АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
щхьэ- + ры- + [пхъу] + -э + -н
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэӏэс "щхьэрыпхъуэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
щхьэрыпхъуэн
щымыӀэныгъэ:
щхьэрымыпхъуэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуэн
щхьэрыппхъуэн
щхьэрипхъуэн
щхьэрытпхъуэн
щхьэрыфпхъуэн
щхьэрапхъуэн
щымыӀэныгъэ:
щхьэрызмыпхъуэн
щхьэрумыпхъуэн
щхьэримыпхъуэн
щхьэрыдмыпхъуэн
щхьэрывмыпхъуэн
щхьэрамыпхъуэн
Унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
щхьэрыпхъуэ!
щхьэрыфпхъуэ!
щымыӀэныгъэ:
щхьэрумыпхъуэ!
щхьэрывмыпхъуэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
сыщхьэрырепхъуэ
ущхьэрырепхъуэ
щхьэрырепхъуэ
дыщхьэрырепхъуэ
фыщхьэрырепхъуэ
щхьэрырепхъуэ
щымыӀэныгъэ:
сыщхьэрыремыпхъуэ
ущхьэрыремыпхъуэ
щхьэрыремыпхъуэ
дыщхьэрыремыпхъуэ
фыщхьэрыремыпхъуэ
щхьэрыремыпхъуэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
щхьэрызопхъуэ(р)
щхьэрыбопхъуэ(р)
щхьэрепхъуэ(р)
щхьэрыдопхъуэ(р)
щхьэрывопхъуэ(р)
щхьэрапхъуэ(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуэркъым
щхьэрыппхъуэркъым
щхьэрипхъуэркъым
щхьэрытпхъуэркъым
щхьэрыфпхъуэркъым
щхьэрапхъуэркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуэрт
щхьэрыппхъуэрт
щхьэрипхъуэрт
щхьэрытпхъуэрт
щхьэрыфпхъуэрт
щхьэрапхъуэрт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуэртэкъым
щхьэрыппхъуэртэкъым
щхьэрипхъуэртэкъым
щхьэрытпхъуэртэкъым
щхьэрыфпхъуэртэкъым
щхьэрапхъуэртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуащ
щхьэрыппхъуащ
щхьэрипхъуащ
щхьэрытпхъуащ
щхьэрыфпхъуащ
щхьэрапхъуащ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуакъым
щхьэрыппхъуакъым
щхьэрипхъуакъым
щхьэрытпхъуакъым
щхьэрыфпхъуакъым
щхьэрапхъуакъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуат
щхьэрыппхъуат
щхьэрипхъуат
щхьэрытпхъуат
щхьэрыфпхъуат
щхьэрапхъуат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуатэкъым
щхьэрыппхъуатэкъым
щхьэрипхъуатэкъым
щхьэрытпхъуатэкъым
щхьэрыфпхъуатэкъым
щхьэрапхъуатэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуэгъащ
щхьэрыппхъуэгъащ
щхьэрипхъуэгъащ
щхьэрытпхъуэгъащ
щхьэрыфпхъуэгъащ
щхьэрапхъуэгъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуэгъакъым
щхьэрыппхъуэгъакъым
щхьэрипхъуэгъакъым
щхьэрытпхъуэгъакъым
щхьэрыфпхъуэгъакъым
щхьэрапхъуэгъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуэгъат
щхьэрыппхъуэгъат
щхьэрипхъуэгъат
щхьэрытпхъуэгъат
щхьэрыфпхъуэгъат
щхьэрапхъуэгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуэгъатэкъым
щхьэрыппхъуэгъатэкъым
щхьэрипхъуэгъатэкъым
щхьэрытпхъуэгъатэкъым
щхьэрыфпхъуэгъатэкъым
щхьэрапхъуэгъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуэщ
щхьэрыппхъуэщ
щхьэрипхъуэщ
щхьэрытпхъуэщ
щхьэрыфпхъуэщ
щхьэрапхъуэщ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуэкъым
щхьэрыппхъуэкъым
щхьэрипхъуэкъым
щхьэрытпхъуэкъым
щхьэрыфпхъуэкъым
щхьэрапхъуэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуэт
щхьэрыппхъуэт
щхьэрипхъуэт
щхьэрытпхъуэт
щхьэрыфпхъуэт
щхьэрапхъуэт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуэтэкъым
щхьэрыппхъуэтэкъым
щхьэрипхъуэтэкъым
щхьэрытпхъуэтэкъым
щхьэрыфпхъуэтэкъым
щхьэрапхъуэтэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуэнщ
щхьэрыппхъуэнщ
щхьэрипхъуэнщ
щхьэрытпхъуэнщ
щхьэрыфпхъуэнщ
щхьэрапхъуэнщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуэнкъым
щхьэрыппхъуэнкъым
щхьэрипхъуэнкъым
щхьэрытпхъуэнкъым
щхьэрыфпхъуэнкъым
щхьэрапхъуэнкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуэнущ
щхьэрыппхъуэнущ
щхьэрипхъуэнущ
щхьэрытпхъуэнущ
щхьэрыфпхъуэнущ
щхьэрапхъуэнущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуэнукъым
щхьэрыппхъуэнукъым
щхьэрипхъуэнукъым
щхьэрытпхъуэнукъым
щхьэрыфпхъуэнукъым
