АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
щы- + [дз] + -ей + -ы + -н
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэӏэс "щыдзеин"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
щыдзеин
щымыӀэныгъэ:
щымыдзеин
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
щыздзеин
щыбдзеин
щидзеин
щыддзеин
щывдзеин
щадзеин
щымыӀэныгъэ:
щызмыдзеин
щумыдзеин
щимыдзеин
щыдмыдзеин
щывмыдзеин
щамыдзеин
Унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
щыдзей!
щывдзей!
щымыӀэныгъэ:
щумыдзей!
щывмыдзей!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
сыщредзей
ущредзей
щредзей
дыщредзей
фыщредзей
щредзей
щымыӀэныгъэ:
сыщремыдзей
ущремыдзей
щремыдзей
дыщремыдзей
фыщремыдзей
щремыдзей
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
щызодзей(р)
щыбодзей(р)
щедзей(р)
щыдодзей(р)
щыводзей(р)
щадзей(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
щыздзейркъым
щыбдзейркъым
щидзейркъым
щыддзейркъым
щывдзейркъым
щадзейркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
щыздзейрт
щыбдзейрт
щидзейрт
щыддзейрт
щывдзейрт
щадзейрт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
щыздзейртэкъым
щыбдзейртэкъым
щидзейртэкъым
щыддзейртэкъым
щывдзейртэкъым
щадзейртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
щыздзеящ
щыбдзеящ
щидзеящ
щыддзеящ
щывдзеящ
щадзеящ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
щыздзеякъым
щыбдзеякъым
щидзеякъым
щыддзеякъым
щывдзеякъым
щадзеякъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
щыздзеят
щыбдзеят
щидзеят
щыддзеят
щывдзеят
щадзеят
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
щыздзеятэкъым
щыбдзеятэкъым
щидзеятэкъым
щыддзеятэкъым
щывдзеятэкъым
щадзеятэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
щыздзеигъащ
щыбдзеигъащ
щидзеигъащ
щыддзеигъащ
щывдзеигъащ
щадзеигъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
щыздзеигъакъым
щыбдзеигъакъым
щидзеигъакъым
щыддзеигъакъым
щывдзеигъакъым
щадзеигъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
щыздзеигъат
щыбдзеигъат
щидзеигъат
щыддзеигъат
щывдзеигъат
щадзеигъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
щыздзеигъатэкъым
щыбдзеигъатэкъым
щидзеигъатэкъым
щыддзеигъатэкъым
щывдзеигъатэкъым
щадзеигъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
щыздзейщ
щыбдзейщ
щидзейщ
щыддзейщ
щывдзейщ
щадзейщ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
щыздзейкъым
щыбдзейкъым
щидзейкъым
щыддзейкъым
щывдзейкъым
щадзейкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
щыздзейт
щыбдзейт
щидзейт
щыддзейт
щывдзейт
щадзейт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
щыздзейтэкъым
щыбдзейтэкъым
щидзейтэкъым
щыддзейтэкъым
щывдзейтэкъым
щадзейтэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
щыздзеинщ
щыбдзеинщ
щидзеинщ
щыддзеинщ
щывдзеинщ
щадзеинщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
щыздзеинкъым
щыбдзеинкъым
щидзеинкъым
щыддзеинкъым
щывдзеинкъым
щадзеинкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
щыздзеинущ
щыбдзеинущ
щидзеинущ
щыддзеинущ
щывдзеинущ
щадзеинущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
щыздзеинукъым
щыбдзеинукъым
щидзеинукъым
щыддзеинукъым
щывдзеинукъым
щадзеинукъым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
щыздзейрэ
щыбдзейрэ
щидзейрэ
щыддзейрэ
щывдзейрэ
щадзейрэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
щыздзейркъэ
щыбдзейркъэ
щидзейркъэ
щыддзейркъэ
щывдзейркъэ
щадзейркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
щыздзейрт
щыбдзейрт
щидзейрт
щыддзейрт
щывдзейрт
