АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "щэтэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
щэтэн
щымыӀэныгъэ:
мыщэтэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыщэтэн
ущэтэн
щэтэн
дыщэтэн
фыщэтэн
щэтэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сымыщэтэн
умыщэтэн
мыщэтэн
дымыщэтэн
фымыщэтэн
мыщэтэн(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
щатэ!
фыщатэ!
щымыӀэныгъэ:
умыщатэ!
фымыщатэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
срещатэ
урещатэ
ирещатэ
дрещатэ
фрещатэ
ирещатэ
щымыӀэныгъэ:
сремыщатэ
уремыщатэ
иремыщатэ
дремыщатэ
фремыщатэ
иремыщатэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сощатэ(р)
уощатэ(р)
мэщатэ(р)
дощатэ(р)
фощатэ(р)
мэщатэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыщатэркъым
ущатэркъым
щатэркъым
дыщатэркъым
фыщатэркъым
щатэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыщатэ(р)т
ущатэ(р)т
щатэ(р)т
дыщатэ(р)т
фыщатэ(р)т
щатэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыщатэ(р)тэкъым
ущатэ(р)тэкъым
щатэ(р)тэкъым
дыщатэ(р)тэкъым
фыщатэ(р)тэкъым
щатэ(хэ)(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыщэтащ
ущэтащ
щэтащ
дыщэтащ
фыщэтащ
щэта(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыщэтакъым
ущэтакъым
щэтакъым
дыщэтакъым
фыщэтакъым
щэта(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыщэтат
ущэтат
щэтат
дыщэтат
фыщэтат
щэта(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыщэтатэкъым
ущэтатэкъым
щэтатэкъым
дыщэтатэкъым
фыщэтатэкъым
щэта(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыщэтэгъащ
ущэтэгъащ
щэтэгъащ
дыщэтэгъащ
фыщэтэгъащ
щэтэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыщэтэгъакъым
ущэтэгъакъым
щэтэгъакъым
дыщэтэгъакъым
фыщэтэгъакъым
щэтэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыщэтэгъат
ущэтэгъат
щэтэгъат
дыщэтэгъат
фыщэтэгъат
щэтэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыщэтэгъатэкъым
ущэтэгъатэкъым
щэтэгъатэкъым
дыщэтэгъатэкъым
фыщэтэгъатэкъым
щэтэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыщатэщ
ущатэщ
щатэщ
дыщатэщ
фыщатэщ
щатэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыщатэкъым
ущатэкъым
щатэкъым
дыщатэкъым
фыщатэкъым
щатэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыщатэт
ущатэт
щатэт
дыщатэт
фыщатэт
щатэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыщатэтэкъым
ущатэтэкъым
щатэтэкъым
дыщатэтэкъым
фыщатэтэкъым
щатэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыщэтэнщ
ущэтэнщ
щэтэнщ
дыщэтэнщ
фыщэтэнщ
щэтэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыщэтэнкъым
ущэтэнкъым
щэтэнкъым
дыщэтэнкъым
фыщэтэнкъым
щэтэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыщэтэнущ
ущэтэнущ
щэтэнущ
дыщэтэнущ
фыщэтэнущ
щэтэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыщэтэнукъым
ущэтэнукъым
щэтэнукъым
дыщэтэнукъым
фыщэтэнукъым
щэтэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыщатэрэ
ущатэрэ
щатэрэ
дыщатэрэ
фыщатэрэ
щатэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыщатэркъэ
ущатэркъэ
щатэркъэ
дыщатэркъэ
фыщатэркъэ
щатэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыщатэ(р)т
ущатэ(р)т
щатэ(р)т
дыщатэ(р)т
фыщатэ(р)т
щатэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыщатэ(р)тэкъэ
ущатэ(р)тэкъэ
щатэ(р)тэкъэ
дыщатэ(р)тэкъэ
фыщатэ(р)тэкъэ
щатэ(хэ)(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыщэта
ущэта
щэта
дыщэта