щхьэрапхъуэнукъым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуэрэ
щхьэрыппхъуэрэ
щхьэрипхъуэрэ
щхьэрытпхъуэрэ
щхьэрыфпхъуэрэ
щхьэрапхъуэрэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуэркъэ
щхьэрыппхъуэркъэ
щхьэрипхъуэркъэ
щхьэрытпхъуэркъэ
щхьэрыфпхъуэркъэ
щхьэрапхъуэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуэрт
щхьэрыппхъуэрт
щхьэрипхъуэрт
щхьэрытпхъуэрт
щхьэрыфпхъуэрт
щхьэрапхъуэрт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуэртэкъэ
щхьэрыппхъуэртэкъэ
щхьэрипхъуэртэкъэ
щхьэрытпхъуэртэкъэ
щхьэрыфпхъуэртэкъэ
щхьэрапхъуэртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуа
щхьэрыппхъуа
щхьэрипхъуа
щхьэрытпхъуа
щхьэрыфпхъуа
щхьэрапхъуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуакъэ
щхьэрыппхъуакъэ
щхьэрипхъуакъэ
щхьэрытпхъуакъэ
щхьэрыфпхъуакъэ
щхьэрапхъуакъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуат
щхьэрыппхъуат
щхьэрипхъуат
щхьэрытпхъуат
щхьэрыфпхъуат
щхьэрапхъуат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуатэкъэ
щхьэрыппхъуатэкъэ
щхьэрипхъуатэкъэ
щхьэрытпхъуатэкъэ
щхьэрыфпхъуатэкъэ
щхьэрапхъуатэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуэгъа
щхьэрыппхъуэгъа
щхьэрипхъуэгъа
щхьэрытпхъуэгъа
щхьэрыфпхъуэгъа
щхьэрапхъуэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀыныгъэ:
щхьэрыспхъуэгъакъэ
щхьэрыппхъуэгъакъэ
щхьэрипхъуэгъакъэ
щхьэрытпхъуэгъакъэ
щхьэрыфпхъуэгъакъэ
щхьэрапхъуэгъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуэгъат
щхьэрыппхъуэгъат
щхьэрипхъуэгъат
щхьэрытпхъуэгъат
щхьэрыфпхъуэгъат
щхьэрапхъуэгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуэгъатэкъэ
щхьэрыппхъуэгъатэкъэ
щхьэрипхъуэгъатэкъэ
щхьэрытпхъуэгъатэкъэ
щхьэрыфпхъуэгъатэкъэ
щхьэрапхъуэгъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуэ
щхьэрыппхъуэ
щхьэрипхъуэ
щхьэрытпхъуэ
щхьэрыфпхъуэ
щхьэрапхъуэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуэкъэ
щхьэрыппхъуэкъэ
щхьэрипхъуэкъэ
щхьэрытпхъуэкъэ
щхьэрыфпхъуэкъэ
щхьэрапхъуэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуэт
щхьэрыппхъуэт
щхьэрипхъуэт
щхьэрытпхъуэт
щхьэрыфпхъуэт
щхьэрапхъуэт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуэтэкъэ
щхьэрыппхъуэтэкъэ
щхьэрипхъуэтэкъэ
щхьэрытпхъуэтэкъэ
щхьэрыфпхъуэтэкъэ
щхьэрапхъуэтэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуэн
щхьэрыппхъуэн
щхьэрипхъуэн
щхьэрытпхъуэн
щхьэрыфпхъуэн
щхьэрапхъуэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуэнкъэ
щхьэрыппхъуэнкъэ
щхьэрипхъуэнкъэ
щхьэрытпхъуэнкъэ
щхьэрыфпхъуэнкъэ
щхьэрапхъуэнкъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуэну
щхьэрыппхъуэну
щхьэрипхъуэну
щхьэрытпхъуэну
щхьэрыфпхъуэну
щхьэрапхъуэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуэнукъэ
щхьэрыппхъуэнукъэ
щхьэрипхъуэнукъэ
щхьэрытпхъуэнукъэ
щхьэрыфпхъуэнукъэ
щхьэрапхъуэнукъэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуэмэ
щхьэрыппхъуэмэ
щхьэрипхъуэмэ
щхьэрытпхъуэмэ
щхьэрыфпхъуэмэ
щхьэрапхъуэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
щхьэрызмыпхъуэмэ
щхьэрумыпхъуэмэ
щхьэримыпхъуэмэ
щхьэрыдмыпхъуэмэ
щхьэрывмыпхъуэмэ
щхьэрамыпхъуэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуамэ
щхьэрыппхъуамэ
щхьэрипхъуамэ
щхьэрытпхъуамэ
щхьэрыфпхъуамэ
щхьэрапхъуамэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
щхьэрызмыпхъуамэ
щхьэрумыпхъуамэ
щхьэримыпхъуамэ
щхьэрыдмыпхъуамэ
щхьэрывмыпхъуамэ
щхьэрамыпхъуамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуэгъамэ
щхьэрыппхъуэгъамэ
щхьэрипхъуэгъамэ
щхьэрытпхъуэгъамэ
щхьэрыфпхъуэгъамэ
щхьэрапхъуэгъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
щхьэрызмыпхъуэгъамэ
щхьэрумыпхъуэгъамэ
щхьэримыпхъуэгъамэ
щхьэрыдмыпхъуэгъамэ
щхьэрывмыпхъуэгъамэ
щхьэрамыпхъуэгъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуэнмэ
щхьэрыппхъуэнмэ
щхьэрипхъуэнмэ
щхьэрытпхъуэнмэ
