Wt/kbd/щтэн

Add links
From Wikimedia Incubator
< Wt‎ | kbd
Wt > kbd > щтэн

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС

ЭТИМОЛОГИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

  • IPA [ɕtɐn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

  • [щт] + -э + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэӏэс "щтэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ: щтэн
щымыӀэныгъэ: мыщтэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
щыӀэныгъэ: сщтэн пщтэн ищтэн тщтэн фщтэн ящтэн
щымыӀэныгъэ: сымыщтэн умыщтэн имыщтэн дымыщтэн фымыщтэн ямыщтэн
Унафэ наклоненэ уэ фэ
щыӀэныгъэ: щтэ! фщтэ!
щымыӀэныгъэ: умыщтэ! фымыщтэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
щыӀэныгъэ: срещтэ урещтэ ирещтэ дрещтэ фрещтэ ирещтэ
щымыӀэныгъэ: сремыщтэ уремыщтэ иремыщтэ дремыщтэ фремыщтэ иремыщтэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: сощтэ(р) уощтэ(р) / бощтэ(р) ещтэ(р) дощтэ(р) фощтэ(р) ящтэ(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сщтэркъым пщтэркъым ищтэркъым тщтэркъым фщтэркъым ящтэркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: сщтэ(р)т пщтэ(р)т ищтэ(р)т тщтэ(р)т фщтэ(р)т ящтэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: сщтэ(р)тэкъым пщтэ(р)тэкъым ищтэ(р)тэкъым тщтэ(р)тэкъым фщтэ(р)тэкъым ящтэ(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сщтащ пщтащ ищтащ тщтащ фщтащ ящтащ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сщтакъым пщтакъым ищтакъым тщтакъым фщтакъым ящтакъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: сщтат пщтат ищтат тщтат фщтат ящтат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сщтатэкъым пщтатэкъым ищтатэкъым тщтатэкъым фщтатэкъым ящтатэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: сщтэгъащ пщтэгъащ ищтэгъащ тщтэгъащ фщтэгъащ ящтэгъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: сщтэгъакъым пщтэгъакъым ищтэгъакъым тщтэгъакъым фщтэгъакъым ящтэгъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: сщтэгъат пщтэгъат ищтэгъат тщтэгъат фщтэгъат ящтэгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: сщтэгъатэкъым пщтэгъатэкъым ищтэгъатэкъым тщтэгъатэкъым фщтэгъатэкъым ящтэгъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: сщтэщ пщтэщ ищтэщ тщтэщ фщтэщ ящтэщ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: сщтэкъым пщтэкъым ищтэкъым тщтэкъым фщтэкъым ящтэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: сщтэт пщтэт ищтэт тщтэт фщтэт ящтэт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: сщтэтэкъым пщтэтэкъым ищтэтэкъым тщтэтэкъым фщтэтэкъым ящтэтэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сщтэнщ пщтэнщ ищтэнщ тщтэнщ фщтэнщ ящтэнщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сщтэнкъым пщтэнкъым ищтэнкъым тщтэнкъым фщтэнкъым ящтэнкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сщтэнущ пщтэнущ ищтэнущ тщтэнущ фщтэнущ ящтэнущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сщтэнукъым пщтэнукъым ищтэнукъым тщтэнукъым фщтэнукъым ящтэнукъым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: сщтэрэ пщтэрэ ищтэрэ тщтэрэ фщтэрэ ящтэрэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сщтэркъэ пщтэркъэ ищтэркъэ тщтэркъэ фщтэркъэ ящтэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: сщтэ(р)т пщтэ(р)т ищтэ(р)т тщтэ(р)т фщтэ(р)т ящтэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: сщтэ(р)тэкъэ пщтэ(р)тэкъэ ищтэ(р)тэкъэ тщтэ(р)тэкъэ фщтэ(р)тэкъэ ящтэ(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сщта пщта ищта тщта фщта ящта
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сщтакъэ пщтакъэ ищтакъэ тщтакъэ фщтакъэ ящтакъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: сщтат пщтат ищтат тщтат фщтат ящтат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сщтатэкъэ пщтатэкъэ ищтатэкъэ тщтатэкъэ фщтатэкъэ ящтатэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: сщтэгъа пщтэгъа ищтэгъа тщтэгъа фщтэгъа ящтэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: сщтэгъакъэ пщтэгъакъэ ищтэгъакъэ тщтэгъакъэ фщтэгъакъэ ящтэгъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: сщтэгъат пщтэгъат ищтэгъат тщтэгъат фщтэгъат ящтэгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сщтэгъатэкъэ пщтэгъатэкъэ ищтэгъатэкъэ тщтэгъатэкъэ фщтэгъатэкъэ ящтэгъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: сщтэ пщтэ ищтэ тщтэ фщтэ ящтэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: сщтэкъэ пщтэкъэ ищтэкъэ тщтэкъэ фщтэкъэ ящтэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: сщтэт пщтэт ищтэт тщтэт фщтэт ящтэт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: сщтэтэкъэ пщтэтэкъэ ищтэтэкъэ тщтэтэкъэ фщтэтэкъэ ящтэтэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сщтэн пщтэн ищтэн тщтэн фщтэн ящтэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сщтэнкъэ пщтэнкъэ ищтэнкъэ тщтэнкъэ фщтэнкъэ ящтэнкъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сщтэну пщтэну ищтэну тщтэну фщтэну ящтэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сщтэнукъэ пщтэнукъэ ищтэнукъэ тщтэнукъэ фщтэнукъэ ящтэнукъэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: сщтэмэ пщтэмэ ищтэмэ тщтэмэ фщтэмэ ящтэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымыщтэмэ умыщтэмэ имыщтэмэ дымыщтэмэ фымыщтэмэ ямыщтэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сщтамэ пщтамэ ищтамэ тщтамэ фщтамэ ящтамэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымыщтамэ умыщтамэ имыщтамэ дымыщтамэ фымыщтамэ ямыщтамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сщтэгъамэ пщтэгъамэ ищтэгъамэ тщтэгъамэ фщтэгъамэ ящтэгъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымыщтэгъамэ умыщтэгъамэ имыщтэгъамэ дымыщтэгъамэ фымыщтэгъамэ ямыщтэгъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сщтэнмэ пщтэнмэ ищтэнмэ тщтэнмэ фщтэнмэ ящтэнмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыщтэнмэ умыщтэнмэ имыщтэнмэ дымыщтэнмэ фымыщтэнмэ ямыщтэнмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сщтэнумэ пщтэнумэ ищтэнумэ тщтэнумэ фщтэнумэ ящтэнумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыщтэнумэ умыщтэнумэ имыщтэнумэ дымыщтэнумэ фымыщтэнумэ ямыщтэнумэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: сщтэтэмэ пщтэтэмэ ищтэтэмэ тщтэтэмэ фщтэтэмэ ящтэтэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымыщтэтэмэ умыщтэтэмэ имыщтэтэмэ дымыщтэтэмэ фымыщтэтэмэ ямыщтэтэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сщтатэмэ пщтатэмэ ищтатэмэ тщтатэмэ фщтатэмэ ящтатэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымыщтатэмэ умыщтатэмэ имыщтатэмэ дымыщтатэмэ фымыщтатэмэ ямыщтатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сщтэгъатэмэ пщтэгъатэмэ ищтэгъатэмэ тщтэгъатэмэ фщтэгъатэмэ ящтэгъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымыщтэгъатэмэ умыщтэгъатэмэ имыщтэгъатэмэ дымыщтэгъатэмэ фымыщтэгъатэмэ ямыщтэгъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сщтэнтэмэ пщтэнтэмэ ищтэнтэмэ тщтэнтэмэ фщтэнтэмэ ящтэнтэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыщтэнтэмэ умыщтэнтэмэ имыщтэнтэмэ дымыщтэнтэмэ фымыщтэнтэмэ ямыщтэнтэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сщтэнутэмэ пщтэнутэмэ ищтэнутэмэ тщтэнутэмэ фщтэнутэмэ ящтэнутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыщтэнутэмэ умыщтэнутэмэ имыщтэнутэмэ дымыщтэнутэмэ фымыщтэнутэмэ ямыщтэнутэмэ
сослагательнэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сщтэнт пщтэнт ищтэнт тщтэнт фщтэнт ящтэнт
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сщтэнтэкъым пщтэнтэкъым ищтэнтэкъым тщтэнтэкъым фщтэнтэкъым ящтэнтэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сщтэнут пщтэнут ищтэнут тщтэнут фщтэнут ящтэнут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сщтэнутэкъым пщтэнутэкъым ищтэнутэкъым тщтэнутэкъым фщтэнутэкъым ящтэнутэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: сщтэми пщтэми ищтэми тщтэми фщтэми ящтэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымыщтэми умыщтэми имыщтэми дымыщтэми фымыщтэми ямыщтэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сщтами пщтами ищтами тщтами фщтами ящтами
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымыщтами умыщтами имыщтами дымыщтами фымыщтами ямыщтами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сщтэгъами пщтэгъами ищтэгъами тщтэгъами фщтэгъами ящтэгъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымыщтэгъами умыщтэгъами имыщтэгъами дымыщтэгъами фымыщтэгъами ямыщтэгъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сщтэнми пщтэнми ищтэнми тщтэнми фщтэнми ящтэнми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыщтэнми умыщтэнми имыщтэнми дымыщтэнми фымыщтэнми ямыщтэнми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сщтэнуми пщтэнуми ищтэнуми тщтэнуми фщтэнуми ящтэнуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыщтэнуми умыщтэнуми имыщтэнуми дымыщтэнуми фымыщтэнуми ямыщтэнуми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: сщтэтэми пщтэтэми ищтэтэми тщтэтэми фщтэтэми ящтэтэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымыщтэтэми умыщтэтэми имыщтэтэми дымыщтэтэми фымыщтэтэми ямыщтэтэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сщтатэми пщтатэми ищтатэми тщтатэми фщтатэми ящтатэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымыщтатэми умыщтатэми имыщтатэми дымыщтатэми фымыщтатэми ямыщтатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сщтэгъатэми пщтэгъатэми ищтэгъатэми тщтэгъатэми фщтэгъатэми ящтэгъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымыщтэгъатэми умыщтэгъатэми имыщтэгъатэми дымыщтэгъатэми фымыщтэгъатэми ямыщтэгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сщтэнтэми пщтэнтэми ищтэнтэми тщтэнтэми фщтэнтэми ящтэнтэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыщтэнтэми умыщтэнтэми имыщтэнтэми дымыщтэнтэми фымыщтэнтэми ямыщтэнтэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сщтэнутэми пщтэнутэми ищтэнутэми тщтэнутэми фщтэнутэми ящтэнутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыщтэнутэми умыщтэнутэми имыщтэнутэми дымыщтэнутэми фымыщтэнутэми ямыщтэнутэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
щыӀэныгъэ: сщтаи пщтаи ищтаи тщтаи фщтаи ящтаи
щымыӀэныгъэ: сымыщтаи умыщтаи имыщтаи дымыщтаи фымыщтаи ямыщтаи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
щыӀэныгъэ: сщтащэрэт пщтащэрэт ищтащэрэт тщтащэрэт фщтащэрэт ящтащэрэт
