АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "щышынэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
щышынэн
щымыӀэныгъэ:
щымышынэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыщышынэн
ущышынэн
щышынэн
дыщышынэн
фыщышынэн
щышынэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сыщымышынэн
ущымышынэн
щымышынэн
дыщымышынэн
фыщымышынэн
щымышынэн(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
щышынэ!
фыщышынэ!
щымыӀэныгъэ:
ущымышынэ!
фыщымышынэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыщрешынэ
ущрешынэ
щрешынэ
дыщрешынэ
фыщрешынэ
щрешынэ
щымыӀэныгъэ:
сыщремышынэ
ущремышынэ
щремышынэ
дыщремышынэ
фыщремышынэ
щремышынэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыщошынэ(р)
ущошынэ(р)
щошынэ(р)
дыщошынэ(р)
фыщошынэ(р)
щошынэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыщышынэркъым
ущышынэркъым
щышынэркъым
дыщышынэркъым
фыщышынэркъым
щышынэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыщышынэрт
ущышынэрт
щышынэрт
дыщышынэрт
фыщышынэрт
щышынэ(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыщышынэртэкъым
ущышынэртэкъым
щышынэртэкъым
дыщышынэртэкъым
фыщышынэртэкъым
щышынэ(хэ)ртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыщышынащ
ущышынащ
щышынащ
дыщышынащ
фыщышынащ
щышына(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыщышынакъым
ущышынакъым
щышынакъым
дыщышынакъым
фыщышынакъым
щышына(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыщышынат
ущышынат
щышынат
дыщышынат
фыщышынат
щышына(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыщышынатэкъым
ущышынатэкъым
щышынатэкъым
дыщышынатэкъым
фыщышынатэкъым
щышына(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыщышынэгъащ
ущышынэгъащ
щышынэгъащ
дыщышынэгъащ
фыщышынэгъащ
щышынэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыщышынэгъакъым
ущышынэгъакъым
щышынэгъакъым
дыщышынэгъакъым
фыщышынэгъакъым
щышынэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыщышынэгъат
ущышынэгъат
щышынэгъат
дыщышынэгъат
фыщышынэгъат
щышынэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыщышынэгъатэкъым
ущышынэгъатэкъым
щышынэгъатэкъым
дыщышынэгъатэкъым
фыщышынэгъатэкъым
щышынэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыщышынэщ
ущышынэщ
щышынэщ
дыщышынэщ
фыщышынэщ
щышынэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыщышынэкъым
ущышынэкъым
щышынэкъым
дыщышынэкъым
фыщышынэкъым
щышынэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыщышынэт
ущышынэт
щышынэт
дыщышынэт
фыщышынэт
щышынэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыщышынэтэкъым
ущышынэтэкъым
щышынэтэкъым
дыщышынэтэкъым
фыщышынэтэкъым
щышынэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыщышынэнщ
ущышынэнщ
щышынэнщ
дыщышынэнщ
фыщышынэнщ
щышынэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыщышынэнкъым
ущышынэнкъым
щышынэнкъым
дыщышынэнкъым
фыщышынэнкъым
щышынэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыщышынэнущ
ущышынэнущ
щышынэнущ
дыщышынэнущ
фыщышынэнущ
щышынэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыщышынэнукъым
ущышынэнукъым
щышынэнукъым
дыщышынэнукъым
фыщышынэнукъым
щышынэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыщышынэрэ
ущышынэрэ
щышынэрэ
дыщышынэрэ
фыщышынэрэ
щышынэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыщышынэркъэ
ущышынэркъэ
щышынэркъэ
дыщышынэркъэ
фыщышынэркъэ
щышынэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыщышынэрт
ущышынэрт
щышынэрт
дыщышынэрт
фыщышынэрт
щышынэ(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыщышынэртэкъэ
ущышынэртэкъэ
щышынэртэкъэ
дыщышынэртэкъэ
фыщышынэртэкъэ
щышынэ(хэ)ртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыщышына
ущышына
щышына
дыщышына
фыщышына
щышына(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыщышынакъэ
ущышынакъэ
щышынакъэ
дыщышынакъэ
фыщышынакъэ
щышына(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыщышынат
ущышынат
щышынат
дыщышынат
фыщышынат
щышына(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыщышынатэкъэ
ущышынатэкъэ
щышынатэкъэ
дыщышынатэкъэ
фыщышынатэкъэ
щышына(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыщышынэгъа
ущышынэгъа
щышынэгъа
дыщышынэгъа
фыщышынэгъа
щышынэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыщышынэгъакъэ
ущышынэгъакъэ
щышынэгъакъэ
дыщышынэгъакъэ
фыщышынэгъакъэ
щышынэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыщышынэгъат
ущышынэгъат
щышынэгъат
дыщышынэгъат
фыщышынэгъат
щышынэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыщышынэгъатэкъэ
ущышынэгъатэкъэ
щышынэгъатэкъэ
дыщышынэгъатэкъэ
фыщышынэгъатэкъэ
щышынэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыщышынэ
ущышынэ
щышынэ
дыщышынэ
фыщышынэ
щышынэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыщышынэкъэ
ущышынэкъэ
щышынэкъэ
дыщышынэкъэ
фыщышынэкъэ
щышынэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыщышынэт
ущышынэт
щышынэт
дыщышынэт
фыщышынэт
щышынэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыщышынэтэкъэ
ущышынэтэкъэ
щышынэтэкъэ
дыщышынэтэкъэ
фыщышынэтэкъэ
щышынэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыщышынэн
ущышынэн
щышынэн
дыщышынэн
фыщышынэн
щышынэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыщышынэнкъэ
ущышынэнкъэ
щышынэнкъэ
дыщышынэнкъэ
фыщышынэнкъэ
щышынэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыщышынэну
ущышынэну
щышынэну
дыщышынэну
фыщышынэну
щышынэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыщышынэнукъэ
ущышынэнукъэ
щышынэнукъэ
дыщышынэнукъэ
фыщышынэнукъэ
щышынэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыщышынэмэ
ущышынэмэ
щышынэмэ
дыщышынэмэ
фыщышынэмэ
щышынэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыщымышынэмэ
ущымышынэмэ
щымышынэмэ
дыщымышынэмэ
фыщымышынэмэ
щымышынэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыщышынамэ
ущышынамэ
щышынамэ
дыщышынамэ
фыщышынамэ
щышына(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыщымышынамэ
ущымышынамэ
щымышынамэ
дыщымышынамэ
фыщымышынамэ
мышына(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыщышынэгъамэ
ущышынэгъамэ
щышынэгъамэ
дыщышынэгъамэ
фыщышынэгъамэ
щышынэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыщымышынэгъамэ
ущымышынэгъамэ
щымышынэгъамэ
дыщымышынэгъамэ
фыщымышынэгъамэ
щымышынэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыщышынэнмэ
ущышынэнмэ
щышынэнмэ
дыщышынэнмэ
фыщышынэнмэ
щышынэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыщымышынэнмэ
ущымышынэнмэ
щымышынэнмэ
дыщымышынэнмэ
фыщымышынэнмэ
щымышынэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыщышынэнумэ
ущышынэнумэ
щышынэнумэ
дыщышынэнумэ
фыщышынэнумэ
щышынэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыщымышынэнумэ
ущымышынэнумэ
щымышынэнумэ
дыщымышынэнумэ
фыщымышынэнумэ
щымышынэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыщышынэтэмэ
ущышынэтэмэ
щышынэтэмэ
дыщышынэтэмэ
фыщышынэтэмэ
щышынэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыщымышынэтэмэ
ущымышынэтэмэ
щымышынэтэмэ
дыщымышынэтэмэ
фыщымышынэтэмэ
щымышынэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыщышынатэмэ
ущышынатэмэ
щышынатэмэ
дыщышынатэмэ
фыщышынатэмэ
щышына(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыщымышынатэмэ
ущымышынатэмэ
щымышынатэмэ
дыщымышынатэмэ
фыщымышынатэмэ
щымышына(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыщышынэгъатэмэ
ущышынэгъатэмэ
щышынэгъатэмэ
дыщышынэгъатэмэ
фыщышынэгъатэмэ
щышынэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыщымышынэгъатэмэ
ущымышынэгъатэмэ
щымышынэгъатэмэ
дыщымышынэгъатэмэ
фыщымышынэгъатэмэ
щымышынэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыщышынэнтэмэ
ущышынэнтэмэ
щышынэнтэмэ
дыщышынэнтэмэ
фыщышынэнтэмэ
щышынэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыщымышынэнтэмэ
ущымышынэнтэмэ
щымышынэнтэмэ
дыщымышынэнтэмэ
фыщымышынэнтэмэ
щымышынэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыщышынэнутэмэ
ущышынэнутэмэ
щышынэнутэмэ
дыщышынэнутэмэ
фыщышынэнутэмэ
щышынэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыщымышынэнутэмэ
ущымышынэнутэмэ
щымышынэнутэмэ
дыщымышынэнутэмэ
фыщымышынэнутэмэ
щымышынэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыщышынэнт
ущышынэнт
щышынэнт
дыщышынэнт
фыщышынэнт
щышынэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыщышынэнтэкъым
ущышынэнтэкъым
щышынэнтэкъым
дыщышынэнтэкъым
фыщышынэнтэкъым
щышынэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыщышынэнут
ущышынэнут
щышынэнут
дыщышынэнут
фыщышынэнут
щышынэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыщышынэнутэкъым
ущышынэнутэкъым
щышынэнутэкъым
дыщышынэнутэкъым
фыщышынэнутэкъым
щышынэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыщышынэми
ущышынэми
щышынэми
дыщышынэми
фыщышынэми
щышынэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыщымышынэми
ущымышынэми
щымышынэми
дыщымышынэми
фыщымышынэми
щымышынэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыщышынами
ущышынами
щышынами
дыщышынами
фыщышынами
щышына(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыщымышынами
ущымышынами
щымышынами
дыщымышынами
фыщымышынами
щымышына(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыщышынэгъами
ущышынэгъами
щышынэгъами
дыщышынэгъами
фыщышынэгъами
щышынэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыщымышынэгъами
ущымышынэгъами
щымышынэгъами
дыщымышынэгъами
фыщымышынэгъами
щымышынэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыщышынэнми
ущышынэнми
щышынэнми
дыщышынэнми
фыщышынэнми
щышынэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыщымышынэнми
ущымышынэнми
щымышынэнми
дыщымышынэнми
фыщымышынэнми
щымышынэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыщышынэнуми
ущышынэнуми
щышынэнуми
дыщышынэнуми
фыщышынэнуми
щышынэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыщымышынэнуми
ущымышынэнуми
щымышынэнуми
дыщымышынэнуми
фыщымышынэнуми
щымышынэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыщышынэтэми
ущышынэтэми
щышынэтэми
дыщышынэтэми
фыщышынэтэми
щышынэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыщымышынэтэми
ущымышынэтэми
щымышынэтэми
дыщымышынэтэми
фыщымышынэтэми
щымышынэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыщышынатэми
ущышынатэми
щышынатэми
дыщышынатэми
фыщышынатэми
щышына(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыщымышынатэми
ущымышынатэми
щымышынатэми
дыщымышынатэми
фыщымышынатэми
щымышына(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыщышынэгъатэми
ущышынэгъатэми
щышынэгъатэми
дыщышынэгъатэми
фыщышынэгъатэми
щышынэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыщымышынэгъатэми
ущымышынэгъатэми
щымышынэгъатэми
дыщымышынэгъатэми
фыщымышынэгъатэми
щымышынэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыщышынэнтэми
ущышынэнтэми
щышынэнтэми
дыщышынэнтэми
фыщышынэнтэми
щышынэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыщымышынэнтэми
ущымышынэнтэми
щымышынэнтэми
дыщымышынэнтэми
фыщымышынэнтэми
щымышынэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыщышынэнутэми
ущышынэнутэми
щышынэнутэми
дыщышынэнутэми
фыщышынэнутэми
щышынэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыщымышынэнутэми
ущымышынэнутэми
щымышынэнутэми
дыщымышынэнутэми
фыщымышынэнутэми
щымышынэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыщышынаи
ущышынаи
щышынаи
дыщышынаи
фыщышынаи
щышынаи
щымыӀэныгъэ:
сыщымышынаи
ущымышынаи
щымышынаи
дыщымышынаи
фыщымышынаи
щымышынаи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыщышынащэрэт
ущышынащэрэт
щышынащэрэт
дыщышынащэрэт
фыщышынащэрэт
щышынащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сыщымышынащэрэт
ущымышынащэрэт
щымышынащэрэт