щадзейрт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
щыздзейртэкъэ
щыбдзейртэкъэ
щидзейртэкъэ
щыддзейртэкъэ
щывдзейртэкъэ
щадзейртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
щыздзея
щыбдзея
щидзея
щыддзея
щывдзея
щадзея
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
щыздзеякъэ
щыбдзеякъэ
щидзеякъэ
щыддзеякъэ
щывдзеякъэ
щадзеякъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
щыздзеят
щыбдзеят
щидзеят
щыддзеят
щывдзеят
щадзеят
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
щыздзеятэкъэ
щыбдзеятэкъэ
щидзеятэкъэ
щыддзеятэкъэ
щывдзеятэкъэ
щадзеятэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
щыздзеигъа
щыбдзеигъа
щидзеигъа
щыддзеигъа
щывдзеигъа
щадзеигъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀыныгъэ:
щыздзеигъакъэ
щыбдзеигъакъэ
щидзеигъакъэ
щыддзеигъакъэ
щывдзеигъакъэ
щадзеигъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
щыздзеигъат
щыбдзеигъат
щидзеигъат
щыддзеигъат
щывдзеигъат
щадзеигъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
щыздзеигъатэкъэ
щыбдзеигъатэкъэ
щидзеигъатэкъэ
щыддзеигъатэкъэ
щывдзеигъатэкъэ
щадзеигъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
щыздзей
щыбдзей
щидзей
щыддзей
щывдзей
щадзей
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
щыздзейкъэ
щыбдзейкъэ
щидзейкъэ
щыддзейкъэ
щывдзейкъэ
щадзейкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
щыздзейт
щыбдзейт
щидзейт
щыддзейт
щывдзейт
щадзейт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
щыздзейтэкъэ
щыбдзейтэкъэ
щидзейтэкъэ
щыддзейтэкъэ
щывдзейтэкъэ
щадзейтэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
щыздзеин
щыбдзеин
щидзеин
щыддзеин
щывдзеин
щадзеин
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
щыздзеинкъэ
щыбдзеинкъэ
щидзеинкъэ
щыддзеинкъэ
щывдзеинкъэ
щадзеинкъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
щыздзеину
щыбдзеину
щидзеину
щыддзеину
щывдзеину
щадзеину
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
щыздзеинукъэ
щыбдзеинукъэ
щидзеинукъэ
щыддзеинукъэ
щывдзеинукъэ
щадзеинукъэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
щыздзеймэ
щыбдзеймэ
щидзеймэ
щыддзеймэ
щывдзеймэ
щадзеймэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
щызмыдзеймэ
щумыдзеймэ
щимыдзеймэ
щыдмыдзеймэ
щывмыдзеймэ
щамыдзеймэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
щыздзеямэ
щыбдзеямэ
щидзеямэ
щыддзеямэ
щывдзеямэ
щадзеямэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
щызмыдзеямэ
щумыдзеямэ
щимыдзеямэ
щыдмыдзеямэ
щывмыдзеямэ
щамыдзеямэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
щыздзеигъамэ
щыбдзеигъамэ
щидзеигъамэ
щыддзеигъамэ
щывдзеигъамэ
щадзеигъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
щызмыдзеигъамэ
щумыдзеигъамэ
щимыдзеигъамэ
щыдмыдзеигъамэ
щывмыдзеигъамэ
щамыдзеигъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
щыздзеинмэ
щыбдзеинмэ
щидзеинмэ
щыддзеинмэ
щывдзеинмэ
щадзеинмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
щызмыдзеинмэ
щумыдзеинмэ
щимыдзеинмэ
щыдмыдзеинмэ
щывмыдзеинмэ
щамыдзеинмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
щыздзеинумэ
щыбдзеинумэ
щидзеинумэ
щыддзеинумэ
щывдзеинумэ
щадзеинумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
щызмыдзеинумэ
щумыдзеинумэ
щимыдзеинумэ
щыдмыдзеинумэ
щывмыдзеинумэ
щамыдзеинумэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
щыздзейтэмэ
щыбдзейтэмэ
щидзейтэмэ
щыддзейтэмэ
щывдзейтэмэ
щадзейтэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
щызмыдзейтэмэ
щумыдзейтэмэ
щимыдзейтэмэ
щыдмыдзейтэмэ