щымыӀэныгъэ: сымыщтащэрэт умыщтащэрэт имыщтащэрэт дымыщтащэрэт фымыщтащэрэт ямыщтащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сщтагъэнщ пщтагъэнщ ищтагъэнщ тщтагъэнщ фщтагъэнщ ящтагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сщтагъэнкъым пщтагъэнкъым ищтагъэнкъым тщтагъэнкъым фщтагъэнкъым ящтагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сщтагъэнт пщтагъэнт ищтагъэнт тщтагъэнт фщтагъэнт ящтагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сщтагъэнтэкъым пщтагъэнтэкъым ищтагъэнтэкъым тщтагъэнтэкъым фщтагъэнтэкъым ящтагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сщтагъэн пщтагъэн ищтагъэн тщтагъэн фщтагъэн ящтагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сщтагъэнкъэ пщтагъэнкъэ ищтагъэнкъэ тщтагъэнкъэ фщтагъэнкъэ ящтагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сщтагъэнт пщтагъэнт ищтагъэнт тщтагъэнт фщтагъэнт ящтагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сщтагъэнтэкъэ пщтагъэнтэкъэ ищтагъэнтэкъэ тщтагъэнтэкъэ фщтагъэнтэкъэ ящтагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сщтагъэнущ пщтагъэнущ ищтагъэнущ тщтагъэнущ фщтагъэнущ ящтагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сщтагъэнукъым пщтагъэнукъым ищтагъэнукъым тщтагъэнукъым фщтагъэнукъым ящтагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сщтагъэнут пщтагъэнут ищтагъэнут тщтагъэнут фщтагъэнут ящтагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сщтагъэнутэкъым пщтагъэнутэкъым ищтагъэнутэкъым тщтагъэнутэкъым фщтагъэнутэкъым ящтагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сщтагъэну пщтагъэну ищтагъэну тщтагъэну фщтагъэну ящтагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сщтагъэнукъэ пщтагъэнукъэ ищтагъэнукъэ тщтагъэнукъэ фщтагъэнукъэ ящтагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сщтагъэнут пщтагъэнут ищтагъэнут тщтагъэнут фщтагъэнут ящтагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сщтагъэнутэкъэ пщтагъэнутэкъэ ищтагъэнутэкъэ тщтагъэнутэкъэ фщтагъэнутэкъэ ящтагъэнутэкъэ
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ зыщтэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ зымыщтэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ зыщта
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ зымыщта
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ зыщтэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ зымыщтэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ зыщтэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ зымыщтэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ зыщтэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ зымыщтэну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту) сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ сщтэ пщтэ ищтэ тщтэ фщтэ ящтэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ сымыщтэ умыщтэ имыщтэ дымыщтэ фымыщтэ ямыщтэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сщта пщта ищта тщта фщта ящта
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сымыщта умыщта имыщта дымыщта фымыщта ямыщта
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сщтэгъа пщтэгъа ищтэгъа тщтэгъа фщтэгъа ящтэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сымыщтэгъа умыщтэгъа имыщтэгъа дымыщтэгъа фымыщтэгъа ямыщтэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сщтэн пщтэн ищтэн тщтэн фщтэн ящтэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сымыщтэн умыщтэн имыщтэн дымыщтэн фымыщтэн ямыщтэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сщтэну пщтэну ищтэну тщтэну фщтэну ящтэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сымыщтэну умыщтэну имыщтэну дымыщтэну фымыщтэну ямыщтэну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ щтэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ мыщтэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ щта
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ мыщта
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ щтэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ мыщтэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ щтэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ мыщтэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ щтэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ мыщтэну
Обстоятельственнэ причастиехэр сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ зэрысщтэ зэрыпщтэ зэрищтэ зэрытщтэ зэрыфщтэ зэращтэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ зэрызмыщтэ зэрумыщтэ зэримыщтэ зэрыдмыщтэ зэрывмыщтэ зэрамыщтэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ зэрысщта зэрыпщта зэрищта зэрытщта зэрыфщта зэращта
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ зэрызмыщта зэрумыщта зэримыщта зэрыдмыщта зэрывмыщта зэрамыщта
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ зэрысщтэгъа зэрыпщтэгъа зэрищтэгъа зэрытщтэгъа зэрыфщтэгъа зэращтэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ зэрызмыщтэгъа зэрумыщтэгъа зэримыщтэгъа зэрыдмыщтэгъа зэрывмыщтэгъа зэрамыщтэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ зэрысщтэн зэрыпщтэн зэрищтэн зэрытщтэн зэрыфщтэн зэращтэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ зэрызмыщтэн зэрумыщтэн зэримыщтэн зэрыдмыщтэн зэрывмыщтэн зэрамыщтэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ зэрысщтэну зэрыпщтэну зэрищтэну зэрытщтэну зэрыфщтэну зэращтэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ зэрызмыщтэну зэрумыщтэну зэримыщтэну зэрыдмыщтэну зэрывмыщтэну зэрамыщтэну
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ щысщтэ щыпщтэ щищтэ щытщтэ щыфщтэ щащтэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ щызмыщтэ щумыщтэ щимыщтэ щыдмыщтэ щывмыщтэ щамыщтэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ щысщта щыпщта щищта щытщта щыфщта щащта
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ щызмыщта щумыщта щимыщта щыдмыщта щывмыщта щамыщта
