АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
щхьэ- + щы- + гъэ- + [лъэд] + -э + -н
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэӏэс "щхьэщыгъэлъэдэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
щхьэщыгъэлъэдэн
щымыӀэныгъэ:
щхьэщымыгъэлъэдэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъэдэн
щхьэщыбгъэлъэдэн
щхьэщигъэлъэдэн
щхьэщыдгъэлъэдэн
щхьэщывгъэлъэдэн
щхьэщагъэлъэдэн
щымыӀэныгъэ:
щхьэщызмыгъэлъэдэн
щхьэщумыгъэлъэдэн
щхьэщимыгъэлъэдэн
щхьэщыдмыгъэлъэдэн
щхьэщывмыгъэлъэдэн
щхьэщамыгъэлъэдэн
Унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
щхьэщыгъэлъадэ!
щхьэщывгъэлъадэ!
щымыӀэныгъэ:
щхьэщумыгъэлъадэ!
щхьэщывмыгъэлъадэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
сыщхьэщрегъэлъадэ
ущхьэщрегъэлъадэ
щхьэщрегъэлъадэ
дыщхьэщрегъэлъадэ
фыщхьэщрегъэлъадэ
щхьэщрегъэлъадэ
щымыӀэныгъэ:
сыщхьэщремыгъэлъадэ
ущхьэщремыгъэлъадэ
щхьэщремыгъэлъадэ
дыщхьэщремыгъэлъадэ
фыщхьэщремыгъэлъадэ
щхьэщремыгъэлъадэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
щхьэщызогъэлъадэ(р)
щхьэщыбогъэлъадэ(р)
щхьэщегъэлъадэ(р)
щхьэщыдогъэлъадэ(р)
щхьэщывогъэлъадэ(р)
щхьэщагъэлъадэ(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъадэркъым
щхьэщыбгъэлъадэркъым
щхьэщигъэлъадэркъым
щхьэщыдгъэлъадэркъым
щхьэщывгъэлъадэркъым
щхьэщагъэлъадэркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъадэрт
щхьэщыбгъэлъадэрт
щхьэщигъэлъадэрт
щхьэщыдгъэлъадэрт
щхьэщывгъэлъадэрт
щхьэщагъэлъадэрт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъадэртэкъым
щхьэщыбгъэлъадэртэкъым
щхьэщигъэлъадэртэкъым
щхьэщыдгъэлъадэртэкъым
щхьэщывгъэлъадэртэкъым
щхьэщагъэлъадэртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъэдащ
щхьэщыбгъэлъэдащ
щхьэщигъэлъэдащ
щхьэщыдгъэлъэдащ
щхьэщывгъэлъэдащ
щхьэщагъэлъэдащ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъэдакъым
щхьэщыбгъэлъэдакъым
щхьэщигъэлъэдакъым
щхьэщыдгъэлъэдакъым
щхьэщывгъэлъэдакъым
щхьэщагъэлъэдакъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъэдат
щхьэщыбгъэлъэдат
щхьэщигъэлъэдат
щхьэщыдгъэлъэдат
щхьэщывгъэлъэдат
щхьэщагъэлъэдат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъэдатэкъым
щхьэщыбгъэлъэдатэкъым
щхьэщигъэлъэдатэкъым
щхьэщыдгъэлъэдатэкъым
щхьэщывгъэлъэдатэкъым
щхьэщагъэлъэдатэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъэдэгъащ
щхьэщыбгъэлъэдэгъащ
щхьэщигъэлъэдэгъащ
щхьэщыдгъэлъэдэгъащ
щхьэщывгъэлъэдэгъащ
щхьэщагъэлъэдэгъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъэдэгъакъым
щхьэщыбгъэлъэдэгъакъым
щхьэщигъэлъэдэгъакъым
щхьэщыдгъэлъэдэгъакъым
щхьэщывгъэлъэдэгъакъым
щхьэщагъэлъэдэгъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъэдэгъат
щхьэщыбгъэлъэдэгъат
щхьэщигъэлъэдэгъат
щхьэщыдгъэлъэдэгъат
щхьэщывгъэлъэдэгъат
щхьэщагъэлъэдэгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъэдэгъатэкъым
щхьэщыбгъэлъэдэгъатэкъым
щхьэщигъэлъэдэгъатэкъым
щхьэщыдгъэлъэдэгъатэкъым
щхьэщывгъэлъэдэгъатэкъым
щхьэщагъэлъэдэгъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъадэщ
щхьэщыбгъэлъадэщ
щхьэщигъэлъадэщ
щхьэщыдгъэлъадэщ
щхьэщывгъэлъадэщ
щхьэщагъэлъадэщ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъадэкъым
щхьэщыбгъэлъадэкъым
щхьэщигъэлъадэкъым
щхьэщыдгъэлъадэкъым
щхьэщывгъэлъадэкъым
щхьэщагъэлъадэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъадэт
щхьэщыбгъэлъадэт
щхьэщигъэлъадэт
щхьэщыдгъэлъадэт
щхьэщывгъэлъадэт
щхьэщагъэлъадэт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъадэтэкъым
щхьэщыбгъэлъадэтэкъым
щхьэщигъэлъадэтэкъым
щхьэщыдгъэлъадэтэкъым
щхьэщывгъэлъадэтэкъым
щхьэщагъэлъадэтэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъэдэнщ
щхьэщыбгъэлъэдэнщ
щхьэщигъэлъэдэнщ
щхьэщыдгъэлъэдэнщ
щхьэщывгъэлъэдэнщ
щхьэщагъэлъэдэнщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъэдэнкъым
щхьэщыбгъэлъэдэнкъым
щхьэщигъэлъэдэнкъым
щхьэщыдгъэлъэдэнкъым
щхьэщывгъэлъэдэнкъым
щхьэщагъэлъэдэнкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъэдэнущ
щхьэщыбгъэлъэдэнущ
щхьэщигъэлъэдэнущ
щхьэщыдгъэлъэдэнущ
щхьэщывгъэлъэдэнущ
щхьэщагъэлъэдэнущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъэдэнукъым
