АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "ӏудиен"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
ӏудиен
щымыӀэныгъэ:
ӏумыдиен
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыӏудиен
уӏудиен
ӏудиен
дыӏудиен
фыӏудиен
ӏудиен(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сыӏумыдиен
уӏумыдиен
ӏумыдиен
дыӏумыдиен
фыӏумыдиен
ӏумыдиен(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
ӏудие!
фыӏудие!
щымыӀэныгъэ:
уӏумыдие!
фыӏумыдие!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыӏуредие
уӏуредие
ӏуредие
дыӏуредие
фыӏуредие
ӏуредие
щымыӀэныгъэ:
сыӏуремыдие
уӏуремыдие
ӏуремыдие
дыӏуремыдие
фыӏуремыдие
ӏуремыдие
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏуодие(р)
уӏуодие(р)
ӏуодие(р)
дыӏуодие(р)
фыӏуодие(р)
ӏуодие(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏудиеркъым
уӏудиеркъым
ӏудиеркъым
дыӏудиеркъым
фыӏудиеркъым
ӏудие(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыӏудие(р)т
уӏудие(р)т
ӏудие(р)т
дыӏудие(р)т
фыӏудие(р)т
ӏудие(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏудие(р)тэкъым
уӏудие(р)тэкъым
ӏудие(р)тэкъым
дыӏудие(р)тэкъым
фыӏудие(р)тэкъым
ӏудие(хэ)(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыӏудиящ
уӏудиящ
ӏудиящ
дыӏудиящ
фыӏудиящ
ӏудия(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏудиякъым
уӏудиякъым
ӏудиякъым
дыӏудиякъым
фыӏудиякъым
ӏудия(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыӏудият
уӏудият
ӏудият
дыӏудият
фыӏудият
ӏудия(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏудиятэкъым
уӏудиятэкъым
ӏудиятэкъым
дыӏудиятэкъым
фыӏудиятэкъым
ӏудия(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏудиегъащ
уӏудиегъащ
ӏудиегъащ
дыӏудиегъащ
фыӏудиегъащ
ӏудиегъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏудиегъакъым
уӏудиегъакъым
ӏудиегъакъым
дыӏудиегъакъым
фыӏудиегъакъым
ӏудиегъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏудиегъат
уӏудиегъат
ӏудиегъат
дыӏудиегъат
фыӏудиегъат
ӏудиегъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏудиегъатэкъым
уӏудиегъатэкъым
ӏудиегъатэкъым
дыӏудиегъатэкъым
фыӏудиегъатэкъым
ӏудиегъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыӏудиещ
уӏудиещ
ӏудиещ
дыӏудиещ
фыӏудиещ
ӏудие(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыӏудиекъым
уӏудиекъым
ӏудиекъым
дыӏудиекъым
фыӏудиекъым
ӏудие(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыӏудиет
уӏудиет
ӏудиет
дыӏудиет
фыӏудиет
ӏудие(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыӏудиетэкъым
уӏудиетэкъым
ӏудиетэкъым
дыӏудиетэкъым
фыӏудиетэкъым
ӏудие(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏудиенщ
уӏудиенщ
ӏудиенщ
дыӏудиенщ
фыӏудиенщ
ӏудиен(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏудиенкъым
уӏудиенкъым
ӏудиенкъым
дыӏудиенкъым
фыӏудиенкъым
ӏудиен(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏудиенущ
уӏудиенущ
ӏудиенущ
дыӏудиенущ
фыӏудиенущ
ӏудиену(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏудиенукъым
уӏудиенукъым
ӏудиенукъым
дыӏудиенукъым
фыӏудиенукъым
ӏудиену(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏудиерэ
уӏудиерэ
ӏудиерэ
дыӏудиерэ
фыӏудиерэ
ӏудие(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏудиеркъэ
уӏудиеркъэ
ӏудиеркъэ
дыӏудиеркъэ
фыӏудиеркъэ
ӏудие(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыӏудие(р)т
уӏудие(р)т
ӏудие(р)т
дыӏудие(р)т
фыӏудие(р)т
ӏудие(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏудие(р)тэкъэ
уӏудие(р)тэкъэ
ӏудие(р)тэкъэ
дыӏудие(р)тэкъэ
фыӏудие(р)тэкъэ
ӏудие(хэ)(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыӏудия
уӏудия
ӏудия
дыӏудия
фыӏудия
ӏудия(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏудиякъэ
уӏудиякъэ
ӏудиякъэ
дыӏудиякъэ
фыӏудиякъэ
ӏудия(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыӏудият
уӏудият
ӏудият
дыӏудият
фыӏудият
ӏудия(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏудиятэкъэ
уӏудиятэкъэ
ӏудиятэкъэ
дыӏудиятэкъэ
фыӏудиятэкъэ
ӏудия(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏудиегъа
уӏудиегъа
ӏудиегъа
дыӏудиегъа
фыӏудиегъа
ӏудиегъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏудиегъакъэ
уӏудиегъакъэ
ӏудиегъакъэ
дыӏудиегъакъэ
фыӏудиегъакъэ
ӏудиегъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏудиегъат
уӏудиегъат
ӏудиегъат
дыӏудиегъат
фыӏудиегъат
ӏудиегъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏудиегъатэкъэ
уӏудиегъатэкъэ
ӏудиегъатэкъэ
дыӏудиегъатэкъэ
фыӏудиегъатэкъэ
ӏудиегъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыӏудие
уӏудие
ӏудие
дыӏудие
фыӏудие
ӏудие(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыӏудиекъэ
уӏудиекъэ
ӏудиекъэ
дыӏудиекъэ
фыӏудиекъэ
ӏудие(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыӏудиет
уӏудиет
ӏудиет
дыӏудиет
фыӏудиет
ӏудие(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыӏудиетэкъэ
уӏудиетэкъэ
ӏудиетэкъэ
дыӏудиетэкъэ
фыӏудиетэкъэ
ӏудие(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏудиен
уӏудиен
ӏудиен
дыӏудиен
фыӏудиен
ӏудиен(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏудиенкъэ
уӏудиенкъэ
ӏудиенкъэ
дыӏудиенкъэ
фыӏудиенкъэ
ӏудиен(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏудиену
уӏудиену
ӏудиену
дыӏудиену
фыӏудиену
ӏудиену(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏудиенукъэ
уӏудиенукъэ
ӏудиенукъэ
дыӏудиенукъэ
фыӏудиенукъэ
ӏудиену(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏудиемэ
уӏудиемэ
ӏудиемэ
дыӏудиемэ
фыӏудиемэ
ӏудие(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏумыдиемэ
уӏумыдиемэ
ӏумыдиемэ
дыӏумыдиемэ
фыӏумыдиемэ
ӏумыдие(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыӏудиямэ
уӏудиямэ
ӏудиямэ
дыӏудиямэ
фыӏудиямэ
ӏудия(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏумыдиямэ
уӏумыдиямэ
ӏумыдиямэ
дыӏумыдиямэ
фыӏумыдиямэ
мыдия(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыӏудиегъамэ
уӏудиегъамэ
ӏудиегъамэ
дыӏудиегъамэ
фыӏудиегъамэ
ӏудиегъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏумыдиегъамэ
уӏумыдиегъамэ
ӏумыдиегъамэ
дыӏумыдиегъамэ
фыӏумыдиегъамэ
ӏумыдиегъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏудиенмэ
уӏудиенмэ
ӏудиенмэ
дыӏудиенмэ
фыӏудиенмэ
ӏудиен(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏумыдиенмэ
уӏумыдиенмэ
ӏумыдиенмэ
дыӏумыдиенмэ
фыӏумыдиенмэ
ӏумыдиен(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏудиенумэ
уӏудиенумэ
ӏудиенумэ
дыӏудиенумэ
фыӏудиенумэ
ӏудиену(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏумыдиенумэ
уӏумыдиенумэ
ӏумыдиенумэ
дыӏумыдиенумэ
фыӏумыдиенумэ
ӏумыдиену(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏудиетэмэ
уӏудиетэмэ
ӏудиетэмэ
дыӏудиетэмэ
фыӏудиетэмэ
ӏудие(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏумыдиетэмэ
уӏумыдиетэмэ
ӏумыдиетэмэ
дыӏумыдиетэмэ
фыӏумыдиетэмэ
ӏумыдие(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыӏудиятэмэ
уӏудиятэмэ
ӏудиятэмэ
дыӏудиятэмэ
фыӏудиятэмэ
ӏудия(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏумыдиятэмэ
уӏумыдиятэмэ
ӏумыдиятэмэ
дыӏумыдиятэмэ
фыӏумыдиятэмэ
ӏумыдия(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыӏудиегъатэмэ
уӏудиегъатэмэ
ӏудиегъатэмэ
дыӏудиегъатэмэ
фыӏудиегъатэмэ
ӏудиегъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏумыдиегъатэмэ
уӏумыдиегъатэмэ
ӏумыдиегъатэмэ
дыӏумыдиегъатэмэ
фыӏумыдиегъатэмэ
ӏумыдиегъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏудиентэмэ
уӏудиентэмэ
ӏудиентэмэ
дыӏудиентэмэ
фыӏудиентэмэ
ӏудиен(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏумыдиентэмэ
уӏумыдиентэмэ
ӏумыдиентэмэ
дыӏумыдиентэмэ
фыӏумыдиентэмэ
ӏумыдиен(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏудиенутэмэ
уӏудиенутэмэ
ӏудиенутэмэ
дыӏудиенутэмэ
фыӏудиенутэмэ
ӏудиену(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏумыдиенутэмэ
уӏумыдиенутэмэ
ӏумыдиенутэмэ
дыӏумыдиенутэмэ
фыӏумыдиенутэмэ
ӏумыдиену(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏудиент
уӏудиент
ӏудиент
дыӏудиент
фыӏудиент
ӏудиен(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏудиентэкъым
уӏудиентэкъым
ӏудиентэкъым
дыӏудиентэкъым
фыӏудиентэкъым
ӏудиен(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏудиенут
уӏудиенут
ӏудиенут
дыӏудиенут
фыӏудиенут
ӏудиену(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏудиенутэкъым
уӏудиенутэкъым
ӏудиенутэкъым
дыӏудиенутэкъым
фыӏудиенутэкъым
ӏудиену(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏудиеми
уӏудиеми
ӏудиеми
дыӏудиеми
фыӏудиеми
ӏудие(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏумыдиеми
уӏумыдиеми
ӏумыдиеми
дыӏумыдиеми
фыӏумыдиеми
ӏумыдие(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыӏудиями
уӏудиями
ӏудиями
дыӏудиями
фыӏудиями
ӏудия(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏумыдиями
уӏумыдиями
ӏумыдиями
дыӏумыдиями
фыӏумыдиями
ӏумыдия(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыӏудиегъами
уӏудиегъами
ӏудиегъами
дыӏудиегъами
фыӏудиегъами
ӏудиегъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏумыдиегъами
уӏумыдиегъами
ӏумыдиегъами
дыӏумыдиегъами
фыӏумыдиегъами
ӏумыдиегъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏудиенми
уӏудиенми
ӏудиенми
дыӏудиенми
фыӏудиенми
ӏудиен(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏумыдиенми
уӏумыдиенми
ӏумыдиенми
дыӏумыдиенми
фыӏумыдиенми
ӏумыдиен(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏудиенуми
уӏудиенуми
ӏудиенуми
дыӏудиенуми
фыӏудиенуми
ӏудиену(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏумыдиенуми
уӏумыдиенуми
ӏумыдиенуми
дыӏумыдиенуми
фыӏумыдиенуми