щхьэрыфпхъуэнмэ
щхьэрапхъуэнмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
щхьэрызмыпхъуэнмэ
щхьэрумыпхъуэнмэ
щхьэримыпхъуэнмэ
щхьэрыдмыпхъуэнмэ
щхьэрывмыпхъуэнмэ
щхьэрамыпхъуэнмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуэнумэ
щхьэрыппхъуэнумэ
щхьэрипхъуэнумэ
щхьэрытпхъуэнумэ
щхьэрыфпхъуэнумэ
щхьэрапхъуэнумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
щхьэрызмыпхъуэнумэ
щхьэрумыпхъуэнумэ
щхьэримыпхъуэнумэ
щхьэрыдмыпхъуэнумэ
щхьэрывмыпхъуэнумэ
щхьэрамыпхъуэнумэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуэтэмэ
щхьэрыппхъуэтэмэ
щхьэрипхъуэтэмэ
щхьэрытпхъуэтэмэ
щхьэрыфпхъуэтэмэ
щхьэрапхъуэтэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
щхьэрызмыпхъуэтэмэ
щхьэрумыпхъуэтэмэ
щхьэримыпхъуэтэмэ
щхьэрыдмыпхъуэтэмэ
щхьэрывмыпхъуэтэмэ
щхьэрамыпхъуэтэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуатэмэ
щхьэрыппхъуатэмэ
щхьэрипхъуатэмэ
щхьэрытпхъуатэмэ
щхьэрыфпхъуатэмэ
щхьэрапхъуатэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
щхьэрызмыпхъуатэмэ
щхьэрумыпхъуатэмэ
щхьэримыпхъуатэмэ
щхьэрыдмыпхъуатэмэ
щхьэрывмыпхъуатэмэ
щхьэрамыпхъуатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуэгъатэмэ
щхьэрыппхъуэгъатэмэ
щхьэрипхъуэгъатэмэ
щхьэрытпхъуэгъатэмэ
щхьэрыфпхъуэгъатэмэ
щхьэрапхъуэгъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
щхьэрызмыпхъуэгъатэмэ
щхьэрумыпхъуэгъатэмэ
щхьэримыпхъуэгъатэмэ
щхьэрыдмыпхъуэгъатэмэ
щхьэрывмыпхъуэгъатэмэ
щхьэрамыпхъуэгъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуэнтэмэ
щхьэрыппхъуэнтэмэ
щхьэрипхъуэнтэмэ
щхьэрытпхъуэнтэмэ
щхьэрыфпхъуэнтэмэ
щхьэрапхъуэнтэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
щхьэрызмыпхъуэнтэмэ
щхьэрумыпхъуэнтэмэ
щхьэримыпхъуэнтэмэ
щхьэрыдмыпхъуэнтэмэ
щхьэрывмыпхъуэнтэмэ
щхьэрамыпхъуэнтэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуэнутэмэ
щхьэрыппхъуэнутэмэ
щхьэрипхъуэнутэмэ
щхьэрытпхъуэнутэмэ
щхьэрыфпхъуэнутэмэ
щхьэрапхъуэнутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
щхьэрызмыпхъуэнутэмэ
щхьэрумыпхъуэнутэмэ
щхьэримыпхъуэнутэмэ
щхьэрыдмыпхъуэнутэмэ
щхьэрывмыпхъуэнутэмэ
щхьэрамыпхъуэнутэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуэнт
щхьэрыппхъуэнт
щхьэрипхъуэнт
щхьэрытпхъуэнт
щхьэрыфпхъуэнт
щхьэрапхъуэнт
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуэнтэкъым
щхьэрыппхъуэнтэкъым
щхьэрипхъуэнтэкъым
щхьэрытпхъуэнтэкъым
щхьэрыфпхъуэнтэкъым
щхьэрапхъуэнтэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуэнут
щхьэрыппхъуэнут
щхьэрипхъуэнут
щхьэрытпхъуэнут
щхьэрыфпхъуэнут
щхьэрапхъуэнут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуэнутэкъым
щхьэрыппхъуэнутэкъым
щхьэрипхъуэнутэкъым
щхьэрытпхъуэнутэкъым
щхьэрыфпхъуэнутэкъым
щхьэрапхъуэнутэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуэми
щхьэрыппхъуэми
щхьэрипхъуэми
щхьэрытпхъуэми
щхьэрыфпхъуэми
щхьэрапхъуэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
щхьэрызмыпхъуэми
щхьэрумыпхъуэми
щхьэримыпхъуэми
щхьэрыдмыпхъуэми
щхьэрывмыпхъуэми
щхьэрамыпхъуэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуами
щхьэрыппхъуами
щхьэрипхъуами
щхьэрытпхъуами
щхьэрыфпхъуами
щхьэрапхъуами
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
щхьэрызмыпхъуами
щхьэрумыпхъуами
щхьэримыпхъуами
щхьэрыдмыпхъуами
щхьэрывмыпхъуами
щхьэрамыпхъуами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуэгъами
щхьэрыппхъуэгъами
щхьэрипхъуэгъами
щхьэрытпхъуэгъами
щхьэрыфпхъуэгъами
щхьэрапхъуэгъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
щхьэрызмыпхъуэгъами
щхьэрумыпхъуэгъами
щхьэримыпхъуэгъами
щхьэрыдмыпхъуэгъами
щхьэрывмыпхъуэгъами
щхьэрамыпхъуэгъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуэнми
щхьэрыппхъуэнми
щхьэрипхъуэнми
щхьэрытпхъуэнми
щхьэрыфпхъуэнми
щхьэрапхъуэнми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