дыщымышынащэрэт
фыщымышынащэрэт
щымышынащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыщышынагъэнщ
ущышынагъэнщ
щышынагъэнщ
дыщышынагъэнщ
фыщышынагъэнщ
щышынагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыщышынагъэнкъым
ущышынагъэнкъым
щышынагъэнкъым
дыщышынагъэнкъым
фыщышынагъэнкъым
щышынагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыщышынагъэнт
ущышынагъэнт
щышынагъэнт
дыщышынагъэнт
фыщышынагъэнт
щышынагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыщышынагъэнтэкъым
ущышынагъэнтэкъым
щышынагъэнтэкъым
дыщышынагъэнтэкъым
фыщышынагъэнтэкъым
щышынагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыщышынагъэн
ущышынагъэн
щышынагъэн
дыщышынагъэн
фыщышынагъэн
щышынагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыщышынагъэнкъэ
ущышынагъэнкъэ
щышынагъэнкъэ
дыщышынагъэнкъэ
фыщышынагъэнкъэ
щышынагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыщышынагъэнт
ущышынагъэнт
щышынагъэнт
дыщышынагъэнт
фыщышынагъэнт
щышынагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыщышынагъэнтэкъэ
ущышынагъэнтэкъэ
щышынагъэнтэкъэ
дыщышынагъэнтэкъэ
фыщышынагъэнтэкъэ
щышынагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыщышынагъэнущ
ущышынагъэнущ
щышынагъэнущ
дыщышынагъэнущ
фыщышынагъэнущ
щышынагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыщышынагъэнукъым
ущышынагъэнукъым
щышынагъэнукъым
дыщышынагъэнукъым
фыщышынагъэнукъым
щышынагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыщышынагъэнут
ущышынагъэнут
щышынагъэнут
дыщышынагъэнут
фыщышынагъэнут
щышынагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыщышынагъэнутэкъым
ущышынагъэнутэкъым
щышынагъэнутэкъым
дыщышынагъэнутэкъым
фыщышынагъэнутэкъым
щышынагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыщышынагъэну
ущышынагъэну
щышынагъэну
дыщышынагъэну
фыщышынагъэну
щышынагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыщышынагъэнукъэ
ущышынагъэнукъэ
щышынагъэнукъэ
дыщышынагъэнукъэ
фыщышынагъэнукъэ
щышынагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыщышынагъэнут
ущышынагъэнут
щышынагъэнут
дыщышынагъэнут
фыщышынагъэнут
щышынагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыщышынагъэнутэкъэ
ущышынагъэнутэкъэ
щышынагъэнутэкъэ
дыщышынагъэнутэкъэ
фыщышынагъэнутэкъэ
щышынагъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщышынэ
ущышынэ
щышынэ
дыщышынэ
фыщышынэ
щышынэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымышынэ
ущымышынэ
щымышынэ
дыщымышынэ
фыщымышынэ
щымышынэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщышына
ущышына
щышына
дыщышына
фыщышына
щышына(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымышына
ущымышына
щымышына
дыщымышына
фыщымышына
щымышына(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщышынэгъа
ущышынэгъа
щышынэгъа
дыщышынэгъа
фыщышынэгъа
щышынэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымышынэгъа
ущымышынэгъа
щымышынэгъа
дыщымышынэгъа
фыщымышынэгъа
щымышынэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыщышынэн
ущышынэн
щышынэн
дыщышынэн
фыщышынэн
щышынэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымышынэн
ущымышынэн
щымышынэн
дыщымышынэн
фыщымышынэн
щымышынэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыщышынэну
ущышынэну
щышынэну
дыщышынэну
фыщышынэну
щышынэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымышынэну
ущымышынэну
щымышынэну
дыщымышынэну
фыщымышынэну
щымышынэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыщышынэ
узэрыщышынэ
зэрыщышынэ
дызэрыщышынэ
фызэрыщышынэ
зэрыщышынэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыщымышынэ
узэрыщымышынэ
зэрыщымышынэ
дызэрыщымышынэ
фызэрыщымышынэ
мызэрыщышынэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыщышына
узэрыщышына
зэрыщышына
дызэрыщышына
фызэрыщышына
зэрыщышына(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыщымышына
узэрыщымышына
зэрыщымышына