щывмыдзейтэмэ
щамыдзейтэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
щыздзеятэмэ
щыбдзеятэмэ
щидзеятэмэ
щыддзеятэмэ
щывдзеятэмэ
щадзеятэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
щызмыдзеятэмэ
щумыдзеятэмэ
щимыдзеятэмэ
щыдмыдзеятэмэ
щывмыдзеятэмэ
щамыдзеятэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
щыздзеигъатэмэ
щыбдзеигъатэмэ
щидзеигъатэмэ
щыддзеигъатэмэ
щывдзеигъатэмэ
щадзеигъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
щызмыдзеигъатэмэ
щумыдзеигъатэмэ
щимыдзеигъатэмэ
щыдмыдзеигъатэмэ
щывмыдзеигъатэмэ
щамыдзеигъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
щыздзеинтэмэ
щыбдзеинтэмэ
щидзеинтэмэ
щыддзеинтэмэ
щывдзеинтэмэ
щадзеинтэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
щызмыдзеинтэмэ
щумыдзеинтэмэ
щимыдзеинтэмэ
щыдмыдзеинтэмэ
щывмыдзеинтэмэ
щамыдзеинтэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
щыздзеинутэмэ
щыбдзеинутэмэ
щидзеинутэмэ
щыддзеинутэмэ
щывдзеинутэмэ
щадзеинутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
щызмыдзеинутэмэ
щумыдзеинутэмэ
щимыдзеинутэмэ
щыдмыдзеинутэмэ
щывмыдзеинутэмэ
щамыдзеинутэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
щыздзеинт
щыбдзеинт
щидзеинт
щыддзеинт
щывдзеинт
щадзеинт
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
щыздзеинтэкъым
щыбдзеинтэкъым
щидзеинтэкъым
щыддзеинтэкъым
щывдзеинтэкъым
щадзеинтэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
щыздзеинут
щыбдзеинут
щидзеинут
щыддзеинут
щывдзеинут
щадзеинут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
щыздзеинутэкъым
щыбдзеинутэкъым
щидзеинутэкъым
щыддзеинутэкъым
щывдзеинутэкъым
щадзеинутэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
щыздзейми
щыбдзейми
щидзейми
щыддзейми
щывдзейми
щадзейми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
щызмыдзейми
щумыдзейми
щимыдзейми
щыдмыдзейми
щывмыдзейми
щамыдзейми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
щыздзеями
щыбдзеями
щидзеями
щыддзеями
щывдзеями
щадзеями
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
щызмыдзеями
щумыдзеями
щимыдзеями
щыдмыдзеями
щывмыдзеями
щамыдзеями
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
щыздзеигъами
щыбдзеигъами
щидзеигъами
щыддзеигъами
щывдзеигъами
щадзеигъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
щызмыдзеигъами
щумыдзеигъами
щимыдзеигъами
щыдмыдзеигъами
щывмыдзеигъами
щамыдзеигъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
щыздзеинми
щыбдзеинми
щидзеинми
щыддзеинми
щывдзеинми
щадзеинми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
щызмыдзеинми
щумыдзеинми
щимыдзеинми
щыдмыдзеинми
щывмыдзеинми
щамыдзеинми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
щыздзеинуми
щыбдзеинуми
щидзеинуми
щыддзеинуми
щывдзеинуми
щадзеинуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
щызмыдзеинуми
щумыдзеинуми
щимыдзеинуми
щыдмыдзеинуми
щывмыдзеинуми
щамыдзеинуми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
щыздзейтэми
щыбдзейтэми
щидзейтэми
щыддзейтэми
щывдзейтэми
щадзейтэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
щызмыдзейтэми
щумыдзейтэми
щимыдзейтэми
щыдмыдзейтэми
щывмыдзейтэми
щамыдзейтэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
щыздзеятэми
щыбдзеятэми
щидзеятэми
щыддзеятэми
щывдзеятэми
щадзеятэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
щызмыдзеятэми
щумыдзеятэми
щимыдзеятэми
щыдмыдзеятэми
щывмыдзеятэми
щамыдзеятэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
щыздзеигъатэми
щыбдзеигъатэми
щидзеигъатэми
щыддзеигъатэми
щывдзеигъатэми
щадзеигъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
щызмыдзеигъатэми
щумыдзеигъатэми
щимыдзеигъатэми
щыдмыдзеигъатэми
щывмыдзеигъатэми
щамыдзеигъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
щыздзеинтэми
щыбдзеинтэми
щидзеинтэми
щыддзеинтэми
щывдзеинтэми
щадзеинтэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
щызмыдзеинтэми
щумыдзеинтэми
щимыдзеинтэми
щыдмыдзеинтэми
щывмыдзеинтэми
щамыдзеинтэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
щыздзеинутэми
щыбдзеинутэми
щидзеинутэми
щыддзеинутэми
щывдзеэнутэми
щадзеэнутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
щызмыдзеинутэми
щумыдзеинутэми
щимыдзеинутэми
щыдмыдзеинутэми
щывмыдзеинутэми
щамыдзеинутэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
щыздзеяи
щыбдзеяи
щидзеяи
щыддзеяи
щывдзеяи
щадзеяи
щымыӀэныгъэ:
щыздзеякъыми
щыбдзеякъыми
щидзеякъыми
щыддзеякъыми
щывдзеякъыми
щадзеякъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
щыздзеящэрэт
щыбдзеящэрэт
щидзеящэрэт
щыддзеящэрэт
щывдзеящэрэт
щадзеящэрэт
щымыӀэныгъэ:
щызмыдзеящэрэт
щумыдзеящэрэт
щимыдзеящэрэт
щыдмыдзеящэрэт
щывмыдзеящэрэт
щамыдзеящэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
щыздзеягъэнщ
щыбдзеягъэнщ
щидзеягъэнщ
щыддзеягъэнщ
щывдзеягъэнщ
щадзеягъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
щыздзеягъэнкъым
щыбдзеягъэнкъым
щидзеягъэнкъым
щыддзеягъэнкъым
щывдзеягъэнкъым
щадзеягъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
щыздзеягъэнт
щыбдзеягъэнт
щидзеягъэнт
щыддзеягъэнт
щывдзеягъэнт
щадзеягъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
щыздзеягъэнтэкъым
щыбдзеягъэнтэкъым
щидзеягъэнтэкъым
щыддзеягъэнтэкъым
щывдзеягъэнтэкъым
щадзеягъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
щыздзеягъэн
щыбдзеягъэн
щидзеягъэн
щыддзеягъэн
щывдзеягъэн
щадзеягъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
щыздзеягъэнкъэ
щыбдзеягъэнкъэ
щидзеягъэнкъэ
щыддзеягъэнкъэ
щывдзеягъэнкъэ
щадзеягъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
щыздзеягъэнт
щыбдзеягъэнт
щидзеягъэнт
щыддзеягъэнт
щывдзеягъэнт
щадзеягъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
щыздзеягъэнтэкъэ
щыбдзеягъэнтэкъэ
щидзеягъэнтэкъэ
щыддзеягъэнтэкъэ
щывдзеягъэнтэкъэ
щадзеягъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
щыздзеягъэнущ
щыбдзеягъэнущ
щидзеягъэнущ
щыддзеягъэнущ
щывдзеягъэнущ
щадзеягъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
щыздзеягъэнукъым
щыбдзеягъэнукъым
щидзеягъэнукъым
щыддзеягъэнукъым
щывдзеягъэнукъым
щадзеягъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
щыздзеягъэнут
щыбдзеягъэнут
щидзеягъэнут
щыддзеягъэнут
щывдзеягъэнут
щадзеягъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
щыздзеягъэнутэкъым
щыбдзеягъэнутэкъым
щидзеягъэнутэкъым
щыддзеягъэнутэкъым
щывдзеягъэнутэкъым
щадзеягъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
щыздзеягъэну
щыбдзеягъэну
щидзеягъэну
щыддзеягъэну
щывдзеягъэну
щадзеягъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
щыздзеягъэнукъэ
щыбдзеягъэнукъэ
щидзеягъэнукъэ
щыддзеягъэнукъэ
щывдзеягъэнукъэ
щадзеягъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
щыздзеягъэнут
щыбдзеягъэнут
щидзеягъэнут
щыддзеягъэнут
щывдзеягъэнут
щадзеягъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
щыздзеягъэнутэкъэ
щыбдзеягъэнутэкъэ
щидзеягъэнутэкъэ
щыддзеягъэнутэкъэ
щывдзеягъэнутэкъэ
щадзеягъэнутэкъэ
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щызыдзей
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щызымыдзей
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щызыдзея