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ щысщтэгъа щыпщтэгъа щищтэгъа щытщтэгъа щыфщтэгъа щащтэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ щызмыщтэгъа щумыщтэгъа щимыщтэгъа щыдмыщтэгъа щывмыщтэгъа щамыщтэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ щысщтэн щыпщтэн щищтэн щытщтэн щыфщтэн щащтэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ щызмыщтэн щумыщтэн щимыщтэн щыдмыщтэн щывмыщтэн щамыщтэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ щысщтэну щыпщтэну щищтэну щытщтэну щыфщтэну щащтэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ щызмыщтэну щумыщтэну щимыщтэну щыдмыщтэну щывмыщтэну щамыщтэну
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ здэсщтэ здэпщтэ здищтэ здэтщтэ здэфщтэ здащтэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ здэзмыщтэ здумыщтэ здимыщтэ здэдмыщтэ здэвмыщтэ здамыщтэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ здэсщта здэпщта здищта здэтщта здэфщта здащта
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ здэзмыщта здумыщта здимыщта здэдмыщта здэвмыщта здамыщта
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ здэсщтэгъа здэпщтэгъа здищтэгъа здэтщтэгъа здэфщтэгъа здащтэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ здэзмыщтэгъа здумыщтэгъа здимыщтэгъа здэдмыщтэгъа здэвмыщтэгъа здамыщтэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ здэсщтэн здэпщтэн здищтэн здэтщтэн здэфщтэн здащтэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ здэзмыщтэн здумыщтэн здимыщтэн здэдмыщтэн здэвмыщтэн здамыщтэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ здэсщтэну здэпщтэну здищтэну здэтщтэну здэфщтэну здащтэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ здэзмыщтэну здумыщтэну здимыщтэну здэдмыщтэну здэвмыщтэну здамыщтэну
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ щӀэсщтэ щӀэпщтэ щӀищтэ щӀэтщтэ щӀэфщтэ щӀащтэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ щӀэзмыщтэ щӀумыщтэ щӀимыщтэ щӀэдмыщтэ щӀэвмыщтэ щӀамыщтэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ щӀэсщта щӀэпщта щӀищта щӀэтщта щӀэфщта щӀащта
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ щӀэзмыщта щӀумыщта щӀимыщта щӀэдмыщта щӀэвмыщта щӀамыщта
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ щӀэсщтэгъа щӀэпщтэгъа щӀищтэгъа щӀэтщтэгъа щӀэфщтэгъа щӀащтэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ щӀэзмыщтэгъа щӀумыщтэгъа щӀимыщтэгъа щӀэдмыщтэгъа щӀэвмыщтэгъа щӀамыщтэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ щӀэсщтэн щӀэпщтэн щӀищтэн щӀэтщтэн щӀэфщтэн щӀащтэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ щӀэзмыщтэн щӀумыщтэн щӀимыщтэн щӀэдмыщтэн щӀэвмыщтэн щӀамыщтэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ щӀэсщтэну щӀэпщтэну щӀищтэну щӀэтщтэну щӀэфщтэну щӀащтэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ щӀэзмыщтэну щӀумыщтэну щӀимыщтэну щӀэдмыщтэну щӀэвмыщтэну щӀамыщтэну
Деепричастиехэр сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ сщтэу пщтэу ищтэу тщтэу фщтэуэ ящтэу
ит зэман - щымыӀэныгъэ сымыщтэу умыщтэу имыщтэу дымыщтэу фымыщтэу ямыщтэу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сщтауэ пщтауэ ищтауэ тщтауэ фщтауэ ящтауэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сымыщтауэ умыщтауэ имыщтауэ дымыщтауэ фымыщтауэ ямыщтауэ
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ сщтэурэ пщтэурэ ищтэурэ тщтэурэ фщтэурэ ящтэурэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ сымыщтэурэ умыщтэурэ имыщтэурэ дымыщтэурэ фымыщтэурэ ямыщтэурэ
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ Прямой Дополненэ
сэ уэ ар дэ фэ ахэр
Подлежащэ
сэ -- узощтэ сощтэ -- фызощтэ сощтэ(хэ)
уэ сыбощтэ -- уощтэ / бощтэ дыбощтэ -- уощтэ(хэ) / бощтэ(хэ)
абы сещтэ уещтэ ещтэ дещтэ фещтэ ещтэ(хэ)
дэ -- удощтэ дощтэ -- фыдощтэ дощтэ(хэ)
фэ сывощтэ -- фощтэ дывощтэ -- фощтэ(хэ)
абыхэм сащтэ уащтэ ящтэ дащтэ фащтэ ящтэ(хэ)
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ) Прямой Дополненэ
сэ уэ ар дэ фэ ахэр
Подлежащэ
сэ -- ус[щтэрэ] с[щтэрэ] -- фыс[щтэрэ] с[щтэ(хэ)рэ]
уэ сып[щтэрэ] -- п[щтэрэ] дып[щтэрэ] -- п[щтэ(хэ)рэ]
абы си[щтэрэ] уи[щтэрэ] и[щтэрэ] ди[щтэрэ] фи[щтэрэ] и[щтэ(хэ)рэ]
дэ -- ут[щтэрэ] т[щтэрэ] -- фыт[щтэрэ] т[щтэ(хэ)рэ]
фэ сыф[щтэрэ] -- ф[щтэрэ] дыф[щтэрэ] -- ф[щтэ(хэ)рэ]
абыхэм са[щтэрэ] уа[щтэрэ] я[щтэрэ] да[щтэрэ] фа[щтэрэ] я[щтэ(хэ)рэ]
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [щт]э [щт]эр -- [щт]эхэр
Эргативнэ: [щт]э [щт]эм -- [щт]эхэм
Послеложнэ: [щт]экӀэ [щт]эмкӀэ [щт]эхэкӀэ [щт]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [щт]эуэ [щт]эрауэ [щт]эхэу [щт]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [щт]а [щт]ар -- [щт]ахэр
Эргативнэ: [щт]а [щт]ам -- [щт]ахэм
Послеложнэ: [щт]акӀэ [щт]амкӀэ [щт]ахэкӀэ [щт]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [щт]ауэ [щт]арауэ [щт]ахэу [щт]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [щт]эн [щт]эныр -- [щт]энхэр
Эргативнэ: [щт]эн [щт]эным -- [щт]энхэм
Послеложнэ: [щт]энкӀэ [щт]энымкӀэ [щт]энхэкӀэ [щт]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ: [щт]эну [щт]энырауэ [щт]энхэу [щт]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [щт]эну [щт]энур -- [щт]энухэр
Эргативнэ: [щт]эну [щт]энум -- [щт]энухэм
Послеложнэ: [щт]энукӀэ [щт]энумкӀэ [щт]энухэкӀэ [щт]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [щт]энууэ [щт]энурауэ [щт]энухэу [щт]энухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