щхьэрызмыпхъуэнми
щхьэрумыпхъуэнми
щхьэримыпхъуэнми
щхьэрыдмыпхъуэнми
щхьэрывмыпхъуэнми
щхьэрамыпхъуэнми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуэнуми
щхьэрыппхъуэнуми
щхьэрипхъуэнуми
щхьэрытпхъуэнуми
щхьэрыфпхъуэнуми
щхьэрапхъуэнуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
щхьэрызмыпхъуэнуми
щхьэрумыпхъуэнуми
щхьэримыпхъуэнуми
щхьэрыдмыпхъуэнуми
щхьэрывмыпхъуэнуми
щхьэрамыпхъуэнуми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуэтэми
щхьэрыппхъуэтэми
щхьэрипхъуэтэми
щхьэрытпхъуэтэми
щхьэрыфпхъуэтэми
щхьэрапхъуэтэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
щхьэрызмыпхъуэтэми
щхьэрумыпхъуэтэми
щхьэримыпхъуэтэми
щхьэрыдмыпхъуэтэми
щхьэрывмыпхъуэтэми
щхьэрамыпхъуэтэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуатэми
щхьэрыппхъуатэми
щхьэрипхъуатэми
щхьэрытпхъуатэми
щхьэрыфпхъуатэми
щхьэрапхъуатэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
щхьэрызмыпхъуатэми
щхьэрумыпхъуатэми
щхьэримыпхъуатэми
щхьэрыдмыпхъуатэми
щхьэрывмыпхъуатэми
щхьэрамыпхъуатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуэгъатэми
щхьэрыппхъуэгъатэми
щхьэрипхъуэгъатэми
щхьэрытпхъуэгъатэми
щхьэрыфпхъуэгъатэми
щхьэрапхъуэгъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
щхьэрызмыпхъуэгъатэми
щхьэрумыпхъуэгъатэми
щхьэримыпхъуэгъатэми
щхьэрыдмыпхъуэгъатэми
щхьэрывмыпхъуэгъатэми
щхьэрамыпхъуэгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуэнтэми
щхьэрыппхъуэнтэми
щхьэрипхъуэнтэми
щхьэрытпхъуэнтэми
щхьэрыфпхъуэнтэми
щхьэрапхъуэнтэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
щхьэрызмыпхъуэнтэми
щхьэрумыпхъуэнтэми
щхьэримыпхъуэнтэми
щхьэрыдмыпхъуэнтэми
щхьэрывмыпхъуэнтэми
щхьэрамыпхъуэнтэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуэнутэми
щхьэрыппхъуэнутэми
щхьэрипхъуэнутэми
щхьэрытпхъуэнутэми
щхьэрыфпхъуэнутэми
щхьэрапхъуэнутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
щхьэрызмыпхъуэнутэми
щхьэрумыпхъуэнутэми
щхьэримыпхъуэнутэми
щхьэрыдмыпхъуэнутэми
щхьэрывмыпхъуэнутэми
щхьэрамыпхъуэнутэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуаи
щхьэрыппхъуаи
щхьэрипхъуаи
щхьэрытпхъуаи
щхьэрыфпхъуаи
щхьэрапхъуаи
щымыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуакъыми
щхьэрыппхъуакъыми
щхьэрипхъуакъыми
щхьэрытпхъуакъыми
щхьэрыфпхъуакъыми
щхьэрапхъуакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуащэрэт
щхьэрыппхъуащэрэт
щхьэрипхъуащэрэт
щхьэрытпхъуащэрэт
щхьэрыфпхъуащэрэт
щхьэрапхъуащэрэт
щымыӀэныгъэ:
щхьэрызмыпхъуащэрэт
щхьэрумыпхъуащэрэт
щхьэримыпхъуащэрэт
щхьэрыдмыпхъуащэрэт
щхьэрывмыпхъуащэрэт
щхьэрамыпхъуащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуагъэнщ
щхьэрыппхъуагъэнщ
щхьэрипхъуагъэнщ
щхьэрытпхъуагъэнщ
щхьэрыфпхъуагъэнщ
щхьэрапхъуагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуагъэнкъым
щхьэрыппхъуагъэнкъым
щхьэрипхъуагъэнкъым
щхьэрытпхъуагъэнкъым
щхьэрыфпхъуагъэнкъым
щхьэрапхъуагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуагъэнт
щхьэрыппхъуагъэнт
щхьэрипхъуагъэнт
щхьэрытпхъуагъэнт
щхьэрыфпхъуагъэнт
щхьэрапхъуагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуагъэнтэкъым
щхьэрыппхъуагъэнтэкъым
щхьэрипхъуагъэнтэкъым
щхьэрытпхъуагъэнтэкъым
щхьэрыфпхъуагъэнтэкъым
щхьэрапхъуагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуагъэн
щхьэрыппхъуагъэн
щхьэрипхъуагъэн
щхьэрытпхъуагъэн
щхьэрыфпхъуагъэн
щхьэрапхъуагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуагъэнкъэ
щхьэрыппхъуагъэнкъэ
щхьэрипхъуагъэнкъэ
щхьэрытпхъуагъэнкъэ
щхьэрыфпхъуагъэнкъэ
щхьэрапхъуагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуагъэнт
щхьэрыппхъуагъэнт
щхьэрипхъуагъэнт
щхьэрытпхъуагъэнт
щхьэрыфпхъуагъэнт
щхьэрапхъуагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуагъэнтэкъэ
щхьэрыппхъуагъэнтэкъэ
щхьэрипхъуагъэнтэкъэ