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щызымыдзея
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щызыдзеигъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щызымыдзеигъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
щызыдзеин
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
щызымыдзеин
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
щызыдзеину
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
щызымыдзеину
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту)
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
щыздзей
щыбдзей
щидзей
щыддзей
щывдзей
щадзей
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыдзей
щумыдзей
щимыдзей
щыдмыдзей
щывмыдзей
щамыдзей
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щыздзея
щыбдзея
щидзея
щыддзея
щывдзея
щадзея
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыдзея
щумыдзея
щимыдзея
щыдмыдзея
щывмыдзея
щамыдзея
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щыздзеигъа
щыбдзеигъа
щидзеигъа
щыддзеигъа
щывдзеигъа
щадзеигъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыдзеигъа
щумыдзеигъа
щимыдзеигъа
щыдмыдзеигъа
щывмыдзеигъа
щамыдзеигъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
щыздзеин
щыбдзеин
щидзеин
щыддзеин
щывдзеин
щадзеин
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыдзеин
щумыдзеин
щимыдзеин
щыдмыдзеин
щывмыдзеин
щамыдзеин
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
щыздзеину
щыбдзеину
щидзеину
щыддзеину
щывдзеину
щадзеину
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыдзеину
щумыдзеину
щимыдзеину
щыдмыдзеину
щывмыдзеину
щамыдзеину
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ
щыдзей
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щымыдзей
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щыдзея
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щымыдзея
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щыдзеигъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щымыдзеигъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
щыдзеин
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
щымыдзеин
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
щыдзеину
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
щымыдзеину
Обстоятельственнэ причастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
зэрыщыздзей
зэрыщыбдзей
зэрыщидзей
зэрыщыддзей
зэрыщывдзей
зэрыщадзей
ит зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыщызмыдзей
зэрыщумыдзей
зэрыщимыдзей
зэрыщыдмыдзей
зэрыщывмыдзей
зэрыщамыдзей
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэрыщыздзея
зэрыщыбдзея
зэрыщидзея
зэрыщыддзея
зэрыщывдзея
зэрыщадзея
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыщызмыдзея
зэрыщумыдзея
зэрыщимыдзея
зэрыщыдмыдзея
зэрыщывмыдзея
зэрыщамыдзея
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэрыщыздзеигъа
зэрыщыбдзеигъа
зэрыщидзеигъа
зэрыщыддзеигъа
зэрыщывдзеигъа
зэрыщадзеигъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыщызмыдзеигъа
зэрыщумыдзеигъа
зэрыщимыдзеигъа
зэрыщыдмыдзеигъа
зэрыщывмыдзеигъа
зэрыщамыдзеигъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэрыщыздзеин
зэрыщыбдзеин
зэрыщидзеин
зэрыщыддзеин
зэрыщывдзеин
зэрыщадзеин
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыщызмыдзеин
зэрыщумыдзеин
зэрыщимыдзеин
зэрыщыдмыдзеин
зэрыщывмыдзеин
зэрыщамыдзеин
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэрыщыздзеину
зэрыщыбдзеину
зэрыщидзеину
зэрыщыддзеину
зэрыщывдзеину
зэрыщадзеину