  1. Ӏэбэу зыгуэр и пӀэм къихын, здехьэжьэн, здешэжьэн.

ЩАПХЪЭХЭР

  • ИӀэ псынщӀэу, гъуэмылэр щтэи, нежьэ. Ӏуащхьэмахуэ, журнал (художественный)

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ
  • щтэн: take sb or sth with you
УРЫСЫБЗЭ
  • щтэн: взять с собой кого-что-л.
псалъафэ зэпыщӀахэр

Андез щтэн

  Мыхьэнэ:
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
     Инджылыбзэ: perform ablutions before prayer.
     Урысыбзэ: совершить омовение перед намазом.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Гъаблэгу штэн

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
     Инджылыбзэ: become insatiable, gluttonous
     Урысыбзэ: стать ненасытным, прожорливым
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

2. 

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
     Инджылыбзэ: become greedy, avaricious, rapacious.
     Урысыбзэ: стать алчным, жадным.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Ӏэнэ щтэн

  Мыхьэнэ:
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
     Инджылыбзэ: collect hay in swaths and put in armfuls
     Урысыбзэ: собрать сено в валках и сложить в охапки.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

БИБЛИОГРАФИЕ

  • Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
  • БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
  • БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
  • Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
  • Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
  • Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
  • Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
  • Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
  • Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС

ЭТИМОЛОГИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

  • IPA [ɕtɐn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

  • [щт] + -э + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэмыӏэс "щтэн"-м и спряженэ


Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ: щтэн
щымыӀэныгъэ: мыщтэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сыщтэн ущтэн щтэн дыщтэн фыщтэн щтэн(хэ)
щымыӀэныгъэ: сымыщтэн умыщтэн мыщтэн дымыщтэн фымыщтэн мыщтэн(хэ)
унафэ наклоненэ уэ фэ
щыӀэныгъэ: щтэ! фыщтэ!
щымыӀэныгъэ: умыщтэ! фымыщтэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: срещтэ урещтэ ирещтэ дрещтэ фрещтэ ирещтэ
щымыӀэныгъэ: сремыщтэ уремыщтэ иремыщтэ дремыщтэ фремыщтэ иремыщтэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сощтэ(р) уощтэ(р) мащтэ(р) дощтэ(р) фощтэ(р) мащтэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыщтэркъым ущтэркъым щтэркъым дыщтэркъым фыщтэркъым щтэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: сыщтэ(р)т ущтэ(р)т щтэ(р)т дыщтэ(р)т фыщтэ(р)т щтэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: сыщтэ(р)тэкъым ущтэ(р)тэкъым щтэ(р)тэкъым дыщтэ(р)тэкъым фыщтэ(р)тэкъым щтэ(хэ)(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыщтащ ущтащ щтащ дыщтащ фыщтащ щта(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыщтакъым ущтакъым щтакъым дыщтакъым фыщтакъым щта(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: сыщтат ущтат щтат дыщтат фыщтат щта(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыщтатэкъым ущтатэкъым щтатэкъым дыщтатэкъым фыщтатэкъым щта(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: сыщтэгъащ ущтэгъащ щтэгъащ дыщтэгъащ фыщтэгъащ щтэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: сыщтэгъакъым ущтэгъакъым щтэгъакъым дыщтэгъакъым фыщтэгъакъым щтэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: сыщтэгъат ущтэгъат щтэгъат дыщтэгъат фыщтэгъат щтэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыщтэгъатэкъым ущтэгъатэкъым щтэгъатэкъым дыщтэгъатэкъым фыщтэгъатэкъым щтэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: сыщтэщ ущтэщ щтэщ дыщтэщ фыщтэщ щтэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: сыщтэкъым ущтэкъым щтэкъым дыщтэкъым фыщтэкъым щтэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: сыщтэт ущтэт щтэт дыщтэт фыщтэт щтэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: сыщтэтэкъым ущтэтэкъым щтэтэкъым дыщтэтэкъым фыщтэтэкъым щтэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыщтэнщ ущтэнщ щтэнщ дыщтэнщ фыщтэнщ щтэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыщтэнкъым ущтэнкъым щтэнкъым дыщтэнкъым фыщтэнкъым щтэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыщтэнущ ущтэнущ щтэнущ дыщтэнущ фыщтэнущ щтэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыщтэнукъым ущтэнукъым щтэнукъым дыщтэнукъым фыщтэнукъым щтэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыщтэрэ ущтэрэ щтэрэ дыщтэрэ фыщтэрэ щтэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыщтэркъэ ущтэркъэ щтэркъэ дыщтэркъэ фыщтэркъэ щтэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: сыщтэ(р)т ущтэ(р)т щтэ(р)т дыщтэ(р)т фыщтэ(р)т щтэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: сыщтэ(р)тэкъэ ущтэ(р)тэкъэ щтэ(р)тэкъэ дыщтэ(р)тэкъэ фыщтэ(р)тэкъэ щтэ(хэ)(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыщта ущта щта дыщта фыщта щта(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыщтакъэ ущтакъэ щтакъэ дыщтакъэ фыщтакъэ щта(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: сыщтат ущтат щтат дыщтат фыщтат щта(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыщтатэкъэ ущтатэкъэ щтатэкъэ дыщтатэкъэ фыщтатэкъэ щта(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: сыщтэгъа ущтэгъа щтэгъа дыщтэгъа фыщтэгъа щтэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: сыщтэгъакъэ ущтэгъакъэ щтэгъакъэ дыщтэгъакъэ фыщтэгъакъэ щтэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: сыщтэгъат ущтэгъат щтэгъат дыщтэгъат фыщтэгъат щтэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыщтэгъатэкъэ ущтэгъатэкъэ щтэгъатэкъэ дыщтэгъатэкъэ фыщтэгъатэкъэ щтэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: сыщтэ ущтэ щтэ дыщтэ фыщтэ щтэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: сыщтэкъэ ущтэкъэ щтэкъэ дыщтэкъэ фыщтэкъэ щтэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: сыщтэт ущтэт щтэт дыщтэт фыщтэт щтэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: сыщтэтэкъэ ущтэтэкъэ щтэтэкъэ дыщтэтэкъэ фыщтэтэкъэ щтэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыщтэн ущтэн щтэн дыщтэн фыщтэн щтэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыщтэнкъэ ущтэнкъэ щтэнкъэ дыщтэнкъэ фыщтэнкъэ щтэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыщтэну ущтэну щтэну дыщтэну фыщтэну щтэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыщтэнукъэ ущтэнукъэ щтэнукъэ дыщтэнукъэ фыщтэнукъэ щтэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыщтэмэ ущтэмэ щтэмэ дыщтэмэ фыщтэмэ щтэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымыщтэмэ умыщтэмэ мыщтэмэ дымыщтэмэ фымыщтэмэ мыщтэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыщтамэ ущтамэ щтамэ дыщтамэ фыщтамэ щта(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымыщтамэ умыщтамэ мыщтамэ дымыщтамэ фымыщтамэ мыщта(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сыщтэгъамэ ущтэгъамэ щтэгъамэ дыщтэгъамэ фыщтэгъамэ щтэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымыщтэгъамэ умыщтэгъамэ мыщтэгъамэ дымыщтэгъамэ фымыщтэгъамэ мыщтэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыщтэнмэ ущтэнмэ щтэнмэ дыщтэнмэ фыщтэнмэ щтэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыщтэнмэ умыщтэнмэ мыщтэнмэ дымыщтэнмэ фымыщтэнмэ мыщтэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыщтэнумэ ущтэнумэ щтэнумэ дыщтэнумэ фыщтэнумэ щтэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыщтэнумэ умыщтэнумэ мыщтэнумэ дымыщтэнумэ фымыщтэнумэ мыщтэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыщтэтэмэ ущтэтэмэ щтэтэмэ дыщтэтэмэ фыщтэтэмэ щтэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымыщтэтэмэ умыщтэтэмэ мыщтэтэмэ дымыщтэтэмэ фымыщтэтэмэ мыщтэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыщтатэмэ ущтатэмэ щтатэмэ дыщтатэмэ фыщтатэмэ щта(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымыщтатэмэ умыщтатэмэ мыщтатэмэ дымыщтатэмэ фымыщтатэмэ мыщта(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сыщтэгъатэмэ ущтэгъатэмэ щтэгъатэмэ дыщтэгъатэмэ фыщтэгъатэмэ щтэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымыщтэгъатэмэ умыщтэгъатэмэ мыщтэгъатэмэ дымыщтэгъатэмэ фымыщтэгъатэмэ мыщтэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыщтэнтэмэ ущтэнтэмэ щтэнтэмэ дыщтэнтэмэ фыщтэнтэмэ щтэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыщтэнтэмэ умыщтэнтэмэ мыщтэнтэмэ дымыщтэнтэмэ фымыщтэнтэмэ мыщтэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыщтэнутэмэ ущтэнутэмэ щтэнутэмэ дыщтэнутэмэ фыщтэнутэмэ щтэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыщтэнутэмэ умыщтэнутэмэ мыщтэнутэмэ дымыщтэнутэмэ фымыщтэнутэмэ мыщтэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыщтэнт ущтэнт щтэнт дыщтэнт фыщтэнт щтэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыщтэнтэкъым ущтэнтэкъым щтэнтэкъым дыщтэнтэкъым фыщтэнтэкъым щтэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыщтэнут ущтэнут щтэнут дыщтэнут фыщтэнут щтэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыщтэнутэкъым ущтэнутэкъым щтэнутэкъым дыщтэнутэкъым фыщтэнутэкъым щтэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыщтэми ущтэми щтэми дыщтэми фыщтэми щтэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымыщтэми умыщтэми мыщтэми дымыщтэми фымыщтэми мыщтэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыщтами ущтами щтами дыщтами фыщтами щта(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымыщтами умыщтами мыщтами дымыщтами фымыщтами мыщта(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сыщтэгъами ущтэгъами щтэгъами дыщтэгъами фыщтэгъами щтэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымыщтэгъами умыщтэгъами мыщтэгъами дымыщтэгъами фымыщтэгъами мыщтэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыщтэнми ущтэнми щтэнми дыщтэнми фыщтэнми щтэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыщтэнми умыщтэнми мыщтэнми дымыщтэнми фымыщтэнми мыщтэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыщтэнуми ущтэнуми щтэнуми дыщтэнуми фыщтэнуми щтэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыщтэнуми умыщтэнуми мыщтэнуми дымыщтэнуми фымыщтэнуми мыщтэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыщтэтэми ущтэтэми щтэтэми дыщтэтэми фыщтэтэми щтэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымыщтэтэми умыщтэтэми мыщтэтэми дымыщтэтэми фымыщтэтэми мыщтэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыщтатэми ущтатэми щтатэми дыщтатэми фыщтатэми щта(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымыщтатэми умыщтатэми мыщтатэми дымыщтатэми фымыщтатэми мыщта(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сыщтэгъатэми ущтэгъатэми щтэгъатэми дыщтэгъатэми фыщтэгъатэми щтэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымыщтэгъатэми умыщтэгъатэми мыщтэгъатэми дымыщтэгъатэми фымыщтэгъатэми мыщтэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыщтэнтэми ущтэнтэми щтэнтэми дыщтэнтэми фыщтэнтэми щтэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыщтэнтэми умыщтэнтэми мыщтэнтэми дымыщтэнтэми фымыщтэнтэми мыщтэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыщтэнутэми ущтэнутэми щтэнутэми дыщтэнутэми фыщтэнутэми щтэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыщтэнутэми умыщтэнутэми мыщтэнутэми дымыщтэнутэми фымыщтэнутэми мыщтэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сыщтаи ущтаи щтаи дыщтаи фыщтаи щтаи
щымыӀэныгъэ: сымыщтаи умыщтаи мыщтаи дымыщтаи фымыщтаи мыщтаи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сыщтащэрэт ущтащэрэт щтащэрэт дыщтащэрэт фыщтащэрэт щтащэрэт
щымыӀэныгъэ: сымыщтащэрэт умыщтащэрэт мыщтащэрэт дымыщтащэрэт фымыщтащэрэт мыщтащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сыщтагъэнщ ущтагъэнщ щтагъэнщ дыщтагъэнщ фыщтагъэнщ щтагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сыщтагъэнкъым ущтагъэнкъым щтагъэнкъым дыщтагъэнкъым фыщтагъэнкъым щтагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сыщтагъэнт ущтагъэнт щтагъэнт дыщтагъэнт фыщтагъэнт щтагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сыщтагъэнтэкъым ущтагъэнтэкъым щтагъэнтэкъым дыщтагъэнтэкъым фыщтагъэнтэкъым щтагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сыщтагъэн ущтагъэн щтагъэн дыщтагъэн фыщтагъэн щтагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сыщтагъэнкъэ ущтагъэнкъэ щтагъэнкъэ дыщтагъэнкъэ фыщтагъэнкъэ щтагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сыщтагъэнт ущтагъэнт щтагъэнт дыщтагъэнт фыщтагъэнт щтагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сыщтагъэнтэкъэ ущтагъэнтэкъэ щтагъэнтэкъэ дыщтагъэнтэкъэ фыщтагъэнтэкъэ щтагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сыщтагъэнущ ущтагъэнущ щтагъэнущ дыщтагъэнущ фыщтагъэнущ щтагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сыщтагъэнукъым ущтагъэнукъым щтагъэнукъым дыщтагъэнукъым фыщтагъэнукъым щтагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сыщтагъэнут ущтагъэнут щтагъэнут дыщтагъэнут фыщтагъэнут щтагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сыщтагъэнутэкъым ущтагъэнутэкъым щтагъэнутэкъым дыщтагъэнутэкъым фыщтагъэнутэкъым щтагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сыщтагъэну ущтагъэну щтагъэну дыщтагъэну фыщтагъэну щтагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сыщтагъэнукъэ ущтагъэнукъэ щтагъэнукъэ дыщтагъэнукъэ фыщтагъэнукъэ щтагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сыщтагъэнут ущтагъэнут щтагъэнут дыщтагъэнут фыщтагъэнут щтагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сыщтагъэнутэкъэ ущтагъэнутэкъэ щтагъэнутэкъэ дыщтагъэнутэкъэ фыщтагъэнутэкъэ щтагъэнутэкъэ
Причастиехэр сэ уэ ар дэ фэ ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыщтэ ущтэ щтэ дыщтэ фыщтэ щтэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сымыщтэ умыщтэ мыщтэ дымыщтэ фымыщтэ мыщтэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщта ущта щта дыщта фыщта щта(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сымыщта умыщта мыщта дымыщта фымыщта мыщта(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщтэгъа ущтэгъа щтэгъа дыщтэгъа фыщтэгъа щтэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сымыщтэгъа умыщтэгъа мыщтэгъа дымыщтэгъа фымыщтэгъа мыщтэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сыщтэн ущтэн щтэн дыщтэн фыщтэн щтэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сымыщтэн умыщтэн мыщтэн дымыщтэн фымыщтэн мыщтэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сыщтэну ущтэну щтэну дыщтэну фыщтэну щтэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сымыщтэну умыщтэну мыщтэну дымыщтэну фымыщтэну мыщтэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сызэрыщтэ узэрыщтэ зэрыщтэ дызэрыщтэ фызэрыщтэ зэрыщтэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сызэрымыщтэ узэрымыщтэ зэрымыщтэ дызэрымыщтэ фызэрымыщтэ мызэрыщтэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сызэрыщта узэрыщта зэрыщта дызэрыщта фызэрыщта зэрыщта(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сызэрымыщта узэрымыщта зэрымыщта дызэрымыщта фызэрымыщта зэрымыщта(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сызэрыщтэгъа узэрыщтэгъа зэрыщтэгъа дызэрыщтэгъа фызэрыщтэгъа зэрыщтэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сызэрымыщтэгъа