фыщэта
щэта(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыщэтакъэ
ущэтакъэ
щэтакъэ
дыщэтакъэ
фыщэтакъэ
щэта(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыщэтат
ущэтат
щэтат
дыщэтат
фыщэтат
щэта(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыщэтатэкъэ
ущэтатэкъэ
щэтатэкъэ
дыщэтатэкъэ
фыщэтатэкъэ
щэта(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыщэтэгъа
ущэтэгъа
щэтэгъа
дыщэтэгъа
фыщэтэгъа
щэтэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыщэтэгъакъэ
ущэтэгъакъэ
щэтэгъакъэ
дыщэтэгъакъэ
фыщэтэгъакъэ
щэтэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыщэтэгъат
ущэтэгъат
щэтэгъат
дыщэтэгъат
фыщэтэгъат
щэтэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыщэтэгъатэкъэ
ущэтэгъатэкъэ
щэтэгъатэкъэ
дыщэтэгъатэкъэ
фыщэтэгъатэкъэ
щэтэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыщатэ
ущатэ
щатэ
дыщатэ
фыщатэ
щатэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыщатэкъэ
ущатэкъэ
щатэкъэ
дыщатэкъэ
фыщатэкъэ
щатэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыщатэт
ущатэт
щатэт
дыщатэт
фыщатэт
щатэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыщатэтэкъэ
ущатэтэкъэ
щатэтэкъэ
дыщатэтэкъэ
фыщатэтэкъэ
щатэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыщэтэн
ущэтэн
щэтэн
дыщэтэн
фыщэтэн
щэтэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыщэтэнкъэ
ущэтэнкъэ
щэтэнкъэ
дыщэтэнкъэ
фыщэтэнкъэ
щэтэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыщэтэну
ущэтэну
щэтэну
дыщэтэну
фыщэтэну
щэтэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыщэтэнукъэ
ущэтэнукъэ
щэтэнукъэ
дыщэтэнукъэ
фыщэтэнукъэ
щэтэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыщатэмэ
ущатэмэ
щатэмэ
дыщатэмэ
фыщатэмэ
щатэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыщатэмэ
умыщатэмэ
мыщатэмэ
дымыщатэмэ
фымыщатэмэ
мыщатэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыщэтамэ
ущэтамэ
щэтамэ
дыщэтамэ
фыщэтамэ
щэта(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыщэтамэ
умыщэтамэ
мыщэтамэ
дымыщэтамэ
фымыщэтамэ
мыщэта(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыщэтэгъамэ
ущэтэгъамэ
щэтэгъамэ
дыщэтэгъамэ
фыщэтэгъамэ
щэтэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыщэтэгъамэ
умыщэтэгъамэ
мыщэтэгъамэ
дымыщэтэгъамэ
фымыщэтэгъамэ
мыщэтэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыщэтэнмэ
ущэтэнмэ
щэтэнмэ
дыщэтэнмэ
фыщэтэнмэ
щэтэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыщэтэнмэ
умыщэтэнмэ
мыщэтэнмэ
дымыщэтэнмэ
фымыщэтэнмэ
мыщэтэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыщэтэнумэ
ущэтэнумэ
щэтэнумэ
дыщэтэнумэ
фыщэтэнумэ
щэтэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыщэтэнумэ
умыщэтэнумэ
мыщэтэнумэ
дымыщэтэнумэ
фымыщэтэнумэ
мыщэтэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыщатэтэмэ
ущатэтэмэ
щатэтэмэ
дыщатэтэмэ
фыщатэтэмэ
щатэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыщатэтэмэ
умыщатэтэмэ
мыщатэтэмэ
дымыщатэтэмэ
фымыщатэтэмэ
мыщатэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыщэтатэмэ
ущэтатэмэ
щэтатэмэ
дыщэтатэмэ
фыщэтатэмэ
щэта(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыщэтатэмэ
умыщэтатэмэ
мыщэтатэмэ
дымыщэтатэмэ
фымыщэтатэмэ
мыщэта(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыщэтэгъатэмэ
ущэтэгъатэмэ
щэтэгъатэмэ
дыщэтэгъатэмэ
фыщэтэгъатэмэ
щэтэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыщэтэгъатэмэ
умыщэтэгъатэмэ
