АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
щхьэ- + щы- + [хь] + -э + -н
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "щхьэщыхьэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
щхьэщыхьэн
щымыӀэныгъэ:
щхьэщымыхьэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьэн
ущхьэщыхьэн
щхьэщыхьэн
дыщхьэщыхьэн
фыщхьэщыхьэн
щхьэщыхьэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сыщхьэщымыхьэн
ущхьэщымыхьэн
щхьэщымыхьэн
дыщхьэщымыхьэн
фыщхьэщымыхьэн
щхьэщымыхьэн(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
щхьэщыхьэ!
фыщхьэщыхьэ!
щымыӀэныгъэ:
ущхьэщымыхьэ!
фыщхьэщымыхьэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыщхьэщрехьэ
ущхьэщрехьэ
щхьэщрехьэ
дыщхьэщрехьэ
фыщхьэщрехьэ
щхьэщрехьэ
щымыӀэныгъэ:
сыщхьэщремыхьэ
ущхьэщремыхьэ
щхьэщремыхьэ
дыщхьэщремыхьэ
фыщхьэщремыхьэ
щхьэщремыхьэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыщхьэщохьэ(р)
ущхьэщохьэ(р)
щхьэщохьэ(р)
дыщхьэщохьэ(р)
фыщхьэщохьэ(р)
щхьэщохьэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьэркъым
ущхьэщыхьэркъым
щхьэщыхьэркъым
дыщхьэщыхьэркъым
фыщхьэщыхьэркъым
щхьэщыхьэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьэ(р)т
ущхьэщыхьэ(р)т
щхьэщыхьэ(р)т
дыщхьэщыхьэ(р)т
фыщхьэщыхьэ(р)т
щхьэщыхьэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьэ(р)тэкъым
ущхьэщыхьэ(р)тэкъым
щхьэщыхьэ(р)тэкъым
дыщхьэщыхьэ(р)тэкъым
фыщхьэщыхьэ(р)тэкъым
щхьэщыхьэ(хэ)(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьащ
ущхьэщыхьащ
щхьэщыхьащ
дыщхьэщыхьащ
фыщхьэщыхьащ
щхьэщыхьа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьакъым
ущхьэщыхьакъым
щхьэщыхьакъым
дыщхьэщыхьакъым
фыщхьэщыхьакъым
щхьэщыхьа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьат
ущхьэщыхьат
щхьэщыхьат
дыщхьэщыхьат
фыщхьэщыхьат
щхьэщыхьа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьатэкъым
ущхьэщыхьатэкъым
щхьэщыхьатэкъым
дыщхьэщыхьатэкъым
фыщхьэщыхьатэкъым
щхьэщыхьа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьэгъащ
ущхьэщыхьэгъащ
щхьэщыхьэгъащ
дыщхьэщыхьэгъащ
фыщхьэщыхьэгъащ
щхьэщыхьэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьэгъакъым
ущхьэщыхьэгъакъым
щхьэщыхьэгъакъым
дыщхьэщыхьэгъакъым
фыщхьэщыхьэгъакъым
щхьэщыхьэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьэгъат
ущхьэщыхьэгъат
щхьэщыхьэгъат
дыщхьэщыхьэгъат
фыщхьэщыхьэгъат
щхьэщыхьэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьэгъатэкъым
ущхьэщыхьэгъатэкъым
щхьэщыхьэгъатэкъым
дыщхьэщыхьэгъатэкъым
фыщхьэщыхьэгъатэкъым
щхьэщыхьэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьэщ
ущхьэщыхьэщ
щхьэщыхьэщ
дыщхьэщыхьэщ
фыщхьэщыхьэщ
щхьэщыхьэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьэкъым
ущхьэщыхьэкъым
щхьэщыхьэкъым
дыщхьэщыхьэкъым
фыщхьэщыхьэкъым
щхьэщыхьэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьэт
ущхьэщыхьэт
щхьэщыхьэт
дыщхьэщыхьэт
фыщхьэщыхьэт
щхьэщыхьэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьэтэкъым
ущхьэщыхьэтэкъым
щхьэщыхьэтэкъым
дыщхьэщыхьэтэкъым
фыщхьэщыхьэтэкъым
щхьэщыхьэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьэнщ
ущхьэщыхьэнщ
щхьэщыхьэнщ
дыщхьэщыхьэнщ
фыщхьэщыхьэнщ
щхьэщыхьэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьэнкъым
ущхьэщыхьэнкъым
щхьэщыхьэнкъым
дыщхьэщыхьэнкъым
фыщхьэщыхьэнкъым
щхьэщыхьэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьэнущ
ущхьэщыхьэнущ
щхьэщыхьэнущ
дыщхьэщыхьэнущ
фыщхьэщыхьэнущ
щхьэщыхьэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьэнукъым
ущхьэщыхьэнукъым
щхьэщыхьэнукъым
дыщхьэщыхьэнукъым
фыщхьэщыхьэнукъым
щхьэщыхьэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьэрэ
ущхьэщыхьэрэ
щхьэщыхьэрэ
дыщхьэщыхьэрэ
фыщхьэщыхьэрэ
щхьэщыхьэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьэркъэ
ущхьэщыхьэркъэ
щхьэщыхьэркъэ
дыщхьэщыхьэркъэ
фыщхьэщыхьэркъэ
щхьэщыхьэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьэ(р)т
ущхьэщыхьэ(р)т
щхьэщыхьэ(р)т
дыщхьэщыхьэ(р)т
фыщхьэщыхьэ(р)т
щхьэщыхьэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьэ(р)тэкъэ
ущхьэщыхьэ(р)тэкъэ
щхьэщыхьэ(р)тэкъэ
дыщхьэщыхьэ(р)тэкъэ
фыщхьэщыхьэ(р)тэкъэ
щхьэщыхьэ(хэ)(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьа
ущхьэщыхьа
щхьэщыхьа
дыщхьэщыхьа
фыщхьэщыхьа
щхьэщыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьакъэ
ущхьэщыхьакъэ
щхьэщыхьакъэ
дыщхьэщыхьакъэ
фыщхьэщыхьакъэ
щхьэщыхьа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьат
ущхьэщыхьат
щхьэщыхьат
дыщхьэщыхьат
фыщхьэщыхьат
щхьэщыхьа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьатэкъэ
ущхьэщыхьатэкъэ
щхьэщыхьатэкъэ
дыщхьэщыхьатэкъэ
фыщхьэщыхьатэкъэ
щхьэщыхьа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьэгъа
ущхьэщыхьэгъа
щхьэщыхьэгъа
дыщхьэщыхьэгъа
фыщхьэщыхьэгъа
щхьэщыхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьэгъакъэ
ущхьэщыхьэгъакъэ
щхьэщыхьэгъакъэ
дыщхьэщыхьэгъакъэ
фыщхьэщыхьэгъакъэ
щхьэщыхьэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьэгъат
ущхьэщыхьэгъат
щхьэщыхьэгъат
дыщхьэщыхьэгъат
фыщхьэщыхьэгъат
щхьэщыхьэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьэгъатэкъэ
ущхьэщыхьэгъатэкъэ
щхьэщыхьэгъатэкъэ
дыщхьэщыхьэгъатэкъэ
фыщхьэщыхьэгъатэкъэ
щхьэщыхьэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьэ
ущхьэщыхьэ
щхьэщыхьэ
дыщхьэщыхьэ
фыщхьэщыхьэ
щхьэщыхьэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьэкъэ
ущхьэщыхьэкъэ
щхьэщыхьэкъэ
дыщхьэщыхьэкъэ
фыщхьэщыхьэкъэ
щхьэщыхьэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьэт
ущхьэщыхьэт
щхьэщыхьэт
дыщхьэщыхьэт
фыщхьэщыхьэт
щхьэщыхьэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьэтэкъэ
ущхьэщыхьэтэкъэ
щхьэщыхьэтэкъэ
дыщхьэщыхьэтэкъэ
фыщхьэщыхьэтэкъэ
щхьэщыхьэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьэн
ущхьэщыхьэн
щхьэщыхьэн
дыщхьэщыхьэн
фыщхьэщыхьэн
щхьэщыхьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьэнкъэ
ущхьэщыхьэнкъэ
щхьэщыхьэнкъэ
дыщхьэщыхьэнкъэ
фыщхьэщыхьэнкъэ
щхьэщыхьэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьэну
ущхьэщыхьэну
щхьэщыхьэну
дыщхьэщыхьэну
фыщхьэщыхьэну
щхьэщыхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьэнукъэ
ущхьэщыхьэнукъэ
щхьэщыхьэнукъэ
дыщхьэщыхьэнукъэ
фыщхьэщыхьэнукъэ
щхьэщыхьэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьэмэ
ущхьэщыхьэмэ
щхьэщыхьэмэ
дыщхьэщыхьэмэ
фыщхьэщыхьэмэ
щхьэщыхьэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыщхьэщымыхьэмэ
ущхьэщымыхьэмэ
щхьэщымыхьэмэ
дыщхьэщымыхьэмэ
фыщхьэщымыхьэмэ
щхьэщымыхьэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьамэ
ущхьэщыхьамэ
щхьэщыхьамэ
дыщхьэщыхьамэ
фыщхьэщыхьамэ