дызэрыщымышына
фызэрыщымышына
зэрыщымышына(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыщышынэгъа
узэрыщышынэгъа
зэрыщышынэгъа
дызэрыщышынэгъа
фызэрыщышынэгъа
зэрыщышынэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыщымышынэгъа
узэрыщымышынэгъа
зэрыщымышынэгъа
дызэрыщымышынэгъа
фызэрыщымышынэгъа
зэрыщымышынэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыщышынэн
узэрыщышынэн
зэрыщышынэн
дызэрыщышынэн
фызэрыщышынэн
зэрыщышынэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыщымышынэн
узэрыщымышынэн
зэрыщымышынэн
дызэрыщымышынэн
фызэрыщымышынэн
зэрыщымышынэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыщышынэну
узэрыщышынэну
зэрыщышынэну
дызэрыщышынэну
фызэрыщышынэну
зэрыщышынэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыщымышынэну
узэрыщымышынэну
зэрыщымышынэну
дызэрыщымышынэну
фызэрыщымышынэну
зэрыщымышынэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщышынэ
ущышынэ
щышынэ
дыщышынэ
фыщышынэ
щышынэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымышынэ
ущымышынэ
щымышынэ
дыщымышынэ
фыщымышынэ
щымышынэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщышына
ущышына
щышына
дыщышына
фыщышына
щышына(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымышына
ущымышына
щымышына
дыщымышына
фыщымышына
щымышына(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщышынэгъа
ущышынэгъа
щышынэгъа
дыщышынэгъа
фыщышынэгъа
щышынэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымышынэгъа
ущымышынэгъа
щымышынэгъа
дыщымышынэгъа
фыщымышынэгъа
щымышынэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщышынэн
ущышынэн
щышынэн
дыщышынэн
фыщышынэн
щышынэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымышынэн
ущымышынэн
щымышынэн
дыщымышынэн
фыщымышынэн
щымышынэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщышынэну
ущышынэну
щышынэну
дыщышынэну
фыщышынэну
щышынэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымышынэну
ущымышынэну
щымышынэну
дыщымышынэну
фыщымышынэну
щымышынэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздэщышынэ
уздэщышынэ
здэщышынэ
дыздэщышынэ
фыздэщышынэ
здэщышынэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэщымышынэ
уздэщымышынэ
здэщымышынэ
дыздэщымышынэ
фыздэщымышынэ
здэщымышынэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздэщышына
уздэщышына
здэщышына
дыздэщышына
фыздэщышына
здэщышына(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэщымышына
уздэщымышына
здэщымышына
дыздэщымышына
фыздэщымышына
здэщымышына(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздэщышынэгъа
уздэщышынэгъа
здэщышынэгъа
дыздэщышынэгъа
фыздэщышынэгъа
здэщышынэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэщымышынэгъа
уздэщымышынэгъа
здэщымышынэгъа
дыздэщымышынэгъа
фыздэщымышынэгъа
здэщымышынэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздэщышынэн
уздэщышынэн
здэщышынэн
дыздэщышынэн
фыздэщышынэн
здэщышынэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэщымышынэн
уздэщымышынэн
здэщымышынэн
дыздэщымышынэн
фыздэщымышынэн
здэщымышынэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздэщышынэну
уздэщышынэну
здэщышынэну
дыздэщышынэну
фыздэщышынэну
здэщышынэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэщымышынэну
уздэщымышынэну
здэщымышынэну
дыздэщымышынэну
фыздэщымышынэну
здэщымышынэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыщышынэ
ущӀыщышынэ
щӀыщышынэ
дыщӀыщышынэ
фыщӀыщышынэ
щӀыщышынэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыщымышынэ
ущӀыщымышынэ
щӀыщымышынэ
дыщӀыщымышынэ
фыщӀыщымышынэ
щӀыщымышынэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыщышына
ущӀыщышына
щӀыщышына
дыщӀыщышына
фыщӀыщышына
щӀыщышына(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыщымышына
ущӀыщымышына
щӀыщымышына
дыщӀыщымышына
фыщӀыщымышына
щӀыщымышына(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыщышынэгъа
ущӀыщышынэгъа