щхьэрытпхъуагъэнтэкъэ
щхьэрыфпхъуагъэнтэкъэ
щхьэрапхъуагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуагъэнущ
щхьэрыппхъуагъэнущ
щхьэрипхъуагъэнущ
щхьэрытпхъуагъэнущ
щхьэрыфпхъуагъэнущ
щхьэрапхъуагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуагъэнукъым
щхьэрыппхъуагъэнукъым
щхьэрипхъуагъэнукъым
щхьэрытпхъуагъэнукъым
щхьэрыфпхъуагъэнукъым
щхьэрапхъуагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуагъэнут
щхьэрыппхъуагъэнут
щхьэрипхъуагъэнут
щхьэрытпхъуагъэнут
щхьэрыфпхъуагъэнут
щхьэрапхъуагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуагъэнутэкъым
щхьэрыппхъуагъэнутэкъым
щхьэрипхъуагъэнутэкъым
щхьэрытпхъуагъэнутэкъым
щхьэрыфпхъуагъэнутэкъым
щхьэрапхъуагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуагъэну
щхьэрыппхъуагъэну
щхьэрипхъуагъэну
щхьэрытпхъуагъэну
щхьэрыфпхъуагъэну
щхьэрапхъуагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуагъэнукъэ
щхьэрыппхъуагъэнукъэ
щхьэрипхъуагъэнукъэ
щхьэрытпхъуагъэнукъэ
щхьэрыфпхъуагъэнукъэ
щхьэрапхъуагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуагъэнут
щхьэрыппхъуагъэнут
щхьэрипхъуагъэнут
щхьэрытпхъуагъэнут
щхьэрыфпхъуагъэнут
щхьэрапхъуагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
щхьэрыспхъуагъэнутэкъэ
щхьэрыппхъуагъэнутэкъэ
щхьэрипхъуагъэнутэкъэ
щхьэрытпхъуагъэнутэкъэ
щхьэрыфпхъуагъэнутэкъэ
щхьэрапхъуагъэнутэкъэ
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щхьэрызыпхъуэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щхьэрызымыпхъуэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щхьэрызыпхъуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щхьэрызымыпхъуа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щхьэрызыпхъуэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щхьэрызымыпхъуэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
щхьэрызыпхъуэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
щхьэрызымыпхъуэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
щхьэрызыпхъуэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
щхьэрызымыпхъуэну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту)
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
щхьэрыспхъуэ
щхьэрыппхъуэ
щхьэрипхъуэ
щхьэрытпхъуэ
щхьэрыфпхъуэ
щхьэрапхъуэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щхьэрызмыпхъуэ
щхьэрумыпхъуэ
щхьэримыпхъуэ
щхьэрыдмыпхъуэ
щхьэрывмыпхъуэ
щхьэрамыпхъуэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щхьэрыспхъуа
щхьэрыппхъуа
щхьэрипхъуа
щхьэрытпхъуа
щхьэрыфпхъуа
щхьэрапхъуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щхьэрызмыпхъуа
щхьэрумыпхъуа
щхьэримыпхъуа
щхьэрыдмыпхъуа
щхьэрывмыпхъуа
щхьэрамыпхъуа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щхьэрыспхъуэгъа
щхьэрыппхъуэгъа
щхьэрипхъуэгъа
щхьэрытпхъуэгъа
щхьэрыфпхъуэгъа
щхьэрапхъуэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щхьэрызмыпхъуэгъа
щхьэрумыпхъуэгъа
щхьэримыпхъуэгъа
щхьэрыдмыпхъуэгъа
щхьэрывмыпхъуэгъа
щхьэрамыпхъуэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
щхьэрыспхъуэн
щхьэрыппхъуэн
щхьэрипхъуэн
щхьэрытпхъуэн
щхьэрыфпхъуэн
щхьэрапхъуэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
щхьэрызмыпхъуэн
щхьэрумыпхъуэн
щхьэримыпхъуэн
щхьэрыдмыпхъуэн
щхьэрывмыпхъуэн
щхьэрамыпхъуэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
щхьэрыспхъуэну
щхьэрыппхъуэну
щхьэрипхъуэну
щхьэрытпхъуэну
щхьэрыфпхъуэну
щхьэрапхъуэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
щхьэрызмыпхъуэну
щхьэрумыпхъуэну
щхьэримыпхъуэну
щхьэрыдмыпхъуэну
щхьэрывмыпхъуэну
щхьэрамыпхъуэну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ
щхьэрыпхъуэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щхьэрымыпхъуэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щхьэрыпхъуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щхьэрымыпхъуа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щхьэрыпхъуэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щхьэрымыпхъуэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
щхьэрыпхъуэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
щхьэрымыпхъуэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
щхьэрыпхъуэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
щхьэрымыпхъуэну
Обстоятельственнэ причастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
зэрыщхьэрыспхъуэ
зэрыщхьэрыппхъуэ
зэрыщхьэрипхъуэ
зэрыщхьэрытпхъуэ
зэрыщхьэрыфпхъуэ
зэрыщхьэрапхъуэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыщхьэрызмыпхъуэ
зэрыщхьэрумыпхъуэ
зэрыщхьэримыпхъуэ
зэрыщхьэрыдмыпхъуэ
зэрыщхьэрывмыпхъуэ
зэрыщхьэрамыпхъуэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэрыщхьэрыспхъуа
зэрыщхьэрыппхъуа
зэрыщхьэрипхъуа
зэрыщхьэрытпхъуа
зэрыщхьэрыфпхъуа
зэрыщхьэрапхъуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыщхьэрызмыпхъуа
зэрыщхьэрумыпхъуа
зэрыщхьэримыпхъуа
зэрыщхьэрыдмыпхъуа
зэрыщхьэрывмыпхъуа
зэрамыпхъуа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэрыщхьэрыспхъуэгъа
зэрыщхьэрыппхъуэгъа
зэрыщхьэрипхъуэгъа
зэрыщхьэрытпхъуэгъа
зэрыщхьэрыфпхъуэгъа
зэрыщхьэрапхъуэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыщхьэрызмыпхъуэгъа
зэрыщхьэрумыпхъуэгъа
зэрыщхьэримыпхъуэгъа
зэрыщхьэрыдмыпхъуэгъа
зэрыщхьэрывмыпхъуэгъа
зэрыщхьэрамыпхъуэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэрыщхьэрыспхъуэн
зэрыщхьэрыппхъуэн
зэрыщхьэрипхъуэн
зэрыщхьэрытпхъуэн
зэрыщхьэрыфпхъуэн
зэрыщхьэрапхъуэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыщхьэрызмыпхъуэн
зэрыщхьэрумыпхъуэн
зэрыщхьэримыпхъуэн
зэрыщхьэрыдмыпхъуэн
зэрыщхьэрывмыпхъуэн
зэрыщхьэрамыпхъуэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэрыщхьэрыспхъуэну
зэрыщхьэрыппхъуэну
зэрыщхьэрипхъуэну
зэрыщхьэрытпхъуэну
зэрыщхьэрыфпхъуэну
зэрыщхьэрапхъуэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыщхьэрызмыпхъуэну
зэрыщхьэрумыпхъуэну
зэрыщхьэримыпхъуэну
зэрыщхьэрыдмыпхъуэну
зэрыщхьэрывмыпхъуэну
зэрыщхьэрамыпхъуэну
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щыщхьэрыспхъуэ
щыщхьэрыппхъуэ
щыщхьэрипхъуэ
щыщхьэрытпхъуэ
щыщхьэрыфпхъуэ
щыщхьэрапхъуэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щыщхьэрызмыпхъуэ
щыщхьэрумыпхъуэ
щыщхьэримыпхъуэ
щыщхьэрыдмыпхъуэ
щыщхьэрывмыпхъуэ
щыщхьэрамыпхъуэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щыщхьэрыспхъуа
щыщхьэрыппхъуа
щыщхьэрипхъуа
щыщхьэрытпхъуа
щыщхьэрыфпхъуа
щыщхьэрапхъуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щыщхьэрызмыпхъуа
щыщхьэрумыпхъуа
щыщхьэримыпхъуа
щыщхьэрыдмыпхъуа
щыщхьэрывмыпхъуа
щыщхьэрамыпхъуа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щыщхьэрыспхъуэгъа
щыщхьэрыппхъуэгъа
щыщхьэрипхъуэгъа
щыщхьэрытпхъуэгъа
щыщхьэрыфпхъуэгъа
щыщхьэрапхъуэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щыщхьэрызмыпхъуэгъа
щыщхьэрумыпхъуэгъа
щыщхьэримыпхъуэгъа
щыщхьэрыдмыпхъуэгъа
щыщхьэрывмыпхъуэгъа
щыщхьэрамыпхъуэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щыщхьэрыспхъуэн
щыщхьэрыппхъуэн
щыщхьэрипхъуэн
щыщхьэрытпхъуэн
щыщхьэрыфпхъуэн
щыщхьэрапхъуэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щыщхьэрызмыпхъуэн
щыщхьэрумыпхъуэн
щыщхьэримыпхъуэн
щыщхьэрыдмыпхъуэн
щыщхьэрывмыпхъуэн
щыщхьэрамыпхъуэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щыщхьэрыспхъуэну
щыщхьэрыппхъуэну
щыщхьэрипхъуэну
щыщхьэрытпхъуэну
щыщхьэрыфпхъуэну
щыщхьэрапхъуэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щыщхьэрызмыпхъуэну
щыщхьэрумыпхъуэну
щыщхьэримыпхъуэну
щыщхьэрыдмыпхъуэну
щыщхьэрывмыпхъуэну
щыщхьэрамыпхъуэну
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
здыщхьэрыспхъуэ
здыщхьэрыппхъуэ
здыщхьэрипхъуэ
здыщхьэрытпхъуэ