ӏумыдиену(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏудиетэми
уӏудиетэми
ӏудиетэми
дыӏудиетэми
фыӏудиетэми
ӏудие(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏумыдиетэми
уӏумыдиетэми
ӏумыдиетэми
дыӏумыдиетэми
фыӏумыдиетэми
ӏумыдие(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыӏудиятэми
уӏудиятэми
ӏудиятэми
дыӏудиятэми
фыӏудиятэми
ӏудия(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏумыдиятэми
уӏумыдиятэми
ӏумыдиятэми
дыӏумыдиятэми
фыӏумыдиятэми
ӏумыдия(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыӏудиегъатэми
уӏудиегъатэми
ӏудиегъатэми
дыӏудиегъатэми
фыӏудиегъатэми
ӏудиегъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыӏумыдиегъатэми
уӏумыдиегъатэми
ӏумыдиегъатэми
дыӏумыдиегъатэми
фыӏумыдиегъатэми
ӏумыдиегъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏудиентэми
уӏудиентэми
ӏудиентэми
дыӏудиентэми
фыӏудиентэми
ӏудиен(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏумыдиентэми
уӏумыдиентэми
ӏумыдиентэми
дыӏумыдиентэми
фыӏумыдиентэми
ӏумыдиен(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыӏудиенутэми
уӏудиенутэми
ӏудиенутэми
дыӏудиенутэми
фыӏудиенутэми
ӏудиену(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыӏумыдиенутэми
уӏумыдиенутэми
ӏумыдиенутэми
дыӏумыдиенутэми
фыӏумыдиенутэми
ӏумыдиену(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыӏудияи
уӏудияи
ӏудияи
дыӏудияи
фыӏудияи
ӏудияи
щымыӀэныгъэ:
сыӏудиякъыми
уӏудиякъыми
ӏудиякъыми
дыӏудиякъыми
фыӏудиякъыми
ӏудиякъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыӏудиящэрэт
уӏудиящэрэт
ӏудиящэрэт
дыӏудиящэрэт
фыӏудиящэрэт
ӏудиящэрэт
щымыӀэныгъэ:
сыӏумыдиящэрэт
уӏумыдиящэрэт
ӏумыдиящэрэт
дыӏумыдиящэрэт
фыӏумыдиящэрэт
ӏумыдиящэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыӏудиягъэнщ
уӏудиягъэнщ
ӏудиягъэнщ
дыӏудиягъэнщ
фыӏудиягъэнщ
ӏудиягъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыӏудиягъэнкъым
уӏудиягъэнкъым
ӏудиягъэнкъым
дыӏудиягъэнкъым
фыӏудиягъэнкъым
ӏудиягъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыӏудиягъэнт
уӏудиягъэнт
ӏудиягъэнт
дыӏудиягъэнт
фыӏудиягъэнт
ӏудиягъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыӏудиягъэнтэкъым
уӏудиягъэнтэкъым
ӏудиягъэнтэкъым
дыӏудиягъэнтэкъым
фыӏудиягъэнтэкъым
ӏудиягъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыӏудиягъэн
уӏудиягъэн
ӏудиягъэн
дыӏудиягъэн
фыӏудиягъэн
ӏудиягъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыӏудиягъэнкъэ
уӏудиягъэнкъэ
ӏудиягъэнкъэ
дыӏудиягъэнкъэ
фыӏудиягъэнкъэ
ӏудиягъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыӏудиягъэнт
уӏудиягъэнт
ӏудиягъэнт
дыӏудиягъэнт
фыӏудиягъэнт
ӏудиягъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыӏудиягъэнтэкъэ
уӏудиягъэнтэкъэ
ӏудиягъэнтэкъэ
дыӏудиягъэнтэкъэ
фыӏудиягъэнтэкъэ
ӏудиягъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыӏудиягъэнущ
уӏудиягъэнущ
ӏудиягъэнущ
дыӏудиягъэнущ
фыӏудиягъэнущ
ӏудиягъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыӏудиягъэнукъым
уӏудиягъэнукъым
ӏудиягъэнукъым
дыӏудиягъэнукъым
фыӏудиягъэнукъым
ӏудиягъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыӏудиягъэнут
уӏудиягъэнут
ӏудиягъэнут
дыӏудиягъэнут
фыӏудиягъэнут
ӏудиягъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыӏудиягъэнутэкъым
уӏудиягъэнутэкъым
ӏудиягъэнутэкъым
дыӏудиягъэнутэкъым
фыӏудиягъэнутэкъым
ӏудиягъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыӏудиягъэну
уӏудиягъэну
ӏудиягъэну
дыӏудиягъэну
фыӏудиягъэну
ӏудиягъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыӏудиягъэнукъэ
уӏудиягъэнукъэ
ӏудиягъэнукъэ
дыӏудиягъэнукъэ
фыӏудиягъэнукъэ
ӏудиягъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыӏудиягъэнут
уӏудиягъэнут
ӏудиягъэнут
дыӏудиягъэнут
фыӏудиягъэнут
ӏудиягъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыӏудиягъэнутэкъэ
уӏудиягъэнутэкъэ
ӏудиягъэнутэкъэ
дыӏудиягъэнутэкъэ
фыӏудиягъэнутэкъэ
ӏудиягъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыӏудие
уӏудие
ӏудие
дыӏудие
фыӏудие
ӏудие(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыӏумыдие
уӏумыдие
ӏумыдие
дыӏумыдие
фыӏумыдие
ӏумыдие(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыӏудия
уӏудия
ӏудия
дыӏудия
фыӏудия
ӏудия(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыӏумыдия
уӏумыдия
ӏумыдия
дыӏумыдия
фыӏумыдия
ӏумыдия(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыӏудиегъа
уӏудиегъа
ӏудиегъа
дыӏудиегъа
фыӏудиегъа
ӏудиегъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыӏумыдиегъа
уӏумыдиегъа
ӏумыдиегъа
дыӏумыдиегъа
фыӏумыдиегъа
ӏумыдиегъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыӏудиен
уӏудиен
ӏудиен
дыӏудиен
фыӏудиен
ӏудиен(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыӏумыдиен
уӏумыдиен
ӏумыдиен
дыӏумыдиен
фыӏумыдиен
ӏумыдиен(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыӏудиену
уӏудиену
ӏудиену
дыӏудиену
фыӏудиену
ӏудиену(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыӏумыдиену
уӏумыдиену
ӏумыдиену
дыӏумыдиену
фыӏумыдиену
ӏумыдиену(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыӏудие
узэрыӏудие
зэрыӏудие
дызэрыӏудие
фызэрыӏудие
зэрыӏудие(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыӏумыдие
узэрыӏумыдие
зэрыӏумыдие
дызэрыӏумыдие
фызэрыӏумыдие
мызэрыӏудие(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыӏудия
узэрыӏудия
зэрыӏудия
дызэрыӏудия
фызэрыӏудия
зэрыӏудия(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыӏумыдия
узэрыӏумыдия
зэрыӏумыдия
дызэрыӏумыдия
фызэрыӏумыдия
зэрыӏумыдия(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыӏудиегъа
узэрыӏудиегъа
зэрыӏудиегъа
дызэрыӏудиегъа
фызэрыӏудиегъа
зэрыӏудиегъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыӏумыдиегъа
узэрыӏумыдиегъа
зэрыӏумыдиегъа
дызэрыӏумыдиегъа
фызэрыӏумыдиегъа
зэрыӏумыдиегъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыӏудиен
узэрыӏудиен
зэрыӏудиен
дызэрыӏудиен
фызэрыӏудиен
зэрыӏудиен(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыӏумыдиен
узэрыӏумыдиен
зэрыӏумыдиен
дызэрыӏумыдиен
фызэрыӏумыдиен
зэрыӏумыдиен(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыӏудиену
узэрыӏудиену
зэрыӏудиену
дызэрыӏудиену
фызэрыӏудиену
зэрыӏудиену(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыӏумыдиену
узэрыӏумыдиену
зэрыӏумыдиену
дызэрыӏумыдиену
фызэрыӏумыдиену
зэрыӏумыдиену(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщыӏудие
ущыӏудие
щыӏудие
дыщыӏудие
фыщыӏудие
