀэӏувъегъа
щӀыӏуаегъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыӏузмыегъа
щӀыӏуумыегъа
щӀыӏуимыегъа
щӀыӏудмыегъа
щӀыӏувмыегъа
щӀыӏуамыегъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щӀыӏузъен
щӀыӏубъен
щӀыӏуиен
щӀыӏудъен
щӀыӏувъен
щӀыӏуаен
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыӏузмыен
щӀыӏуумыен
щӀыӏуимыен
щӀыӏудмыен
щӀыӏувмыен
щӀыӏуамыен
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щӀыӏузъену
щӀыӏубъену
щӀыӏуиену
щӀыӏудъену
щӀыӏувъену
щӀыӏуаену
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыӏузмыену
щӀыӏуумыену
щӀыӏуимыену
щӀыӏудмыену
щӀыӏувмыену
щӀыӏуамыену
Деепричастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
ӏузъеу
ӏубъеу
ӏуиеу
ӏудъеу
ӏувъеу
ӏуаеу
ит зэман - щымыӀэныгъэ
ӏузмыеу
ӏуумыеу
ӏуимыеу
ӏудмыеу
ӏувмыеу
ӏуамыеу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
ӏузяуэ
ӏубяуэ
ӏуияуэ
ӏудяуэ
ӏувяуэ
ӏуаяуэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
ӏузмыяуэ
ӏуумыяуэ
ӏуимыяуэ
ӏудмыяуэ
ӏувмыяуэ
ӏуамыяуэ
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
ӏузъеурэ
ӏубъеурэ
ӏуиеурэ
ӏудъеурэ
ӏувъеурэ
ӏуаеурэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
ӏузмыеурэ
ӏуумыеурэ
ӏуимыеурэ
ӏудмыеурэ
ӏувмыеурэ
ӏуамыеурэ
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
пӏузое
ӏузое
--
фӏузое
яӏузое
уэ
сӏубое
--
ӏубое
тӏубое
--
яӏубое
абы
сӏуее
пӏуее
ӏуее
тӏуее
фӏуее
яӏуее
дэ
--
пӏудое
ӏудое
--
фӏудое
яӏудое
фэ
сӏувое
--
ӏувое
тӏувое
--
яӏувое
абыхэм
сӏуае(хэ)
пӏуае(хэ)
ӏуае(хэ)
тӏуае(хэ)
фӏуае(хэ)
яӏуае(хэ)
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
пӏузъ[ерэ]
ӏузъ[ерэ]
--
фӏузъ[ерэ]
яӏузъ[ерэ]
уэ
сӏубъ[ерэ]
--
ӏубъ[ерэ]
тӏубъ[ерэ]
--
яӏубъ[ерэ]
абы
сӏуи[ерэ]
пӏуи[ерэ]
ӏуи[ерэ]
тӏуи[ерэ]
фӏуи[ерэ]
яӏуи[ерэ]
дэ
--
пӏудъ[ерэ]
ӏудъ[ерэ]
--
фӏудъ[ерэ]
яӏудъ[ерэ]
фэ
сӏувъ[ерэ]
--
ӏувъ[ерэ]
тӏувъ[ерэ]
--
яӏувъ[ерэ]
абыхэм
сӏуа[е(хэ)рэ]
пӏуа[е(хэ)рэ]
ӏуа[е(хэ)рэ]
тӏуа[е(хэ)рэ]
фӏуа[е(хэ)рэ]
яӏуа[е(хэ)рэ]
-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[]е
[]ер
--
[]ехэр
Эргативнэ:
[]е
[]ем
--
[]ехэм
Послеложнэ:
[]екӀэ
[]емкӀэ
[]ехэкӀэ
[]ехэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[]еуэ
[]ерауэ
[]ехэу
[]ехэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[]я
[]яр
--
[]яхэр
Эргативнэ:
[]я
[]ям
--
[]яхэм
Послеложнэ:
[]якӀэ
[]ямкӀэ
[]яхэкӀэ
[]яхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[]яуэ
[]ярауэ
[]яхэу
[]яхэрауэ
-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[]ен
[]еныр
--
[]енхэр
Эргативнэ:
[]ен
[]еным
--
[]енхэм
Послеложнэ:
[]енкӀэ
[]енымкӀэ
[]енхэкӀэ
[]енхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[]ену
[]енырауэ
[]енхэу
[]енхэрауэ
-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[]ену
[]енур
--
[]енухэр
Эргативнэ:
[]ену
[]енум
--
[]енухэм
Послеложнэ:
[]енукӀэ
[]енумкӀэ
[]енухэкӀэ
[]енухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[]енууэ
[]енурауэ
[]енухэу
[]енухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Зыгуэр бъиурэ ятӀэкӀэ гъэбыдэн.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
ӏуен: cover up, seal up or caulk sth.
Гъуанэр Ӏуен: seal up a hole, orifice or aperture
УРЫСЫБЗЭ
ӏуен: замазать, заделать; законопатить что-л.
Гъуанэр Ӏуен: заделать отверстие
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.