щхьэщыхьа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыщхьэщымыхьамэ
ущхьэщымыхьамэ
щхьэщымыхьамэ
дыщхьэщымыхьамэ
фыщхьэщымыхьамэ
щхьэщмыхьа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьэгъамэ
ущхьэщыхьэгъамэ
щхьэщыхьэгъамэ
дыщхьэщыхьэгъамэ
фыщхьэщыхьэгъамэ
щхьэщыхьэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыщхьэщымыхьэгъамэ
ущхьэщымыхьэгъамэ
щхьэщымыхьэгъамэ
дыщхьэщымыхьэгъамэ
фыщхьэщымыхьэгъамэ
щхьэщымыхьэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьэнмэ
ущхьэщыхьэнмэ
щхьэщыхьэнмэ
дыщхьэщыхьэнмэ
фыщхьэщыхьэнмэ
щхьэщыхьэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыщхьэщымыхьэнмэ
ущхьэщымыхьэнмэ
щхьэщымыхьэнмэ
дыщхьэщымыхьэнмэ
фыщхьэщымыхьэнмэ
щхьэщымыхьэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьэнумэ
ущхьэщыхьэнумэ
щхьэщыхьэнумэ
дыщхьэщыхьэнумэ
фыщхьэщыхьэнумэ
щхьэщыхьэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыщхьэщымыхьэнумэ
ущхьэщымыхьэнумэ
щхьэщымыхьэнумэ
дыщхьэщымыхьэнумэ
фыщхьэщымыхьэнумэ
щхьэщымыхьэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьэтэмэ
ущхьэщыхьэтэмэ
щхьэщыхьэтэмэ
дыщхьэщыхьэтэмэ
фыщхьэщыхьэтэмэ
щхьэщыхьэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыщхьэщымыхьэтэмэ
ущхьэщымыхьэтэмэ
щхьэщымыхьэтэмэ
дыщхьэщымыхьэтэмэ
фыщхьэщымыхьэтэмэ
щхьэщымыхьэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьатэмэ
ущхьэщыхьатэмэ
щхьэщыхьатэмэ
дыщхьэщыхьатэмэ
фыщхьэщыхьатэмэ
щхьэщыхьа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыщхьэщымыхьатэмэ
ущхьэщымыхьатэмэ
щхьэщымыхьатэмэ
дыщхьэщымыхьатэмэ
фыщхьэщымыхьатэмэ
щхьэщымыхьа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьэгъатэмэ
ущхьэщыхьэгъатэмэ
щхьэщыхьэгъатэмэ
дыщхьэщыхьэгъатэмэ
фыщхьэщыхьэгъатэмэ
щхьэщыхьэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыщхьэщымыхьэгъатэмэ
ущхьэщымыхьэгъатэмэ
щхьэщымыхьэгъатэмэ
дыщхьэщымыхьэгъатэмэ
фыщхьэщымыхьэгъатэмэ
щхьэщымыхьэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьэнтэмэ
ущхьэщыхьэнтэмэ
щхьэщыхьэнтэмэ
дыщхьэщыхьэнтэмэ
фыщхьэщыхьэнтэмэ
щхьэщыхьэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыщхьэщымыхьэнтэмэ
ущхьэщымыхьэнтэмэ
щхьэщымыхьэнтэмэ
дыщхьэщымыхьэнтэмэ
фыщхьэщымыхьэнтэмэ
щхьэщымыхьэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьэнутэмэ
ущхьэщыхьэнутэмэ
щхьэщыхьэнутэмэ
дыщхьэщыхьэнутэмэ
фыщхьэщыхьэнутэмэ
щхьэщыхьэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыщхьэщымыхьэнутэмэ
ущхьэщымыхьэнутэмэ
щхьэщымыхьэнутэмэ
дыщхьэщымыхьэнутэмэ
фыщхьэщымыхьэнутэмэ
щхьэщымыхьэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьэнт
ущхьэщыхьэнт
щхьэщыхьэнт
дыщхьэщыхьэнт
фыщхьэщыхьэнт
щхьэщыхьэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьэнтэкъым
ущхьэщыхьэнтэкъым
щхьэщыхьэнтэкъым
дыщхьэщыхьэнтэкъым
фыщхьэщыхьэнтэкъым
щхьэщыхьэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьэнут
ущхьэщыхьэнут
щхьэщыхьэнут
дыщхьэщыхьэнут
фыщхьэщыхьэнут
щхьэщыхьэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьэнутэкъым
ущхьэщыхьэнутэкъым
щхьэщыхьэнутэкъым
дыщхьэщыхьэнутэкъым
фыщхьэщыхьэнутэкъым
щхьэщыхьэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьэми
ущхьэщыхьэми
щхьэщыхьэми
дыщхьэщыхьэми
фыщхьэщыхьэми
щхьэщыхьэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыщхьэщымыхьэми
ущхьэщымыхьэми
щхьэщымыхьэми
дыщхьэщымыхьэми