щыӏудие(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыӏумыдие
ущыӏумыдие
щыӏумыдие
дыщыӏумыдие
фыщыӏумыдие
щыӏумыдие(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыӏудия
ущыӏудия
щыӏудия
дыщыӏудия
фыщыӏудия
щыӏудия(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыӏумыдия
ущыӏумыдия
щыӏумыдия
дыщыӏумыдия
фыщыӏумыдия
щыӏумыдия(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыӏудиегъа
ущыӏудиегъа
щыӏудиегъа
дыщыӏудиегъа
фыщыӏудиегъа
щыӏудиегъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыӏумыдиегъа
ущыӏумыдиегъа
щыӏумыдиегъа
дыщыӏумыдиегъа
фыщыӏумыдиегъа
щыӏумыдиегъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыӏудиен
ущыӏудиен
щыӏудиен
дыщыӏудиен
фыщыӏудиен
щыӏудиен(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыӏумыдиен
ущыӏумыдиен
щыӏумыдиен
дыщыӏумыдиен
фыщыӏумыдиен
щыӏумыдиен(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыӏудиену
ущыӏудиену
щыӏудиену
дыщыӏудиену
фыщыӏудиену
щыӏудиену(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыӏумыдиену
ущыӏумыдиену
щыӏумыдиену
дыщыӏумыдиену
фыщыӏумыдиену
щыӏумыдиену(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздыӏудие
уздыӏудие
здыӏудие
дыздыӏудие
фыздыӏудие
здыӏудие(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыӏумыдие
уздыӏумыдие
здыӏумыдие
дыздыӏумыдие
фыздыӏумыдие
здыӏумыдие(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздыӏудия
уздыӏудия
здыӏудия
дыздыӏудия
фыздыӏудия
здыӏудия(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыӏумыдия
уздыӏумыдия
здыӏумыдия
дыздыӏумыдия
фыздыӏумыдия
здыӏумыдия(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздыӏудиегъа
уздыӏудиегъа
здыӏудиегъа
дыздыӏудиегъа
фыздыӏудиегъа
здыӏудиегъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыӏумыдиегъа
уздыӏумыдиегъа
здыӏумыдиегъа
дыздыӏумыдиегъа
фыздыӏумыдиегъа
здыӏумыдиегъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздыӏудиен
уздыӏудиен
здыӏудиен
дыздыӏудиен
фыздыӏудиен
здыӏудиен(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыӏумыдиен
уздыӏумыдиен
здыӏумыдиен
дыздыӏумыдиен
фыздыӏумыдиен
здыӏумыдиен(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздыӏудиену
уздыӏудиену
здыӏудиену
дыздыӏудиену
фыздыӏудиену
здыӏудиену(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыӏумыдиену
уздыӏумыдиену
здыӏумыдиену
дыздыӏумыдиену
фыздыӏумыдиену
здыӏумыдиену(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыӏудие
ущӀыӏудие
щӀыӏудие
дыщӀыӏудие
фыщӀыӏудие
щӀыӏудие(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыӏумыдие
ущӀыӏумыдие
щӀыӏумыдие
дыщӀыӏумыдие
фыщӀыӏумыдие
щӀыӏумыдие(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыӏудия
ущӀыӏудия
щӀыӏудия
дыщӀыӏудия
фыщӀыӏудия
щӀыӏудия(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыӏумыдия
ущӀыӏумыдия
щӀыӏумыдия
дыщӀыӏумыдия
фыщӀыӏумыдия
щӀыӏумыдия(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыӏудиегъа
ущӀыӏудиегъа
щӀыӏудиегъа
дыщӀыӏудиегъа
фыщӀыӏудиегъа
щӀыӏудиегъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыӏумыдиегъа
ущӀыӏумыдиегъа
щӀыӏумыдиегъа
дыщӀыӏумыдиегъа
фыщӀыӏумыдиегъа
щӀыӏумыдиегъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыӏудиен
ущӀыӏудиен
щӀыӏудиен
дыщӀыӏудиен