мыщэтэгъатэмэ
дымыщэтэгъатэмэ
фымыщэтэгъатэмэ
мыщэтэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыщэтэнтэмэ
ущэтэнтэмэ
щэтэнтэмэ
дыщэтэнтэмэ
фыщэтэнтэмэ
щэтэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыщэтэнтэмэ
умыщэтэнтэмэ
мыщэтэнтэмэ
дымыщэтэнтэмэ
фымыщэтэнтэмэ
мыщэтэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыщэтэнутэмэ
ущэтэнутэмэ
щэтэнутэмэ
дыщэтэнутэмэ
фыщэтэнутэмэ
щэтэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыщэтэнутэмэ
умыщэтэнутэмэ
мыщэтэнутэмэ
дымыщэтэнутэмэ
фымыщэтэнутэмэ
мыщэтэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыщэтэнт
ущэтэнт
щэтэнт
дыщэтэнт
фыщэтэнт
щэтэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыщэтэнтэкъым
ущэтэнтэкъым
щэтэнтэкъым
дыщэтэнтэкъым
фыщэтэнтэкъым
щэтэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыщэтэнут
ущэтэнут
щэтэнут
дыщэтэнут
фыщэтэнут
щэтэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыщэтэнутэкъым
ущэтэнутэкъым
щэтэнутэкъым
дыщэтэнутэкъым
фыщэтэнутэкъым
щэтэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыщатэми
ущатэми
щатэми
дыщатэми
фыщатэми
щатэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыщатэми
умыщатэми
мыщатэми
дымыщатэми
фымыщатэми
мыщатэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыщэтами
ущэтами
щэтами
дыщэтами
фыщэтами
щэта(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыщэтами
умыщэтами
мыщэтами
дымыщэтами
фымыщэтами
мыщэта(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыщэтэгъами
ущэтэгъами
щэтэгъами
дыщэтэгъами
фыщэтэгъами
щэтэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыщэтэгъами
умыщэтэгъами
мыщэтэгъами
дымыщэтэгъами
фымыщэтэгъами
мыщэтэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыщэтэнми
ущэтэнми
щэтэнми
дыщэтэнми
фыщэтэнми
щэтэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыщэтэнми
умыщэтэнми
мыщэтэнми
дымыщэтэнми
фымыщэтэнми
мыщэтэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыщэтэнуми
ущэтэнуми
щэтэнуми
дыщэтэнуми
фыщэтэнуми
щэтэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыщэтэнуми
умыщэтэнуми
мыщэтэнуми
дымыщэтэнуми
фымыщэтэнуми
мыщэтэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыщатэтэми
ущатэтэми
щатэтэми
дыщатэтэми
фыщатэтэми
щатэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыщатэтэми
умыщатэтэми
мыщатэтэми
дымыщатэтэми
фымыщатэтэми
мыщатэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыщэтатэми
ущэтатэми
щэтатэми
дыщэтатэми
фыщэтатэми
щэта(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыщэтатэми
умыщэтатэми
мыщэтатэми
дымыщэтатэми
фымыщэтатэми
мыщэта(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыщэтэгъатэми
ущэтэгъатэми
щэтэгъатэми
дыщэтэгъатэми
фыщэтэгъатэми
щэтэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыщэтэгъатэми
умыщэтэгъатэми
мыщэтэгъатэми
дымыщэтэгъатэми
фымыщэтэгъатэми
мыщэтэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыщэтэнтэми
ущэтэнтэми
щэтэнтэми
дыщэтэнтэми
фыщэтэнтэми
щэтэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыщэтэнтэми
умыщэтэнтэми
мыщэтэнтэми
дымыщэтэнтэми
фымыщэтэнтэми
мыщэтэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыщэтэнутэми
ущэтэнутэми
щэтэнутэми
дыщэтэнутэми
фыщэтэнутэми
щэтэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыщэтэнутэми
умыщэтэнутэми
мыщэтэнутэми
дымыщэтэнутэми
фымыщэтэнутэми
мыщэтэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъщэтэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыщэтаи
ущэтаи
щэтаи
дыщэтаи
фыщэтаи
щэтаи
щымыӀэныгъэ:
сыщэтакъыми
ущэтакъыми
щэтакъыми
дыщэтакъыми
фыщэтакъыми
щэтакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыщэтащэрэт
ущэтащэрэт
щэтащэрэт
дыщэтащэрэт
фыщэтащэрэт
щэтащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сымыщэтащэрэт
умыщэтащэрэт
мыщэтащэрэт
дымыщэтащэрэт
фымыщэтащэрэт
мыщэтащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыщэтагъэнщ
ущэтагъэнщ
щэтагъэнщ
дыщэтагъэнщ
фыщэтагъэнщ
щэтагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыщэтагъэнкъым
ущэтагъэнкъым
щэтагъэнкъым
дыщэтагъэнкъым
фыщэтагъэнкъым
щэтагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыщэтагъэнт
ущэтагъэнт
щэтагъэнт
дыщэтагъэнт
фыщэтагъэнт
щэтагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыщэтагъэнтэкъым
ущэтагъэнтэкъым
щэтагъэнтэкъым
дыщэтагъэнтэкъым
фыщэтагъэнтэкъым
щэтагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыщэтагъэн
ущэтагъэн
щэтагъэн
дыщэтагъэн
фыщэтагъэн
щэтагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыщэтагъэнкъэ
ущэтагъэнкъэ
щэтагъэнкъэ
дыщэтагъэнкъэ
фыщэтагъэнкъэ
щэтагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыщэтагъэнт
ущэтагъэнт
щэтагъэнт
дыщэтагъэнт
фыщэтагъэнт
щэтагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыщэтагъэнтэкъэ
ущэтагъэнтэкъэ
щэтагъэнтэкъэ
дыщэтагъэнтэкъэ
фыщэтагъэнтэкъэ
щэтагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыщэтагъэнущ
ущэтагъэнущ
щэтагъэнущ
дыщэтагъэнущ
фыщэтагъэнущ
щэтагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыщэтагъэнукъым
ущэтагъэнукъым
щэтагъэнукъым
дыщэтагъэнукъым
фыщэтагъэнукъым
щэтагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыщэтагъэнут
ущэтагъэнут
щэтагъэнут
дыщэтагъэнут
фыщэтагъэнут
щэтагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыщэтагъэнутэкъым
ущэтагъэнутэкъым
щэтагъэнутэкъым
дыщэтагъэнутэкъым
фыщэтагъэнутэкъым
щэтагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыщэтагъэну
ущэтагъэну
щэтагъэну
дыщэтагъэну
фыщэтагъэну
щэтагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыщэтагъэнукъэ
ущэтагъэнукъэ
щэтагъэнукъэ
дыщэтагъэнукъэ
фыщэтагъэнукъэ
щэтагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыщэтагъэнут
ущэтагъэнут
щэтагъэнут
дыщэтагъэнут
фыщэтагъэнут
щэтагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыщэтагъэнутэкъэ
ущэтагъэнутэкъэ
щэтагъэнутэкъэ
дыщэтагъэнутэкъэ
фыщэтагъэнутэкъэ
щэтагъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщатэ
ущатэ
щатэ
дыщатэ
фыщатэ
щатэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымыщатэ
умыщатэ
мыщатэ
дымыщатэ
фымыщатэ
мыщатэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщэта
ущэта
щэта
дыщэта
фыщэта
щэта(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыщэта
умыщэта
мыщэта
дымыщэта
фымыщэта
мыщэта(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщэтэгъа
ущэтэгъа
щэтэгъа
дыщэтэгъа
фыщэтэгъа
щэтэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыщэтэгъа
умыщэтэгъа
мыщэтэгъа
дымыщэтэгъа
фымыщэтэгъа
мыщэтэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыщэтэн
ущэтэн
щэтэн
дыщэтэн
фыщэтэн
щэтэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымыщэтэн
умыщэтэн
мыщэтэн
дымыщэтэн
фымыщэтэн
мыщэтэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыщэтэну
ущэтэну
щэтэну
дыщэтэну
фыщэтэну
щэтэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымыщэтэну
умыщэтэну
мыщэтэну
дымыщэтэну
фымыщэтэну
мыщэтэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыщатэ
узэрыщатэ
зэрыщатэ
дызэрыщатэ
фызэрыщатэ
зэрыщатэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыщатэ
узэрымыщатэ
зэрымыщатэ
дызэрымыщатэ
фызэрымыщатэ
мызэрыщатэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыщэта
узэрыщэта
зэрыщэта
дызэрыщэта
фызэрыщэта
зэрыщэта(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыщэта
узэрымыщэта
зэрымыщэта
дызэрымыщэта
фызэрымыщэта
зэрымыщэта(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыщэтэгъа
узэрыщэтэгъа
зэрыщэтэгъа
дызэрыщэтэгъа
фызэрыщэтэгъа
зэрыщэтэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыщэтэгъа
узэрымыщэтэгъа
зэрымыщэтэгъа
дызэрымыщэтэгъа
фызэрымыщэтэгъа
зэрымыщэтэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыщэтэн
узэрыщэтэн
зэрыщэтэн
дызэрыщэтэн
фызэрыщэтэн
зэрыщэтэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыщэтэн
узэрымыщэтэн
зэрымыщэтэн
дызэрымыщэтэн
фызэрымыщэтэн
зэрымыщэтэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыщэтэну
узэрыщэтэну
зэрыщэтэну
дызэрыщэтэну
фызэрыщэтэну
зэрыщэтэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыщэтэну
узэрымыщэтэну
зэрымыщэтэну
дызэрымыщэтэну
фызэрымыщэтэну
зэрымыщэтэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщыщатэ
ущыщатэ
щыщатэ
дыщыщатэ
фыщыщатэ
щыщатэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыщатэ
ущымыщатэ
щымыщатэ
дыщымыщатэ
фыщымыщатэ
щымыщатэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыщэта
ущыщэта
щыщэта
дыщыщэта
фыщыщэта
щыщэта(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыщэта
ущымыщэта
щымыщэта
дыщымыщэта
фыщымыщэта
щымыщэта(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыщэтэгъа
ущыщэтэгъа
щыщэтэгъа
дыщыщэтэгъа
фыщыщэтэгъа
щыщэтэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыщэтэгъа
ущымыщэтэгъа
щымыщэтэгъа
дыщымыщэтэгъа
фыщымыщэтэгъа
щымыщэтэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыщэтэн
ущыщэтэн
щыщэтэн
дыщыщэтэн
фыщыщэтэн
щыщэтэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыщэтэн
ущымыщэтэн
щымыщэтэн
дыщымыщэтэн
фыщымыщэтэн
щымыщэтэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыщэтэну
ущыщэтэну
щыщэтэну
дыщыщэтэну
фыщыщэтэну
щыщэтэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыщэтэну
ущымыщэтэну
щымыщэтэну
дыщымыщэтэну
фыщымыщэтэну
щымыщэтэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздэщатэ
уздэщатэ
здэщатэ
дыздэщатэ
фыздэщатэ
здэщатэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыщатэ
уздэмыщатэ
здэмыщатэ
дыздэмыщатэ
фыздэмыщатэ
здэмыщатэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздэщэта
уздэщэта
здэщэта
дыздэщэта
фыздэщэта
здэщэта(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыщэта
уздэмыщэта
здэмыщэта
дыздэмыщэта
фыздэмыщэта
здэмыщэта(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздэщэтэгъа
уздэщэтэгъа
здэщэтэгъа
дыздэщэтэгъа
фыздэщэтэгъа
здэщэтэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыщэтэгъа
уздэмыщэтэгъа
здэмыщэтэгъа
дыздэмыщэтэгъа
фыздэмыщэтэгъа
здэмыщэтэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздэщэтэн
уздэщэтэн
здэщэтэн
дыздэщэтэн
фыздэщэтэн
здэщэтэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыщэтэн
уздэмыщэтэн
здэмыщэтэн
дыздэмыщэтэн
фыздэмыщэтэн
здэмыщэтэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздэщэтэну
уздэщэтэну
здэщэтэну