здыщхьэрыфпхъуэ
здыщхьэрапхъуэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
здыщхьэрызмыпхъуэ
здыщхьэрумыпхъуэ
здыщхьэримыпхъуэ
здыщхьэрыдмыпхъуэ
здыщхьэрывмыпхъуэ
здыщхьэрамыпхъуэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здыщхьэрыспхъуа
здыщхьэрыппхъуа
здыщхьэрипхъуа
здыщхьэрытпхъуа
здыщхьэрыфпхъуа
здыщхьэрапхъуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
здыщхьэрызмыпхъуа
здыщхьэрумыпхъуа
здыщхьэримыпхъуа
здыщхьэрыдмыпхъуа
здыщхьэрывмыпхъуа
здыщхьэрамыпхъуа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здыщхьэрыспхъуэгъа
здыщхьэрыппхъуэгъа
здыщхьэрипхъуэгъа
здыщхьэрытпхъуэгъа
здыщхьэрыфпхъуэгъа
здыщхьэрапхъуэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
здыщхьэрызмы пхъуэгъа
здыщхьэрумыпхъуэгъа
здыщхьэримыпхъуэгъа
здыщхьэрыдмыпхъуэгъа
здыщхьэрывмыпхъуэгъа
здыщхьэрамыпхъуэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
здыщхьэрыспхъуэн
здыщхьэрыппхъуэн
здыщхьэрипхъуэн
здыщхьэрытпхъуэн
здыщхьэрыфпхъуэн
здыщхьэрапхъуэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
здыщхьэрызмыпхъуэн
здыщхьэрумыпхъуэн
здыщхьэримыпхъуэн
здыщхьэрыдмыпхъуэн
здыщхьэрывмыпхъуэн
здыщхьэрамыпхъуэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
здыщхьэрыспхъуэну
здыщхьэрыппхъуэну
здыщхьэрипхъуэну
здыщхьэрытпхъуэну
здыщхьэрыфпхъуэну
здыщхьэрапхъуэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
здыщхьэрызмы пхъуэну
здыщхьэрумыпхъуэну
здыщхьэримыпхъуэну
здыщхьэрыдмыпхъуэну
здыщхьэрывмыпхъуэну
здыщхьэрамыпхъуэну
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щӀыщхьэрыспхъуэ
щӀыщхьэрыппхъуэ
щӀыщхьэрипхъуэ
щӀыщхьэрытпхъуэ
щӀыщхьэрыфпхъуэ
щӀыщхьэрапхъуэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыщхьэрызмыпхъуэ
щӀыщхьэрумыпхъуэ
щӀыщхьэримыпхъуэ
щӀыщхьэрыдмыпхъуэ
щӀыщхьэрывмыпхъуэ
щӀыщхьэрамыпхъуэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щӀыщхьэрыспхъуа
щӀыщхьэрыппхъуа
щӀыщхьэрипхъуа
щӀыщхьэрытпхъуа
щӀыщхьэрыфпхъуа
щӀщхьэрапхъуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыщхьэрызмыпхъуа
щӀыщхьэрумыпхъуа
щӀыщхьэримыпхъуа
щӀыщхьэрыдмыпхъуа
щӀыщхьэрывмыпхъуа
щӀыщхьэрамыпхъуа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щӀыщхьэрыспхъуэгъа
щӀэщхьэрыппхъуэгъа
щӀыщхьэрипхъуэгъа
щӀэщхьэрытпхъуэгъа
щӀэщхьэрыфпхъуэгъа
щӀыщхьэрапхъуэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыщхьэрызмыпхъуэгъа
щӀыщхьэрумыпхъуэгъа
щӀыщхьэримыпхъуэгъа
щӀыщхьэрыдмыпхъуэгъа
щӀыщхьэрывмыпхъуэгъа
щӀыщхьэрамыпхъуэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щӀыщхьэрыспхъуэн
щӀыщхьэрыппхъуэн
щӀыщхьэрипхъуэн
щӀыщхьэрытпхъуэн
щӀыщхьэрыфпхъуэн
щӀыщхьэрапхъуэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыщхьэрызмыпхъуэн
щӀыщхьэрумыпхъуэн
щӀыщхьэримыпхъуэн
щӀыщхьэрыдмыпхъуэн
щӀыщхьэрывмыпхъуэн
щӀыщхьэрамыпхъуэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щӀыщхьэрыспхъуэну
щӀыщхьэрыппхъуэну
щӀыщхьэрипхъуэну
щӀыщхьэрытпхъуэну
щӀыщхьэрыфпхъуэну
щӀыщхьэрапхъуэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыщхьэрызмыпхъуэну
щӀыщхьэрумыпхъуэну
щӀыщхьэримыпхъуэну
щӀыщхьэрыдмыпхъуэну
щӀыщхьэрывмыпхъуэну
щӀыщхьэрамыпхъуэну
Деепричастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
щхьэрыспхъуэу
щхьэрыппхъуэу
щхьэрипхъуэу
щхьэрытпхъуэу
щхьэрыфпхъуэу
щхьэрапхъуэу
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щхьэрызмыпхъуэу
щхьэрумыпхъуэу
щхьэримыпхъуэу
щхьэрыдмыпхъуэу
щхьэрывмыпхъуэу
щхьэрамыпхъуэу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щхьэрыспхъуауэ
щхьэрыппхъуауэ
щхьэрипхъуауэ
щхьэрытпхъуауэ
щхьэрыфпхъуауэ
щхьэрапхъуауэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щхьэрызмыпхъуауэ
щхьэрумыпхъуауэ
щхьэримыпхъуауэ
щхьэрыдмыпхъуауэ
щхьэрывмыпхъуауэ
щхьэрамыпхъуауэ
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
щхьэрыспхъуэурэ