узэрымыщтэгъа зэрымыщтэгъа дызэрымыщтэгъа фызэрымыщтэгъа зэрымыщтэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сызэрыщтэн узэрыщтэн зэрыщтэн дызэрыщтэн фызэрыщтэн зэрыщтэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сызэрымыщтэн узэрымыщтэн зэрымыщтэн дызэрымыщтэн фызэрымыщтэн зэрымыщтэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сызэрыщтэну узэрыщтэну зэрыщтэну дызэрыщтэну фызэрыщтэну зэрыщтэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сызэрымыщтэну узэрымыщтэну зэрымыщтэну дызэрымыщтэну фызэрымыщтэну зэрымыщтэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыщыщтэ ущыщтэ щыщтэ дыщыщтэ фыщыщтэ щыщтэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыщымыщтэ ущымыщтэ щымыщтэ дыщымыщтэ фыщымыщтэ щымыщтэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщыщта ущыщта щыщта дыщыщта фыщыщта щыщта(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщымыщта ущымыщта щымыщта дыщымыщта фыщымыщта щымыщта(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщыщтэгъа ущыщтэгъа щыщтэгъа дыщыщтэгъа фыщыщтэгъа щыщтэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщымыщтэгъа ущымыщтэгъа щымыщтэгъа дыщымыщтэгъа фыщымыщтэгъа щымыщтэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщыщтэн ущыщтэн щыщтэн дыщыщтэн фыщыщтэн щыщтэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщымыщтэн ущымыщтэн щымыщтэн дыщымыщтэн фыщымыщтэн щымыщтэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщыщтэну ущыщтэну щыщтэну дыщыщтэну фыщыщтэну щыщтэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщымыщтэну ущымыщтэну щымыщтэну дыщымыщтэну фыщымыщтэну щымыщтэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыздэщтэ уздэщтэ здэщтэ дыздэщтэ фыздэщтэ здэщтэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыздэмыщтэ уздэмыщтэ здэмыщтэ дыздэмыщтэ фыздэмыщтэ здэмыщтэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыздэщта уздэщта здэщта дыздэщта фыздэщта здэщта(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыздэмыщта уздэмыщта здэмыщта дыздэмыщта фыздэмыщта здэмыщта(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыздэщтэгъа уздэщтэгъа здэщтэгъа дыздэщтэгъа фыздэщтэгъа здэщтэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыздэмыщтэгъа уздэмыщтэгъа здэмыщтэгъа дыздэмыщтэгъа фыздэмыщтэгъа здэмыщтэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыздэщтэн уздэщтэн здэщтэн дыздэщтэн фыздэщтэн здэщтэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыздэмыщтэн уздэмыщтэн здэмыщтэн дыздэмыщтэн фыздэмыщтэн здэмыщтэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыздэщтэну уздэщтэну здэщтэну дыздэщтэну фыздэщтэну здэщтэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыздэмыщтэну уздэмыщтэну здэмыщтэну дыздэмыщтэну фыздэмыщтэну здэмыщтэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыщӀэщтэ ущӀэщтэ щӀэщтэ дыщӀэщтэ фыщӀэщтэ щӀэщтэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀэмыщтэ ущӀэмыщтэ щӀэмыщтэ дыщӀэмыщтэ фыщӀэмыщтэ щӀэмыщтэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщӀэщта ущӀэщта щӀэщта дыщӀэщта фыщӀэщта щӀэщта(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀэмыщта ущӀэмыщта щӀэмыщта дыщӀэмыщта фыщӀэмыщта щӀэмыщта(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщӀэщтэгъа ущӀэщтэгъа щӀэщтэгъа дыщӀэщтэгъа фыщӀэщтэгъа щӀэщтэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀэмыщтэгъа ущӀэмыщтэгъа щӀэмыщтэгъа дыщӀэмыщтэгъа фыщӀэмыщтэгъа щӀэмыщтэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщӀэщтэн ущӀэщтэн щӀэщтэн дыщӀэщтэн фыщӀэщтэн щӀэщтэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀэмыщтэн ущӀэмыщтэн щӀэмыщтэн дыщӀэмыщтэн фыщӀэмыщтэн щӀэмыщтэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщӀэщтэну ущӀэщтэну щӀэщтэну дыщӀэщтэну фыщӀэщтэну щӀэщтэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀэмыщтэну ущӀэмыщтэну щӀэмыщтэну дыщӀэмыщтэну фыщӀэмыщтэну щӀэмыщтэну(хэ)
Деепричастиехэр сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ сыщтэу ущтэу щтэу дыщтэу фыщтэу щтэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ сымыщтэу умыщтэу мыщтэу дымыщтэу фымыщтэу мыщтэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщтауэ ущтауэ щтауэ дыщтауэ фыщтауэ щтауэ / щта(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сымыщтауэ умыщтауэ мыщтауэ дымыщтауэ фымыщтауэ мыщтауэ(хэ) / мыщта(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ сыщтэурэ ущтэурэ щтэурэ дыщтэурэ фыщтэурэ щтэ(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ сымыщтэурэ умыщтэурэ мыщтэурэ дымыщтэурэ фымыщтэурэ мыщтэ(хэ)урэ
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [щт]э [щт]эр -- [щт]эхэр
Эргативнэ: [щт]э [щт]эм -- [щт]эхэм
Послеложнэ: [щт]экӀэ [щт]эмкӀэ [щт]эхэкӀэ [щт]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [щт]эуэ [щт]эрауэ [щт]эхэу [щт]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [щт]а [щт]ар -- [щт]ахэр
Эргативнэ: [щт]а [щт]ам -- [щт]ахэм
Послеложнэ: [щт]акӀэ [щт]амкӀэ [щт]ахэкӀэ [щт]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [щт]ауэ [щт]арауэ [щт]ахэу [щт]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [щт]эн [щт]эныр -- [щт]энхэр
Эргативнэ: [щт]эн [щт]эным -- [щт]энхэм
Послеложнэ: [щт]энкӀэ [щт]энымкӀэ [щт]энхэкӀэ [щт]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ: [щт]эну [щт]энырауэ [щт]энхэу [щт]энхэрауэ
-энж-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [щт]эну [щт]энур -- [щт]энухэр
Эргативнэ: [щт]эну [щт]энум -- [щт]энухэм
Послеложнэ: [щт]энукӀэ [щт]энумкӀэ [щт]энухэкӀэ [щт]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [щт]энууэ [щт]энурауэ [щт]энухэу [щт]энухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

  1. Зэуэ укъигъаскӀэу шынагъэ, гузэвэгъуэ гуэр зыхэщӀэн.

ЩАПХЪЭХЭР

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

  • ТхьэкӀумэкӀыхьыр щтэри щӀэпхъуэжащ.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ
  • щтэн: become frightened or afraid, get scared
  • ТхьэкӀумэкӀыхьыр щтэри щӀэпхъуэжащ: the rabbit became frightened and ran away.
УРЫСЫБЗЭ
  • щтэн: испугаться
  • ТхьэкӀумэкӀыхьыр щтэри щӀэпхъуэжащ: заяц испугался и убежал.

БИБЛИОГРАФИЕ

  • Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
  • БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
  • БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
  • Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
  • Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
  • Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
  • Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
  • Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
  • Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.
Retrieved from "https://incubator.wikimedia.org/w/index.php?title=Wt/kbd/щтэн&oldid=5806923"