дыздэщэтэну
фыздэщэтэну
здэщэтэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыщэтэну
уздэмыщэтэну
здэмыщэтэну
дыздэмыщэтэну
фыздэмыщэтэну
здэмыщэтэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэщатэ
ущӀэщатэ
щӀэщатэ
дыщӀэщатэ
фыщӀэщатэ
щӀэщатэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыщатэ
ущӀэмыщатэ
щӀэмыщатэ
дыщӀэмыщатэ
фыщӀэмыщатэ
щӀэмыщатэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэщэта
ущӀэщэта
щӀэщэта
дыщӀэщэта
фыщӀэщэта
щӀэщэта(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыщэта
ущӀэмыщэта
щӀэмыщэта
дыщӀэмыщэта
фыщӀэмыщэта
щӀэмыщэта(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэщэтэгъа
ущӀэщэтэгъа
щӀэщэтэгъа
дыщӀэщэтэгъа
фыщӀэщэтэгъа
щӀэщэтэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыщэтэгъа
ущӀэмыщэтэгъа
щӀэмыщэтэгъа
дыщӀэмыщэтэгъа
фыщӀэмыщэтэгъа
щӀэмыщэтэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэщэтэн
ущӀэщэтэн
щӀэщэтэн
дыщӀэщэтэн
фыщӀэщэтэн
щӀэщэтэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыщэтэн
ущӀэмыщэтэн
щӀэмыщэтэн
дыщӀэмыщэтэн
фыщӀэмыщэтэн
щӀэмыщэтэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэщэтэну
ущӀэщэтэну
щӀэщэтэну
дыщӀэщэтэну
фыщӀэщэтэну
щӀэщэтэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыщэтэну
ущӀэмыщэтэну
щӀэмыщэтэну
дыщӀэмыщэтэну
фыщӀэмыщэтэну
щӀэмыщэтэну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщатэу
ущатэу
щатэу
дыщатэу
фыщатэу
щатэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымыщатэу
умыщатэу
мыщатэу
дымыщатэу
фымыщатэу
мыщатэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщэтауэ
ущэтауэ
щэтауэ
дыщэтауэ
фыщэтауэ
щэтауэ / щэта(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыщэтауэ
умыщэтауэ
мыщэтауэ
дымыщэтауэ
фымыщэтауэ
мыщэтауэ(хэ) / мыщэта(хэ)у
-урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сыщатэурэ
ущатэурэ
щатэурэ
дыщатэурэ
фыщатэурэ
щатэ(хэ)урэ
-урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сымыщатэурэ
умыщатэурэ
мыщатэурэ
дымыщатэурэ
фымыщатэурэ
мыщатэ(хэ)урэ
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[щат]э
[щат]эр
--
[щат]эхэр
Эргативнэ:
[щат]э
[щат]эм
--
[щат]эхэм
Послеложнэ:
[щат]экӀэ
[щат]эмкӀэ
[щат]эхэкӀэ
[щат]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[щат]эуэ
[щат]эрауэ
[щат]эхэу
[щат]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[щэт]а
[щэт]ар
--
[щэт]ахэр
Эргативнэ:
[щэт]а
[щэт]ам
--
[щэт]ахэм
Послеложнэ:
[щэт]акӀэ
[щэт]амкӀэ
[щэт]ахэкӀэ
[щэт]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[щэт]ауэ
[щэт]арауэ
[щэт]ахэу
[щэт]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[щэт]эн
[щэт]эныр
--
[щэт]энхэр
Эргативнэ:
[щэт]эн
[щэт]эным
--
[щэт]энхэм
Послеложнэ:
[щэт]энкӀэ
[щэт]энымкӀэ
[щэт]энхэкӀэ
[щэт]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[щэт]эну
[щэт]энырауэ
[щэт]энхэу
[щэт]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[щэт]эну
[щэт]энур
--
[щэт]энухэр
Эргативнэ:
[щэт]эну
[щэт]энум
--
[щэт]энухэм
Послеложнэ:
[щэт]энукӀэ
[щэт]энумкӀэ
[щэт]энухэкӀэ
[щэт]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[щэт]энууэ
[щэт]энурауэ
[щэт]энухэу
[щэт]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Щатэ макъ гъэӀун.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
щэтэн: sigh, groan
Хьэлъэу щэтэн: sigh or groan heavily or hard
УРЫСЫБЗЭ
щэтэн: вздыхать
Хьэлъэу щэтэн: тяжело вздыхать
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.