фыщӀыӏудиен
щӀыӏудиен(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыӏумыдиен
ущӀыӏумыдиен
щӀыӏумыдиен
дыщӀыӏумыдиен
фыщӀыӏумыдиен
щӀыӏумыдиен(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыӏудиену
ущӀыӏудиену
щӀыӏудиену
дыщӀыӏудиену
фыщӀыӏудиену
щӀыӏудиену(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыӏумыдиену
ущӀыӏумыдиену
щӀыӏумыдиену
дыщӀыӏумыдиену
фыщӀыӏумыдиену
щӀыӏумыдиену(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыӏудиеу
уӏудиеу
ӏудиеу
дыӏудиеу
фыӏудиеу
ӏудие(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыӏумыдиеу
уӏумыдиеу
ӏумыдиеу
дыӏумыдиеу
фыӏумыдиеу
ӏумыдие(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыӏудияуэ
уӏудияуэ
ӏудияуэ
дыӏудияуэ
фыӏудияуэ
ӏудияуэ / ӏудия(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыӏумыдияуэ
уӏумыдияуэ
ӏумыдияуэ
дыӏумыдияуэ
фыӏумыдияуэ
ӏумыдияуэ(хэ) / ӏумыдия(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сыӏудиеурэ
уӏудиеурэ
ӏудиеурэ
дыӏудиеурэ
фыӏудиеурэ
ӏудие(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сыӏумыдиеурэ
уӏумыдиеурэ
ӏумыдиеурэ
дыӏумыдиеурэ
фыӏумыдиеурэ
ӏумыдие(хэ)урэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сыпӏуодие
сыӏуодие
--
сыфӏуодие
саӏуодие
уэ
усӏуодие
--
уӏуодие
утӏуодие
--
уаӏуодие
ар
сӏуодие
пӏуодие
ӏуодие
тӏуодие
фӏуодие
яӏуодие
дэ
--
дыпӏуодие
дыӏуодие
--
дыфӏуодие
даӏуодие
фэ
фысӏуодие
--
фыӏуодие
фытӏуодие
--
фаӏуодие
ахэр
сӏуодие(хэ)
пӏуодие(хэ)
ӏуодие(хэ)
тӏуодие(хэ)
фӏуодие(хэ)
яӏуодие(хэ)
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Заӏу бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[ди]е
[ди]ер
--
[ди]ехэр
Эргативнэ:
[ди]е
[ди]ем
--
[ди]ехэм
Послеложнэ:
[ди]екӀэ
[ди]емкӀэ
[ди]ехэкӀэ
[ди]ехэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[ди]еуэ
[ди]ерауэ
[ди]ехэу
[ди]ехэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Заӏу бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[ди]я
[ди]яр
--
[ди]яхэр
Эргативнэ:
[ди]я
[ди]ям
--
[ди]яхэм
Послеложнэ:
[ди]якӀэ
[ди]ямкӀэ
[ди]яхэкӀэ
[ди]яхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[ди]яуэ
[ди]ярауэ
[ди]яхэу
[ди]яхэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Заӏу бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[ди]ен
[ди]еныр
--
[ди]енхэр
Эргативнэ:
[ди]ен
[ди]еным
--
[ди]енхэм
Послеложнэ:
[ди]енкӀэ
[ди]енымкӀэ
[ди]енхэкӀэ
[ди]енхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[ди]ену
[ди]енырауэ
[ди]енхэу
[ди]енхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Заӏу бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[ди]ену
[ди]енур
--
[ди]енухэр
Эргативнэ:
[ди]ену
[ди]енум
--
[ди]енухэм
Послеложнэ:
[ди]енукӀэ
[ди]енумкӀэ
[ди]енухэкӀэ
[ди]енухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[ди]енууэ
[ди]енурауэ
[ди]енухэу
[ди]енухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Зыгуэрым и гъунэм деж хуабжьу щыпӀыщӀэн, зумыгъэхъеижыф ухъун, Ӏудиихьын.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
ӏудиен: freeze, stiffen from the cold while being swh near sth.
УРЫСЫБЗЭ
ӏудиен: замёрзнуть, окоченеть, находясь где-л., около чего-л.
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.