щӀыщышынэгъа
дыщӀыщышынэгъа
фыщӀыщышынэгъа
щӀыщышынэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыщымышынэгъа
ущӀыщымышынэгъа
щӀыщымышынэгъа
дыщӀыщымышынэгъа
фыщӀыщымышынэгъа
щӀыщымышынэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыщышынэн
ущӀыщышынэн
щӀыщышынэн
дыщӀыщышынэн
фыщӀыщышынэн
щӀыщышынэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыщымышынэн
ущӀыщымышынэн
щӀыщымышынэн
дыщӀыщымышынэн
фыщӀыщымышынэн
щӀыщымышынэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыщышынэну
ущӀыщышынэну
щӀыщышынэну
дыщӀыщышынэну
фыщӀыщышынэну
щӀыщышынэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыщымышынэну
ущӀыщымышынэну
щӀыщымышынэну
дыщӀыщымышынэну
фыщӀыщымышынэну
щӀыщымышынэну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщышынэу
ущышынэу
щышынэу
дыщышынэу
фыщышынэу
щышынэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымышынэу
ущымышынэу
щымышынэу
дыщымышынэу
фыщымышынэу
щымышынэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщышынауэ
ущышынауэ
щышынауэ
дыщышынауэ
фыщышынауэ
щышынауэ / щышына(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымышынауэ
ущымышынауэ
щымышынауэ
дыщымышынауэ
фыщымышынауэ
щымышынауэ(хэ) / щымышына(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сыщышынэурэ
ущышынэурэ
щышынэурэ
дыщышынэурэ
фыщышынэурэ
щышынэ(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сыщымышынэурэ
ущымышынэурэ
щымышынэурэ
дыщымышынэурэ
фыщымышынэурэ
щымышынэ(хэ)урэ
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сыпщошынэ
сыщошынэ
--
сыфщошынэ
сащошынэ(хэ)
уэ
усщошынэ
--
ущошынэ
утщошынэ
--
уащошынэ(хэ)
ар
сщошынэ
пщошынэ
щошынэ
тщошынэ
фщошынэ
ящошынэ(хэ)
дэ
--
дыпщошынэ
дыщошынэ
--
дыфщошынэ
дащошынэ(хэ)
фэ
фысщошынэ
--
фыщошынэ
фытщошынэ
--
фащошынэ(хэ)
ахэр
сщошынэ
пщошынэ
щошынэ
тщошынэ
фщошынэ
ящошынэ(хэ)
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сыпщы[шынэрэ]
сыщы[шынэрэ]
--
сыфщы[шынэрэ]
сащы[шынэ(хэ)рэ]
уэ
усщы[шынэрэ]
--
ущы[шынэрэ]
утщы[шынэрэ]
--
уащы[шынэ(хэ)рэ]
ар
сщы[шынэрэ]
пщы[шынэрэ]
щы[шынэрэ]
тщы[шынэрэ]
фщы[шынэрэ]
ящы[шынэ(хэ)рэ]
дэ
--
дыпщы[шынэрэ]
дыщы[шынэрэ]
--
дыфщы[шынэрэ]
дащы[шынэ(хэ)рэ]
фэ
фысщы[шынэрэ]
--
фыщы[шынэрэ]
фытщы[шынэрэ]
--
фащы[шынэ(хэ)рэ]
ахэр
сщы[шынэрэ]
пщы[шынэрэ]
щы[шынэрэ]
тщы[шынэрэ]
фщы[шынэрэ]
ящы[шынэ(хэ)рэ]
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[шын]э
[шын]эр
--
[шын]эхэр
Эргативнэ:
[шын]э
[шын]эм
--
[шын]эхэм
Послеложнэ:
[шын]экӀэ
[шын]эмкӀэ
[шын]эхэкӀэ
[шын]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[шын]эуэ
[шын]эрауэ
[шын]эхэу
[шын]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[шын]а
[шын]ар
--
[шын]ахэр
Эргативнэ:
[шын]а
[шын]ам
--
[шын]ахэм
Послеложнэ:
[шын]акӀэ
[шын]амкӀэ
[шын]ахэкӀэ
[шын]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[шын]ауэ
[шын]арауэ
[шын]ахэу
[шын]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[шын]эн
[шын]эныр
--
[шын]энхэр
Эргативнэ:
[шын]эн
[шын]эным
--
[шын]энхэм
Послеложнэ:
[шын]энкӀэ
[шын]энымкӀэ
[шын]энхэкӀэ
[шын]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[шын]эну
[шын]энырауэ
[шын]энхэу
[шын]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[шын]эну
[шын]энур
--
[шын]энухэр
Эргативнэ:
[шын]эну
[шын]энум
--
[шын]энухэм
Послеложнэ:
[шын]энукӀэ
[шын]энумкӀэ
[шын]энухэкӀэ
[шын]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[шын]энууэ
[шын]энурауэ
[шын]энухэу
[шын]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
ФӀэлӀыкӀын, зыгуэрым и шынагъэ Ӏыгъын.
ЩАПХЪЭХЭР
НысащӀэ мыукӀытэ-мышынэр мэлыщхьэ фӀэбзам щошынэ. Псалъэжьхэр
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
щышынэн: be afraid, frightened, scared of sb or sth.
Уафэгъуагъуэм щышынэн: be frightened of thunder
УРЫСЫБЗЭ
щышынэн: бояться, пугаться кого-чего-л.
Уафэгъуагъуэм щышынэн: бояться грома
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.