фыщхьэщымыхьэми
щхьэщымыхьэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьами
ущхьэщыхьами
щхьэщыхьами
дыщхьэщыхьами
фыщхьэщыхьами
щхьэщыхьа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыщхьэщымыхьами
ущхьэщымыхьами
щхьэщымыхьами
дыщхьэщымыхьами
фыщхьэщымыхьами
щхьэщымыхьа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьэгъами
ущхьэщыхьэгъами
щхьэщыхьэгъами
дыщхьэщыхьэгъами
фыщхьэщыхьэгъами
щхьэщыхьэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыщхьэщымыхьэгъами
ущхьэщымыхьэгъами
щхьэщымыхьэгъами
дыщхьэщымыхьэгъами
фыщхьэщымыхьэгъами
щхьэщымыхьэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьэнми
ущхьэщыхьэнми
щхьэщыхьэнми
дыщхьэщыхьэнми
фыщхьэщыхьэнми
щхьэщыхьэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыщхьэщымыхьэнми
ущхьэщымыхьэнми
щхьэщымыхьэнми
дыщхьэщымыхьэнми
фыщхьэщымыхьэнми
щхьэщымыхьэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьэнуми
ущхьэщыхьэнуми
щхьэщыхьэнуми
дыщхьэщыхьэнуми
фыщхьэщыхьэнуми
щхьэщыхьэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыщхьэщымыхьэнуми
ущхьэщымыхьэнуми
щхьэщымыхьэнуми
дыщхьэщымыхьэнуми
фыщхьэщымыхьэнуми
щхьэщымыхьэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьэтэми
ущхьэщыхьэтэми
щхьэщыхьэтэми
дыщхьэщыхьэтэми
фыщхьэщыхьэтэми
щхьэщыхьэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыщхьэщымыхьэтэми
ущхьэщымыхьэтэми
щхьэщымыхьэтэми
дыщхьэщымыхьэтэми
фыщхьэщымыхьэтэми
щхьэщымыхьэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьатэми
ущхьэщыхьатэми
щхьэщыхьатэми
дыщхьэщыхьатэми
фыщхьэщыхьатэми
щхьэщыхьа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыщхьэщымыхьатэми
ущхьэщымыхьатэми
щхьэщымыхьатэми
дыщхьэщымыхьатэми
фыщхьэщымыхьатэми
щхьэщымыхьа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьэгъатэми
ущхьэщыхьэгъатэми
щхьэщыхьэгъатэми
дыщхьэщыхьэгъатэми
фыщхьэщыхьэгъатэми
щхьэщыхьэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыщхьэщымыхьэгъатэми
ущхьэщымыхьэгъатэми
щхьэщымыхьэгъатэми
дыщхьэщымыхьэгъатэми
фыщхьэщымыхьэгъатэми
щхьэщымыхьэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьэнтэми
ущхьэщыхьэнтэми
щхьэщыхьэнтэми
дыщхьэщыхьэнтэми
фыщхьэщыхьэнтэми
щхьэщыхьэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыщхьэщымыхьэнтэми
ущхьэщымыхьэнтэми
щхьэщымыхьэнтэми
дыщхьэщымыхьэнтэми
фыщхьэщымыхьэнтэми
щхьэщымыхьэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьэнутэми
ущхьэщыхьэнутэми
щхьэщыхьэнутэми
дыщхьэщыхьэнутэми
фыщхьэщыхьэнутэми
щхьэщыхьэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыщхьэщымыхьэнутэми
ущхьэщымыхьэнутэми
щхьэщымыхьэнутэми
дыщхьэщымыхьэнутэми
фыщхьэщымыхьэнутэми
щхьэщымыхьэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъхьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьаи
ущхьэщыхьаи
щхьэщыхьаи
дыщхьэщыхьаи
фыщхьэщыхьаи
щхьэщыхьаи
щымыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьакъыми
ущхьэщыхьакъыми
щхьэщыхьакъыми
дыщхьэщыхьакъыми
фыщхьэщыхьакъыми
щхьэщыхьакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьащэрэт
ущхьэщыхьащэрэт
щхьэщыхьащэрэт
дыщхьэщыхьащэрэт
фыщхьэщыхьащэрэт
щхьэщыхьащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сыщхьэщымыхьащэрэт
ущхьэщымыхьащэрэт
щхьэщымыхьащэрэт
дыщхьэщымыхьащэрэт
фыщхьэщымыхьащэрэт
щхьэщымыхьащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьагъэнщ
ущхьэщыхьагъэнщ
щхьэщыхьагъэнщ
дыщхьэщыхьагъэнщ
фыщхьэщыхьагъэнщ
щхьэщыхьагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьагъэнкъым
ущхьэщыхьагъэнкъым
щхьэщыхьагъэнкъым
дыщхьэщыхьагъэнкъым
фыщхьэщыхьагъэнкъым
щхьэщыхьагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьагъэнт
ущхьэщыхьагъэнт
щхьэщыхьагъэнт
дыщхьэщыхьагъэнт
фыщхьэщыхьагъэнт
щхьэщыхьагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьагъэнтэкъым
ущхьэщыхьагъэнтэкъым
щхьэщыхьагъэнтэкъым
дыщхьэщыхьагъэнтэкъым
фыщхьэщыхьагъэнтэкъым
щхьэщыхьагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьагъэн
ущхьэщыхьагъэн
щхьэщыхьагъэн
дыщхьэщыхьагъэн
фыщхьэщыхьагъэн
щхьэщыхьагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьагъэнкъэ
ущхьэщыхьагъэнкъэ
щхьэщыхьагъэнкъэ
дыщхьэщыхьагъэнкъэ
фыщхьэщыхьагъэнкъэ
щхьэщыхьагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьагъэнт
ущхьэщыхьагъэнт
щхьэщыхьагъэнт
дыщхьэщыхьагъэнт
фыщхьэщыхьагъэнт
щхьэщыхьагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьагъэнтэкъэ
ущхьэщыхьагъэнтэкъэ
щхьэщыхьагъэнтэкъэ
дыщхьэщыхьагъэнтэкъэ
фыщхьэщыхьагъэнтэкъэ
щхьэщыхьагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьагъэнущ
ущхьэщыхьагъэнущ
щхьэщыхьагъэнущ
дыщхьэщыхьагъэнущ
фыщхьэщыхьагъэнущ
щхьэщыхьагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьагъэнукъым
ущхьэщыхьагъэнукъым
щхьэщыхьагъэнукъым
дыщхьэщыхьагъэнукъым
фыщхьэщыхьагъэнукъым
щхьэщыхьагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьагъэнут
ущхьэщыхьагъэнут
щхьэщыхьагъэнут
дыщхьэщыхьагъэнут
фыщхьэщыхьагъэнут
щхьэщыхьагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьагъэнутэкъым
ущхьэщыхьагъэнутэкъым
щхьэщыхьагъэнутэкъым
дыщхьэщыхьагъэнутэкъым
фыщхьэщыхьагъэнутэкъым
щхьэщыхьагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьагъэну
ущхьэщыхьагъэну
щхьэщыхьагъэну
дыщхьэщыхьагъэну
фыщхьэщыхьагъэну
щхьэщыхьагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьагъэнукъэ
ущхьэщыхьагъэнукъэ
щхьэщыхьагъэнукъэ
дыщхьэщыхьагъэнукъэ
фыщхьэщыхьагъэнукъэ
щхьэщыхьагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьагъэнут
ущхьэщыхьагъэнут
щхьэщыхьагъэнут
дыщхьэщыхьагъэнут
фыщхьэщыхьагъэнут
щхьэщыхьагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыщхьэщыхьагъэнутэкъэ
ущхьэщыхьагъэнутэкъэ
щхьэщыхьагъэнутэкъэ
дыщхьэщыхьагъэнутэкъэ
фыщхьэщыхьагъэнутэкъэ
щхьэщыхьагъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщхьэщыхьэ
ущхьэщыхьэ
щхьэщыхьэ
дыщхьэщыхьэ
фыщхьэщыхьэ
щхьэщыхьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщхьэщымыхьэ
ущхьэщымыхьэ
щхьэщымыхьэ
дыщхьэщымыхьэ
фыщхьэщымыхьэ
щхьэщымыхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщхьэщыхьа
ущхьэщыхьа
щхьэщыхьа
дыщхьэщыхьа
фыщхьэщыхьа
щхьэщыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщхьэщымыхьа
ущхьэщымыхьа
щхьэщымыхьа
дыщхьэщымыхьа
фыщхьэщымыхьа
щхьэщымыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщхьэщыхьэгъа
ущхьэщыхьэгъа
щхьэщыхьэгъа
дыщхьэщыхьэгъа
фыщхьэщыхьэгъа
щхьэщыхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщхьэщымыхьэгъа
ущхьэщымыхьэгъа
щхьэщымыхьэгъа
дыщхьэщымыхьэгъа
фыщхьэщымыхьэгъа
щхьэщымыхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыщхьэщыхьэн
ущхьэщыхьэн
щхьэщыхьэн
дыщхьэщыхьэн