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыщызмыдзеину
зэрыщумыдзеину
зэрыщимыдзеину
зэрыщыдмыдзеину
зэрыщывмыдзеину
зэрыщамыдзеину
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щыщыздзей
щыщыбдзей
щыщидзей
щыщыддзей
щыщывдзей
щыщадзей
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щыщызмыдзей
щыщумыдзей
щыщимыдзей
щыщыдмыдзей
щыщывмыдзей
щыщамыдзей
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щыщыздзея
щыщыбдзея
щыщидзея
щыщыддзея
щыщывдзея
щыщадзея
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щыщызмыдзея
щыщумыдзея
щыщимыдзея
щыщыдмыдзея
щыщывмыдзея
щыщамыдзея
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щыщыздзеигъа
щыщыбдзеигъа
щыщидзеигъа
щыщыддзеигъа
щыщывдзеигъа
щыщадзеигъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щыщызмыдзеигъа
щыщумыдзеигъа
щыщимыдзеигъа
щыщыдмыдзеигъа
щыщывмыдзеигъа
щыщамыдзеигъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щыщыздзеин
щыщыбдзеин
щыщидзеин
щыщыддзеин
щыщывдзеин
щыщадзеин
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щыщызмыдзеин
щыщумыдзеин
щыщимыдзеин
щыщыдмыдзеин
щыщывмыдзеин
щыщамыдзеин
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щыщыздзеину
щыщыбдзеину
щыщидзеину
щыщыддзеину
щыщывдзеину
щыщадзеину
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щыщызмыдзеину
щыщумыдзеину
щыщимыдзеину
щыщыдмыдзеину
щыщывмыдзеину
щыщамыдзеину
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
здыщыздзей
здыщыбдзей
здыщидзей
здыщыддзей
здыщывдзей
здыщадзей
ит зэман - щымыӀэныгъэ
здыщызмыдзей
здыщумыдзей
здыщимыдзей
здыщыдмыдзей
здыщывмыдзей
здыщамыдзей
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здыщыздзея
здыщыбдзея
здыщидзея
здыщыддзея
здыщывдзея
здыщадзея
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
здыщызмыдзея
здыщумыдзея
здыщимыдзея
здыщыдмыдзея
здыщывмыдзея
здыщамыдзея
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здыщыздзеигъа
здыщыбдзеигъа
здыщидзеигъа
здыщыддзеигъа
здыщывдзеигъа
здыщадзеигъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
здыщызмыдзеигъа
здыщумыдзеигъа
здыщимыдзеигъа
здыщыдмыдзеигъа
здыщывмыдзеигъа
здыщамыдзеигъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
здыщыздзеин
здыщыбдзеин
здыщидзеин
здыщыддзеин
здыщывдзеин
здыщадзеин
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
здыщызмыдзеин
здыщумыдзеин
здыщимыдзеин
здыщыдмыдзеин
здыщывмыдзеин
здыщамыдзеин
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
здыщыздзеину
здыщыбдзеину
здыщидзеину
здыщыддзеину
здыщывдзеину
здыщадзеину
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
здыщызмыдзеину
здыщумыдзеину
здыщимыдзеину
здыщыдмыдзеину
здыщывмыдзеину
здыщамыдзеину
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щӀыщыздзей
щӀыщыбдзей
щӀыщидзей
щӀыщыддзей
щӀыщывдзей
щӀыщадзей
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыщызмыдзей
щӀыщумыдзей
щӀыщимыдзей
щӀыщыдмыдзей
щӀыщывмыдзей
щӀыщамыдзей
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щӀыщыздзея
щӀыщыбдзея
щӀыщидзея
щӀыщыддзея
щӀыщывдзея
щӀыщадзея
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыщызмыдзея
щӀыщумыдзея
щӀыщимыдзея
щӀыщыдмыдзея
щӀыщывмыдзея
щӀыщамыдзея
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щӀыщыздзеигъа
щӀыщыбдзеигъа
щӀыщидзеигъа
щӀыщыддзеигъа
щӀыщывдзеигъа
щӀыщадзеигъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыщызмыдзеигъа
щӀыщумыдзеигъа
щӀыщимыдзеигъа
щӀыщыдмыдзеигъа
щӀыщывмыдзеигъа
щӀыщамыдзеигъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щӀыщыздзеин