щхьэщыбгъэлъэдэнукъым
щхьэщигъэлъэдэнукъым
щхьэщыдгъэлъэдэнукъым
щхьэщывгъэлъэдэнукъым
щхьэщагъэлъэдэнукъым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъадэрэ
щхьэщыбгъэлъадэрэ
щхьэщигъэлъадэрэ
щхьэщыдгъэлъадэрэ
щхьэщывгъэлъадэрэ
щхьэщагъэлъадэрэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъадэркъэ
щхьэщыбгъэлъадэркъэ
щхьэщигъэлъадэркъэ
щхьэщыдгъэлъадэркъэ
щхьэщывгъэлъадэркъэ
щхьэщагъэлъадэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъадэрт
щхьэщыбгъэлъадэрт
щхьэщигъэлъадэрт
щхьэщыдгъэлъадэрт
щхьэщывгъэлъадэрт
щхьэщагъэлъадэрт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъадэртэкъэ
щхьэщыбгъэлъадэртэкъэ
щхьэщигъэлъадэртэкъэ
щхьэщыдгъэлъадэртэкъэ
щхьэщывгъэлъадэртэкъэ
щхьэщагъэлъадэртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъэда
щхьэщыбгъэлъэда
щхьэщигъэлъэда
щхьэщыдгъэлъэда
щхьэщывгъэлъэда
щхьэщагъэлъэда
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъэдакъэ
щхьэщыбгъэлъэдакъэ
щхьэщигъэлъэдакъэ
щхьэщыдгъэлъэдакъэ
щхьэщывгъэлъэдакъэ
щхьэщагъэлъэдакъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъэдат
щхьэщыбгъэлъэдат
щхьэщигъэлъэдат
щхьэщыдгъэлъэдат
щхьэщывгъэлъэдат
щхьэщагъэлъэдат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъэдатэкъэ
щхьэщыбгъэлъэдатэкъэ
щхьэщигъэлъэдатэкъэ
щхьэщыдгъэлъэдатэкъэ
щхьэщывгъэлъэдатэкъэ
щхьэщагъэлъэдатэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъэдэгъа
щхьэщыбгъэлъэдэгъа
щхьэщигъэлъэдэгъа
щхьэщыдгъэлъэдэгъа
щхьэщывгъэлъэдэгъа
щхьэщагъэлъэдэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀыныгъэ:
щхьэщызгъэлъэдэгъакъэ
щхьэщыбгъэлъэдэгъакъэ
щхьэщигъэлъэдэгъакъэ
щхьэщыдгъэлъэдэгъакъэ
щхьэщывгъэлъэдэгъакъэ
щхьэщагъэлъэдэгъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъэдэгъат
щхьэщыбгъэлъэдэгъат
щхьэщигъэлъэдэгъат
щхьэщыдгъэлъэдэгъат
щхьэщывгъэлъэдэгъат
щхьэщагъэлъэдэгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъэдэгъатэкъэ
щхьэщыбгъэлъэдэгъатэкъэ
щхьэщигъэлъэдэгъатэкъэ
щхьэщыдгъэлъэдэгъатэкъэ
щхьэщывгъэлъэдэгъатэкъэ
щхьэщагъэлъэдэгъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъадэ
щхьэщыбгъэлъадэ
щхьэщигъэлъадэ
щхьэщыдгъэлъадэ
щхьэщывгъэлъадэ
щхьэщагъэлъадэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъадэкъэ
щхьэщыбгъэлъадэкъэ
щхьэщигъэлъадэкъэ
щхьэщыдгъэлъадэкъэ
щхьэщывгъэлъадэкъэ
щхьэщагъэлъадэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъадэт
щхьэщыбгъэлъадэт
щхьэщигъэлъадэт
щхьэщыдгъэлъадэт
щхьэщывгъэлъадэт
щхьэщагъэлъадэт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъадэтэкъэ
щхьэщыбгъэлъадэтэкъэ
щхьэщигъэлъадэтэкъэ
щхьэщыдгъэлъадэтэкъэ
щхьэщывгъэлъадэтэкъэ
щхьэщагъэлъадэтэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъэдэн
щхьэщыбгъэлъэдэн
щхьэщигъэлъэдэн
щхьэщыдгъэлъэдэн
щхьэщывгъэлъэдэн
щхьэщагъэлъэдэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъэдэнкъэ
щхьэщыбгъэлъэдэнкъэ
щхьэщигъэлъэдэнкъэ
щхьэщыдгъэлъэдэнкъэ
щхьэщывгъэлъэдэнкъэ
щхьэщагъэлъэдэнкъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъэдэну
щхьэщыбгъэлъэдэну
щхьэщигъэлъэдэну
щхьэщыдгъэлъэдэну
щхьэщывгъэлъэдэну
щхьэщагъэлъэдэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъэдэнукъэ
щхьэщыбгъэлъэдэнукъэ
щхьэщигъэлъэдэнукъэ
щхьэщыдгъэлъэдэнукъэ
щхьэщывгъэлъэдэнукъэ
щхьэщагъэлъэдэнукъэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъадэмэ
щхьэщыбгъэлъадэмэ
щхьэщигъэлъадэмэ
щхьэщыдгъэлъадэмэ
щхьэщывгъэлъадэмэ
щхьэщагъэлъадэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
щхьэщызмыгъэлъадэмэ
щхьэщумыгъэлъадэмэ
щхьэщимыгъэлъадэмэ
щхьэщыдмыгъэлъадэмэ
щхьэщывмыгъэлъадэмэ
щхьэщамыгъэлъадэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъэдамэ
щхьэщыбгъэлъэдамэ
щхьэщигъэлъэдамэ
щхьэщыдгъэлъэдамэ
щхьэщывгъэлъэдамэ
щхьэщагъэлъэдамэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
щхьэщызмыгъэлъэдамэ
щхьэщумыгъэлъэдамэ
щхьэщимыгъэлъэдамэ
щхьэщыдмыгъэлъэдамэ
щхьэщывмыгъэлъэдамэ
щхьэщамыгъэлъэдамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъэдэгъамэ
щхьэщыбгъэлъэдэгъамэ
щхьэщигъэлъэдэгъамэ
щхьэщыдгъэлъэдэгъамэ
щхьэщывгъэлъэдэгъамэ
щхьэщагъэлъэдэгъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
щхьэщызмыгъэлъэдэгъамэ
щхьэщумыгъэлъэдэгъамэ
щхьэщимыгъэлъэдэгъамэ
щхьэщыдмыгъэлъэдэгъамэ
щхьэщывмыгъэлъэдэгъамэ
щхьэщамыгъэлъэдэгъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъэдэнмэ
щхьэщыбгъэлъэдэнмэ
щхьэщигъэлъэдэнмэ
щхьэщыдгъэлъэдэнмэ
щхьэщывгъэлъэдэнмэ
щхьэщагъэлъэдэнмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
щхьэщызмыгъэлъэдэнмэ
щхьэщумыгъэлъэдэнмэ
щхьэщимыгъэлъэдэнмэ
щхьэщыдмыгъэлъэдэнмэ
щхьэщывмыгъэлъэдэнмэ
щхьэщамыгъэлъэдэнмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъэдэнумэ
щхьэщыбгъэлъэдэнумэ
щхьэщигъэлъэдэнумэ
щхьэщыдгъэлъэдэнумэ
щхьэщывгъэлъэдэнумэ
щхьэщагъэлъэдэнумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
щхьэщызмыгъэлъэдэнумэ
щхьэщумыгъэлъэдэнумэ
щхьэщимыгъэлъэдэнумэ
щхьэщыдмыгъэлъэдэнумэ
щхьэщывмыгъэлъэдэнумэ
щхьэщамыгъэлъэдэнумэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъадэтэмэ
щхьэщыбгъэлъадэтэмэ
щхьэщигъэлъадэтэмэ
щхьэщыдгъэлъадэтэмэ
щхьэщывгъэлъадэтэмэ
щхьэщагъэлъадэтэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
щхьэщызмыгъэлъадэтэмэ
щхьэщумыгъэлъадэтэмэ
щхьэщимыгъэлъадэтэмэ
щхьэщыдмыгъэлъадэтэмэ
щхьэщывмыгъэлъадэтэмэ
щхьэщамыгъэлъадэтэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъэдатэмэ
щхьэщыбгъэлъэдатэмэ
щхьэщигъэлъэдатэмэ
щхьэщыдгъэлъэдатэмэ
щхьэщывгъэлъэдатэмэ
щхьэщагъэлъэдатэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
щхьэщызмыгъэлъэдатэмэ
щхьэщумыгъэлъэдатэмэ
щхьэщимыгъэлъэдатэмэ
щхьэщыдмыгъэлъэдатэмэ
щхьэщывмыгъэлъэдатэмэ
щхьэщамыгъэлъэдатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъэдэгъатэмэ
щхьэщыбгъэлъэдэгъатэмэ
щхьэщигъэлъэдэгъатэмэ
щхьэщыдгъэлъэдэгъатэмэ
щхьэщывгъэлъэдэгъатэмэ
щхьэщагъэлъэдэгъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
щхьэщызмыгъэлъэдэгъатэмэ
щхьэщумыгъэлъэдэгъатэмэ
щхьэщимыгъэлъэдэгъатэмэ
щхьэщыдмыгъэлъэдэгъатэмэ
щхьэщывмыгъэлъэдэгъатэмэ
щхьэщамыгъэлъэдэгъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъэдэнтэмэ
щхьэщыбгъэлъэдэнтэмэ
щхьэщигъэлъэдэнтэмэ
щхьэщыдгъэлъэдэнтэмэ
щхьэщывгъэлъэдэнтэмэ
щхьэщагъэлъэдэнтэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
щхьэщызмыгъэлъэдэнтэмэ
щхьэщумыгъэлъэдэнтэмэ
щхьэщимыгъэлъэдэнтэмэ
щхьэщыдмыгъэлъэдэнтэмэ
щхьэщывмыгъэлъэдэнтэмэ
щхьэщамыгъэлъэдэнтэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъэдэнутэмэ
щхьэщыбгъэлъэдэнутэмэ
щхьэщигъэлъэдэнутэмэ
щхьэщыдгъэлъэдэнутэмэ
щхьэщывгъэлъэдэнутэмэ
щхьэщагъэлъэдэнутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
щхьэщызмыгъэлъэдэнутэмэ
щхьэщумыгъэлъэдэнутэмэ
щхьэщимыгъэлъэдэнутэмэ
щхьэщыдмыгъэлъэдэнутэмэ
щхьэщывмыгъэлъэдэнутэмэ
щхьэщамыгъэлъэдэнутэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъэдэнт
щхьэщыбгъэлъэдэнт
щхьэщигъэлъэдэнт
щхьэщыдгъэлъэдэнт
щхьэщывгъэлъэдэнт
щхьэщагъэлъэдэнт
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъэдэнтэкъым
щхьэщыбгъэлъэдэнтэкъым
щхьэщигъэлъэдэнтэкъым
щхьэщыдгъэлъэдэнтэкъым
щхьэщывгъэлъэдэнтэкъым
щхьэщагъэлъэдэнтэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъэдэнут
щхьэщыбгъэлъэдэнут
щхьэщигъэлъэдэнут
щхьэщыдгъэлъэдэнут
щхьэщывгъэлъэдэнут
щхьэщагъэлъэдэнут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъэдэнутэкъым
щхьэщыбгъэлъэдэнутэкъым
щхьэщигъэлъэдэнутэкъым
щхьэщыдгъэлъэдэнутэкъым
щхьэщывгъэлъэдэнутэкъым
щхьэщагъэлъэдэнутэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъадэми
щхьэщыбгъэлъадэми
щхьэщигъэлъадэми
щхьэщыдгъэлъадэми
щхьэщывгъэлъадэми
щхьэщагъэлъадэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
щхьэщызмыгъэлъадэми
щхьэщумыгъэлъадэми
щхьэщимыгъэлъадэми
щхьэщыдмыгъэлъадэми
щхьэщывмыгъэлъадэми
щхьэщамыгъэлъадэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъэдами
щхьэщыбгъэлъэдами
щхьэщигъэлъэдами
щхьэщыдгъэлъэдами
щхьэщывгъэлъэдами
щхьэщагъэлъэдами
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
щхьэщызмыгъэлъэдами
щхьэщумыгъэлъэдами
щхьэщимыгъэлъэдами
щхьэщыдмыгъэлъэдами
щхьэщывмыгъэлъэдами
щхьэщамыгъэлъэдами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъэдэгъами
щхьэщыбгъэлъэдэгъами
щхьэщигъэлъэдэгъами
щхьэщыдгъэлъэдэгъами