фыщхьэщыхьэн
щхьэщыхьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыщхьэщымыхьэн
ущхьэщымыхьэн
щхьэщымыхьэн
дыщхьэщымыхьэн
фыщхьэщымыхьэн
щхьэщымыхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыщхьэщыхьэну
ущхьэщыхьэну
щхьэщыхьэну
дыщхьэщыхьэну
фыщхьэщыхьэну
щхьэщыхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыщхьэщымыхьэну
ущхьэщымыхьэну
щхьэщымыхьэну
дыщхьэщымыхьэну
фыщхьэщымыхьэну
щхьэщымыхьэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыщхьэщыхьэ
узэрыщхьэщыхьэ
зэрыщхьэщыхьэ
дызэрыщхьэщыхьэ
фызэрыщхьэщыхьэ
зэрыщхьэщыхьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыщхьэщымыхьэ
узэрыщхьэщымыхьэ
зэрыщхьэщымыхьэ
дызэрыщхьэщымыхьэ
фызэрыщхьэщымыхьэ
зэрыщхьэщымыхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыщхьэщыхьа
узэрыщхьэщыхьа
зэрыщхьэщыхьа
дызэрыщхьэщыхьа
фызэрыщхьэщыхьа
зэрыщхьэщыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыщхьэщымыхьа
узэрыщхьэщымыхьа
зэрыщхьэщымыхьа
дызэрыщхьэщымыхьа
фызэрыщхьэщымыхьа
зэрыщхьэщымыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыщхьэщыхьэгъа
узэрыщхьэщыхьэгъа
зэрыщхьэщыхьэгъа
дызэрыщхьэщыхьэгъа
фызэрыщхьэщыхьэгъа
зэрыщхьэщыхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыщхьэщымыхьэгъа
узэрыщхьэщымыхьэгъа
зэрыщхьэщымыхьэгъа
дызэрыщхьэщымыхьэгъа
фызэрыщхьэщымыхьэгъа
зэрыщхьэщымыхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыщхьэщыхьэн
узэрыщхьэщыхьэн
зэрыщхьэщыхьэн
дызэрыщхьэщыхьэн
фызэрыщхьэщыхьэн
зэрыщхьэщыхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыщхьэщымыхьэн
узэрыщхьэщымыхьэн
зэрыщхьэщымыхьэн
дызэрыщхьэщымыхьэн
фызэрыщхьэщымыхьэн
зэрыщхьэщымыхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыщхьэщыхьэну
узэрыщхьэщыхьэну
зэрыщхьэщыхьэну
дызэрыщхьэщыхьэну
фызэрыщхьэщыхьэну
зэрыщхьэщыхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыщхьэщымыхьэну
узэрыщхьэщымыхьэну
зэрыщхьэщымыхьэну
дызэрыщхьэщымыхьэну
фызэрыщхьэщымыхьэну
зэрыщхьэщымыхьэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщыщхьэщыхьэ
ущыщхьэщыхьэ
щыщхьэщыхьэ
дыщыщхьэщыхьэ
фыщыщхьэщыхьэ
щыщхьэщыхьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыщхьэщымыхьэ
ущыщхьэщымыхьэ
щыщхьэщымыхьэ
дыщыщхьэщымыхьэ
фыщыщхьэщымыхьэ
щыщхьэщымыхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыщхьэщыхьа
ущыщхьэщыхьа
щыщхьэщыхьа
дыщыщхьэщыхьа
фыщыщхьэщыхьа
щыщхьэщыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыщхьэщымыхьа
ущыщхьэщымыхьа
щыщхьэщымыхьа
дыщыщхьэщымыхьа
фыщыщхьэщымыхьа
щыщхьэщымыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыщхьэщыхьэгъа
ущыщхьэщыхьэгъа
щыщхьэщыхьэгъа
дыщыщхьэщыхьэгъа
фыщыщхьэщыхьэгъа
щыщхьэщыхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыщхьэщымыхьэгъа
ущыщхьэщымыхьэгъа
щыщхьэщымыхьэгъа
дыщыщхьэщымыхьэгъа
фыщыщхьэщымыхьэгъа
щыщхьэщымыхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыщхьэщыхьэн
ущыщхьэщыхьэн
щыщхьэщыхьэн
дыщыщхьэщыхьэн
фыщыщхьэщыхьэн
щыщхьэщыхьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыщхьэщымыхьэн
ущыщхьэщымыхьэн
щыщхьэщымыхьэн
дыщыщхьэщымыхьэн
фыщыщхьэщымыхьэн
щыщхьэщымыхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыщхьэщыхьэну
ущыщхьэщыхьэну
щыщхьэщыхьэну
дыщыщхьэщыхьэну
фыщыщхьэщыхьэну
щыщхьэщыхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыщхьэщымыхьэну
ущыщхьэщымыхьэну
щыщхьэщымыхьэну
дыщыщхьэщымыхьэну
фыщыщхьэщымыхьэну
щыщхьэщымыхьэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздыщхьэщыхьэ
уздыщхьэщыхьэ
здыщхьэщыхьэ
дыздыщхьэщыхьэ
фыздыщхьэщыхьэ
здыщхьэщыхьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыщхьэщымыхьэ
уздыщхьэщымыхьэ
здыщхьэщымыхьэ
дыздыщхьэщымыхьэ
фыздыщхьэщымыхьэ
здыщхьэщымыхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздыщхьэщыхьа
уздыщхьэщыхьа
здыщхьэщыхьа
дыздыщхьэщыхьа
фыздыщхьэщыхьа
здыщхьэщыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыщхьэщымыхьа
уздыщхьэщымыхьа
здыщхьэщымыхьа
дыздыщхьэщымыхьа
фыздыщхьэщымыхьа
здыщхьэщымыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздыщхьэщыхьэгъа
уздыщхьэщыхьэгъа
здыщхьэщыхьэгъа
дыздыщхьэщыхьэгъа
фыздыщхьэщыхьэгъа
здыщхьэщыхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыщхьэщымыхьэгъа
уздыщхьэщымыхьэгъа
здыщхьэщымыхьэгъа
дыздыщхьэщымыхьэгъа
фыздыщхьэщымыхьэгъа
здыщхьэщымыхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздыщхьэщыхьэн
уздыщхьэщыхьэн
здыщхьэщыхьэн
дыздыщхьэщыхьэн
фыздыщхьэщыхьэн
здыщхьэщыхьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыщхьэщымыхьэн
уздыщхьэщымыхьэн
здыщхьэщымыхьэн
дыздыщхьэщымыхьэн
фыздыщхьэщымыхьэн
здыщхьэщымыхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздыщхьэщыхьэну
уздыщхьэщыхьэну
здыщхьэщыхьэну
дыздыщхьэщыхьэну
фыздыщхьэщыхьэну
здыщхьэщыхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыщхьэщымыхьэну
уздыщхьэщымыхьэну
здыщхьэщымыхьэну
дыздыщхьэщымыхьэну
фыздыщхьэщымыхьэну
здыщхьэщымыхьэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыщхьэщыхьэ
ущӀыщхьэщыхьэ
щӀыщхьэщыхьэ
дыщӀыщхьэщыхьэ
фыщӀыщхьэщыхьэ
щӀыщхьэщыхьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыщхьэщымыхьэ
ущӀыщхьэщымыхьэ
щӀыщхьэщымыхьэ
дыщӀыщхьэщымыхьэ
фыщӀыщхьэщымыхьэ
щӀыщхьэщымыхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыщхьэщыхьа
ущӀыщхьэщыхьа
щӀыщхьэщыхьа
дыщӀыщхьэщыхьа
фыщӀыщхьэщыхьа
щӀыщхьэщыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыщхьэщымыхьа
ущӀыщхьэщымыхьа
щӀыщхьэщымыхьа
дыщӀыщхьэщымыхьа
фыщӀыщхьэщымыхьа
щӀыщхьэщымыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыщхьэщыхьэгъа
ущӀыщхьэщыхьэгъа
щӀыщхьэщыхьэгъа
дыщӀыщхьэщыхьэгъа
фыщӀыщхьэщыхьэгъа
щӀыщхьэщыхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыщхьэщымыхьэгъа
ущӀыщхьэщымыхьэгъа
щӀыщхьэщымыхьэгъа
дыщӀыщхьэщымыхьэгъа
фыщӀыщхьэщымыхьэгъа
щӀыщхьэщымыхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыщхьэщыхьэн
ущӀыщхьэщыхьэн
щӀыщхьэщыхьэн
дыщӀыщхьэщыхьэн
фыщӀыщхьэщыхьэн
щӀыщхьэщыхьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыщхьэщымыхьэн
ущӀыщхьэщымыхьэн
щӀыщхьэщымыхьэн
дыщӀыщхьэщымыхьэн
фыщӀыщхьэщымыхьэн
щӀыщхьэщымыхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыщхьэщыхьэну
ущӀыщхьэщыхьэну
щӀыщхьэщыхьэну
дыщӀыщхьэщыхьэну
фыщӀыщхьэщыхьэну
щӀыщхьэщыхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыщхьэщымыхьэну
ущӀыщхьэщымыхьэну
щӀыщхьэщымыхьэну
дыщӀыщхьэщымыхьэну
фыщӀыщхьэщымыхьэну
щӀыщхьэщымыхьэну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщхьэщыхьэу
ущхьэщыхьэу
щхьэщыхьэу
дыщхьэщыхьэу
фыщхьэщыхьэу
щхьэщыхьэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщхьэщымыхьэу
ущхьэщымыхьэу
щхьэщымыхьэу
дыщхьэщымыхьэу
фыщхьэщымыхьэу
щхьэщымыхьэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщхьэщыхьауэ
ущхьэщыхьауэ
щхьэщыхьауэ
дыщхьэщыхьауэ
фыщхьэщыхьауэ
щхьэщыхьауэ / щхьэщыхьа(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщхьэщымыхьауэ
ущхьэщымыхьауэ
щхьэщымыхьауэ
дыщхьэщымыхьауэ
фыщхьэщымыхьауэ
щхьэщымыхьауэ(хэ) / щхьэщымыхьа(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сыщхьэщыхьэурэ
ущхьэщыхьэурэ
щхьэщыхьэурэ
дыщхьэщыхьэурэ
фыщхьэщыхьэурэ
щхьэщыхьэ(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сыщхьэщымыхьэурэ
ущхьэщымыхьэурэ
щхьэщымыхьэурэ
дыщхьэщымыхьэурэ
фыщхьэщымыхьэурэ
щхьэщымыхьэ(хэ)урэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сыпщхьэщохьэ
сыщхьэщохьэ
--
сыфщхьэщохьэ
сащхьэщохьэ(хэ)
уэ
усщхьэщохьэ
--
ущхьэщохьэ
утщхьэщохьэ
--
уащхьэщохьэ(хэ)
ар
сщхьэщохьэ
пщхьэщохьэ
щхьэщохьэ
тщхьэщохьэ
фщхьэщохьэ
ящхьэщохьэ(хэ)
дэ
--
дыпщхьэщохьэ
дыщхьэщохьэ
--
дыфщхьэщохьэ
дащхьэщохьэ(хэ)
фэ
фысщхьэщохьэ
--
фыщхьэщохьэ
фытщхьэщохьэ
--
фащхьэщохьэ(хэ)
ахэр
сщхьэщохьэ
пщхьэщохьэ
щхьэщохьэ
тщхьэщохьэ
фщхьэщохьэ
ящхьэщохьэ(хэ)
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сыпщхьэщыхьэрэ
сыщхьэщыхьэрэ
--
сыфщхьэщыхьэрэ
сащхьэщыхьэ(хэ)рэ
уэ
усщхьэщыхьэрэ
--
ущхьэщыхьэрэ
утщхьэщыхьэрэ
--
уащхьэщыхьэ(хэ)рэ
ар
сщхьэщыхьэрэ
пщхьэщыхьэрэ
щхьэщыхьэрэ
тщхьэщыхьэрэ
фщхьэщыхьэрэ
ящхьэщыхьэ(хэ)рэ
дэ
--
дыпщхьэщыхьэрэ
дыщхьэщыхьэрэ
--
дыфщхьэщыхьэрэ
дащхьэщыхьэ(хэ)рэ
фэ
фысщхьэщыхьэрэ
--
фыщхьэщыхьэрэ
фытдщхьэщыхьэрэ
--
фащхьэщыхьэ(хэ)рэ
ахэр
сщхьэщыхьэрэ
пщхьэщыхьэрэ
щхьэщыхьэрэ
тщхьэщыхьэрэ
фщхьэщыхьэрэ
ящхьэщыхьэ(хэ)рэ
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[хь]э
[хь]эр
--
[хь]эхэр
Эргативнэ:
[хь]э
[хь]эм
--
[хь]эхэм
Послеложнэ:
[хь]экӀэ
[хь]эмкӀэ
[хь]эхэкӀэ
[хь]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[хь]эуэ
[хь]эрауэ
[хь]эхэу
[хь]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[хь]а
[хь]ар
--
[хь]ахэр
Эргативнэ:
[хь]а
[хь]ам
--
[хь]ахэм
Послеложнэ:
[хь]акӀэ
[хь]амкӀэ
[хь]ахэкӀэ
[хь]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[хь]ауэ
[хь]арауэ
[хь]ахэу
[хь]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[хь]эн
[хь]эныр
--
[хь]энхэр
Эргативнэ:
[хь]эн
[хь]эным
--
[хь]энхэм
Послеложнэ:
[хь]энкӀэ
[хь]энымкӀэ
[хь]энхэкӀэ
[хь]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[хь]эну
[хь]энырауэ
[хь]энхэу
[хь]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[хь]эну
[хь]энур
--
[хь]энухэр
Эргативнэ:
[хь]эну
[хь]энум
--
[хь]энухэм
Послеложнэ:
[хь]энукӀэ
[хь]энумкӀэ
[хь]энухэкӀэ
[хь]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[хь]энууэ
[хь]энурауэ
[хь]энухэу
[хь]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
ЛъагапӀэ гуэрым и гъунэм е щылъ гуэрым бгъэдыхьэн.
ЩАПХЪЭХЭР
Мухьэмэд пӀэм хэлъ лӀыжьым щхьэщыхьащ. Черкес таурыхъхэр, сборник
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
Шухэр бгыпэ гуэрым щхьэщыхьащ.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
щхьэщыхьэн: come up to, approach, stand up over or above sb or sth
Шухэр бгыпэ гуэрым щхьэщыхьащ: the horsemen approached the edge of a mountain.
УРЫСЫБЗЭ
щхьэщыхьэн: подойти, встать над кем-чем-л.
Шухэр бгыпэ гуэрым щхьэщыхьащ: встадники подъехали к краю одной гоы.
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.