щӀыщыбдзеин
щӀыщидзеин
щӀыщыддзеин
щӀыщывдзеин
щӀыщадзеин
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыщызмыдзеин
щӀыщумыдзеин
щӀыщимыдзеин
щӀыщыдмыдзеин
щӀыщывмыдзеин
щӀыщамыдзеин
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щӀыщыздзеину
щӀыщыбдзеину
щӀыщидзеину
щӀыщыддзеину
щӀыщывдзеину
щӀыщадзеину
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыщызмыдзеину
щӀыщумыдзеину
щӀыщимыдзеину
щӀыщыдмыдзеину
щӀыщывмыдзеину
щӀыщамыдзеину
Деепричастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
щыздзейу
щыбдзейу
щидзейу
щыддзейу
щывдзейу
щадзейу
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыдзейу
щумыдзейу
щимыдзейу
щыдмыдзейу
щывмыдзейу
щамыдзейу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щыздзеяуэ
щыбдзеяуэ
щидзеяуэ
щыддзеяуэ
щывдзеяуэ
щадзеяуэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыдзеяуэ
щумыдзеяуэ
щимыдзеяуэ
щыдмыдзеяуэ
щывмыдзеяуэ
щамыдзеяуэ
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
щыздзейурэ
щыбдзейурэ
щидзейурэ
щыддзейурэ
щывдзейурэ
щадзейурэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
щызмыдзейурэ
щумыдзейурэ
щимыдзейурэ
щыдмыдзейурэ
щывмыдзейурэ
щамыдзейурэ
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
пщызодзей
щызодзей
--
фщызодзей
ящызодзей(хэ)
уэ
сщыбодзей
--
щыбодзей
тщыбодзей
--
ящыбодзей(хэ)
абы
сщедзей
пщедзей
щедзей
тщедзей
фщедзей
ящедзей(хэ)
дэ
--
пщыдодзей
щыдодзей
--
фщыдодзей
ящыдодзей(хэ)
фэ
сщыводзей
--
щыводзей
тщыводзей
--
ящыводзей(хэ)
абыхэм
сщадзей
пщадзей
щадзей
тщадзей
фщадзей
ящадзей(хэ)
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
пщыз[дзейрэ]
щыз[дзейрэ]
--
фщыз[дзейрэ]
ящыз[дзей(хэ)рэ]
уэ
сщыб[дзейрэ]
--
щыб[дзейрэ]
тщыб[дзейрэ]
--
ящыб[дзей(хэ)рэ]
абы
сщи[дзейрэ]
пщи[дзейрэ]
щи[дзейрэ]
тщи[дзейрэ]
фщи[дзейрэ]
ящи[дзей(хэ)рэ]
дэ
--
пщыд[дзейрэ]
щыд[дзейрэ]
--
фщыд[дзейрэ]
ящыд[дзей(хэ)рэ]
фэ
сщыв[дзейрэ]
--
щыв[дзейрэ]
тщыв[дзейрэ]
--
ящыв[дзей(хэ)рэ]
абыхэм
сща[дзейрэ]
пща[дзейрэ]
ща[дзейрэ]
тща[дзейрэ]
фща[дзейрэ]
яща[дзей(хэ)рэ]
-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[дзе]й
[дзе]йр
--
[дзе]йхэр
Эргативнэ:
[дзе]й
[дзе]йм
--
[дзе]йхэм
Послеложнэ:
[дзе]йкӀэ
[дзе]ймкӀэ
[дзе]йхэкӀэ
[дзе]йхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[дзе]йу
[дзе]йрауэ
[дзе]йхэу
[дзе]йхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[дзе]я
[дзе]яр
--
[дзе]яхэр
Эргативнэ:
[дзе]я
[дзе]ям
--
[дзе]яхэм
Послеложнэ:
[дзе]якӀэ
[дзе]ямкӀэ
[дзе]яхэкӀэ
[дзе]яхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[дзе]яуэ
[дзе]ярауэ
[дзе]яхэу
[дзе]яхэрауэ
-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[дзе]ин
[дзе]иныр
--
[дзе]инхэр
Эргативнэ:
[дзе]ин
[дзе]иным
--
[дзе]инхэм
Послеложнэ:
[дзе]инкӀэ
[дзе]инымкӀэ
[дзе]инхэкӀэ
[дзе]инхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[дзе]ину
[дзе]инырауэ
[дзе]инхэу
[дзе]инхэрауэ
-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[дзе]ину
[дзе]инур
--
[дзе]инухэр
Эргативнэ:
[дзе]ину
[дзе]инум
--
[дзе]инухэм
Послеложнэ:
[дзе]инукӀэ
[дзе]инумкӀэ
[дзе]инухэкӀэ
[дзе]инухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[дзе]инууэ
[дзе]инурауэ
[дзе]инухэу
[дзе]инухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Щыхъумэн, щыгъэпщкӀун.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
щыдзеин: conceal or hide sb from sb or sth.
Шынагъуэм щыдзеин: hide sb from danger.
УРЫСЫБЗЭ
щыдзеин: укрывать, прятать кого-л. от кого-чего-л.
Шынагъуэм щыдзеин: укрывать кого-л. от опасности.
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.