щхьэщывгъэлъэдэгъами
щхьэщагъэлъэдэгъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
щхьэщызмыгъэлъэдэгъами
щхьэщумыгъэлъэдэгъами
щхьэщимыгъэлъэдэгъами
щхьэщыдмыгъэлъэдэгъами
щхьэщывмыгъэлъэдэгъами
щхьэщамыгъэлъэдэгъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъэдэнми
щхьэщыбгъэлъэдэнми
щхьэщигъэлъэдэнми
щхьэщыдгъэлъэдэнми
щхьэщывгъэлъэдэнми
щхьэщагъэлъэдэнми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
щхьэщызмыгъэлъэдэнми
щхьэщумыгъэлъэдэнми
щхьэщимыгъэлъэдэнми
щхьэщыдмыгъэлъэдэнми
щхьэщывмыгъэлъэдэнми
щхьэщамыгъэлъэдэнми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъэдэнуми
щхьэщыбгъэлъэдэнуми
щхьэщигъэлъэдэнуми
щхьэщыдгъэлъэдэнуми
щхьэщывгъэлъэдэнуми
щхьэщагъэлъэдэнуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
щхьэщызмыгъэлъэдэнуми
щхьэщумыгъэлъэдэнуми
щхьэщимыгъэлъэдэнуми
щхьэщыдмыгъэлъэдэнуми
щхьэщывмыгъэлъэдэнуми
щхьэщамыгъэлъэдэнуми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъадэтэми
щхьэщыбгъэлъадэтэми
щхьэщигъэлъадэтэми
щхьэщыдгъэлъадэтэми
щхьэщывгъэлъадэтэми
щхьэщагъэлъадэтэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
щхьэщызмыгъэлъадэтэми
щхьэщумыгъэлъадэтэми
щхьэщимыгъэлъадэтэми
щхьэщыдмыгъэлъадэтэми
щхьэщывмыгъэлъадэтэми
щхьэщамыгъэлъадэтэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъэдатэми
щхьэщыбгъэлъэдатэми
щхьэщигъэлъэдатэми
щхьэщыдгъэлъэдатэми
щхьэщывгъэлъэдатэми
щхьэщагъэлъэдатэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
щхьэщызмыгъэлъэдатэми
щхьэщумыгъэлъэдатэми
щхьэщимыгъэлъэдатэми
щхьэщыдмыгъэлъэдатэми
щхьэщывмыгъэлъэдатэми
щхьэщамыгъэлъэдатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъэдэгъатэми
щхьэщыбгъэлъэдэгъатэми
щхьэщигъэлъэдэгъатэми
щхьэщыдгъэлъэдэгъатэми
щхьэщывгъэлъэдэгъатэми
щхьэщагъэлъэдэгъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
щхьэщызмыгъэлъэдэгъатэми
щхьэщумыгъэлъэдэгъатэми
щхьэщимыгъэлъэдэгъатэми
щхьэщыдмыгъэлъэдэгъатэми
щхьэщывмыгъэлъэдэгъатэми
щхьэщамыгъэлъэдэгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъэдэнтэми
щхьэщыбгъэлъэдэнтэми
щхьэщигъэлъэдэнтэми
щхьэщыдгъэлъэдэнтэми
щхьэщывгъэлъэдэнтэми
щхьэщагъэлъэдэнтэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
щхьэщызмыгъэлъэдэнтэми
щхьэщумыгъэлъэдэнтэми
щхьэщимыгъэлъэдэнтэми
щхьэщыдмыгъэлъэдэнтэми
щхьэщывмыгъэлъэдэнтэми
щхьэщамыгъэлъэдэнтэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъэдэнутэми
щхьэщыбгъэлъэдэнутэми
щхьэщигъэлъэдэнутэми
щхьэщыдгъэлъэдэнутэми
щхьэщывгъэлъэдэнутэми
щхьэщагъэлъэдэнутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
щхьэщызмыгъэлъэдэнутэми
щхьэщумыгъэлъэдэнутэми
щхьэщимыгъэлъэдэнутэми
щхьэщыдмыгъэлъэдэнутэми
щхьэщывмыгъэлъэдэнутэми
щхьэщамыгъэлъэдэнутэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъэдаи
щхьэщыбгъэлъэдаи
щхьэщигъэлъэдаи
щхьэщыдгъэлъэдаи
щхьэщывгъэлъэдаи
щхьэщагъэлъэдаи
щымыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъэдакъыми
щхьэщыбгъэлъэдакъыми
щхьэщигъэлъэдакъыми
щхьэщыдгъэлъэдакъыми
щхьэщывгъэлъэдакъыми
щхьэщагъэлъэдакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъэдащэрэт
щхьэщыбгъэлъэдащэрэт
щхьэщигъэлъэдащэрэт
щхьэщыдгъэлъэдащэрэт
щхьэщывгъэлъэдащэрэт
щхьэщагъэлъэдащэрэт
щымыӀэныгъэ:
щхьэщызмыгъэлъэдащэрэт
щхьэщумыгъэлъэдащэрэт
щхьэщимыгъэлъэдащэрэт
щхьэщыдмыгъэлъэдащэрэт
щхьэщывмыгъэлъэдащэрэт
щхьэщамыгъэлъэдащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъэдагъэнщ
щхьэщыбгъэлъэдагъэнщ
щхьэщигъэлъэдагъэнщ
щхьэщыдгъэлъэдагъэнщ
щхьэщывгъэлъэдагъэнщ
щхьэщагъэлъэдагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъэдагъэнкъым
щхьэщыбгъэлъэдагъэнкъым
щхьэщигъэлъэдагъэнкъым
щхьэщыдгъэлъэдагъэнкъым
щхьэщывгъэлъэдагъэнкъым
щхьэщагъэлъэдагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъэдагъэнт
щхьэщыбгъэлъэдагъэнт
щхьэщигъэлъэдагъэнт
щхьэщыдгъэлъэдагъэнт
щхьэщывгъэлъэдагъэнт
щхьэщагъэлъэдагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъэдагъэнтэкъым
щхьэщыбгъэлъэдагъэнтэкъым
щхьэщигъэлъэдагъэнтэкъым
щхьэщыдгъэлъэдагъэнтэкъым
щхьэщывгъэлъэдагъэнтэкъым
щхьэщагъэлъэдагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъэдагъэн
щхьэщыбгъэлъэдагъэн
щхьэщигъэлъэдагъэн
щхьэщыдгъэлъэдагъэн
щхьэщывгъэлъэдагъэн
щхьэщагъэлъэдагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъэдагъэнкъэ
щхьэщыбгъэлъэдагъэнкъэ
щхьэщигъэлъэдагъэнкъэ
щхьэщыдгъэлъэдагъэнкъэ
щхьэщывгъэлъэдагъэнкъэ
щхьэщагъэлъэдагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъэдагъэнт
щхьэщыбгъэлъэдагъэнт
щхьэщигъэлъэдагъэнт
щхьэщыдгъэлъэдагъэнт
щхьэщывгъэлъэдагъэнт
щхьэщагъэлъэдагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъэдагъэнтэкъэ
щхьэщыбгъэлъэдагъэнтэкъэ
щхьэщигъэлъэдагъэнтэкъэ
щхьэщыдгъэлъэдагъэнтэкъэ
щхьэщывгъэлъэдагъэнтэкъэ
щхьэщагъэлъэдагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъэдагъэнущ
щхьэщыбгъэлъэдагъэнущ
щхьэщигъэлъэдагъэнущ
щхьэщыдгъэлъэдагъэнущ
щхьэщывгъэлъэдагъэнущ
щхьэщагъэлъэдагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъэдагъэнукъым
щхьэщыбгъэлъэдагъэнукъым
щхьэщигъэлъэдагъэнукъым
щхьэщыдгъэлъэдагъэнукъым
щхьэщывгъэлъэдагъэнукъым
щхьэщагъэлъэдагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъэдагъэнут
щхьэщыбгъэлъэдагъэнут
щхьэщигъэлъэдагъэнут
щхьэщыдгъэлъэдагъэнут
щхьэщывгъэлъэдагъэнут
щхьэщагъэлъэдагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъэдагъэнутэкъым
щхьэщыбгъэлъэдагъэнутэкъым
щхьэщигъэлъэдагъэнутэкъым
щхьэщыдгъэлъэдагъэнутэкъым
щхьэщывгъэлъэдагъэнутэкъым
щхьэщагъэлъэдагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъэдагъэну
щхьэщыбгъэлъэдагъэну
щхьэщигъэлъэдагъэну
щхьэщыдгъэлъэдагъэну
щхьэщывгъэлъэдагъэну
щхьэщагъэлъэдагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъэдагъэнукъэ
щхьэщыбгъэлъэдагъэнукъэ
щхьэщигъэлъэдагъэнукъэ
щхьэщыдгъэлъэдагъэнукъэ
щхьэщывгъэлъэдагъэнукъэ
щхьэщагъэлъэдагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъэдагъэнут
щхьэщыбгъэлъэдагъэнут
щхьэщигъэлъэдагъэнут
щхьэщыдгъэлъэдагъэнут
щхьэщывгъэлъэдагъэнут
щхьэщагъэлъэдагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
щхьэщызгъэлъэдагъэнутэкъэ
щхьэщыбгъэлъэдагъэнутэкъэ
щхьэщигъэлъэдагъэнутэкъэ
щхьэщыдгъэлъэдагъэнутэкъэ
щхьэщывгъэлъэдагъэнутэкъэ
щхьэщагъэлъэдагъэнутэкъэ
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щхьэщызыгъэлъадэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щхьэщызымыгъэлъадэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щхьэщызыгъэлъэда
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щхьэщызымыгъэлъэда
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щхьэщызыгъэлъэдэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щхьэщызымыгъэлъэдэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
щхьэщызыгъэлъэдэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
щхьэщызымыгъэлъэдэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
щхьэщызыгъэлъэдэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
щхьэщызымыгъэлъэдэну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту)
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
щхьэщызгъэлъадэ
щхьэщыбгъэлъадэ
щхьэщигъэлъадэ
щхьэщыдгъэлъадэ
щхьэщывгъэлъадэ
щхьэщагъэлъадэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щхьэщызмыгъэлъадэ
щхьэщумыгъэлъадэ
щхьэщимыгъэлъадэ
щхьэщыдмыгъэлъадэ
щхьэщывмыгъэлъадэ
щхьэщамыгъэлъадэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щхьэщызгъэлъэда
щхьэщыбгъэлъэда
щхьэщигъэлъэда
щхьэщыдгъэлъэда
щхьэщывгъэлъэда
щхьэщагъэлъэда
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щхьэщызмыгъэлъэда
щхьэщумыгъэлъэда
щхьэщимыгъэлъэда
щхьэщыдмыгъэлъэда
щхьэщывмыгъэлъэда
щхьэщамыгъэлъэда
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щхьэщызгъэлъэдэгъа
щхьэщыбгъэлъэдэгъа
щхьэщигъэлъэдэгъа
щхьэщыдгъэлъэдэгъа
щхьэщывгъэлъэдэгъа
щхьэщагъэлъэдэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щхьэщызмыгъэлъэдэгъа
щхьэщумыгъэлъэдэгъа
щхьэщимыгъэлъэдэгъа
щхьэщыдмыгъэлъэдэгъа
щхьэщывмыгъэлъэдэгъа
щхьэщамыгъэлъэдэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
щхьэщызгъэлъэдэн
щхьэщыбгъэлъэдэн
щхьэщигъэлъэдэн
щхьэщыдгъэлъэдэн
щхьэщывгъэлъэдэн
щхьэщагъэлъэдэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
щхьэщызмыгъэлъэдэн
щхьэщумыгъэлъэдэн
щхьэщимыгъэлъэдэн