щхьэрыппхъуэурэ
щхьэрипхъуэурэ
щхьэрытпхъуэурэ
щхьэрыфпхъуэурэ
щхьэрапхъуэурэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
щхьэрызмыпхъуэурэ
щхьэрумыпхъуэурэ
щхьэримыпхъуэурэ
щхьэрыдмыпхъуэурэ
щхьэрывмыпхъуэурэ
щхьэрамыпхъуэурэ
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
пщхьэрызопхъуэ
щхьэрызопхъуэ
--
фщхьэрызопхъуэ
ящхьэрызопхъуэ
уэ
сщхьэрыбопхъуэ
--
щхьэрыбопхъуэ
тщхьэрыбопхъуэ
--
ящхьэрыбопхъуэ
абы
сщхьэрепхъуэ
пщхьэрепхъуэ
щхьэрепхъуэ
тщхьэрепхъуэ
фщхьэрепхъуэ
ящхьэрепхъуэ
дэ
--
пщхьэрыдопхъуэ
щхьэрыдопхъуэ
--
фщхьэрыдопхъуэ
ящхьэрыдопхъуэ
фэ
сщхьэрывопхъуэ
--
щхьэрывопхъуэ
тщхьэрывопхъуэ
--
ящхьэрывопхъуэ
абыхэм
сщхьэрапхъуэ(хэ)
пщхьэрапхъуэ(хэ)
щхьэрапхъуэ(хэ)
тщхьэрапхъуэ
фщхьэрапхъуэ(хэ)
ящхьэрапхъуэ(хэ)
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
пщхьэрыс[пхъуэрэ]
щхьэрыс[пхъуэрэ]
--
фщхьэрыс[пхъуэрэ]
ящхьэрыс[пхъуэрэ]
уэ
сщхьэрып[пхъуэрэ]
--
щхьэрып[пхъуэрэ]
тщхьэрып[пхъуэрэ]
--
ящхьэрып[пхъуэрэ]
абы
сщхьэри[пхъуэрэ]
пщхьэри[пхъуэрэ]
щхьэри[пхъуэрэ]
тщхьэри[пхъуэрэ]
фщхьэри[пхъуэрэ]
ящхьэри[пхъуэрэ]
дэ
--
пщхьэрыт[пхъуэрэ]
щхьэрыт[пхъуэрэ]
--
фщхьэрыт[пхъуэрэ]
ящхьэрыт[пхъуэрэ]
фэ
сщхьэрыф[пхъуэрэ]
--
щхьэрыф[пхъуээрэ]
тщхьэрыф[пхъуэрэ]
--
ящхьэрыф[пхъуэрэ]
абыхэм
сщхьэра[пхъуэ(хэ)рэ]
пщхьэра[пхъуэ(хэ)рэ]
щхьэра[пхъуэ(хэ)рэ]
тщхьэра[пхъуэ(хэ)рэ]
фщхьэра[пхъуэ(хэ)рэ]
ящхьэра[пхъуэ(хэ)рэ]
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[пхъу]э
[пхъу]эр
--
[пхъу]эхэр
Эргативнэ:
[пхъу]э
[пхъу]эм
--
[пхъу]эхэм
Послеложнэ:
[пхъу]экӀэ
[пхъу]эмкӀэ
[пхъу]эхэкӀэ
[пхъу]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[пхъу]эу
[пхъу]эрауэ
[пхъу]эхэу
[пхъу]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[пхъу]а
[пхъу]ар
--
[пхъу]ахэр
Эргативнэ:
[пхъу]а
[пхъу]ам
--
[пхъу]ахэм
Послеложнэ:
[пхъу]акӀэ
[пхъу]амкӀэ
[пхъу]ахэкӀэ
[пхъу]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[пхъу]ауэ
[пхъу]арауэ
[пхъу]ахэу
[пхъу]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[пхъу]эн
[пхъу]эныр
--
[пхъу]энхэр
Эргативнэ:
[пхъу]эн
[пхъу]эным
--
[пхъу]энхэм
Послеложнэ:
[пхъу]энкӀэ
[пхъу]энымкӀэ
[пхъу]энхэкӀэ
[пхъу]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[пхъу]эну
[пхъу]энырауэ
[пхъу]энхэу
[пхъу]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[пхъу]эну
[пхъу]энур
--
[пхъу]энухэр
Эргативнэ:
[пхъу]эну
[пхъу]энум
--
[пхъу]энухэм
Послеложнэ:
[пхъу]энукӀэ
[пхъу]энумкӀэ
[пхъу]энухэкӀэ
[пхъу]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[пхъу]энууэ
[пхъу]энурауэ
[пхъу]энухэу
[пхъу]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Зыгуэрым и щхьэм зыгуэр къепхъухын, имыгъаплъэу е и щхьэр щӀигъанэу.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
щхьэрыпхъуэн: cover sb's head or the top of sth with sth
УРЫСЫБЗЭ
щхьэрыпхъуэн: накрыть голову кого-л. или верх чего-л. чем-л.
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ЩЫӀЭЦӀЭ
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
щхьэ- + ры- + [пхъу] + -э + -н
СКЛОНЕНЭ
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
щхьэрыпхъуэн
щхьэрыпхъуэныр
--
щхьэрыпхъуэнхэр
Эргативнэ:
щхьэрыпхъуэн
щхьэрыпхъуэным
--
щхьэрыпхъуэнхэм
Послеложнэ:
щхьэрыпхъуэнкӀэ
щхьэрыпхъуэнымкӀэ
щхьэрыпхъуэнхэкӀэ
щхьэрыпхъуэнхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
щхьэрыпхъуэну
щхьэрыпхъуэнырауэ
щхьэрыпхъуэнхэу
щхьэрыпхъуэнхэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Щхьэлынэм гъавэр илъэлъэныр зэгъэзэхуа зыщӀ щхьэл гуэным щыщ Ӏыхьэ.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
щхьэрыпхъуэн: the part of a mill that regulates the flow of grain into the holes in the millstone
УРЫСЫБЗЭ
щхьэрыпхъуэн: деталь мельницы, регулирующая поступление зерна в отверстия жернова
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.