щхьэщыдмыгъэлъэдэн
щхьэщывмыгъэлъэдэн
щхьэщамыгъэлъэдэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
щхьэщызгъэлъэдэну
щхьэщыбгъэлъэдэну
щхьэщигъэлъэдэну
щхьэщыдгъэлъэдэну
щхьэщывгъэлъэдэну
щхьэщагъэлъэдэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
щхьэщызмыгъэлъэдэну
щхьэщумыгъэлъэдэну
щхьэщимыгъэлъэдэну
щхьэщыдмыгъэлъэдэну
щхьэщывмыгъэлъэдэну
щхьэщамыгъэлъэдэну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ
щхьэщыгъэлъадэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щхьэщымыгъэлъадэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щхьэщыгъэлъэда
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щхьэщымыгъэлъэда
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щхьэщыгъэлъэдэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щхьэщымыгъэлъэдэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
щхьэщыгъэлъэдэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
щхьэщымыгъэлъэдэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
щхьэщыгъэлъэдэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
щхьэщымыгъэлъэдэну
Обстоятельственнэ причастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъущхьэщ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
зэрыщхьэщызгъэлъадэ
зэрыщхьэщыбгъэлъадэ
зэрыщхьэщигъэлъадэ
зэрыщхьэщыдгъэлъадэ
зэрыщхьэщывгъэлъадэ
зэрыщхьэщагъэлъадэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыщхьэщызмыгъэлъадэ
зэрыщхьэщумыгъэлъадэ
зэрыщхьэщимыгъэлъадэ
зэрыщхьэщыдмыгъэлъадэ
зэрыщхьэщывмыгъэлъадэ
зэрыщхьэщамыгъэлъадэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэрыщхьэщызгъэлъэда
зэрыщхьэщыбгъэлъэда
зэрыщхьэщигъэлъэда
зэрыщхьэщыдгъэлъэда
зэрыщхьэщывгъэлъэда
зэрыщхьэщагъэлъэда
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыщхьэщызмыгъэлъэда
зэрыщхьэщумыгъэлъэда
зэрыщхьэщимыгъэлъэда
зэрыщхьэщыдмыгъэлъэда
зэрыщхьэщывмыгъэлъэда
зэрыщхьэщамыгъэлъэда
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэрыщхьэщызгъэлъэдэгъа
зэрыщхьэщыбгъэлъэдэгъа
зэрыщхьэщигъэлъэдэгъа
зэрыщхьэщыдгъэлъэдэгъа
зэрыщхьэщывгъэлъэдэгъа
зэрыщхьэщагъэлъэдэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыщхьэщызмыгъэлъэдэгъа
зэрыщхьэщумыгъэлъэдэгъа
зэрыщхьэщимыгъэлъэдэгъа
зэрыщхьэщыдмыгъэлъэдэгъа
зэрыщхьэщывмыгъэлъэдэгъа
зэрыщхьэщамыгъэлъэдэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэрыщхьэщызгъэлъэдэн
зэрыщхьэщыбгъэлъэдэн
зэрыщхьэщигъэлъэдэн
зэрыщхьэщыдгъэлъэдэн
зэрыщхьэщывгъэлъэдэн
зэрыщхьэщагъэлъэдэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыщхьэщызмыгъэлъэдэн
зэрыщхьэщумыгъэлъэдэн
зэрыщхьэщимыгъэлъэдэн
зэрыщхьэщыдмыгъэлъэдэн
зэрыщхьэщывмыгъэлъэдэн
зэрыщхьэщамыгъэлъэдэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэрыщхьэщызгъэлъэдэну
зэрыщхьэщыбгъэлъэдэну
зэрыщхьэщигъэлъэдэну
зэрыщхьэщыдгъэлъэдэну
зэрыщхьэщывгъэлъэдэну
зэрыщхьэщагъэлъэдэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыщхьэщызмыгъэлъэдэну
зэрыщхьэщумыгъэлъэдэну
зэрыщхьэщимыгъэлъэдэну
зэрыщхьэщыдмыгъэлъэдэну
зэрыщхьэщывмыгъэлъэдэну
зэрыщхьэщамыгъэлъэдэну
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щыщхьэщызгъэлъадэ
щыщхьэщыбгъэлъадэ
щыщхьэщигъэлъадэ
щыщхьэщыдгъэлъадэ
щыщхьэщывгъэлъадэ
щыщхьэщагъэлъадэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щыщхьэщызмыгъэлъадэ
щыщхьэщумыгъэлъадэ
щыщхьэщимыгъэлъадэ
щыщхьэщыдмыгъэлъадэ
щыщхьэщывмыгъэлъадэ
щыщхьэщамыгъэлъадэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щыщхьэщызгъэлъэда
щыщхьэщыбгъэлъэда
щыщхьэщигъэлъэда
щыщхьэщыдгъэлъэда
щыщхьэщывгъэлъэда
щыщхьэщагъэлъэда
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щыщхьэщызмыгъэлъэда
щыщхьэщумыгъэлъэда
щыщхьэщимыгъэлъэда
щыщхьэщыдмыгъэлъэда
щыщхьэщывмыгъэлъэда
щыщхьэщамыгъэлъэда
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щыщхьэщызгъэлъэдэгъа
щыщхьэщыбгъэлъэдэгъа
щыщхьэщигъэлъэдэгъа
щыщхьэщыдгъэлъэдэгъа
щыщхьэщывгъэлъэдэгъа
щыщхьэщагъэлъэдэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щыщхьэщызмыгъэлъэдэгъа
щыщхьэщумыгъэлъэдэгъа
щыщхьэщимыгъэлъэдэгъа
щыщхьэщыдмыгъэлъэдэгъа
щыщхьэщывмыгъэлъэдэгъа
щыщхьэщамыгъэлъэдэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щыщхьэщызгъэлъэдэн
щыщхьэщыбгъэлъэдэн
щыщхьэщигъэлъэдэн
щыщхьэщыдгъэлъэдэн
щыщхьэщывгъэлъэдэн
щыщхьэщагъэлъэдэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щыщхьэщызмыгъэлъэдэн
щыщхьэщумыгъэлъэдэн
щыщхьэщимыгъэлъэдэн
щыщхьэщыдмыгъэлъэдэн
щыщхьэщывмыгъэлъэдэн
щыщхьэщамыгъэлъэдэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щыщхьэщызгъэлъэдэну
щыщхьэщыбгъэлъэдэну
щыщхьэщигъэлъэдэну
щыщхьэщыдгъэлъэдэну
щыщхьэщывгъэлъэдэну
щыщхьэщагъэлъэдэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щыщхьэщызмыгъэлъэдэну
щыщхьэщумыгъэлъэдэну
щыщхьэщимыгъэлъэдэну
щыщхьэщыдмыгъэлъэдэну
щыщхьэщывмыгъэлъэдэну
щыщхьэщамыгъэлъэдэну
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
здыщхьэщызгъэлъадэ
здыщхьэщыбгъэлъадэ
здыщхьэщигъэлъадэ
здыщхьэщыдгъэлъадэ
здыщхьэщывгъэлъадэ
здыщхьэщагъэлъадэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
здыщхьэщызмыгъэлъадэ
здыщхьэщумыгъэлъадэ
здыщхьэщимыгъэлъадэ
здыщхьэщыдмыгъэлъадэ
здыщхьэщывмыгъэлъадэ
здыщхьэщамыгъэлъадэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здыщхьэщызгъэлъэда
здыщхьэщыбгъэлъэда
здыщхьэщигъэлъэда
здыщхьэщыдгъэлъэда
здыщхьэщывгъэлъэда
здыщхьэщагъэлъэда
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
здыщхьэщызмыгъэлъэда
здыщхьэщумыгъэлъэда
здыщхьэщимыгъэлъэда
здыщхьэщыдмыгъэлъэда
здыщхьэщывмыгъэлъэда
здыщхьэщамыгъэлъэда
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здыщхьэщызгъэлъэдэгъа
здыщхьэщыбгъэлъэдэгъа
здыщхьэщигъэлъэдэгъа
здыщхьэщыдгъэлъэдэгъа
здыщхьэщывгъэлъэдэгъа
здыщхьэщагъэлъэдэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
здыщхьэщызмыгъэлъэдэгъа
здыщхьэщумыгъэлъэдэгъа
здыщхьэщимыгъэлъэдэгъа
здыщхьэщыдмыгъэлъэдэгъа
здыщхьэщывмыгъэлъэдэгъа
здыщхьэщамыгъэлъэдэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
здыщхьэщызгъэлъэдэн
здыщхьэщыбгъэлъэдэн
здыщхьэщигъэлъэдэн
здыщхьэщыдгъэлъэдэн
здыщхьэщывгъэлъэдэн
здыщхьэщагъэлъэдэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
здыщхьэщызмыгъэлъэдэн
здыщхьэщумыгъэлъэдэн
здыщхьэщимыгъэлъэдэн
здыщхьэщыдмыгъэлъэдэн
здыщхьэщывмыгъэлъэдэн
здыщхьэщамыгъэлъэдэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
здыщхьэщызгъэлъэдэну
здыщхьэщыбгъэлъэдэну
здыщхьэщигъэлъэдэну
здыщхьэщыдгъэлъэдэну
здыщхьэщывгъэлъэдэну
здыщхьэщагъэлъэдэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
здыщхьэщызмыгъэлъэдэну
здыщхьэщумыгъэлъэдэну
здыщхьэщимыгъэлъэдэну
здыщхьэщыдмыгъэлъэдэну
здыщхьэщывмыгъэлъэдэну
здыщхьэщамыгъэлъэдэну
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щӀыщхьэщызгъэлъадэ
щӀыщхьэщыбгъэлъадэ
щӀыщхьэщигъэлъадэ
щӀыщхьэщыдгъэлъадэ
щӀыщхьэщывгъэлъадэ
щӀыщхьэщагъэлъадэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыщхьэщызмыгъэлъадэ
щӀыщхьэщумыгъэлъадэ
щӀыщхьэщимыгъэлъадэ
щӀыщхьэщыдмыгъэлъадэ
щӀыщхьэщывмыгъэлъадэ
щӀыщхьэщамыгъэлъадэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щӀыщхьэщызгъэлъэда
щӀыщхьэщыбгъэлъэда
щӀыщхьэщигъэлъэда
щӀыщхьэщыдгъэлъэда
щӀыщхьэщывгъэлъэда
щӀщхьэщагъэлъэда
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыщхьэщызмыгъэлъэда
щӀыщхьэщумыгъэлъэда
щӀыщхьэщимыгъэлъэда
щӀыщхьэщыдмыгъэлъэда
щӀыщхьэщывмыгъэлъэда
щӀыщхьэщамыгъэлъэда
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щӀыщхьэщызгъэлъэдэгъа
щӀэщхьэщыбгъэлъэдэгъа
щӀыщхьэщигъэлъэдэгъа
щӀэщхьэщыдгъэлъэдэгъа
щӀэщхьэщывгъэлъэдэгъа
щӀыщхьэщагъэлъэдэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыщхьэщызмыгъэлъэдэгъа
щӀыщхьэщумыгъэлъэдэгъа
щӀыщхьэщимыгъэлъэдэгъа
щӀыщхьэщыдмыгъэлъэдэгъа
щӀыщхьэщывмыгъэлъэдэгъа
щӀыщхьэщамыгъэлъэдэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щӀыщхьэщызгъэлъэдэн
щӀыщхьэщыбгъэлъэдэн
щӀыщхьэщигъэлъэдэн
щӀыщхьэщыдгъэлъэдэн
щӀыщхьэщывгъэлъэдэн
щӀыщхьэщагъэлъэдэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыщхьэщызмыгъэлъэдэн
щӀыщхьэщумыгъэлъэдэн
щӀыщхьэщимыгъэлъэдэн
щӀыщхьэщыдмыгъэлъэдэн
щӀыщхьэщывмыгъэлъэдэн
щӀыщхьэщамыгъэлъэдэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щӀыщхьэщызгъэлъэдэну
щӀыщхьэщыбгъэлъэдэну
щӀыщхьэщигъэлъэдэну
щӀыщхьэщыдгъэлъэдэну
щӀыщхьэщывгъэлъэдэну
щӀыщхьэщагъэлъэдэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыщхьэщызмыгъэлъэдэну
щӀыщхьэщумыгъэлъэдэну
щӀыщхьэщимыгъэлъэдэну
щӀыщхьэщыдмыгъэлъэдэну
щӀыщхьэщывмыгъэлъэдэну
щӀыщхьэщамыгъэлъэдэну
Деепричастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
щхьэщызгъэлъэдэу
щхьэщыбгъэлъадэу
щхьэщигъэлъадэу
щхьэщыдгъэлъадэу
щхьэщывгъэлъадэу
щхьэщагъэлъадэу
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щхьэщызмыгъэлъадэу
щхьэщумыгъэлъадэу
щхьэщимыгъэлъадэу
щхьэщыдмыгъэлъадэу
щхьэщывмыгъэлъадэу
щхьэщамыгъэлъадэу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щхьэщызгъэлъэдауэ
щхьэщыбгъэлъэдауэ
щхьэщигъэлъэдауэ
щхьэщыдгъэлъэдауэ
щхьэщывгъэлъэдауэ
щхьэщагъэлъэдауэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щхьэщызмыгъэлъэдауэ
щхьэщумыгъэлъэдауэ
щхьэщимыгъэлъэдауэ
щхьэщыдмыгъэлъэдауэ
щхьэщывмыгъэлъэдауэ
щхьэщамыгъэлъэдауэ
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
щхьэщызгъэлъадэурэ
щхьэщыбгъэлъадэурэ
щхьэщигъэлъадэурэ
щхьэщыдгъэлъадэурэ
щхьэщывгъэлъадэурэ
щхьэщагъэлъадэурэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
щхьэщызмыгъэлъадэурэ
щхьэщумыгъэлъадэурэ
щхьэщимыгъэлъадэурэ
щхьэщыдмыгъэлъадэурэ
щхьэщывмыгъэлъадэурэ
щхьэщамыгъэлъадэурэ
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
пщхьэщызогъэлъадэ
щхьэщызогъэлъадэ
--
фщхьэщызогъэлъадэ
ящхьэщызогъэлъадэ
уэ
сщхьэщыбогъэлъадэ
--
щхьэщыбогъэлъадэ
тщхьэщыбогъэлъадэ
--
ящхьэщыбогъэлъадэ
абы
сщхьэщегъэлъадэ
пщхьэщегъэлъадэ
щхьэщегъэлъадэ
тщхьэщегъэлъадэ
фщхьэщегъэлъадэ
ящхьэщегъэлъадэ
дэ
--
пщхьэщыдогъэлъадэ
щхьэщыдогъэлъадэ
--
фщхьэщыдогъэлъадэ
ящхьэщыдогъэлъадэ
фэ
сщхьэщывогъэлъадэ
--
щхьэщывогъэлъадэ
тщхьэщывогъэлъадэ
--
ящхьэщывогъэлъадэ
абыхэм
сщхьэщагъэлъадэ(хэ)
пщхьэщагъэлъадэ(хэ)
щхьэщагъэлъадэ(хэ)
тщхьэщагъэлъадэ(хэ)
фщхьэщагъэлъадэ(хэ)
ящхьэщагъэлъадэ(хэ)
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
пщхьэщызгъэ[лъадэрэ]
щхьэщызгъэ[лъадэрэ]
--
фщхьэщызгъэ[лъадэрэ]
ящхьэщызгъэ[лъадэрэ]
уэ
сщхьэщыбгъэ[лъадрэ]
--
щхьэщыбгъэ[лъадэрэ]
тщхьэщыбгъэ[лъадэрэ]
--
ящхьэщыбгъэ[лъадэрэ]
абы
сщхьэщигъэ[лъадэрэ]
пщхьэщигъэ[лъадэрэ]
щхьэщигъэ[лъадэрэ]
тщхьэщигъэ[лъадэрэ]
фщхьэщигъэ[лъадэрэ]
ящхьэщигъэ[лъадэрэ]
дэ
--
пщхьэщыдгъэ[лъадэрэ]
щхьэщыдгъэ[лъадэрэ]
--
фщхьэщыдгъэ[лъадэрэ]
ящхьэщыдгъэ[лъадэрэ]
фэ
сщхьэщывгъэ[лъадэрэ]
--
щхьэщывгъэ[лъадээрэ]
тщхьэщывгъэ[лъадэрэ]
--
ящхьэщывгъэ[лъадэрэ]
абыхэм
сщхьэщагъэ[лъадэ(хэ)рэ]
пщхьэщагъэ[лъадэ(хэ)рэ]
щхьэщагъэ[лъадэ(хэ)рэ]
тщхьэщагъэ[лъадэ(хэ)рэ]
фщхьэщагъэ[лъадэ(хэ)рэ]
ящхьэщагъэ[лъадэ(хэ)рэ]
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[лъад]э
[лъад]эр
--
[лъад]эхэр
Эргативнэ:
[лъад]э
[лъад]эм
--
[лъад]эхэм
Послеложнэ:
[лъад]экӀэ
[лъад]эмкӀэ
[лъад]эхэкӀэ
[лъад]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[лъад]эу
[лъад]эрауэ
[лъад]эхэу
[лъад]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[лъэд]а
[лъэд]ар
--
[лъэд]ахэр
Эргативнэ:
[лъэд]а
[лъэд]ам
--
[лъэд]ахэм
Послеложнэ:
[лъэд]акӀэ
[лъэд]амкӀэ
[лъэд]ахэкӀэ
[лъэд]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[лъэд]ауэ
[лъэд]арауэ
[лъэд]ахэу
[лъэд]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[лъэд]эн
[лъэд]эныр
--
[лъэд]энхэр
Эргативнэ:
[лъэд]эн
[лъэд]эным
--
[лъэд]энхэм
Послеложнэ:
[лъэд]энкӀэ
[лъэд]энымкӀэ
[лъэд]энхэкӀэ
[лъэд]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[лъэд]эну
[лъэд]энырауэ
[лъэд]энхэу
[лъэд]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[лъэд]эну
[лъэд]энур
--
[лъэд]энухэр
Эргативнэ:
[лъэд]эну
[лъэд]энум
--
[лъэд]энухэм
Послеложнэ:
[лъэд]энукӀэ
[лъэд]энумкӀэ
[лъэд]энухэкӀэ
[лъэд]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[лъэд]энууэ
[лъэд]энурауэ
[лъэд]энухэу
[лъэд]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
щхьэщылъэдэн псалъэм и каузатив.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
щхьэщыгъэлъэдэн: causative for щхьэщылъэдэн : have, make or let sb run up to or jump on sb or sth
УРЫСЫБЗЭ
щхьэщыгъэлъэдэн: каузатив к щхьэщылъэдэн : заставить кого-л. набежать, наскочить на кого-что-л.
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.